CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ BẢO HIỂM TRONG HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG VÀ ĐỊNH HƯỚNG HOÀN THIỆN
2.1. Qui định pháp luật về bảo hiểm trong hoạt động xây dựng
2.1.6. Giám định tổn thất và trả tiền bảo hiểm hoặc bồi thường
Khi sự kiện bảo hiểm xảy ra thì việc giám định tổn thất kịp thời là rất cần thiết và quan trọng. Công tác giám định tổn thất thường do bộ phận giám định thuộc công ty bảo hiểm hoặc tổ chức giám định độc lập tiến hành. Cụ thể việc giám định tổn thất sẽ được thực hiện bởi các chuyên viên giám định. Tùy theo t ng nước, t ng loại hình doanh nghiệp bảo hiểm và t ng nghiệp vụ bảo hiểm khác nhau mà quy chế về chuyên viên giám định cũng khác nhau. Ở những nước phát triển, chuyên viên giám định do doanh nghiệp bảo hiểm trực tiếp chỉ định và lựa chọn. Nhưng phần
55 Các Điều 43, 44 Luật KDBH 2010 quy định: Trong trường hợp bên mua bảo hiểm giao kết hợp đồng bảo hiểm tại nhiều doanh nghiệp bảo hiểm khác nhau để bảo hiểm cho cùng một tài sản với cùng điều kiện và sự kiện bảo hiểm, cũng như trường hợp bên mua bảo hiểm tiến hành bảo hiểm cho tài sản với số tiền bảo hiểm cao hơn giá thị trường của tài sản tại thời điểm mua bảo hiểm thì tổng số tiền mà bên mua bảo hiểm được hưởng không vượt quá giá thị trường của tài sản tại thời điểm xảy ra tổn thất.
56 Điều 32 Luật KDBH 2010 quy định "số tiền bảo hiểm hoặc phương thức xác định số tiền bảo hiểm được bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm".
57 Nguyễn Thị Thủy, tlđd 19, tr.73.
lớn các nước chuyên viên giám định chính là nhân viên của bản thân doanh nghiệp bảo hiểm58.
Theo điều 48, Luật KDBH 2010 quy định, giám định tổn thất khi sự kiện bảo hiểm xảy ra do doanh nghiệp bảo hiểm hoặc người được doanh nghiệp ủy quyền thực hiện việc giám định tổn thất để xác định nguyên nhân và mức độ tổn thất. Chi ph giám định tổn thất do doanh nghiệp bảo hiểm chịu. Ngoài ra luật còn quy định, trong trường hợp các bên không thống nhất về nguyên nhân và mức độ tổn thất thì có thể trưng cầu giám định viên độc lập, tr trường hợp có thỏa thuận khác trong hợp đồng bảo hiểm.
Yêu cầu của công tác giám định:
- Ghi nhận thiệt hại phải đảm bảo chính xác, kịp thời, khách quan và trung thực. Việc ghi nhận thiệt hại tức là ghi lại thực trạng và xác định lại thiệt hại, mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân gây thiệt hại đối với sự kiện bảo hiểm. Công việc giám định chỉ được tiến hành khi bên tham gia bảo hiểm hay doanh nghiệp bảo hiểm yêu cầu. Để đảm bảo tính khách quan của công tác giám định yêu cầu phải có sự chứng kiến của các bên liên quan.
- Đề xuất các biện pháp bảo quản và phòng ng a thiệt hại phải kịp thời và đúng quyền hạn. Khi rủi ro tổn thất xảy ra, giám định viên phải có nghĩa vụ can thiệp để giảm thiểu mức độ thiệt hại của tổn thất. Tuy nhiên, giám định viên không được vượt quyền và làm thay người được bảo hiểm. Nếu phát hiện tổn thất có tính hệ thống, chuyên viên giám định phải tìm hiểu nguyên nhân, cách giải quyết và thông báo cho doanh nghiệp bảo hiểm biết để có hướng xử lý kịp thời.
