Bài 13 Kết quả cần đạt
III. H ớng dẫn học sinh học bài và làm bài tập ở nhà
-Su tầm thêm các từ ngữ địa phơng -Đọc bài: Ôn tập tiếng việt.
Ngày soạn : ………….. Ngày giảng :……….
TiÕt 64 :
đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự s ự
1, Mục tiêu bài dạy : a. Về kiến thức:
b. VÒ kü n¨ng:
RÌn kü n¨ng c. Về thái độ:
2, Chuẩn bị của GV và HS:
a Chuẩn bị của GV:
b Chuẩn bị của HS : 3. Tiến trình bài dạy:
a, Kiểm tra bài cũ (3p) * Kiểm tra bài
* Đặt vấn đề vào bài mới:
b, Dạy nội dung bài mới:
A.Phần chuẩn bị
I.Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh hiểu thế nào là đối thoại độc thoại, thế nào là độc thoại nội tâm đồng thời thấy đợc tác dụng của chúng trong văn bản tự sự. Rèn kỹ năng nhận diện và tập hợp các yếu tố này trong khi đọc cũng nh khi viÕt v¨n tù sù.
II. Chuẩn bị:
1.Phần thầy: Nghiên bài, soạn giáo án 2.Phần trò: Chuẩn bị bài ở nhà
B.Phần thể hiện khi lên lớp I.Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra sự chuẩn bị bài ở nhà của HS II. Dạy bài mới:
*Giới thiệu bài:
Để khắc hoạ nhân vật nhà văn thờng chú ý miêu tả những phơng diện nào: Ph-
ơng diện ngôn ngữ với hai hình thức đối thoại và độc thoại. Vởy đối thoại độc thoại trong văn bản tự sự thể hiện ntn…
*Nội dung bài mới:
?
?
?
?
?
?
Trong ba câu đầu của đoạn trích ai nãi víi ai?
Tham gia của truyện ít nhất phải cã mÊy ngêi?
Dấu hiệu nào cho ta thấy đó là một cuộc trò chuyện trao đổi qua lại?
Đó là đối thoại. Vậy em hiểu thế nào là đối thoại trong văn bản tự sự? Có dấu hiệu nào?
Câu “ hà nắng gớm về nào…” Ông Hai nãi víi ai?
Đây có phải là một câu đối?
(Thực ra ỗng lão chỉ nói với chính mình một câu bâng quơ, đánh trống lảng đi tìm cách thoái lui)
I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại và
độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự.
*Đoạn trích.
->2 ngời phụ nữ tản c đang nói chuyện với nhau.
-ít nhất phải có 2 ngời phụ nữ tham gia.-Có 2 lợt lời qua lại. ND nói của mỗi ngời đều hớng tới ngời tiếp chuyện và hình thức thể hiện trong đoạn văn bằng 2 gạch đầu dòng (2 lợt lời qua lại)+Sao bảo
+ấy thế mà
*Đối thoại là hình thức đối đáp giữa 2 hoặc nhiều ngời. Thể hiện bằng gạch
đầu dòng ở lời trao và lời đáp.
->Câu nói trống không của ông Hai.
->Không phải là đối thoại. ND ông nói không hớng tới một ngời tiếp truyện cụ thể nào cả cũng chảng liên
?
?
?
?
?
?
?
?
Trong đoạn trích còn có câu nào không? hãy dẫn ra câu đó?
->Thể hiện tâm trạng dằn vặt và
đau đớn của ông khi nghe tin làng theo giặc.
Những câu nh “Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ?”
chúng cũng bị hắt hủi rẻ rúng đấy
? Khốn nạn bằng ấy tuổi đầu…Là nh÷ng c©u ai hái ai?
Tại sao những câu này không có gạch đầu dòng nh những câu nêu ở
®iÓm a, b?
Các hình thức diễn đạt trên có tác dụng ntn trong việc thể hiện diễn biến câu chuyện và thái độ của những ngời tản c trong buổi tra
Ông Hai gặp họ?
Chúng đã giúp nhà văn thể hiện thành công những diễn biến tâm lí của Ông Hai ntn?
Gọi hình thức ở câu đó là hình thhức độc thoại và độc thoại nội tâm. Em thấy hình thức này có gì
khác với hình thức đối thoại?
Trong đoạn trích em thấy nhân vật bà Hai có mấy lợt lời?
Ông Hai có mấy lợt lời?
