CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ GIÁO DỤC KỸ NĂNG HỢP TÁC CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI THÔNG QUA TRÕ CHƠI ĐÓNG VAI CÓ CHỦ ĐỀ
1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự giáo dục KNHT của trẻ 5-6 tuổi
Quá trình giáo dục KNHT chịu tác động của nhiều yếu tố cả chủ quan và khách quan. Trong quá trình diễn ra các hoạt động sƣ phạm luôn có mối quan hệ tương tác giữa người dạy, người học và môi trường. Và đây cũng là một trong những yếu tố ảnh hưởng mạnh mẽ đến việc giáo dục KNHT cho trẻ 5-6 tuổi trong TC ĐVTCĐ ở trường MN.
1.4.1. Yếu tố chủ quan
* Sự phát triển tâm, sinh lý của trẻ
Sự phát triển hoàn thiện dần về mặt cấu tạo và chức năng sinh lý cũng nhƣ sự phát triển của các chức năng tâm lý đã tạo nên những điều kiện thuận lợi giúp trẻ trở nên độc lập, mạnh dạn và dễ dàng hòa nhập vào cuộc sống cộng đồng hơn (trẻ tham gia vào các hoạt động xã hội càng nhiều sẽ làm cho vốn kinh nghiệm của trẻ đƣợc tăng lên, trở nên mạnh dạn và tự tin hơn nhiều...) Đây là điều kiện thuận lợi cho sự hình thành và phát triển KNHT ở trẻ MG 5-6 tuổi, là sự chuẩn bị cần thiết cho trẻ bước vào học tập ở trường phổ thông nói riêng và hòa nhập thật tốt vào cuộc sống xã hội nói chung.
Sự tích cực, chủ động của bản thân đứa trẻ: Tích cực là nhu cầu mang tính cảm xúc cao của trẻ và có được trước khi có động cơ hoạt động. Sự tích cực, chủ động với công việc gì thì sẽ nảy sinh động cơ, mong muốn tham gia vào hoạt động đó và điều này sẽ mang lại hiệu quả công việc tốt hơn. Chẳng hạn: trẻ thích nghe chuyện “Hai anh em”, thì sẽ nhớ lâu. Khi trẻ tích cực tham gia vào một TC, trẻ sẽ chơi TC đó tới cùng.
33
Sự tích cực, chủ động trong hoạt động sẽ tác động làm cho trẻ trở nên thân thiện, gần gũi, dễ đồng cảm và chia sẻ với nhau hơn. Đồng thời, tích cực, chủ động sẽ làm giảm sự căng thẳng, mệt mỏi và mở ra con đường dẫn đến sự hợp tác.
1.4.2. Yếu tố khách quan
+ Biện pháp giáo dục của giáo viên trong tổ chức hướng dẫn TC ĐVTCĐ Tổ chức TC ĐVTCĐ cho trẻ, GV luôn đi trước sự phát triển, kéo theo sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên, vai trò của GV tuyệt đối không đƣợc lấn át vai trò chủ thể của trẻ trong quá trình hoạt động vui chơi.
Biện pháp giáo dục của GV khi tổ chức hướng dẫn TC ĐVTCĐ có vai trò đặc biệt quan trọng để thực hiện các mục đích giáo dục đặt ra trong TC. Trong đó, GV là người tạo điều kiện, là người dẫn dắt quá trình hình thành và phát triển hoạt động chơi của trẻ, qua đó tạo cơ hội thuận lợi nhất để định hướng trẻ phát huy KNHT của mình theo hướng tích cực nhất. Vì thế, để TC ĐVTCĐ trở thành phương tiện phát triển kỹ năng hợp tác cho trẻ MG một cách hiệu quả, đòi hỏi nhà giáo dục phải biết lựa chọn, phối hợp nhiều biện pháp với nhau trong quá trình tổ chức cho trẻ chơi. GV luôn biết cách tổ chức cho trẻ chơi một cách khoa học, hợp lý, tạo điều kiện cho trẻ đƣợc hợp tác trong các tình huống khác nhau, ở những hoàn cảnh khác nhau của TC thì hiệu quả phát triển KNHT của trẻ sẽ đƣợc nâng lên.
Yếu tố môi trường cũng ảnh hưởng đến quá trình giáo dục và phát triển KNHT của trẻ. Bởi môi trường tích cực, an toàn cả về vật chất lẫn tinh thần luôn thúc đẩy quá trình hợp tác giữa trẻ với trẻ diễn ra thuận lợi và hiệu quả hơn. Cụ thể:
+ Môi trường vật chất gồm: không gian chơi và nguyên vật liệu, đồ dùng để chơi. Nếu GV tạo ra không gian chơi đẹp mắt, thoáng mát, vệ sinh, an toàn và đồ dùng đồ chơi phong phú, đa dạng, mới lạ sẽ có tác dụng hỗ trợ các hoạt động của trẻ, tạo cơ hội cho trẻ thể hiện khả năng khám phá sáng tạo của mình góp phần hình thành, phát triển các mối quan hệ tích cực giữa GV với trẻ và giữa trẻ với nhau nhằm tạo cơ hội để trẻ đƣợc giao tiếp và phát triển KNHT trong quá trình trẻ tham gia hoạt động nói chung và TC ĐVTCĐ nói riêng.
+ Môi trường tinh thần chính là bầu không khí thân thiện, nhẹ nhàng, gần gũi trong lớp học. Sự thân thiện cởi mở của GV đối với các trẻ trong giờ hoạt động cũng rất quan trọng, đây chính là cơ sở cho mọi hoạt động giáo dục đƣợc diễn ra, là
34
điều kiện quan trọng để giáo dục và phát triển KNHT ở trẻ; KNHT của trẻ có phát triển theo hướng tích cực hay không phụ thuộc vào những lời nói dịu dàng, thiện cảm, những cử chỉ thân thiện, gần gũi của nhau. Điều này sẽ tạo cho trẻ cảm giác an toàn, giúp trẻ tự tin là chính mình... để trẻ tích cực hoạt động, tích cực nhận thức....
kích thích trẻ hợp tác với nhau hơn.
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1
KNHT là một trong những kỹ năng sống quan trọng của mỗi con người, KNHT giúp ta giải quyết mọi vấn đề một cách có hiệu quả, là cơ sở phát triển nhân cách của con người…. vì thế, giáo dục KNHT cho trẻ đúng chuẩn mực là việc làm rất cần thiết của chúng ta đặc biệt là những người làm giáo dục.
Với tuổi mẫu giáo KNHT mới chỉ đơn giản là những hoạt động nhƣ chơi với bạn, chia sẻ ý tưởng, phối hợp hành động chơi… điều này đủ để chứng minh KNHT là tiền đề cho sự phát triển nhân cách của con người về sau.
Yếu tố ảnh hưởng và các mối quan hệ trong việc tổ chức TC ĐVTCĐ có tác động bởi các biện pháp tổ chức, đây là phương tiện hiệu quả trong quá trình tổ chức.
35 CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG HỢP TÁC CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI QUA TC ĐVTCĐ