LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN THU, CHI NGÂN SÁCH XÃ, PHƯỜNG
Khái quát chung về ngân sách xã và các khoản thu, chi ngân sách xã
NSX là mạng lưới quan hệ kinh tế giữa Nhà nước và các chủ thể khác, hình thành trong quá trình quản lý quỹ tiền tệ của chính quyền cấp xã Hệ thống này nhằm hỗ trợ thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của chính quyền địa phương theo phân công và phân cấp quản lý đã được quy định.
Ngân sách xã là một phần trong hệ thống ngân sách nhà nước, mang những đặc điểm chung của ngân sách nhà nước, bao gồm việc phân cấp nguồn thu và nhiệm vụ chi theo quy định của pháp luật.
- Được quản lý và điều hành theo dự toán và theo chế độ, tiêu chuẩn, định mức do cơ quan có thẩm quyền quy định.
- Hoạt động của ngân sách cấp xã luôn gắn chặt với hoạt động của chính quyền cấp xã.
Ngân sách xã không chỉ có những đặc điểm chung mà còn sở hữu những đặc thù riêng, tạo nên sự khác biệt cơ bản so với các cấp ngân sách khác.
Ngân sách xã là quỹ tiền tệ của chính quyền địa phương, hoạt động bao gồm hai khía cạnh chính: huy động nguồn thu vào quỹ, được gọi là thu ngân sách xã, và phân phối, sử dụng quỹ, được gọi là chi ngân sách xã.
Các chỉ tiêu thu chi ngân sách xã có tính chất pháp lý cao, được quy định rõ ràng trong văn bản pháp luật và được pháp luật bảo đảm thực hiện.
Quan hệ thu, chi ngân sách xã phản ánh lợi ích phát sinh giữa chính quyền cấp xã, đại diện cho lợi ích chung của cộng đồng, và các chủ thể kinh tế xã hội Sự tương tác này không chỉ ảnh hưởng đến việc phân bổ nguồn lực mà còn định hình sự phát triển bền vững của địa phương.
Ngân sách xã là một cấp ngân sách đặc biệt, đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức lập, chấp hành và quyết toán ngân sách Đặc thù này có ảnh hưởng lớn đến quy trình quản lý tài chính tại cấp xã.
Ngân sách xã có tính chất "lưỡng tính", vừa là cấp ngân sách tự cân đối thu chi, vừa là đơn vị trực tiếp thực hiện chi tiêu Điều này có nghĩa là ngân sách xã không chỉ là một cấp ngân sách mà còn là đơn vị dự toán độc lập, không có đơn vị dự toán trực thuộc nào Ngân sách xã không chỉ tạo ra nguồn thu mà còn phân bổ nhiệm vụ chi một cách hiệu quả.
1.1.2 Nội dung các khoản thu, chi ngân sách xã
1.1.2.1 Những vấn đề cơ bản về thu ngân sách xã
Căn cứ thông tư số 344/2016/TT – BTC ngày 30 tháng 12 năm 2016 của
Bộ tài chính quy định về quản lý ngân sách xã và các hoạt động tài chính khác của xã, phường, thị trấn trong đó quy định.
Thu ngân sách xã được hình thành từ 3 nguồn:
Các khoản thu ngân sách xã hưởng 100% là những khoản thu phát sinh trên địa bàn xã, được tổ chức huy động bởi xã và toàn bộ số thu từ các khoản này sẽ được dành cho ngân sách xã.
- Các khoản thu ngân sách xã được hưởng theo tỷ lệ điều tiết.
Trong những tình huống cụ thể, nếu ngân sách cấp dưới không thể tự cân đối, ngân sách cấp trên có trách nhiệm bổ sung nguồn thu để đảm bảo sự cân đối giữa thu và chi ngay từ giai đoạn dự toán.
1.1.2.2 Những vấn đề cơ bản về chi ngân sách xã
Chi ngân sách xã bao gồm các khoản chi cho hoạt động của cơ quan Nhà nước, Đảng, đoàn thể cấp xã, chi trợ cấp xã hội và các khoản chi phát triển kinh tế - xã hội theo chức năng, nhiệm vụ của chính quyền cấp xã theo phân cấp địa phương.
Chi thường xuyên của ngân sách xã: Là các khoản chi nhằm đảm bảo cho sự hoạt động của chính quyền cấp xã.
- Chi cho hoạt động quản lý nhà nước, Đảng, đoàn thể ở xã
- Chi sự nghiệp văn – xã
- Chi sự nghiệp kinh tế
- Các khoản chi thường xuyên khác theo quy định của pháp Luật.
Chi đầu tư phát triển bao gồm các hoạt động liên quan đến việc cải tạo, nâng cấp và làm mới các công trình trong hệ thống cơ sở vật chất - kỹ thuật của xã Các nội dung này đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng hạ tầng và phục vụ nhu cầu phát triển cộng đồng.
- Chi đầu tư xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng KT - XH của xã không có khả năng thu hồi vốn, theo phân cấp của tỉnh
Chi đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng kinh tế - xã hội của xã được thực hiện từ nguồn huy động đóng góp của tổ chức và cá nhân cho từng dự án cụ thể, theo quy định pháp luật Các dự án này sẽ được HĐND xã quyết định và đưa vào ngân sách xã để quản lý.
- Các khoản chi đầu tư phát triển khác theo quy định của pháp Luật.
Quy định chung về kế toán ngân sách xã
1.2.1 Khái niệm về kế toán ngân sách xã
Theo Luật kế toán số 88/2015/QH13 ngày 20 tháng 11 năm 2015 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, kế toán được định nghĩa là quá trình thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính dưới dạng giá trị, hiện vật và thời gian lao động.
Theo Quyết định số 94/2005/QĐ-BTC, kế toán ngân sách xã bao gồm việc thu thập, xử lý, kiểm tra, giám sát, phân tích và cung cấp thông tin về toàn bộ hoạt động kinh tế - tài chính của xã, bao gồm hoạt động thu, chi ngân sách và các hoạt động tài chính khác.
1.2.2 Yêu cầu và nhiệm vụ của kế toán ngân sách xã
Kiểm soát tình hình chấp hành dự toán thu, chi ngân sách xã, các quy định về tiêu chuẩn, định mức.
Tập hợp, kiểm tra và giám sát các khoản thu, chi ngân sách cùng với các quỹ công chuyên dùng Đánh giá các khoản thu đóng góp của dân và các hoạt động sự nghiệp, đồng thời theo dõi tình hình quản lý và sử dụng tài sản do xã quản lý.
Phân tích, đánh giá tình hình thực hiện dự toán thu, chi ngân sách, quản lý và sử dụng tài sản của xã.
Phản ánh đầy đủ nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh vào chứng từ kế toán, sổ kế toán.
Lập báo cáo tài chính và báo cáo quyết toán cuối năm.
1.2.3 Nguyên tắc kế toán được áp dụng
Giá trị tài sản được xác định theo giá gốc, bao gồm các chi phí như mua sắm, bốc xếp, vận chuyển, lắp ráp, chế biến và các chi phí liên quan khác cho đến khi tài sản sẵn sàng sử dụng Đơn vị không được phép tự ý điều chỉnh giá trị tài sản đã ghi sổ kế toán, trừ khi có quy định khác từ pháp luật.
Theo quy định của luật kế toán, thông tin và số liệu trong báo cáo tài chính hàng năm của đơn vị kế toán phải được công khai Đơn vị kế toán cần áp dụng phương pháp đánh giá tài sản và phân bổ thu chi một cách cẩn thận, tránh làm sai lệch kết quả hoạt động kinh tế và tài chính của mình.
Kế toán thu ngân sách xã
1.3.1 Khái niệm, nội dung, tiêu chuẩn ghi nhận các khoản thu ngân sách xã
Chế độ kế toán ngân sách xã cần tuân thủ Pháp luật về kế toán, cụ thể theo Thông tư số 70/2019/TT-BTC ngày 03/10/2019, hướng dẫn chế độ kế toán và tài chính xã do Bộ Tài chính ban hành.
