CHƯƠNG II NỘI DUNG TIẾP CẬN DẠY HỌC HƯỚNG NGHIÊN CỨU 2.1. TIẾP CẬN DẠY HỌC HƯỚNG NGHIÊN CỨU ĐỐI VỚI QUÁ TRÌNH DẠY HỌC ĐẠI HỌC
2.4. NỘI DUNG DẠY HỌC THEO HƯỚNG NGHIÊN CỨU
2.4.1. Kiến thức chuyên ngành.
Nội dung kiến thức mà SV cần nắm vững trong thời gian học đại học được chia ra hai giai đoạn: Cơ sở ngành và Ứng dụng (Xem muc 2.2.2). Mỗi một giai đoạn là một hệ thống các vấn đề kiến thức có thể chuyển thành các DANC. GV thông qua việc triển khai các dự án này, giúp SV tự xây dựng nên kiến thức và kỹ năng cần thiết cho môn học.
2.4.2. Kỹ năng học và làm việc.
Tất cả các kỹ năng học và làm việc sẽ được GV giới thiệu và hướng dẫn cho SV tùy thuộc vào các giai đoạn của DANC. Các kỹ năng cần được thực hành nhiều lần, để SV ghi nhớ, nắm vững và biến thành kỹ năng của mình.
2.4.2.1. Kỹ năng học.
- Dạy cách lập kế hoạch học tập:
+ Dạy cách lập kế hoạch phấn đấu trong học tập với mục tiêu cụ thể: để có mục tiêu phấn đấu, để phân biệt được việc chính với việc phụ, việc làm ngay với việc sẽ phải làm và đánh giá kết quả thực hiện để từng bước tích luỹ kết quả học tập.
+ Dạy cách lập kế hoạch sử dụng thời gian: để làm chủ được quĩ thời gian và không quên các việc sẽ phải làm, không bị động trước rất nhiều các tư liệu cần phải đọc và các công việc phải hoàn thành đúng hạn.
- Dạy cách nghe giảng và ghi bài trên lớp:
+ Dạy nguyên tắc chính của nghe-ghi: Nghe ghi đầy đủ, tỷ mỉ để có khả năng kết hợp cao nhất đồng thời thính giác, thị giác và tri giác, nhờ đó hiểu và tái hiện thông tin-tri thức một cách dễ dàng và sâu sắc nhất.
+ Dạy các thủ thuật nghe – ghi: tuỳ theo đặc điểm của từng môn học, dạy cách viết tắt, viết gạch chân để nhấn mạnh và dễ nhớ. . .
+ Dạy cách theo dõi, đọc tài liệu: có hiệu quả và hiệu suất cao.
- Dạy cách học bài:
+ Dạy cách tự học: học theo các bậc nhận thức cao của Bloom (học vận dụng, học phân tích, học tổng hợp và học bình luận đánh giá từng kiến thức), học tư
69
duy trừu tượng, tư duy phê phán, tư duy sáng tạo trong mối quan hệ hệ thống của các kiến thức.
+ Dạy cách học nhóm: để học cách giao tiếp, học cách trình bầy diễn giải bằng lời, học cách thuyết phục đồng nghiệp, học cách quản lý và tổ chức từ một nhóm nhỏ học tập đến một hội thảo đông đảo, học cách tham khảo trí tuệ của bạn học và đồng nghiệp . . .
- Dạy cách đọc sách:
+ Dạy cách chọn sách đọc: chọn sách cho phù hợp với mục tiêu môn học, chọn sách cho phù hợp với trình độ người học, chọn sách để đào sâu, học rộng . . + Dạy cách đọc sách và ghi chép: để lưu giữ thông tin, để bổ sung bài giảng và để tự học nâng cao tri thức, năng lực. . .
- Dạy cách nghiên cứu và giải quyết vấn đề:
+ Dạy cách chọn vấn đề: theo ý nghĩa khoa học hay ý nghĩa thực tiễn hay; chọn vấn đề theo sở thích hay theo hệ thống nghiên cứu của thày, của đơn vị …
+ Dạy cách nghiên cứu vấn đề: cách xây dựng đề cương nghiên cứu; cách thu thập tư liệu; cách viết tổng quan; cách phân tích, tổng hợp và bình luận đánh giá các tư liệu thu thập được và đề xuất phương hướng giải quyết vấn đề . . .
+ Dạy cách giải quyết vấn đề: cách chọn lọc phương pháp giải quyết vấn đề, các bước triển khai giải quyết vấn đề, các thử nghiệm giải quyết vấn đề, cách kiểm tra đánh giá kết quả giải quyết vấn đề.
- Dạy cách trình bày, phê phán bài báo khoa học.
Dạy cách cách đọc một bài báo khoa học, nắm bắt quá trình tư duy của tác giả;
tự đặt ra cho mình một yêu cầu nếu mình là tác giả mình sẽ trình bày như thế nào. Dựa trên nền tảng kiến thức của SV, đưa ra cải tiến hoặc cách giải quyết khác cho bài toán tác giả đưa ra.
2.4.2.1. Kỹ năng làm việc.
o Kỹ năng thu thập và xử lý kiến thức thông tin và truyền thông o Kỹ năng trình bày
o Kỹ năng giao tiếp
70
o Kỹ năng xây dựng mối quan hệ và hợp tác o Kỹ năng thích ứng
o Kỹ năng lãnh đạo
71