- Nhà nghèo, mồ côi me, bán diêm để kiÕm sèng
- Đêm giao thừa,giá rét.
- Em đi bán diêm nhng chẳng ai hỏi mua.
- Em đi bán diêm, đầu trần, chân đất, không bán đợc diêm >< Mọi ngời nghỉ ngơi, trời giá rét, không dám về nhà, sợ bị đánh => Tơng phản, đối lập ->
nhằm làm nổi bật tình cảnh hết sức tội nghiệp của em bé.
- Em bé bụng đói >< trong phố sực nức mùi ngỗng quay; em sống trong cái xó tối tăm >< ngôi nhà xinh xắn có dây t- ờng xuân bao quanh => nổi bật nỗi khổ về tinh thần của em bé.
* Nghệ thuật đối lập, tơng phản
-> Nỗi bật sự đau khổ, tình cảnh đáng thơng, bất hạnh của em bé.
=> Hình ảnh có thật trên đất nớc Đan Mạch, gợi nhiều thơng tâm và đồng cảm trong lòng ngời đọc
ơng tâm, đồng cảm trong lòng ngời đọc.
? Những sự việc trên gợi cho em thấy và cảm nhận ntn về cô bé bán diêm ? - Em nhỏ bé cô độc, đói rét , bị đầy ải , ko đợc ai đoái hoài , khốn khổ đáng th-
ơng.
4. Luyện tập củng cố:
? Những chi tiết tơng phản có ý nghĩa ntn trong việc khắc hoạ nỗi bất hạnh của cô bé trong hiện tại?
5 . Hớng dẫn, dặn dò: (3')
Bài cũ: - Đọc và tóm tắt lại truyện “ Cô bé bán diêm”.
- Đọc diễn cảm đoạn trích.
Bài mới: Xem trớc bài: Trợ từ và thán từ.
Ngày Soạn: 21/9/2012 TiÕt 22
Văn bản: Cô bé bán diêm
(An-®ec-xen) A – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Biết đọc – hiểu một đoạn trích trong tác phẩm truyện.
- Sự thể hiện của tinh thần nhân đạo, tài năng nghệ thuật xuất sắc của nhà văn An- đéc-xen qua một tác phẩm tiêu biểu.
B – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức
- Những hiểu biết bước đầu về “người kể chuyện cổ tích” An-đéc-xen.
- Nghệ thuật kể chuyện, các tổ chức các yếu tố hiện thực và mộng tưởng trong tác phẩm.
- Lòng thương cảm của tác giả đối với em bé bất hạnh.
2. Kỹ năng:
- Đọc diễn cảm, hiểu, tóm tắt được tác phẩm.
- Phân tích được một số hình ảnh tương phản (đối lập, đặt gần nhau, làm nổi bật lẫn nhau).
- Phát biểu cảm nghĩ về một đoạn truyện.
3. Thái độ: Biết yêu thơng và chia sẻ với những ngời gặp cảnh ngộ bất hạnh C. Chuẩn bị:
1/ GV: Nghiên cứu tài liệu liên quan, soạn giáo án.
2/ HS: Học bài cũ, tìm đọc thêm truyện cổ tích của An-dec-xen và đọc toàn văn truyện “ cô bé bán diêm “ và trả lời câu hỏi SGK.
D. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.
1. ổn định lớp:
2. KT Bài Cũ :
? Cô bé bán diêm đang ở trong hoàn cảnh ntn?gợi cho em những cảm xúc gì?
3. Bài mới:
Hoạt động1 : Khởi động
Trong hoàn cảnh khốn cùng nh vậy, cô bé bất hạnh đã làm gì để vợt qua, điều gì sẽ
đến với cô? Các em sẽ tiếp tục đi tìm hiểu nội dung của giờ học hôm nay.
Hoạt động 2:
H/s đọc phần 2
? Chi tiết nào đợc lặp đi lặp lại trong bài?Chi tiết 5 lần em bé quẹt diêm
? Vì sao em phải quẹt diêm.
- Khi ánh lửa loé lên, cũng là lúc thế giới mơ ớc tởng tợng xuất hiện, lúc diêm tắt thì em lại trở về với cảnh thực. 5 lần bật diêm là 5 lần bộc lộ ớc mơ cháy bỏng của em
? Trong lần quẹt diêm thứ nhất em bé thấy nh÷ng g×?
? Đó là 1 cảnh tợng nh thế nào?
? Điều đó cho thấy mong ớc nào của cụ bé? ? Em có nhận xét gì về lần mộng tởng này?
? ở lần thứ hai em đã thấy gì?
? Cảm nhận của em về mộng tởng của cô bé bán diêm, sau lần quẹt diêm thứ hai ?
? Sự sắp xếp đặt song song cảnh mộng t- ởng và thực tế đó có ý nghĩa gì?
? Thực tế đã thay đổi mộng tởng nh thế nào sau lần quẹt diêm thứ hai?
? Trong lần quẹt diêm thứ ba em có thấy gì? ? Em đọc đợc mơ ớc nào của cô bé từ cảnh tợng ấy?
G/v giải thích phong tục đón tết Nô en ở các nớc châu âu
- Mộng tởng đó nhanh chóng biến mất cùng với que diêm
- Cảnh thật : Ngọn nến bay lên… ngôi sao trên trời nhập vào cảnh thực và ảo
ảnh tang trí tởng tợng của em thế là hình
ảnh bà em xuất hiện
? Có gì đặc biệt trong lần quẹt diêm thứ t?? Em bé đã mong ớc điều gì và vì sao nh vËy?