- Những thông tin mà giám định viên cung cấp cho doanh nghiệp bảo hiểm phải đảm bảo nội dung chi tiết về sự kiện bảo hiểm đã xảy ra và các vấn đề liên quan như: thực trạng hiện trường xảy ra tổn thất, tình trạng mất cắp, các biên ban hiện trường, quyết định của cơ quan công an và ch nh quyền địa phương…Những thông tin này phải kịp thời bởi vì nó được dùng làm bằng chứng khi lập biên bản giám định tổn thất.
Quy trình giám định tổn thất
58 Nguyễn Văn Định (2004), Giáo trình Quản trị Kinh doanh Bảo hiểm, NXB Thống Kê, Hà Nội, tr.251.
Công việc giám định bảo hiểm chỉ được chấp nhận yêu cầu khi thiệt hại, tổn thất xảy ra thuộc phạm vi bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm. Có thể khái quát quy trình giám định theo các bước sau:
- Chuẩn bị giám định: trước khi tiến hành giám định phải chuẩn bị đầy đủ các loại giấy tờ cần thiết như: đơn bảo hiểm hoặc giấy yêu cầu bảo hiểm, bảng kê chi tiết các loại tài sản được bảo hiểm, giấy ra viện các chứng t hóa đơn sửa chữa…
liên quan đến đối tượng bảo hiểm.
- Tiến hành giám định: công việc giám định phải tập trung vào các công việc như kiểm tra đối tượng giám định; phân loại tổn thất; xác định mức độ tổn thất; tổn thất của người thứ ba; tỷ lệ thương tật; mức độ lỗi của các bên, các chi phí có liên quan …
- Lập biên bản giám định: Đây là tài liệu chủ yếu để xét duyệt bồi thường hoặc chi trả bảo hiểm và khiếu nại của các bên liên quan. Vì vậy nội dung văn bản này phải đảm bảo tính trung thực, chính xác và rõ ràng cụ thể. Thông thường biên bản giám định phải lập tại hiện trường và sau khi thống nhất phải có chữ ký của các bên liên quan.
2.1.6.2. Trả tiền bảo hiểm hoặc bồi thường
Trả tiền bảo hiểm hoặc bồi thường là vấn đề trọng tâm của hoạt động kinh doanh bảo hiểm. Bởi vì khi mua bảo hiểm có nghĩa là khách hàng đã trả tiền cho các sản phẩm bảo hiểm mà họ tham gia và doanh nghiệp bảo hiểm cam kết trả tiền bảo hiểm hoặc bồi thường khi chẳng may sự kiện bảo hiểm xảy ra một cách đầy đủ và nhanh chóng. Doanh nghiệp bảo hiểm chứng tỏ được năng lực, tầm vóc quy mô hoạt động của mình thông qua việc họ thực hiện trả tiền bảo hiểm và bồi thường cho khách hàng nhanh hay chậm, tích cực hay chây ỳ. Nếu giải quyết tốt đó là cách quảng cáo tốt nhất đối với doanh nghiệp bảo hiểm.
Tham gia quan hệ bảo hiểm là một hình thức chia sẻ rủi ro giữa người mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm. Doanh nghiệp bảo hiểm khi thực hiện hoạt động kinh doanh họ phải hiểu rằng với khả năng tài ch nh của mình họ sẽ gánh chịu tổn thất của người mua bảo hiểm khi sự kiện bảo hiểm xảy ra. Sự chia sẻ tổn thất này phải mang tính kịp thời để giúp bên mua bảo hiểm duy trì được cuộc sống hoặc hoạt động sản xuất kinh doanh của mình một cách bình thường.
Theo điều 29, Luật KDBH 2010 quy định về thời hạn trả tiền bảo hiểm hoặc bồi thường như sau: “Khi xảy ra sự kiện bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm phải trả
tiền bảo hiểm hoặc bồi thường theo thời hạn được được thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm; trong trường hợp không có thỏa thuận về thời hạn thì doanh nghiệp bảo hiểm phải trả tiền bảo hiểm hoặc bồi thường trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được đầy đủ hồ sơ hợp lệ về yêu cầu trả tiền bảo hiểm hoặc bồi thường”.