Vì sao Ông Hai bỏ lợt lời một?
quan gì đến chủ đề mà hai ngời đàn bà tản c đang trao đổi. Hơn nữa sau câu nói to của ông chẳng ai đáp lại.
-Ông lão nắm chặt 2 tay mà rít lên:
chúng bay ăn miếng cơm hay ăn miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nớc để nhục nhã
thế này.
->Đây là những câu ông Hai nói với chính mình không thành lời mà âm thâm diễn ra trong suy nghĩ tâm trạng của ông Hai.
->Là những câu ông Hai hỏi hcính m×nh.
-Những câu này không diễn ra thành lời mà chỉ âm thầm diễn ra trong suy nghĩ và tình cảm của ông Hai. Chúng thể hiện tâm trạng dằn vặt đau đớn của ông Hai trong những phút giây lắng nghe tin làng chợ dầu theo giặc.
->Vì không thốt ra thnàh lời chỉ nghĩ thầm nên không có gạch đầu dòng.
->Là những câu độc thoại nội tâm.
->Các hình thức độc thoại tạo cho câu chuyện có không khí nh cuộc sống thật thể hiện thái độ căm giận của những ngời tản c đối với dân làng chợ Dầu tạo tình huống để đi sâu vào nội t©m nh©n vËt.
-Hình thức độc thoại-độc thoại nội tam giúp nhà văn khắc hoạ đợc sâu sắc tâm trạng dằn vặt đau đớn khi nghe tin làng trợ Dẫu theo giặc cái làng mà ông luôn lấy làm tự hào và hãnh diện->làm cho câu chuyện sinh
động hơn.
*Độc thoại: Lời của một ngời nào đó nói với chính mình hoặc nói với ai đó trong tởng tợng. Khi độc thoại phía tr- ớc có dấu gạch đầu dòng. Khi không thành lời không có gạch đầu dòng. Tr- ờng hợp sau gọi là độc thoại nội tâm.
II. Luyện tập:
Bài tập 1:
Bà 2 có 2 lợt lời 1.Này thầy nó ạ 2.Thầy nó ngủ rồi à.
3.Tôi thấy ngời ta đồn…
Ông 2 có 2 lợt lời 2.G×?
3.Biết rồi.
->Thể hiện tâm trạng chán trờng đến mức không muốn nói đến các chuyện
?
?
Em có nhận xét gì về lợt lời 2,3 của Ông Hai?
Yêu cầu HS xác địng nội dung bài tËp
đang làm ông đau lòng ông ấy nữa (Chợ Dầu theo giặc)
-Lợt 2,3 ông Hai đều trả lời cộc lócc thể hiện sự miễn cỡng bất đắc dĩ của
ông Hai khi buộc phải trả lời Bà Hai-
>làm nổi bật tâm trạng buồn bã đau khổ và thất vọng của ông Hai trong các đêm khi nghe tin làng theo giặc.
Bài tập 2:
Gợi ý: Viết ĐV sử dụng hình thức đối thoại độc thoại và độc thoại nội tâm.
III. H ớng dẫn HS học bài và làm bài ở nhà - Học ghi nhớ hoàn chỉnh bài tập 2
- Chuẩn bị cho tiết luyện nói.
Ngày soạn : ………. Ngày giảng : ………….
TiÕt 65 :
Luyện nói: tự sự kết hợp với nghị luận và miêu tả nội tâm.
1, Mục tiêu bài dạy : a. Về kiến thức:
b. VÒ kü n¨ng:
RÌn kü n¨ng c. Về thái độ:
2, Chuẩn bị của GV và HS:
a Chuẩn bị của GV:
b Chuẩn bị của HS : 3. Tiến trình bài dạy:
a, Kiểm tra bài cũ (3p) * Kiểm tra bài
* Đặt vấn đề vào bài mới:
b, Dạy nội dung bài mới:
A.Phần chuẩn bị
I.Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh biết cách trình bày một vấn đề trớc tập thể lớp với nội dung kể lại một sự việc theo ngôi thứ nhất hoặc ngôi thứ ba. Trong khi kể có kết hợp miêu tả nội tâm nghị luận có đối thoại và độc thoại
II. Chuẩn bị:
1.Phần thầy: Nghiên bài, soạn giáo án 2.Phần trò: Lập dàn ý bài tập ở nhà.
