Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NỘI TRÚ ĐỒ SƠN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG
3.2. Nội dung biện pháp quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho học
3.2.5. Chỉ đạo kết hợp giữa nhà trường và xã hội trong việc đưa các nội
a. Mục tiêu biện pháp
Trong quá trình phát triển nhân cách toàn diện của học sinh không thể thiếu sự kết hợp giáo dục giữa nhà trường - gia đình và xã hội. Mục tiêu của giải pháp này là phát huy được sức mạnh tổng hợp của nhà trường - gia đình - xã hội, cộng đồng trách nhiệm chăm lo GD kỹ năng sống cho HS và phát huy những tiềm năng phong phú của toàn xã hội (về vật chất cũng như tinh thần) tham gia vào công tác giáo dục thế hệ trẻ. Tạo ra sự thống nhất thực hiện mục tiêu giáo dục và xây dựng môi trường trong sạch lành mạnh, không có tệ nạn xã hội.
b. Nội dung biện pháp
Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh là việc rất quan trọng có ảnh hưởng tới quá trình hình thành và phát triển nhân cách cho các em. Việc GDKNS cho HS phải được thực hiện một cách đồng bộ và có sự phối kết hợp của nhiều lực lượng trong và ngoài nhà trường mới đem lại hiệu quả. Những sự việc diễn ra trong cuộc sống gia đình và xã hội đều tác động rất lớn đến các em. Do vậy, chỉ riêng nhà trường truyền đạt kỹ năng sống cho các em là chưa đủ mà cần có sự chung tay của gia đình và cả cộng đồng. Gia đình, môi trường gia đình luôn là cơ sở tiếp nhận thông tin và là trung tâm xử lý thông
tin một cách chính xác, định hướng các giá trị đạo đức xã hội cho mỗi thành viên và quan trọng hơn cả cha mẹ, ông bà, người lớn tuổi phải là những nhà sư phạm giúp con em mình hình thành khả năng tự xử lý thông tin.
Cha mẹ có trách nhiệm nuôi dưỡng, giáo dục và chăm sóc, tạo điều kiện cho con em được học tập, rèn luyện, tham gia các hoạt động của nhà trường. Mọi người trong gia đình phải có trách nhiệm xây dựng gia đình văn hóa, tạo môi trường thuận lợi cho việc phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ của con em, cùng nhà trường nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục. Góp phần xây dựng phong trào học tập và môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn, ngăn chặn những hoạt động có ảnh hưởng xấu đến thanh niên, thiếu niên và nhi đồng.
Như vậy, hoạt động giáo dục học sinh là trách nhiệm của toàn xã hội, nhà trường đóng vai trò trung tâm giáo dục và phối hợp với cha mẹ học sinh, các lực lượng ngoài nhà trường cùng quan tâm giáo dục học sinh.
c. Cách thức tiến hành biện pháp
Sự phối hợp thống nhất giáo dục giữa nhà trường - gia đình và xã hội đã trở thành nguyên tắc cơ bản của nền giáo dục XHCN. Sự phối hợp này tạo ra môi trường thuận lợi, sức mạnh tổng hợp để GD kỹ năng sống cho HS.
Với vai trò trung tâm của mình, người quản lý giáo dục (Hiệu trưởng) cần phải chú ý những vấn đề sau:
- Thường xuyên tuyên truyền sâu rộng đến chính quyền địa phương, các tổ chức xã hội như Hội phụ nữ, Hội cựu chiến binh, Hội người cao tuổi, Đoàn thanh niên của các xã có con em học ở trường về yêu cầu của xã hội đối với nguồn nhân lực trong tương lai của đất nước. Đồng thời phân tích để họ thấy được mặt tích cực và tiêu cực của nền kinh tế thị trường, các tệ nạn trong thanh thiếu niên của địa phương cũng như của đất nước. Để từ đó mọi người, mọi tổ chức thấy được tầm quan trọng và ý thức trách nhiệm của mình cùng chung tay, góp sức trong việc GDKNS cho HS ở địa phương.
- Đối với cha mẹ học sinh và Ban Đại diện cha mẹ học sinh.
Đầu mỗi năm học nhà trường phối hợp với cha mẹ học sinh tổ chức kiện toàn Ban đại diện cha mẹ học sinh của trường cũng như của các lớp, đồng thời qua đó bàn bạc thống nhất các nhiệm vụ, nội dung phối hợp giáo dục giữa nhà trường và gia đình, Ban Đại diện cha mẹ học sinh, cung cấp thêm những vấn đề cơ bản về học sinh, về tâm lý HSTHPT và tầm quan trọng của việc GDKNS cho HS để phụ huynh được biết. Giúp phụ huynh thấy được ảnh hưởng to lớn của gia đình đến việc GDKNS cho các em. Từ đó định hướng những biện pháp phối hợp giáo dục.
- Xây dựng quy chế phối hợp giáo dục giữa nhà trường với Ban Đại diện cha mẹ học sinh; giữa phụ huynh học sinh với giáo viên chủ nhiệm, với Đoàn thanh niên, ban thi đua kỷ luật học sinh; các quy tắc và chế độ thông tin hai chiều giữa nhà trường với phụ huynh học sinh.