Thu ngân sách xã là toàn bộ các khoản thu trong dự toán đã được HĐND
Xã quyết định và được thực hiện trong một năm để thực hiện các chức năng nhiệm vụ của chính quyền cấp xã.
Căn cứ Luật ngân sách nhà nước ngày 25 tháng 06 năm 2015;
Căn cứ theo Nghị định số 163/2016/NĐ-CP ngày 21 tháng 12 năm 2016, Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật ngân sách nhà nước Bên cạnh đó, Nghị định số 215/2013/NĐ-CP ngày 23 tháng 12 năm 2013 cũng quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tài chính.
Theo đề nghị của Vụ trưởng Vụ Ngân sách nhà nước;
Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 344/2016/TT-BTC vào ngày 30 tháng 12 năm 2016, quy định về quản lý ngân sách xã và các hoạt động tài chính khác tại các xã, phường, thị trấn Thông tư này nhằm hướng dẫn và đảm bảo việc quản lý tài chính công tại cấp địa phương được thực hiện hiệu quả và minh bạch.
Ngân sách xã được hình thành từ ba nguồn chính: các khoản thu mà xã được hưởng 100%; các khoản thu được phân chia theo tỷ lệ phần trăm giữa ngân sách xã và ngân sách cấp trên; và nguồn thu bổ sung từ ngân sách cấp trên cho ngân sách xã.
Các khoản thu xã hưởng 100%là các khoản thu dành cho xã sử dụng toàn bộ số thu trên địa bàn xã như:
- Các khoản phí, lệ phí quy định thu vào ngân sách xã.
- Các khoản thu từ hoạt động sự nghiệp kinh tế, văn hoá, xã hội, y tế và sự nghiệp khác.
- Các khoản đóng góp của các tổ chức, cá nhân cho xã.
- Thu đấu thầu và thu khoán theo mùa vụ từ sử dụng quỹ đất công ích 5% và hoa lợi công sản do xã quản lý.
- Thu chênh lệch (thu lớn hơn chi) từ các hoạt động sự nghiệp và các hoạt động sinh lời của xã.
- Thu viện trợ không hoàn lại của các tổ chức, cá nhân ở nước ngoài trực tiếp cho xã.
- Thu kết dư ngân sách năm trước.
- Các khoản thu khác theo quy định của pháp Luật.
Các khoản thu phân chia theo tỷ lệ phần trăm giữa ngân sách xã và ngân sách cấp trên là nguồn tài chính quan trọng giúp xã hoạt động hiệu quả Tỷ lệ ngân sách xã được hưởng tối thiểu là 50% và tối đa là 100%, tùy thuộc vào nguồn thu và nhiệm vụ chi của xã do HĐND cấp tỉnh quyết định Các khoản thu này góp phần đảm bảo sự phát triển bền vững cho địa phương.
- Thuế sử dụng đất nông nghiệp, thuế chuyển quyền sử dụng đất.
- Tiền cấp quyền sử dụng đất.
- Thuế giá trị gia tăng không kể thuế giá trị gia tăng hàng nhập khẩu.
- Thuế thu nhập doanh nghiệp không kể thuế thu nhập doanh nghiệp của các đơn vị hạch toán toàn ngành và thu xổ sổ kiến thiết.
- Thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao.
- Thu sử dụng vốn ngân sách.
- Lệ phí trước bạ nhà đất.
- Thuế tiêu thụ đặc biệt hàng hoá sản xuất trong nước thu vào các mặt hàng
Bảng 1 1: Tỷ lệ các khoản phân chia Xã được hưởng
Các khoản thu phân chia theo tỉ lệ phần trăm (%) Tỉ lệ phần trăm được hưởng
Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp 70%
Thuế môn bài từ cá nhân, hộ kinh doanh 50%
Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp thu từ hộ gia đình 70%
Lệ phí trước bạ, nhà đất 70%
Thuế giá trị gia tăng 70%
Thu bổ sung từ ngân sách là nguồn thu chiếm tỷ trọng lớn nhất ở hầu hết các xã trên toàn quốc Do thị phần kinh tế - xã hội mà xã được phân cấp quản lý, nguồn thu này mang lại 100% cho xã, nhưng tỷ lệ phân chia lại nhỏ và yếu kém Vì vậy, số thu từ các hoạt động này rất hạn chế so với nhu cầu chi tiêu của xã, khiến xã phải phụ thuộc vào hai nguồn thu bổ sung khác.
- Bổ sung để cân đối ngân sách.
- Bổ sung có mục tiêu theo các chế độ hoặc các chương trình, mục tiêu của Nhà nước.
Tiêu chuẩn ghi nhận các khoản thu ngân sách xã
Tỷ lệ phần trăm (%) phân chia các khoản thu cho ngân sách xã không được vượt quá tỷ lệ phân chia giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương Tỷ lệ này được Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quyết định giao cho từng tỉnh đối với các khoản thu cụ thể.
HĐND cấp tỉnh thực hiện việc điều chỉnh tỷ lệ phần trăm (%) phân chia các khoản thu giữa ngân sách các cấp ở địa phương.
Khi phân cấp nguồn thu cho xã, cần xem xét nhiệm vụ chi và khả năng thu từ ngân sách nhà nước tại địa phương Việc phân cấp nên tối đa hóa nguồn thu tại chỗ, đảm bảo các xã có đủ nguồn thu để cân đối nhiệm vụ chi thường xuyên Đồng thời, các xã có nguồn thu khá cần dành một phần cho đầu tư phát triển, nhằm hạn chế việc phụ thuộc vào ngân sách bổ sung từ cấp trên.
1.3.2 Nguyên tắc kế toán thu ngân sách xã
Các khoản thu ngân sách xã được ghi chép chi tiết theo mục lục ngân sách nhằm hỗ trợ cho việc lập báo cáo tài chính và báo cáo quyết toán thu ngân sách.
Các khoản thu ngân sách trong ngày nếu chưa được nộp vào Kho bạc sẽ được ghi nhận vào quỹ tiền mặt của xã và hạch toán tăng thu ngân sách chưa qua Kho bạc Khi tiến hành nộp tiền vào Kho bạc, việc hạch toán sẽ được chuyển đổi thành thu ngân sách đã qua Kho bạc.
Các khoản thu ngân sách phải được nộp ngay vào Kho bạc trong ngày thu, dựa trên giấy nội tiền vào ngân sách để thực hiện hạch toán thu ngân sách đã qua Kho bạc.
Trong trường hợp xã cách xa Kho bạc, cơ quan Tài chính cho phép giữ lại một số thu ngân sách tại xã để chi tiêu mà không cần qua Kho bạc Các xã cần lập bảng kê định kỳ để ghi nhận thu, chi ngân sách, phục vụ cho việc thực hiện thủ tục ghi thu, ghi chi ngân sách Nhà nước tại Kho bạc.
Chứng từ hợp lệ là các văn bản ghi lại nội dung giao dịch phát sinh đảm bảo:
Tính pháp luật: tuân thủ theo đúng các quy định của Nhà nước, kể cả về mặt hình thức.
Tính trung thực: sự kiện ghi lại phải là có thực, không được bịa đặt.
Tính rõ ràng: đầy đủ nội dung, cụ thể, dể hiểu,…
Tuỳ theo từng nghiệp vụ phát sinh khác nhau mà có các chứng từ khác nhau.
Kế toán thu ngân sách Xã sử dụng các chứng từ chủ yếu sau:
Biên lai thu tiền (C27 – X) là tài liệu quan trọng giúp đơn vị thu xác nhận số tiền đã nộp từ người nộp Nó không chỉ là chứng từ xác nhận mà còn là căn cứ để lập phiếu thu, nộp tiền vào quỹ hoặc chuyển tiền trực tiếp vào Kho bạc.
Bảng tổng hợp biên lai thu tiền (C28 – X) được sử dụng để kê khai và phân loại, nhằm tổng hợp số thu trên biên lai theo từng khoản thu, phục vụ cho việc hạch toán chi tiết thu của kế toán xã.