B. Phần thể hiện khi lên lớp I.Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra sự chuẩn bị bài ở nhà của HS II, Dạy bài mới:
*Giới thiệu bài: Nói và ngghe là một trong những hoạt động diễn ra thờng xuyên một kĩ năng đợc vận dụng khá nhiều có vai trò ý nghĩa quan trọng để
giúp các em rèn kĩ năng vào luyện nói tự sự kết hợp với nghị luận miêu tả nội tâm. Tiết học hôm nay…
* Nội dung bài học:
Gv
?
?
Gv
?
Các nhóm đã lập đề cơng ở nhà cho nên các nhóm chao đổi để có một đề cơng nói thống nhất hợp lí.
Mỗi nhóm cử đại diện của mình lên bảng trình bày trớc lớp bài nói cảu mình. Yêu cầu cả lớp theo dõi và chuẩn bị nhận xét.
Yêu cầu nhận xét nội dung trình bày có đúng đủ, sát với yêu cầu của đề không?
Đọc yêu cầu.
Nhóm 2 lên trình bầy sau khi đã
héi ý thèng nhÊt.
Lu ý: Có nhiều lí do chứng tỏ nam là ngời bạn tốt (Yêu cầu lập luận chặt chẽ, có sức thuyết phục thực sự)Nam có kết quả ht cao
Từ trớc đến nay ngghiêm túc kỉ luËt cao
Luôn giúp đỡ bạn bè vô t.
Tổ 3 lập đề cơng bài 3. Sau đó đại diện lên trình bầy cần lu ý: Ngôi kể chuyển sang ngôi thứ nhất.
Yêu cầu nói: Nói theo trình tự.
-Mở đầu : nói vào nội dung gì. kết thóc.
-Kĩ năng nói: Tự nhiên rõ ràng, mạch lạc
-T thế: Ngay ngắn nghiêm túc,
đàng hoàng tự tin, hớng vào ngời nghe thu hút họ vào nội dung cần nói.Yêu cầu ngời nghe chú ý trật tự nghe để nhận xét.
§Ò 1:
Yêu cầu của đề 1: Đã gây cho bạn chuyện gì? hay khi nào? ở đâu? hậu quả ra sao?
-Sau khi gây tâm trạng của em ntn?
(ân hận day dứt, khổ tâm nhng khó nói lời xin lỗi. Vì sao có tâm trạng đó? Có thể là không đủ can đảm phải hạ mình, cảm thấy xấu hổ mất mặt) Một tâm trạng phức tập khó khăn biết sai nhng không đủ can đảm nói lời xin lỗi.
-Sau đó em sử sự ntn
-Rút ra bài học kinh nghiệm.
§Ò 2:
Gợi ý: Giới thiệu buổi sinh hoạt lớp:
Ngày giờ địa điểm.
-Nội dung buổi sinh hoạt: Giới thiệu khái quát
-Bình xét kết quả hạnh kiểm trong tuần ý kiến của tổ bạn Nam phê bình Nam Vì một vài lí do nhỏ nào đó mà Nam mới vi phạm.
Em đa ra ý kiến bác bỏ khẳng định Nam là ngời bạn tốt.
VD: Có thể là không làm bài tập đi học muộn vì phải gip đỡ bạn trong lớp hoặc trong trờng hợp gia đình khó khăn cho nên mới vô tình mắc khuyết điểm.
Khẳng định Nam là ngời bạn tốt.
§Ò 3:
Đóng vai Trơng Sinh kể lại câu chuyện theo ngôi thứ nhất. Xng tôi
-Thể hiện sâu sắc độc thoại nội tâm khi bày tỏ niềm ân hận (Vd tại sao sự hồ đồ thói ghen tuông trong con ngời mình lúc bấy giờ nó lại lớn nh vậy? Giá nh mình nói với nàng đó là lời của con…
Điều có thể đã trở thành không thể. Tất cả là thói ghen tuông gia trởng mà xã
hội phong kiến đã cho mình quyền đợc tự quyết định định.
Đêm đêm nhìn vào chiếc bóng trên t- ờng lại làm mình thêm đau đớn ân hận xót xa. Nàng hãy tha thứ cho mình->
Học sinh nhận xét
GV tổng kết nhắc nhở lỗi cần tránh trong việc nói trớc tập thể lớp.
III. H ớng dẫn HS học bài và làm bài tập ở nhà.
- Hoàn chỉnh bài tập. Rèn kĩ năng nói ở nhà.
