PHẦN III VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
III. Phương pháp nghiên cứu
3.6. Phương pháp xây dựng mô hình nhân giống, sản xuất hoa Lilium từ nguồn chọn, tạo giống và mô hình áp dụng biện pháp kỹ thuật điều chỉnh ra hoa cho Lilium tại Việt Nam
Phương pháp tiến hành: phối hợp với các đơn vị có liên quan để xây dựng mô hình nhân giống, sản xuất giống hoa Lilium. Cụ thể:
- Xây dựng được mô hình nhân giống Lilium từ nguồn giống nhập nội và giống tạo ra trong nước bao gồm:
+ 01 mô hình nhân giống (1 - 2 giống) hoa lily với diện tích 200m2 + 01 mô hình nhân giống (1 - 2giống) hoa loa kèn với diện tích 500m2
- Xây dựng được mô hình trồng hoa thương phẩm áp dụng các biện pháp điều khiển ra hoa theo ý muốn, bao gồm:
+ 01 mô hình trồng hoa lily với diện tích 0,5 ha + 01 mô hình trồng hoa loa kèn với diện tích 1,0 ha
PHẦN IV
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN A - KẾT QUẢ THỰC HIỆN PHÍA ĐỐI TÁC HÀ LAN
- Cung cấp nguồn vật liệu: một số dòng, giống bố mẹ làm nguồn vật liệu để lai tạo và tuyển chọn giống ở Việt Nam dưới dạng: củ giống lily lai (loại củ to và củ nhỏ nhân giống bằng vảy), củ lily đa bội (củ nhỏ nhân giống bằng vảy), hạt lily lai và cây lily nuôi cấy mô.
- Cử chuyên gia trực tiếp sang Việt Nam hướng dẫn kỹ thuật lai, tạo giống hoa Lilium. Ngày 19/8/2008, GS.Jaap Van Tuyl, trường Đại học Nông nghiệp Wageningen, Hà Lan, chuyên gia tạo giống hoa Lilium nổi tiếng thế giới sang Việt Nam hướng dẫn kỹ thuật lai tạo giống lily cho cán bộ Việt Nam (Viện NC Rau quả và Viện DTNN) bao gồm các bước: trồng cây bố mẹ, chọn cặp lai, lai hữu tính theo phương pháp thụ phấn thông thường và phương pháp cắt vòi nhuỵ (đối với lai xa) và kỹ thuật cứu phôi.
Hình 2: Một số hình ảnh GS. Jaap Van Tuyl sang Việt Nam hướng dẫn kỹ thuật lai tạo giống hoa Lilium tại Viện Nghiên cứu Rau quả
Hình 1: Một số mẫu củ, vảy củ và hạt giống hoa Lilium do Trung tâm Cây trồng Quốc Tế - Hà Lan cung cấp
- Đào tạo cán bộ kỹ thuật chuyên môn của Việt Nam tại Hà Lan: đã cử 02 cán bộ Việt Nam sang Hà Lan học tập về cách lai tạo, nhân giống và điều khiển ra hoa chi Lilium trong thời gian từ 1 - 3 tháng (từ 27/5/2009 - 25/8/2009). Kết quả khóa học đã cơ bản nắm được một số kỹ thuật mới trong việc cứu phôi để áp dụng trong điều kiện Việt Nam bao gồm: các kỹ thuật đơn giản và kỹ thuật phức tạp có ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn tạo giống hoa lily của Hà Lan. Đặc biệt đã nắm bắt được cơ bản quy trình chọn tạo giống hoa lily của Hà Lan (trong đó bao gồm các kỹ thuật như: lai hữu tính, cứu phôi và nhân giống hoa lily) (minh họa ở Phụ lục 1- A). Cụ thể:
* Kỹ thuật lai hữu tính: bao gồm kỹ thuật thụ phấn theo phương pháp thông thường và kỹ thuật thụ phấn theo phương pháp cắt vòi nhụy.
* Kỹ thuật cứu phôi: đây là kỹ thuật mới, thực chất là kỹ thuật nuôi cấy phôi non trên môi trường dinh dưỡng. Nó bao gồm: kỹ thuật nuôi cấy lát cắt bầu nhụy, kỹ thuật nuôi cấy noãn còn non, kỹ thuật nuôi cấy túi phôi và phôi, được áp dụng khi tiến hành lai xa (lai giữa 2 loài lily thuộc 2 nhóm khác nhau nhằm khắc phục rào cản sau thụ tinh). Kỹ thuật này đã được sử dụng ở Hà Lan từ năm 1980 và đến nay vẫn đang được áp dụng (minh họa ở Phụ lục 1-B).
* Kỹ thuật nhân giống hoa Lilium (bằng in vitro, bằng vảy củ, bằng hạt):
+ Nhân giống bằng vảy củ: là phương pháp nhân giống khá đơn giản, và có thể áp dụng vào điều kiện của nước ta nếu chúng ta có đủ điều kiện như vùng khí hậu nhân giống (độ cao khoảng 700 – 1500m so với mặt nước biển), kho xử lý lạnh (minh họa ở phụ lục 1-C).
+ Nhân giống bằng hạt: là phương pháp được sử dụng chủ yếu đối với hoa loa kèn, ít được sử dụng trong nhân giống hoa lily (vì hạt của giống hoa lily khó nảy mầm vì vậy cần phải đưa vào cứu phôi trên môi trường nuôi cấy) (minh họa ở Phụ lục 1-D).
+ Nhân giống bằng in vitro: đây là phương pháp có nhiều ưu điểm hơn so với 2 phương pháp trên vì nó có thể tạo ra một số lượng lớn nguồn vật liệu khỏe và sạch bệnh trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên, phương pháp này cần phải có trang thiết bị hiện đại cũng như kỹ thuật nhân giống phức tạp (minh họa ở Phụ lục 1-E).
Hình 4: Làm việc với nhóm nghiên cứu của TT Cây trồng Quốc Tế - Hà Lan Hình 3: Làm việc với GS.Jaap van Tuyl
của TT Cây trồng Quốc Tế - Hà Lan
B - KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU TRONG NƯỚC