Giấy báo lao động (C62 – X) được sử dụng để xác nhận số ngày công lao động mà nhân dân đã huy động theo Quyết định của UBND xã Dựa trên thông tin này, giá trị của ngày công lao động sẽ được tính toán để thực hiện các thủ tục ghi thu, ghi chi ngân sách tại Kho bạc.
Kế toán chi ngân sách xã
1.4.1 Khái niệm, nội dung, tiêu chuẩn ghi nhận các khoản chi ngân sách xã
Chi ngân sách xã bao gồm các khoản chi thường xuyên và các khoản chi đầu tư phát triển.
Căn cứ vào chế độ phân cấp quản lý KT – XH, an ninh, quốc phòng của nhà nước trên địa bàn xã.
Chi ngân sách xã được xác định dựa trên các chính sách và chế độ hoạt động của cơ quan nhà nước, Đảng và các tổ chức chính trị xã hội, bao gồm hai nội dung chính: chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên.
Các khoản chi thường xuyên được xác định dựa trên chính sách chế độ hoạt động của các cơ quan Nhà nước, Đảng và các tổ chức chính trị.
- xã hội ở cấp xã được phân cấp quản lý, gồm:
- Chi cho hoạt động của các đơn vị ở xã:
Tiền lương, tiền công cho cán bộ, công chức cấp xã;
Phụ cấp đại biểu HĐND;
Các khoản phụ cấp khác theo quy định của Nhà nước;
Chi về hoạt động, văn phòng thư: chi phí điện, nước, văn phòng phẩm, phí bưu điện, điện thoại, hội nghị, chi tiếp tân, khánh tiết;
Chi mua sắm trang thiết bị, sửa chữa thường xuyên trụ sở, phương tiện làm việc;
Chi khác theo chế độ quy định.
- Kinh phí hoạt động của cơ quan Đảng CSVN ở xã;
Kinh phí hoạt động của các tổ chức chính trị xã hội tại xã, bao gồm Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Cựu chiến binh, Hội Phụ nữ và Hội Nông dân, được xác định sau khi trừ đi các khoản thu theo điều lệ và các khoản thu khác (nếu có).
- Đóng BHXH, BHYT cho cán bộ xã và các đối tượng khác theo chế độ quy định.
- Chi cho công tác dân quân tự vệ, trật tự an toàn xã hội.
Chi huấn luyện dân quân tự vệ, các khoản phụ cấp huy động dân quân tự vệ và các khoản chi khác;
Chi thực hiện việc đăng ký nghĩa vụ quân sự, công tác nghĩa vụ quân sự khác;
Chi tuyên truyền, vận động và tổ chức phong trào bảo vệ an ninh, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn xã;
Các khoản chi khác theo chế độ quy định.
Chi cho công tác bảo trợ xã hội và hoạt động văn hóa, thông tin, thể dục thể thao do xã quản lý.
Chi sự nghiệp giáo dục bao gồm việc hỗ trợ các lớp bổ túc văn hóa, cung cấp trợ cấp cho nhà trẻ và lớp mẫu giáo, cũng như hỗ trợ tài chính cho giáo viên mẫu giáo và cô nuôi dạy trẻ do các xã, thị trấn quản lý.
Chi sửa chữa và cải tạo các công trình phúc lợi và kết cấu hạ tầng do xã quản lý, bao gồm trường học, trạm y tế, nhà trẻ, cầu và đường.
- Hỗ trợ khuyến khích phát triển các sự nghiệp kinh tế như: Khuyến nông, khuyến ngư, khuyến lâm theo chế độ quy định.
- Chi trợ cấp hàng tháng cho cán bộ cấp xã có thời gian làm việc liên tục từ
15 năm trở lên nghỉ việc và được hưởng chế độ theo quy định.
- Các khoản chi khác ở xã theo chế độ quy định.
Các khoản chi đầu tư phát triển: Căn cứ vào nguồn đầu tư, chi đầu tư phát triển chia làm 2 nguồn chính
Nguồn đầu tư cho các công trình hạ tầng kinh tế - xã hội chủ yếu đến từ thuế, phí và các nguồn thu khác được phân cấp cho xã, cùng với khoản bổ sung từ ngân sách cấp trên Việc phân bổ nguồn vốn này hoàn toàn phụ thuộc vào quy định của Hội đồng Nhân dân cấp tỉnh.
Nguồn đầu tư cho các công trình kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được huy động từ sự đóng góp của các tổ chức và cá nhân, theo quy định của pháp luật Quyết định về việc này do HĐND xã thực hiện và các khoản đầu tư sẽ được đưa vào ngân sách xã để quản lý.
Tiêu chuẩn ghi nhận các khoản chi ngân sách xã
Việc thực hiện chi tiêu phải tuân thủ các điều kiện sau: phải có ghi trong dự toán đã được giao, trừ trường hợp dự toán và phân bổ chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt, hoặc chi từ nguồn tăng thu, nguồn dự phòng ngân sách theo quyết định của cấp có thẩm quyền Ngoài ra, chi tiêu cần phải đúng theo chế độ, tiêu chuẩn và định mức quy định, và phải được Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã hoặc người được uỷ quyền phê duyệt.
1.4.2 Nguyên tắc kế toán chi ngân sách xã
Chi ngân sách xã chỉ phản ánh các khoản chi theo dự toán được phê duyệt, bao gồm các khoản chi thường xuyên và các khoản chi cho đầu tư phát triển.
Chi phí sản xuất và dịch vụ của các hoạt động kinh doanh, dịch vụ của xã không được phản ánh vào chi ngân sách nhà nước đã qua Kho bạc.
Hạch toán chi ngân sách cần mở sổ kế toán chi NSX và sổ tổng hợp chi NSX để lập báo cáo chi ngân sách theo Mục lục NSNN Đối với các khoản chi qua Kho bạc nhà nước và chi sinh hoạt phí tại xã đủ điều kiện, xã lập lệnh chi tiền gửi Kho bạc để thực hiện chi và hạch toán vào tài khoản “Chi ngân sách xã đã qua Kho bạc” Các khoản chi từ tiền tạm ứng của Kho bạc, tiền thu ngân sách giữ lại để chi, và chi hiện vật, ngày công lao động sẽ được hạch toán vào tài khoản “Chi ngân sách xã chưa qua Kho bạc” Sau đó, thực hiện thủ tục ghi chi ngân sách tại Kho bạc, và khi Kho bạc xác nhận, kế toán sẽ hạch toán sang tài khoản chi ngân sách đã qua Kho bạc.
1.4.3 Chứng từ kế toán chi ngân sách xã
Chứng từ là các văn bản giấy tờ ghi lại nội dung của sự kiện giao dịch hoặc nghiệp vụ phát sinh, giúp đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong các giao dịch.
- Tính pháp lý: Chấp hành các quy định pháp lý của Nhà nước
- Tính pháp luật: tuân thủ theo đúng các quy định của Nhà nước, kể cả về mặt hình thức
- Tính trung thực: sự kiện ghi lại phải là có thực, không được bịa đặt
- Tính rõ ràng: đầy đủ nội dung, cụ thể, dể hiểu, không đa nghĩa
Tùy thuộc vào từng loại nghiệp vụ phát sinh, sẽ có các chứng từ tương ứng khác nhau Đôi khi, chỉ cần một văn bản chứng từ là đủ để hoàn tất một nghiệp vụ, trong khi những nghiệp vụ khác lại yêu cầu nhiều loại chứng từ kết hợp để tạo thành một bộ chứng từ hoàn chỉnh.
Kế toán chi ngân sách Xã sử dụng các chứng từ chủ yếu sau:
Giấy rút dự toán là chứng từ kế toán do đơn vị sử dụng ngân sách lập để rút kinh phí thường xuyên từ ngân sách, bao gồm dự toán kinh phí thường xuyên, dự toán thường xuyên CTMT và dự toán kinh phí ủy quyền thường xuyên, thông qua hình thức tiền mặt hoặc chuyển khoản Đây là căn cứ quan trọng để Kho bạc Nhà nước (KBNN) hạch toán chi tiêu ngân sách nhà nước Đối với các xã, giấy rút dự toán ngân sách được sử dụng khi xã là đơn vị sử dụng ngân sách.