? Em có suy nghĩ gì về những mong ớc của cô bé qua 4 lần quẹt diêm?
2. Thực tế và mộng t ởng
- Quẹt diêm : Sởi ấm + để đợc đắm chìm trong thế giới ảo ảnh do em tởng tợng ra (thực + ảo đan xen => thế giới cổ tích)
a, Lần thứ nhất :
Diêm cháy => lò sởi …=> sáng sủa, ấm áp
=> mong ớc đợc sởi ấm trong một mái nhà quen thuéc
=> Gần với thực tế, hợp lý : Vì lúc này em
đang rét, em lại vừa quẹt diêm, ngọn lửa ít ỏi có thể làm em ấm lên một chút
b, LÇn hai :
- Bàn ăn sang trọng, đầy đủ, sung túc - Hình ảnh con ngỗng quay : Gợi ra từ cảnh thực
- Hình ảnh con ngỗng lng cắm thìa…tiến về em là một điều kỳ diệu => tởng tợng
=> Mộng tởng, xen kẽ thực tế => thể hiện ớc mơ cháy bỏng của em là đói, là khao khát đợc ăn
=> ý nghĩa :
+ Làm nổi rõ mong ớc, hạnh phúc chính
đáng của em bé bán diêm và thân phận bất hạnh của em
+ Cho thấy sự thờ ơ, vô nhân đạo của xã
hội đối với ngời nghèo c, Lần thứ ba :
- Cây thông Nô en => mong ớc đợc vui
đón Nô en
d, Lần thứ t : - Bà nội hiện về.
- Em bé cất lời nói với bà
=> Mong đợc ở mãi cùng bà (ngời yêu th-
ơng em nhất, => sự thơng nhớ bà đợc che chở, yêu thơng
=> chuẩn bị cho lần thứ năm )
* Cả 4 lần : Đều là những mong ớc chân thành, chính đáng, giản dị, của bất cứ
đứa trẻ nào trên thế gian này
? Lần quẹt diêm thứ 5 có gì khác so với 4 lÇn tríc ?
? Em đã nhìn thấy những gì?
? Khi tất cả những que diêm còn lại cháy lên là lúc cô bé bán diêm thấy mình đợc bay lên cùng bà chẵng còn đói rét,đau buồn nào đe doạ nữa. Điều đó có ý nghĩa gì?
H/s thoả luận nhóm
- Cuộc sống chỉ là buồn đau, đói rét - Chỉ có cái chết mới giải thoát họ - Thế gian không có hạnh phúc. Hạnh phúc chỉ có ở thợng đế chí nhân
? Tất cả điều kể trên đã nói với chúng ta về em bé nh thế nào?
? Tình cảm của tác giả đối với em bé?
Em đã ra đi vĩnh viễn trong đói khát, rét buốt, trong niềm hy vọng tan biến cùng
ảo ảnh về một ngời thân yêu đã mất.
? Em có nhận xét gì về nghệ thuật kể truyện của tác giả ở đoạn 2 ?
? Phần cuối của truyện cho ta thấy cảnh tợng gì?
? Cảnh em bé chết vì giá rét trong đêm giao thừa gợi cho em cảm xúc gì?
? Tình cảm của mọi ngời đối với cảnh t- ợng ấy nh thế nào?
* Em thật tội nghiệp. Ngời đời đối sử với em quá lạnh lùng, chỉ có mẹ, bà em là thơng em, nhng đều đã mất. Ngời cha
đối sử với em thiếu tình thơng, khách qua đờng chẳng đoái hoài nên em chẳng bán đợc diêm, những ngời nhìn thấy thi thể em vào ngày mồng 1 tết cũng lạnh lùng nh thế
? Cảm nhận của em về cảnh thơng tâm này? Tấm lòng của tác giả muốn gửi gắm qua truyện ngắn này là gì?
- Trong cái xã hội cũ thiếu tình thơng ấy chỉ có An - đéc – xen với tất cả niềm thơng cảm, thơng yêu đối với em bé bất hạnh…Vì vậy miêu tả thi thể em với đôi má hồng, đôi môi đang mỉm cời, hình dung ra cảnh huy hoàng của hai bà cháu bay lên trời đón lấy những niềm vui đầu năm. Nhng đã phải thừa nhận rằng cái chết của bé thật thơng tâm, cảm động
e, Lần thứ năm :
- Em quẹt hối hả, liên tục… kì hết bao diêm…
- Hình ảnh bà hiện lên cao lớn, đẹp - Em muốn níu giữ bà em lại với em - Em đã bay lên cùng bà
* Cô bé bán diêm bị bỏ rơi, đói rét, cô
độc. Luôn khao khát đợc ấm no yên vui, thơng yêu
=> Tác giả bày tỏ niềm cảm thông, thơng yêu sâu nặng của mình đối với em bé đáng thơng, bất hạnh.
Hiện thực, mộng tởng xen kẽ nhau, sắp xếp hợp lý, khéo léo gợi lên trớc ngời đọc vẻ đẹp hồn nhiên tơi tắn của em bé đáng thơng. Ngòi bút nhân ái và lãng mạn của nhà văn đã làm cho câu chuyện cảm động
đau thơng mà vẫn nhẹ nhàng đầy chất thơ
3. Một cảnh th ơng tâm - Em chết vì giá rét
- Chẳng ai biết những điều kỳ diệu em đã
trông thấy
=> Em chết trong đói, rét=> Hình ảnh đẹp nh tiên đồng ngọc nữ >< gió lạnh, bầu trời xanh nhạt của ngày đầu năm
- Cảnh thơng tâm >< thái độ thờ ơ của mọi ngêi