CHƯƠNG 2 CƠ SỞ THỰC TIỄN
3.4. Một số biện pháp sư phạm trong dạy học môn Toán ở trường trung học
3.4.2. Biện pháp 2: Hoạt động củng cố theo hướng khai thác các ứng dụng
Tốn học là mơn học cung cấp cơng cụ cho mơn Sinh học như đã phân tích ở những phần trên. Vì vậy, giáo viên có thể khai thác các ứng dụng của mơn Tốn học vào mơn Sinh học trong hoạt động củng cố kiến thức cho học
sinh. Hoạt động này giúp cho học sinh không chỉ nắm vững kiến thức của môn Tốn học mà các em cịn được củng cố thêm kiến thức của môn Sinh học. Từ đó học sinh thấy được vai trị của Tốn học đối với các mơn học khác, đặc biệt là mơn Sinh học, thấy được việc học tốn là thực sự cần thiết, từ đó giúp cho học sinh có thêm động lực để học tập mơn Tốn học.
b) Quy trình thực hiện biện pháp
Bước 1: Tìm hiểu kĩ nội dung lí thuyết của mơn Tốn học sẽ hình thành cho học sinh và những ứng dụng của kiến thức đó vào bộ mơn Sinh học.
Bước 2: Tìm hiểu và phân tích một số ứng dụng của mơn Tốn học vào bộ môn Sinh học.
Bước 3: Phân tích và lựa chọn các ứng dụng của mơn Tốn học. Khi nghiên cứu và lựa chọn ứng dụng của kiến thức đó vào bộ mơn Sinh học cần đảm bảo các tri thức của môn Sinh học chỉ ở mức độ phù hợp với học sinh, giải quyết vấn đề cơ bản của môn Sinh học.
Bước 4: Đưa ra hoạt động củng cố theo hướng khai thác các ứng dụng của mơn Tốn vào bộ mơn Sinh học. Giáo viên thực hiện bước này bằng các hoạt động cụ thể như: Nhận dạng bài tập và thể hiện khái niệm hoặc định lí tốn học theo mối quan hệ ràng buộc; Hoạt động ngơn ngữ; Khái qt hóa, đặc biệt hóa và hệ thống hóa những khái niệm hoặc định lí đã học.
c) Ví dụ minh họa (hoạt động củng cố khái niệm lơgarit tự nhiên)
Bước 1: Tìm hiểu kĩ nội dung về số e và lôgarit tự nhiên. Tìm ứng dụng của nó trong sinh học và trong thực tiễn.
Bước 2: Tìm hiểu ứng dụng của số e và lôgarit tự nhiên trong thực tiễn và một số môn học. Chẳng hạn: Sự tăng trưởng và suy giảm dân số, sự phân hủy của chất phóng xạ, đo độ chấn động trong địa vật lí, độ to nhỏ của âm thanh.
Bước 3: Phân tích các ứng dụng trên thì ta thấy ứng dụng để tính sự tăng trưởng và suy giảm dân số là có mức độ phù hợp với học sinh, để giải quyết các vấn đề trong thực tiễn và mơn sinh học. Đây cũng là bài tốn rất điển hình
để khắc sâu khái niệm về số e và lôgarit tự nhiên cho học sinh; cũng là bài toán rất gần gũi với đời sống thực tế hàng ngày của học sinh.
Trong ví dụ trên giáo viên đã củng cố khái niệm số e và lơgarit tự nhiên bằng một bài tốn thực tế về sự tăng trưởng dân số. Từ đó, giúp học sinh ghi nhớ tri thức toán học và sử dụng tri thức toán học để giải quyết các bài tập thực tiễn trong cuộc sống hàng ngày.