Lệnh chi tiền ngân sách xã có hai loại chính: lệnh chi tiền mặt và lệnh chi chuyển khoản Bảng kê chi ngân sách xã được sử dụng khi cấp phát một lần cho nhiều nội dung chi khác nhau và cần kèm theo lệnh chi, với đầy đủ chữ ký của Chủ tịch UBND xã, Trưởng ban tài chính và Kế toán trưởng Giấy đề nghị ghi rút tiền mặt từ ngân sách xã được sử dụng cùng với lệnh chi tiền để rút tiền mặt từ tài khoản ngân sách xã tại Kho bạc.
Bảng kê chứng từ chi: Chứng từ này dùng để liệt kê các chứng từ đã chi ở xã nhưng chưa thanh toán với Kho bạc
Kế toán kết dư ngân sách xã
Tài khoản này được sử dụng để chuyển tiếp số thực thu và thực chi từ ngân sách năm trước, nhằm xác định số kết dư ngân sách, nợ tạm ứng chưa thanh toán, và số tiền đã tạm chi cho các công trình xây dựng cơ bản còn dở dang, cần được chuyển sang năm sau để quyết toán.
Số kết dư ngân sách được xác định là chênh lệch giữa tổng thu và tổng chi ngân sách, sau khi đã loại trừ các khoản tạm ứng và tạm chi chưa thanh toán.
Việc kết chuyển và xác định kết dư ngân sách thực hiện sau khi đã hoàn tất việc chỉnh lý quyết toán ngân sách năm trước.
Kế toán kết dư ngân sách xã sử dụng tài khoản 914 - “Chênh lệch thu chi ngân sách xã” để chuyển số thực thu và thực chi từ ngân sách năm trước, nhằm xác định số kết dư ngân sách của năm trước Số kết dư ngân sách được tính bằng cách lấy chênh lệch giữa tổng thu ngân sách lớn hơn tổng chi ngân sách.
Kết chuyển và xác định kết dư ngân sách chỉ được thực hiện sau khi HĐND phê chuẩn quyết toán thu và chi ngân sách của năm trước.
Kết chuyển số chi NSX Kết chuyển số thu NSX
Kết chuyển chênh lệch thu chi NSX trong năm
Sơ đồ 1 8: Sơ đồ cân đối thu chi ngân sách xã
Chương 1 của luận văn đã nghiên cứu cơ sở lý luận về kế toán các khoản thu chi ngân sách xã, bao gồm khái niệm, nội dung, loại chứng từ, tài khoản, sổ sách và báo cáo kế toán liên quan Dựa trên cơ sở lý luận đã được hệ thống, tôi sẽ phân tích thực trạng kế toán thu chi ngân sách xã tại phường Đa Phúc, quận Dương Kinh, thành phố Hải Phòng và đưa ra đánh giá về tình hình tổ chức và thực hiện công tác kế toán này.
THỰC TRẠNG KẾ TOÁN THU CHI NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN PHƯỜNG ĐA PHÚC GIAI ĐOẠN 2017-2019
Khái quát đặc điểm chung của UBND phường Đa Phúc
2.1.1 Đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội trên địa bàn phường Đa Phúc
Đặc điểm tự nhiên Đa Phúc là một phường thuộc quận Dương Kinh, thành phố Hải Phòng, Việt Nam, có vị trí cụ thể như sau:
- Phía Đông giáp phường Hưng Đạo;
- Phía Tây giáp quận Kiến An;
- Phía Nam giáp huyện Kiến Thụy;
- Phía Bắc giáp quận Lê Chân (quận) và quận Kiến An
Phường Đa Phúc có diện tích 5,96 km² và dân số khoảng 9.666 người vào năm 2007, với mật độ dân số đạt 1.622 người/km² Khu vực này bao gồm bốn làng: Phúc Hải, Quảng Luận, Lãm Hải và Vân Quan, và tôn giáo chủ yếu là Đạo Phật.
Đời sống nhân dân trong xã chủ yếu dựa vào thương mại dịch vụ và sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là cấy lúa nước Ngoài ra, ngành công nghiệp xây dựng cũng đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội của địa phương.
Nhờ vào cải cách và phát triển giao thông, kinh tế cả nước đã có sự chuyển mình mạnh mẽ với nhiều tỉnh lộ và huyện lộ được xây dựng, góp phần cải thiện đáng kể tình hình kinh tế xã hội địa phương Hoạt động kinh doanh thương mại ngày càng sôi động, người dân không chỉ phát triển dịch vụ thương mại mà còn thúc đẩy ngành công nghiệp xây dựng và nâng cao sản xuất nông nghiệp-thủy sản Kết quả là, kinh tế các hộ gia đình đã có nhiều biến chuyển tích cực, nâng cao đời sống kinh tế - xã hội của cư dân trong khu vực.
Đời sống nhân dân đã được cải thiện rõ rệt, chất lượng cuộc sống ngày càng cao, tỷ lệ lao động có việc làm ổn định trong xã đạt mức cao, trong khi tỷ lệ hộ nghèo đã giảm đáng kể.
Công tác giáo dục đào tạo được duy trì hiệu quả ở tất cả các cấp học, với sự cải thiện cả về số lượng lẫn chất lượng Hoạt động văn hóa, thông tin và thể thao cũng đạt nhiều thành tích, thực hiện tốt các chương trình mục tiêu quốc gia về y tế, dân số, gia đình và trẻ em Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên duy trì dưới 0.62%, với 100% trẻ em trong độ tuổi được tiêm phòng đầy đủ Kinh tế phát triển đã nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân, đồng thời tỷ lệ hộ nghèo giảm đáng kể, không còn hộ nghèo diện chính sách.
2.1.2 Chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức bộ máy của UBND phường Đa Phúc
UBND xã, được bầu ra bởi HĐND xã, là cơ quan chấp hành của HĐND và là cơ quan hành chính Nhà nước tại địa phương UBND xã có trách nhiệm thực hiện Hiến pháp, Luật và các văn bản quy phạm pháp luật từ các cơ quan Nhà nước cấp trên.
UBND có vai trò quan trọng trong việc quản lý nhà nước tại địa phương, đảm bảo sự chỉ đạo và quản lý thống nhất trong hệ thống hành chính Nhà nước từ trung ương đến địa phương.
UBND xã thực hiện việc tiếp công dân định kỳ và thường xuyên tại trụ sở theo quy định pháp luật Cơ quan này căn cứ vào thẩm quyền được pháp luật quy định để xem xét và giải quyết các kiến nghị, tố cáo, cũng như khiếu nại của công dân theo luật khiếu nại tố cáo.
Sơ đồ cơ cấu bộ máy tổ chức của UBND phường Đa Phúc
Sơ đồ 2 1: Sơ đồ cơ cấu bộ máy tổ chức của UBND phường Đa Phúc
(Nguồn:Văn phòng thông tin phường Đa Phúc)
2.1.3 Đặc điểm, tổ chức bộ máy kế toán của UBND phường Đa Phúc
Sơ đồ 2 2: Sơ đồ bộ máy kế toán của UBND phường Đa Phúc
Chủ tịch UBND xã Ủy viên
D xã, chỉ huy trưởn g quân sự xã Ủy viên
D xã, trưởn g công an xã
Phó chủ tịch UBND xã
Văn hóa- Xã hội Địa chính- Nông nghiệp- Xây dựng và môi trường
CHỦ TỊCH UBND PHƯỜNG ĐA PHÚC
Trách nhiệm của Chủ tịch UBND Xã
Tổ chức bộ máy kế toán và bố trí nhân sự kế toán cần tuân thủ các tiêu chuẩn và điều kiện theo quy định của Luật kế toán cùng các văn bản pháp luật liên quan Việc này đảm bảo hoạt động kế toán diễn ra hiệu quả và hợp pháp.
Tổ chức và chỉ đạo thực hiện công tác kế toán tại xã phải tuân thủ các quy định pháp luật về kế toán, đồng thời chịu trách nhiệm về các sai sót phát sinh trong quá trình thực hiện.