- Ôn tập văn bản tự sự.
- Chuẩn bị cho bài viết số 3
Bài 13, 14:
Kết quả cần đạt
- Cảm nhận đợc vẻ đẹp bình dị của các nhân vật trong truyện ngắn từ đó ngắn từ đó thấu hiểu t tởng của tác phẩm nhng đặc sắc nghệ thuật trong việc xây dựng tình huống miêu tả nhân vật
- Củng cố một số nội dung của phần TV đã học ở kỳ I các phơng châm hội thoại xng hô trong hội thoại.
- Viết đợc bài văn tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả nội tâm và nghị luận Ngày soạn ………. Ngày giảng………..
TiÕt 66,67 :
Lặng lẽ sa pa
1, Mục tiêu bài dạy : a. Về kiến thức:
b. VÒ kü n¨ng:
RÌn kü n¨ng c. Về thái độ:
2, Chuẩn bị của GV và HS:
a Chuẩn bị của GV:
b Chuẩn bị của HS : 3. Tiến trình bài dạy:
a, Kiểm tra bài cũ (3p) * Kiểm tra bài
* Đặt vấn đề vào bài mới:
b, Dạy nội dung bài mới:
A.Phần chuẩn bị I.Mục tiêu cần đạt:
- Cảm nhận đợc vẻ đẹp của các nhân vật trong truyện chủ yếu là nhân vật thanh niên trong công việc thầm lặng trong cách sống và những suy nghĩ tình cảm trong quan hệ với mọi ngời
- Phát hiện đúng và hiểu đợc chủ đề của truyện từ đó hiểu đợc niềm hạnh phúc của con ngời trong lao động
- Rèn kỹ năng cảm thụ và phân tích các yếu tố của tác phẩm miêu tả nhân vật, ếc tranh thiên nhiên
II. Chuẩn bị:
1.Phần thầy: Nghiên bài, soạn giáo án 2.Phần trò: Học bài cũ , soạn bài.
B. Phần thể hiện khi lên lớp I.Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi: Nhân vật ông Hai trong truyện ngắn “Làng” của Kim Lân để lại cho em ấn tợng gì?
Trả lời: Là ngời yêu làng, yêu nớc gắn liền với lòng yêu lãnh tụ sâu sắc bền vững thiêng liêng.
Tác giả miêu tả tâm lí nhân vật sâu sắc, tâm lí tinh tế, ngôn ngữ sinh động.
II, Dạy bài mới:
*Giới thiệu bài: (1p’)
Từ những cuộc gặp gỡ với những con ngời lặng lẽ bình thờng đang làm việc miệt mài cho đất nớc ở Sa Pa- Nơi nghỉ mát kỳ thú nhng cũng là nơi sống làm việc của những con ngời lao động với phẩm chất trong sáng cao đẹp qua một chuyến đi, ngỡ là chuyến đi chơi th giãn, nhà văn Nguyễn Thành Long đã viết thành một chuyện ngắn đặc sắc, dào dạt chất thơ.
* Nội dung bài học:
?
?
?
?
?
?
Trình bày hiểu biết của em về tác giả?(Có phong cách văn xuôi nhẹ nhàng, tình cảm giàu chất thơ,
ánh lên vẻ đẹp con ngời mang ý nghĩa sâu sắc)
Tác phẩm ra đời trong hoàn cảnh nào?
GV nêu yêu cầu đọc và đọc đoạn
đầu. Gọi HS đọc và tóm tắt truyện ngắn?
Truyện xuất hiện những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính?
Trong truyện sự xuất hiện của anh thanh niên có gì đặc biệt?
Em hãy tìm những chi tiết nói về hoàn cảnh sống của anh thanh niên?
I.Đọc và tìm hiểu chung 1.Tác giả tác phẩm.
-Là cây bút chuyên viết về truyện ngắn và bút kí.
-Viết năm 1970. Kết quả của những chuyến đi Lào Cai.
2.Đọc và tóm tắt.
-Cốt truyện đơn giản xoay quanh một tình huống gặp gỡ bất ngờ giữa ông hoạ sĩ già, cô kĩ s với anh thanh niên làm công tác ở trạm khí tợng trên đỉnh núi Yên Sơn thuộc Sa Pa.Anh thanh niên chỉ hiện ra trong chốc lát nhng để lại cho các nhân vật khác những tình cảm tốt đẹp.