- Ban Đại diện cha mẹ học sinh có trách nhiệm phối hợp với cha mẹ của những học sinh có hành vi tiêu cực trong rèn luyện cùng với nhà trường và chính quyền địa phương tham gia giáo dục học sinh.
- Nhà trường tổ chức cam kết cộng đồng trách nhiệm giữa nhà trường - gia đình và xã hội, tham gia vào quá trình GD kỹ năng sống cho học sinh, thống nhất mục tiêu, phương pháp, hình thức tổ chức GD kỹ năng sống cho học sinh THPT.
- Cuộc họp toàn thể cha mẹ học sinh của lớp: là biện pháp liên hệ rộng rãi nhất giữa GVCN với cha mẹ học sinh. Cuộc họp được tổ chức theo lịch định kỳ tùy theo tình hình thực tế của nhà trường, của lớp (theo quy định tổ chức họp phụ huynh học sinh 3 lần: Đầu năm, giữa năm và cuối năm học). Ở các cuộc họp này GVCN có điều kiện thuận lợi tìm ra các biện pháp giáo dục tốt, động viên được cha mẹ học sinh tích cực, nhiệt tình tham gia sự nghiệp giáo dục thế hệ trẻ.
- Ở gia đình, các bậc phụ huynh nên dạy con cái biết cách đối nhân xử thế, biết tôn trọng mình và tôn trọng người khác, dạy con lòng khoan dung, sự độ lượng vị tha và những chuẩn mực, giá trị đạo đức mà con người phải sống theo, dạy con điều hay lẽ phải. Nhưng để làm được điều đó, trước hết cha mẹ phải là tấm gương cho con cái noi theo. Trong một thế giới đang có sự đề cao sự thỏa mãn, những ham muốn bản năng thì gia đình có vai trò rất quan trọng trong việc khơi dậy ý thức về cái tốt và cái xấu, về cái đáng làm và không nên làm, nhưng nếu các bậc cha mẹ đã không thể hiện đúng vai trò của mình thì đừng đòi hỏi những đứa con ở nhà sẽ trở thành một công dân tốt.
- Cho học sinh thể hiện tâm tư nguyện vọng, những băn khoăn vướng mắc trong bạn bè, trong gia đình, cách đối xử của cha mẹ để cùng tháo gỡ. Có nhiều phụ huynh thấy con học yếu, học kém không cần tìm hiểu nguyên nhân chỉ biết chửi bới, nhiếc móc và rồi thậm chí còn đánh đập. Điều này đã làm các em tổn thương rất lớn về mặt tinh thần.
- Cha mẹ phải hướng cho con biết cách ứng xử với cuộc sống đầy phong phú, phức tạp, chủ động, tự tin với công việc, không thể mắc phải cạm bẫy của cám dỗ đời thường. Biết đấu tranh, biết phê phán, biết phân tích, nhận xét đánh giá và biết quyết định hợp lý, đúng lúc trong các tình huống phức tạp.
- Đối với chính quyền địa phương và các tổ chức ngoài nhà trường.
+ Nhà trường chủ động phối hợp và liên hệ chặt chẽ với các ban ngành chức năng như công an, y tế, cùng với các cơ quan, đoàn thể khác đóng trên địa bàn để giáo dục các em. Cùng với nhà trường thực hiện các chuyên đề giáo dục như: giáo dục pháp luật, an toàn giao thông, thông tin về phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội, tuyên truyền phòng chống HIV/AIDS; giáo dục sức khoẻ sinh sản vị thành niên, giáo dục môi trường, bảo vệ rừng, giáo dục truyền thống cách mạng và lịch sử địa phương v.v...
+ Xây dựng cam kết phối hợp với chính quyền địa phương ngăn chặn tệ nạn xã hội xâm nhập vào học đường; cam kết phối hợp giải quyết các sự vụ gây mất an ninh nhà trường.
d. Điều kiện thực hiện biện pháp
Để duy trì tốt sự phối hợp giữa nhà trường - gia đình và xã hội chúng ta cần phải:
- Xây dựng được mối liên hệ chặt chẽ gắn bó giữa nhà trường - gia đình và xã hội.
- Các lực lượng tham gia phối hợp GD kỹ năng sống cho học sinh phải nhiệt tình, tâm huyết, hết lòng vì thế hệ trẻ.
- Phải tạo nguồn kinh phí hỗ trợ để hoạt động có hiệu quả.
Việc phối hợp giữa nhà trường, gia đình và các tổ chức xã hội để GDKNS cho HSTHPT trong giai đoạn mới là quá trình đòi hỏi nhiều công sức, tâm huyết và thời gian của các nhà quản lý. Quá trình phối hợp này nhằm xây dựng một môi trường giáo dục lành mạnh, phát huy tối đa những ảnh hưởng tích cực, hạn chế thấp nhất những ảnh hưởng tiêu cực đến sự hình thành và phát triển nhân cách của học sinh.