Ra quyết định về thu chi, chịu trách nhiệm cho các quyết định đó, và ký duyệt các chứng từ kế toán, báo cáo tài chính, cũng như báo cáo quyết toán; đồng thời phải đảm bảo tính chính xác và trung thực của các số liệu trong tài liệu.
Xác nhận tính pháp lý của sổ kế toán.
Tổ chức chỉ đạo lập dự toán ngân sách hàng năm, bao gồm dự toán thu và chi tài chính Sau khi HĐND xã phê duyệt, tiến hành điều hành dự toán ngân sách một cách hiệu quả.
Khi có sự thay đổi kế toán, Chủ tịch UBND xã cần tổ chức bàn giao giữa kế toán cũ và kế toán mới, đồng thời ký xác nhận vào biên bản bàn giao để đảm bảo tính minh bạch và rõ ràng trong quá trình chuyển giao công việc.
Trách nhiệm Tài chính – Kế toán
Thực hiện các quy định của pháp luật về tài chính, kế toán tại xã
Thực hiện công tác kế toán tại cấp xã bao gồm kế toán thu chi ngân sách, quản lý các quỹ công chuyên dùng, và các hoạt động tài chính khác Công việc này cũng bao gồm kế toán vốn bằng tiền, kế toán thanh toán, kế toán tài sản cố định, cũng như lập và phân tích báo cáo tài chính (BCTC) theo đúng quy định của pháp luật.
Để đảm bảo quản lý ngân sách xã hiệu quả, cần thực hiện tính toán, ghi chép và phản ánh đầy đủ, kịp thời và chính xác mọi khoản thu, chi ngân sách cũng như các quỹ của xã Điều này bao gồm việc theo dõi các khoản thu đóng góp từ dân và quản lý tài sản, vật tư của xã một cách minh bạch.
Thực trạng kế toán thu ngân sách xã tại UBND phường Đa Phúc
2.2.1 Nội dung, đặc điểm, tình hình thu ngân sách phường Đa Phúc giai đoạn 2017 - 2019
Thu ngân sách phường Đa Phúc được hình thành từ 3 nguồn sau: a, Các khoản thu ngân sách xã hưởng 100%
1 Các khoản phí, lệ phí thu vào ngân sách xã theo quy định.
2 Thu từ quỹ đất công ích và đất công.
3 Đóng góp của nhân dân theo quy định.
4 Đóng góp tự nguyện của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước
- Đóng góp theo quy định
- Đóng góp xây dựng hạ tầng
5 Thu kết dư ngân sách năm trước.
6 Thu khác b, Các khoản thu phân chia theo tỉ lệ phần trăm (%)
2 Thuế thu nhập cá nhân
- Thuế chuyển quyền sử dụng đất
- Thu từ hộ cá nhân
4 Thuế môn bài thu từ cá nhân, hộ kinh doanh
5 Thuế sử dụng đất nông nông nghiệp thu từ hộ gia đình
6 Lệ phí trước bạ nhà, đất.
7 Thuế giá trị gia tăng c, Thu bổ sung từ ngân sách cấp trên cho NSX
Thu bổ sung từ ngân sách cấp trên cho NSX gồm thu bổ sung cân đối và thu bổ sung có mục tiêu.
Thu bổ sung cân đối và thu bổ sung có mục tiêu đều nhằm tăng cường nguồn thu cho ngân sách xã (NSX), nhưng khác nhau về cơ sở Thu bổ sung cân đối dựa trên các nhiệm vụ chi đã được phân cấp cho xã, trong khi thu bổ sung có mục tiêu dựa trên nhiệm vụ chi theo mục tiêu được bổ sung cho xã Khoản chi bổ sung này mang tính chất hỗ trợ cho NSX, phụ thuộc vào kết quả thực hiện các chương trình và khả năng bố trí từ ngân sách cấp trên.
Đặc điểm tình hình thu
Thu ngân sách xã Đa Phúc, quận Dương Kinh, Hải Phòng đã đạt được nhiều kết quả tích cực, với nguồn thu ngày càng gia tăng và cơ cấu nguồn thu ổn định hơn Sự tăng trưởng này không chỉ đáp ứng các nhiệm vụ chi thiết yếu cho bộ máy quản lý nhà nước mà còn hỗ trợ cho các hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, y tế, an ninh quốc phòng, đồng thời bổ sung vào ngân sách xã.
Bảng 2 1: Kết quả thực hiện thu ngân sách phường Đa Phúc giai đoạn 2017 - 2019 Đơn vị tính: đồng
So sánh QT/DT (%) Tổng số thu ngân sách xã 3.920.000.000 4.801.284.398 122.48 7.560.242.180 8.358.645.770 110.56 9.859.720.000 10.570.943.000 107.21
2 Thu từ quỹ đất công ích và đất công 55.000.000 55.034.000 100.06 60.000.000 68.192.000 113.65 233.000.000 293.000.000 125.75
3 Thu từ hoạt động kinh tế và sự nghiệp
4 Đóng góp của nhân dân theo quy định 78.000.000 95.000.000 121.79
5 Đóng góp tự nguyện của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước
6 Thu kết dư ngân sách năm trước 10.160.000
7 Thu khác (thu phạt, thu quỹ phát triển nghĩa trang…) 5.000.000
II Các khoản thu phân chia theo tỷ lệ phần trăm % 272.000.000 286.403.398 105.03 410.242.000 538.403.770 131.24 1.186.725.000 1.498.527.000 125.52
1 Thuế thu nhập cá nhân
3.Thuế môn bài từ các hộ kinh doanh 95.242.000 110.403.000 115.92 380.000.000 470.000.000 123.68
4 Thuế sử dụng đất nông nghiệp thu từ hộ gia đình 28.000.770
5 Lê phí trước bạ nhà, đất 10.000.000 20.000.000 200.00 20.000.000 30.000.000 150.00
Các khoản thu phân chia khác cho tỉnh quy định
III Thu bổ sung từ ngân sách cấp trên 3.553.000.000 4.407.597.000 124.05 6.980.000.000 7.702.000.000 110.34 7.792.995.000 8.072.316.000 103.58
1.Thu bổ sung cân đối từ ngân sách cấp trên 3.553.000.000 3.618.061.000 101.83 6.980.000.000 6.980.000.000 100.00 7.792.995.000 7.792.995.000 100.00 2.Thu bổ sung có mục tiêu từ ngân sách cấp trên 789.536.000 00.00 722.000.000 00.00 279.321.000 00.00
(Nguồn: Báo cáo tổng hợp quyết toán thu ngân sách phường Đa Phúc năm 2017-2019)
Tình hình thu ngân sách phường Đa Phúc trong giai đoạn 2017 – 2019 cho thấy sự ổn định và tăng trưởng đều đặn qua các năm, với việc hoàn thành dự toán đề ra.
Năm 2017 quyết toán thu ngân sách xã là 4.801.284.398 vượt 1.22% so với dự toán đề ra.
Năm 2018 quyết toán thu ngân sách xã là 8.358.645.770 vượt 1.11% so với dự toán.
Năm 2019 quyết toán thu ngân sách xã là 10.570.943.000 vượt 1.07% so với dự toán.
Nhìn chung kết quả thu ngân sách xã từ năm 2017 – 2019 đã có sự thay đổi, năm
2017 quyết toán thu vượt trội hơn so với năm 2018, 2019.
2.2.2 Tài khoản kế toán sử dụng
Trong quá trình hạch toán các khoản thu cán bộ kế toán xã sử dụng một số tài khoản chính sau đây:
TK 112: Tiền gửi Ngân hàng, Kho bạc (theo Thông tư 146/2011/TT - BTC)
TK 714 - Thu ngân sách xã đã qua Kho bạc:
TK 719 - Thu ngân sách xã chưa qua Kho bạc
TK 336: Các khoản thu hộ, chi hộ
TK 241: Xây dựng cơ bản dở dang
TK 211: Tài sản cố định
Chứng từ kế toán thu NSX tại phường Đa Phúc được quy định theo Quyết định số 94/2005/QĐ-BTC ngày 12/12/2005 của Bộ trưởng Bộ Tài chính, cùng với các sửa đổi, bổ sung theo Thông tư số 146/2011/TT-BTC ngày 26/10/2011 Các chứng từ này là cần thiết để thực hiện chế độ kế toán NSX một cách chính xác và hiệu quả.