II. Ph©n tÝch
4 nhân vật: Bác lái xe, ông hoạ sĩ, cô kĩ s, anh thanh niên là nhân vật chính 1.Nhân vật anh thanh niên
- Không xuất hiện ngay từ đầu câu chuyện mà chhỉ hiện ra trong cuộc gặp gỡ chốc lát của nhân vật kia.
-> Sự xuất hiện trong chốc lát gây ấn t- ợng mạnh.
+Hai mơi bảy tuổi…ở đỉnh Yên Sơn…
sèng mét m×nh…bèn bÒ c©y cá….m©y nói…
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
Em có nhận xét gì về hoàn cảnh sống của anh?
Công việc của anh đợc bộc bạcg ntn?Công việc đó gợi cho em suy nghĩ gì?
Khi nói về cuộc sống cảu anh có ngời bảo anh là ngời cô độc nhất thế gian, anh đã tâm sự ntn?
Qua đó em hãy lý giải điều gì
giúp anh vợt lên đợc hoàn cảnh sống đặc biệt nh vậy?
(Khi đợc biết là một lần phát hiện kịp thời một đám mây khô
mà anh góp phần vào chiến thắng của không quân ta bắn rơi nhiều máy bay Mĩ, Anh thấy mình tự hạnh phúc.
Theo em gian khổ nhất của anh có phải là công việc hay không?
V× sao?
Thế nhng em thấy cuộc sống của anh thanh niên có buồn tẻ không?
(Cảm phục, cảm động một cuộc sèng tinh thÇn phong phó, mét tấm lòng say mê khoa học kĩ thuËt.
Ngoài việc đọc sách anh thanh niên còn có thú vui nào khác?
Em học tập đợc điều gì ở anh qua chi tiết này?
Thái độ của anh đối với bác lái xe?
Qua cuộc đối thoại của câu chuyện của ngời thanh niên tự kể ta hiểu đợc thêm gì về đức tính của anh thanh niên?
Khi ông hoạ sĩ muốn vẽ chân dung anh, anh có thái độ ntn?
Qua chi tiết này em hiểu thêm
®iÒu g× vÒ anh?
(Chỉ bằng một số chi tiết và chỉ có xuất hiện trong khoảng khắc của truyện tác giả đã phác hoạ đ- ợc chân dung nhân vật chính với
*Hoàn cảnh sống thật đặc biệt
+ Đo gió…ma…nắng tính mây…đo chấn
động…nửa đêm gió tuyết.
*Công việc đòi hỏi phải tỉ mỉ chính xác và có tinh thần trách nhiệm cao.
->Công việc thầm lặng gian khổ nửa
đêm đúng giờ ốp thhì dù ma gió tuyết giá lạnh thế nào cũng phải trở dậy ra ngoài để làm công việc
+Ta với công việc là đôi…công việc gian khổ cất…buồn đến chết.
->ý thức đợc công việc của mình làm và lòng yêu nghề. Thấy đợc công việc thầm lặng ấy là có ích cho xã hội.
*Suy nghĩ thật đúng và sâu sắc về công việc đó đối với cuộc sống của con ngời.
->Không mà là sự cô đơn vắng vẻ quanh năm không một bóng ngời, một mình trên đỉnh cao.
->Cuộc sống không cô đơn buồn tẻ vì
anh có một nguồn vui khác nữa ngoài công việc
+Đọc sách- mà anh thấy nh lúc nào cũng có ngời bạn để trò chuyện.
->Chứng kiến thái độ mừng quýnh lân với cuốn sách bác lái xe ma hộ, ta cảm phục, cảm động.
+Trồng hoa…nuôi gà.
*Là ngời sống ngăn nắp yêu đời.
-Cởi mở chân thành quí trong tình cảm của mọi ngời
-Biếu củ tam thất cho bác lái xe -Tặng hoa cho cô kĩ s
-Thức ăn tra cho ba ngời
*Cởi mở chân thành quí trọng tình cảm của mọi ngời. Khao khát gặp gỡ trò chuyện với mọi ngời.
+Từ chối…giới thiệu ngời khác.
*Khiêm tốn giản dị thành thực cảm thấy công việc và đóng góp của mình chỉ là nhỏ bé thôi. Đại diện cho đội ngũ tri thức mới dang hi sinh và âm thầm cống hiến tuổi xuân chất xám và hạnh phúc cá nhân của mình cho đất nớc, cho dân tộc kể cả những nơi tởng chừng