- Thông báo các khoản thu của xã
- Bảng tổng hợp các biên lai thu tiền
- Giấy báo lao động ngày công đóng góp
- Giấy nộp tiền vào NSNN
- Bảng kê thu ngân sách xã qua Kho bạc.
Một số chứng từ sử dụng tại xã
Hình 2 2: Biên lai thu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp
(Nguốn: phòng Tài Chính- Kế Toán phường Đa Phúc)
(Nguồn: phòng Tài Chính – Kế Toán phường Đa Phúc)
Hình 2 4: Giấy nộp tiền vào Ngân sách Nhà nước
(Nguồn: phòng Tài Chính – Kế Toán phường Đa Phúc)
Hình 2 5: Giấy rút dự toán bổ sung từ Ngân sách cấp Huyện
(Nguồn: Phòng Tài Chính – Kế Toán phường Đa Phúc)
Quy trình luân chuyển chứng từ kế toán thu NSX
Kế toán căn cứ vào các biên lai thu tiền của xã sau đó lập bảng tổng hợp biên lai thu tiền.
Lập phiếu thu, bảng kê ghi thu, ghi chi ngân sách và giấy nộp tiền vào NSNN trên phần mềm kế toán MisaBamboo.Net.
Sau đó in các chứng từ đã lập trên phần mềm kế toán Kế toán ký tên rồi trình Ban lãnh đạo đơn vị ký và đóng dấu.
Mang các chứng từ đã có đủ chữ ký và dấu ra Kho bạc giao dịch.
Sau khi hoàn tất giao dịch, nhân viên Kho bạc sẽ cung cấp cho kế toán "Giấy nộp tiền vào NSNN" hoặc "Giấy rút dự toán bổ sung từ ngân sách cấp trên" Kế toán sẽ ghi chép các chứng từ này vào phần mềm kế toán của đơn vị, đồng thời thực hiện việc lưu trữ và bảo quản chúng một cách cẩn thận.
Quy trình hạch toán tại đơn vị
Hiện nay, công tác hạch toán kế toán tại xã Đa Phúc đã được chuyển đổi hoàn toàn sang sử dụng phần mềm kế toán, nhờ đó giúp nâng cao độ chính xác và hiệu quả trong quá trình thực hiện Sự phát triển công nghệ thông tin đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện công tác kế toán tại địa phương.
Tháng 04/2018 tại phường Đa Phúc phát sinh nghiệp vụ kinh tế sau:
Nghiệp vụ 1: Ngày 03/04/2018, Rút tiền Kho bạc nhập quỹ tiền mặt, số tiền
Hình 2 6: Màn hình giao diện phiếu rút tiền Kho bạc
(Nguồn: Phòng Tài chính – Kế toán phường Đa Phúc)
Căn cứ vào chứng từ, kế toán nhập liệu vào máy tính
- Kế toán mở giao diện “Phần mềm kế toán”
- Từ màn hình giao diện kế toán vào phân hệ “Dự toán ngân sách”, chọn
“Phiếu rút tiền Kho bạc”, nhấn nút “Thêm” trên thanh công cụ.
- Khai báo thông tin chung và thông tin chứng từ
Sau khi ghi nhận khoản thu, chọn nút “Cất” trên thanh công cụ
Sau khi nhập liệu vào máy, máy tính sẽ tự động kết chuyển số liệu sang
Sổ “Nhật ký – Sổ cái”, các Sổ chi tiết và Sổ cái các TK Thu NSX, Tiền mặt.
Nghiệp vụ 2: Ngày 29/03/2018 thu phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quân sự tháng 03/2018 bằng tiền mặt, số tiền: 11.000.000 đồng.
Hình 2 7: Màn hình giao diện phiếu thu tiền phản ánh nghiệp vụ 2
(Nguồn: Phòng Tài chính – Kế toán phường Đa Phúc)
Nợ TK 111 – Tổng số tiền thực thu
Có TK 7192 – Chi tiết cho nguồn thu Căn cứ vào biên lai thu tiền, kế toán nhập liệu vào máy tính
- Kế toán mở giao diện “Phần mềm kế toán”
- Từ màn hình giao diện kế toán vào phân hệ “Tiền mặt”, chọn “Lập phiếu thu”, nhấn nút “Thêm” trên thanh công cụ.
- Khai báo thông tin chung và thông tin chứng từ
Sau khi ghi nhận khoản thu, chọn nút “Cất” trên thanh công cụ
Sau khi hoàn tất nhập liệu, hãy đánh dấu vào ô "In chứng từ khi ghi sổ" và chọn "Ghi" để máy tính in phiếu thu Nếu bạn muốn xem lại chứng từ trước khi in, hãy tích vào ô tương ứng.
“Nhật ký” sẽ hiện ra màn hình giao diện phiếu thu.
Sau khi nhập liệu vào máy, máy tính sẽ tự động kết chuyển số liệu sang
Sổ “Nhật ký – Sổ cái”, các Sổ chi tiết và Sổ cái các TK Thu NSX, Tiền mặt.
Sổ tổng hợp, bao gồm Sổ Nhật ký và Sổ cái, là công cụ quan trọng trong kế toán, dùng để ghi chép các nghiệp vụ kinh tế phát sinh theo trình tự thời gian và nội dung kinh tế Việc sử dụng phương pháp tài khoản kế toán giúp đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong việc quản lý thông tin tài chính.
Sổ kế toán chi tiết là công cụ quan trọng giúp ghi chép cụ thể từng nghiệp vụ kinh tế phát sinh, phân loại theo từng đối tượng kế toán riêng biệt, điều mà Nhật ký - Sổ cái không thể hiện đầy đủ.
Kế toán thu NSX tại phường Đa Phúc được thực hiện theo Quyết định số 94/2005/QĐ-BTC của Bộ trưởng Bộ Tài chính, cùng với các sửa đổi, bổ sung theo Thông tư số 146/2011/TT-BTC Hệ thống này quy định chế độ kế toán NSX và các chứng từ cần thiết để thực hiện công tác kế toán.
Sổ thu ngân sách xã (S04 – X)
Sổ tổng hợp thu ngân sách xã (S06a – X)
Sổ cái TK 714, TK 719, các sổ cái TK liên quan và các sổ chi tiết kèm theo
Kế toán xã cần hoàn thành các báo cáo sau:
- Bảng cân đối tài khoản
- Bảng đối chiểu dự toán kinh phí ngân sách cấp theo hình thức rút dự toán tại kho bạc nhà nước (B07-X)
- Bảng đối chiều dự toán kinh phí ngân sách tại kho bạc (mẫu số 01-SDKP/ ĐVDT)
- Báo cáo tổng hợp thu ngân sách xã theo nội dung kinh tế (B02b-X)
- Báo cáo quyết toán thu ngân sách xã theo mục lục NSNN
- Báo cáo tổng hợp quyết toán thu ngân sách xã theo nội dung kinh tế
- Thuyết minh báo cáo tài chính
Một số mẫu báo cáo sử dụng
Hình 2 8: Báo cáo tổng hợp thu ngân sách xã theo nội dung kinh tế năm
(Nguồn: Phòng Tài chính – Kế toán phường Đa Phúc).
Hình 2 9: Bảng đối chiếu dự toán kinh phí ngân sách cấp theo hình thức rút dự toán tại Kho bạc nhà nước năm 2018 phường Đa Phúc
(Nguồn: phòng tài chính – kế toán phường Đa Phúc)
Hình 2 10: Bảng đối chiếu dự toán kinh phí ngân sách cấp theo hình thức rút dự toán tại Kho bạc nhà nước năm 2019 phường Đa Phúc
(Nguồn: phòng tài chính – kế toán phường Đa Phúc)
Thực trạng kế toán chi NSX tại UBND phường Đa Phúc
2.3.1 Nội dung, đặc điểm, tình hình chi ngân sách phường Đa Phúc giai đoạn 2017-2019
Chi đầu tư phát triển:
Các công trình kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được xây dựng từ nguồn thu huy động đóng góp tự nguyện của các tổ chức và cá nhân cho từng dự án cụ thể, theo phân cấp của xã.
Chi hoạt động của các cơ quan Nhà nước ở xã.
Các khoản sinh hoạt phí và kinh phí hoạt động của các tổ chức chính trị - xã hội tại xã bao gồm Mặt trận Tổ quốc, Đoàn thanh niên, Hội phụ nữ, Hội nông dân và Hội cựu chiến binh Những khoản chi này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển các hoạt động của các tổ chức, góp phần nâng cao đời sống cộng đồng và thực hiện các mục tiêu xã hội.
Chi công tác dân quân tự vệ bao gồm huấn luyện và các khoản phụ cấp huy động, cùng với các chi phí khác liên quan đến nhiệm vụ chi ngân sách xã theo quy định của pháp lệnh dân quân tự vệ Đồng thời, công tác tuyển quân cũng được thực hiện thông qua việc đăng ký nghĩa vụ quân sự và tiễn đưa thanh niên lên đường thực hiện nghĩa vụ.
Chi công tác trật tự an toàn xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền, vận động và tổ chức các phong trào bảo vệ an ninh, trật tự tại địa phương Hoạt động này không chỉ nâng cao nhận thức của cộng đồng về an toàn xã hội mà còn góp phần xây dựng môi trường sống an toàn, lành mạnh cho mọi người dân.
Các lớp bổ túc văn hóa, nhà trẻ và lớp mẫu giáo đều nhận được sự hỗ trợ từ xã, bao gồm cả trợ cấp cho giáo viên mẫu giáo và chi phí nuôi dạy trẻ.
Cơ quan quản lý chịu trách nhiệm sửa chữa và cải tạo các công trình hạ tầng do xã quản lý, bao gồm trường học, trạm y tế, nhà trẻ, lớp mẫu giáo, nhà văn hóa, đài tưởng niệm, cơ sở thể dục thể thao, chợ, cầu, đường giao thông, cũng như các công trình cấp thoát nước công cộng và hệ thống điện.
Chi các khoản khác theo quy định của pháp luật
Đặc điểm, tình hình chi
Kết quả chi ngân sách phường Đa Phúc giai đoạn 2017 – 2019 không ngừng tăng lên, thể hiện trong bảng 2.2
Bảng 2 2: Kết quả thực hiện chi ngân sách xã theo nội dung kinh tế phường Đa Phúc giai đoạn 2017 - 2019 Đơn vị tính: đồng
So sánh QT/DT (%) Tổng chi ngân sách xã 4.794.597.000 4.766.002.386 99.40 3.652.000.000 4.704.299.263 128.81 4.195.000.000 4.998.708.680 107.24
I Chi đầu tư phát triển (1)
2.Chi đầu tư phát triển khác
1.Chi công tác dân quân tự vệ, an ninh trật tự
Trong năm tài chính, tổng chi ngân sách đạt 326.000.000, với tỷ lệ thực hiện 99.97% Chi cho sự nghiệp giáo dục giữ vững ở mức 30.000.000, đạt 100% Ngành y tế ghi nhận chi tiêu 20.000.000, đạt 99.98% Sự nghiệp văn hóa và thông tin có chi tiêu 277.636.000, tỷ lệ thực hiện đạt 99.81% Chi cho sự nghiệp kinh tế là 73.000.000, đạt 99.73% Ngành xã hội có tổng chi 839.618.000, với tỷ lệ thực hiện 96.89% Chi cho sự nghiệp môi trường đạt 50.000.000, tỷ lệ thực hiện 100% Các khoản chi cho xây dựng đời sống khu dân cư và gia đình văn hóa cũng được chú trọng trong kế hoạch ngân sách.
10.Chi quản lí nhà nước, Đảng, Đoàn
III.Chi ngân sách xã chưa qua Kho bạc
(Nguồn: Báo cáo tổng hợp quyết toán chi ngân sách xã theo nội dung kinh tế xã Đa Phúc từ 2017– 2019)
2.3.2 Tài khoản kế toán sử dụng
Trong công tác hạch toán các khoản chi kế toán phường Đa Phúc sử dụng chủ yếu hai tài khoản sau:
Tài khoản 814: “Chi ngân sách xã đã qua Kho bạc”
Tài khoản 819: “Chi ngân sách xã chưa qua Kho bạc”
Kế toán chi NSX sử dụng các chứng từ chủ yếu sau:
- Lệnh chi tiền NSX kiêm lĩnh tiền mặt
- Lệnh chi tiền NSX kiêm chuyển khoản, tiền thư điện, cấp séc bảo chi:
- Bảng kê chi ngân sách
- Giấy đề nghị Kho bạc thanh toán tạm ứng.
- Bảng thanh toán tiền hỗ trợ xăng xe cho ban hòa giải Xã.
- Bảng thanh toán tiền mặt làm them giờ
- Bảng thanh toán tuần tra kiểm soát ban đêm
- Bảng thanh toán tiền công ban bảo vệ dân số
Một số chứng từ sử dụng tại đơn vị
(Nguồn: Phòng Tài Chính – Kế Toán phường Đa Phúc)
(Nguồn: Phòng Tài Chính – Kế Toán phường Đa Phúc)
Trong tháng 03/2018 phường Đa Phúc có phát sinh nghiệp vụ sau:
Nghiệp vụ 1: Ngày 19/03/2018, mua dụng cụ văn phòng UBND xã bằng tiền mặt, số tiền: 273.000 đồng.
Hình 2 13: Màn hình giao diện phiếu chi tiền phản ánh nghiệp vụ 1
(Nguồn: Phòng Tài chính – Kế toán phường Đa Phúc)
Nợ TK 8192 – Chi ngân sách xã chưa qua Kho bạc thuộc năm nay
Có TK 111 – Tổng tiền chi Căn cứ vào hóa đơn mua hàng để ghi nhận khoản chi vào phần mềm kế toán.
- Kế toán mở giao diện “Phần mềm kế toán”
- Từ màn hình vào phân hệ“Tiền mặt”, chọn “Lập phiếu chi”, nhấn nút
“Thêm” trên thanh công cụ.
- Khai báo thông tin chung và thông tin chứng từ:
+ Ô “Họ tên” nhập “Phạm Thị Lương”
+ Ô “Địa chỉ” nhập “Văn phòng UBND xã”
+ Ô “Diễn giải” nhập “Chi mua dụng cụ văn phòng UBND xã”
+ Ô“TK Nợ” nhập “8192”; ô “TK Có” nhập “111”; ô “Số tiền” nhập
Sau khi ghi nhận khoản chi, nhấn “Cất” trên thanh công cụ
Sau khi nhập liệu vào máy, máy tính sẽ tự động kết chuyển số liệu sang
Sổ “Nhật ký – Sổ cái”, các Sổ chi tiết và Sổ cái các TK Chi NSX, Tiền mặt.
Kế toán hạch toán tổng hợp chi NSX trên Nhật ký – Sổ cái và sổ tổng hợp chi NSX.
Việc ghi Nhật ký – Sổ cái được căn cứ trực tiếp vào các chứng từ đã được định khoản Nợ, Có các tài khoản cụ thể.
Để ghi sổ tổng hợp chi NSX, cần dựa vào số liệu từ hai dòng khóa sổ, bao gồm dòng cộng phát sinh tháng và dòng cộng phát sinh lũy kế từ đầu năm cho từng mục chi trên sổ chi NSX.
Các khoản chi ngân sách xã được phản ánh qua hai báo cáo chính: Báo cáo tổng hợp chi ngân sách xã theo nội dung kinh tế và Báo cáo tổng hợp quyết toán chi ngân sách xã theo nội dung kinh tế.
Báo cáo tổng hợp chi ngân sách xã theo nội dung kinh tế cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình chi tiêu và cấu trúc chi ngân sách của xã, phản ánh các thủ tục ghi nhận đã được thực hiện.
Chi ngân sách xã đã qua Kho bạc và chi ngân sách xã chưa qua Kho bạc là những yếu tố quan trọng để tổng hợp chi ngân sách xã vào chi ngân sách nhà nước (NSNN) trên địa bàn Việc phân loại này giúp quản lý tài chính công hiệu quả hơn và đảm bảo tính minh bạch trong chi tiêu ngân sách.
Báo cáo tổng hợp quyết toán chi ngân sách xã theo nội dung kinh tế là tài liệu quan trọng phản ánh tình hình quyết toán chi ngân sách xã trong năm báo cáo Báo cáo này là cơ sở để tổng hợp quyết toán chi ngân sách xã vào ngân sách nhà nước (NSNN).
Một số báo cáo liên quan
Hình 2 14: Báo cáo tổng hợp chi ngân sách xã theo nội dung kinh tế năm
(Nguồn: Phòng tài chính – kế toán phường Đa Phúc)
Hình 2 15: Bảng đối chiếu tình hình sử dụng kinh phí ngân sách tại Kho bạc Nhà nước năm 2019 phường Đa Phúc
(Nguồn: phòng tài chính - kế toán phường Đa Phúc)
Đánh giá thực trạng công tác kế toán thu, chi ngân sách xã tại UBND phường Đa Phúc giai đoạn 2017-2019
Để tổ chức bộ máy kế toán hiệu quả, đơn vị cần tuân thủ đúng quy định của Nhà nước, đồng thời đảm bảo đội ngũ cán bộ kế toán có nhiều năm kinh nghiệm và tinh thần trách nhiệm cao Họ phải hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao và thường xuyên tham gia các lớp tập huấn để nâng cao trình độ chuyên môn trong lĩnh vực kế toán.
Hệ thống chứng từ kế toán của đơn vị cần được kế toán viên chủ động thu thập và lập một cách chân thực, khách quan Việc xây dựng một hệ thống chứng từ đầy đủ và sử dụng theo đúng quy định của chế độ kế toán là rất quan trọng.
Kế toán xã phải tuân thủ Chế độ kế toán ngân sách và tài chính xã do Bộ Tài chính ban hành, theo quy định tại Quyết định 94/2005/QĐ-BTC ngày 12/12/2005 và Thông tư số 146/2011/TT-BTC ngày 26/10/2011.
Đơn vị áp dụng hình thức kế toán Nhật ký – Sổ Cái kết hợp với Sổ chi tiết, Sổ cái và Sổ kế toán tổng hợp, giúp ghi nhận mọi thông tin kế toán vào phần mềm, từ đó giảm nhẹ công việc ghi chép sổ sách Việc mở sổ theo dõi và ghi chép tình hình thu NSX được thực hiện một cách khoa học và có hệ thống.
Thứ năm, về việc lập báo cáo quyết toán thu, chi NSX: Được thực hiện theo đúng quy định của Bộ Tài chính đúng thời hạn đề ra.
Hiện tại, đơn vị đang áp dụng phần mềm MISA Bamboo.NET 2019 R4 để hỗ trợ công việc kế toán, giúp giảm bớt khối lượng công việc và đảm bảo tuân thủ các yêu cầu trong chế độ kế toán xã.
2.4.2 Những hạn chế, nguyên nhân và sự khác biệt của thông tư số 70/2019/ TT-BTC
Hệ thống chứng từ ngân sách hiện tại chưa được thống nhất, dẫn đến việc kiểm tra chứng từ không được thực hiện nghiêm túc, với nhiều sai phạm về hình thức và nội dung Ngoài ra, các chứng từ kế toán thu, chi ngân sách được lưu trữ không có hệ thống, rải rác ở nhiều nơi, gây khó khăn trong việc sắp xếp và lưu trữ.
Hệ thống tài khoản hiện đang được áp dụng thống nhất theo quy định, nhưng việc thiết kế các tài khoản chi tiết về thu và chi NSX chưa được chú trọng, dẫn đến khó khăn trong việc cung cấp thông tin chi tiết kịp thời và chính xác Ngoài ra, quá trình hạch toán đôi khi làm gián đoạn quy trình, và việc không hạch toán kịp thời các nghiệp vụ phát sinh còn dẫn đến tình trạng hạch toán bị bỏ sót.
Thứ ba, về sổ kế toán: chưa kiểm soát được thiếu các chứng từ quan trọng hoặc mất, kế toán mất nhiều thời gian tìm mỗi khi cần.
Hệ thống báo cáo kế toán tại đơn vị chưa được chú trọng, đặc biệt trong việc tính toán các chỉ tiêu tài chính phục vụ phân tích tài chính của xã Công tác công khai tài chính hiện chỉ thực hiện một cách chiếu lệ, thiếu sự nghiêm túc và hình thức.
Vào thứ năm, việc sử dụng phần mềm kế toán gặp khó khăn do khả năng tin học hạn chế của các cán bộ kế toán Điều này dẫn đến nhiều vấn đề trong quá trình sử dụng phần mềm, đồng thời làm cho việc kiểm tra và phát hiện sai sót trở nên khó khăn hơn.
Nguyên nhân của hạn chế
Giai đoạn 2017-2019, UBND xã đã thực hiện Chế độ kế toán Ngân Sách và Tài Chính xã theo Quyết định số 94/2005/QĐ-BTC ngày 12/12/2005 của Bộ Tài chính và Thông tư số 146/2011/TT-BTC ngày 26/10/2011.
Bộ Tài chính đã ban hành hướng dẫn sửa đổi, bổ sung chế độ kế toán ngân sách và tài chính xã theo Quyết định số 94/2005/QĐ-BTC Mặc dù đã có những cải tiến và bổ sung nội dung mới để khắc phục các bất cập, nhưng chế độ kế toán hiện tại vẫn chưa hoàn toàn đáp ứng được yêu cầu phát triển của các xã.
Trình độ năng lực nhân thức của đội ngũ những người làm công tác quản lý và công tác kế toán còn nhiều hạn chế.
Sự phối hợp giữa bộ phận kế toán và các phòng ban khác trong UBND xã hiện nay còn thiếu chặt chẽ, dẫn đến tình trạng luân chuyển, kiểm tra và xử lý chứng từ không khoa học, hợp lý và thường xuyên gặp phải sự chậm trễ.
Như vậy, công tác kế toán thu, chi NSX có vai trò đặc biệt quan trọng trong quản lý tài chính của mọi đơn vị.
Phường Đa Phúc đã hoàn thiện công tác kế toán thu chi ngân sách xã, tuy nhiên cần áp dụng quy định mới theo thông tư 70/2019/TT-BTC để đạt được hiệu quả và thành tựu vượt trội hơn nữa.
Về hệ thống chứng từ kế toán:
Các xã cần sử dụng mẫu chứng từ kế toán theo quy định của Thông tư này Đối với các chứng từ bắt buộc (ký hiệu BB), không được phép sửa đổi biểu mẫu đã quy định Trong khi đó, các chứng từ hướng dẫn (ký hiệu HD) có thể được sửa đổi và bổ sung theo tình hình thực tế của nghiệp vụ kinh tế tài chính Các mẫu chứng từ in sẵn phải được bảo quản cẩn thận để tránh hư hỏng, và các tài liệu như séc, biên lai thu tiền cần được quản lý nghiêm ngặt như tiền mặt.
Danh mục và mẫu chứng từ kế toán được quy định tại Phụ lục số 01 “Hệ thống chứng từ kế toán” trong Thông tư này Đối với các nghiệp vụ kinh tế phát sinh mà chưa có chứng từ kế toán theo phụ lục 01, các xã cần lập chứng từ kế toán đảm bảo đáp ứng các yêu cầu tối thiểu.
7 nội dung quy định tại Điều 16 Luật kế toán.
Về hệ thống tài khoản: a) Phân loại hệ thống tài khoản kế toán: