Chương II VIỆT NAM TỪ 1930 ĐẾN NĂM 1945
Bài 14 PHONG TRÀO CÁCH MẠNG
I. Việt Nam trong những năm (1929- 1933).
1. Tình hình kinh tế.
+ Nông nghiệp: Lúa gạo sụt giá, ruộng đất bị bỏ hoang…
+ Công thương nghiệp: Sản lượng các ngành đều giảm; hàng xuất khẩu đình đốn, hàng hoá khan hiếm giá cao…
-> Như vậy, từ năm 1930 kinh tế Việt Nam bước vào thời kỳ suy thoái.
2.Tình hình xã hội:
- Công nhân thất nghiệp, người có việc làm thì đồng lương ít ỏi.
- Nông dân mất đất, thuế cao, bần cùng hoá.
- Tiểu tư sản, tư sản dân tộc gặp nhiều khó khăn.
- Mâu thuẫn xã hội trở nên gay gắt, làm bùng nổ các cuộc đấu tranh. Mặt khác, Pháp tiến hành chính sách khủng dã man những người yêu nước, nhất là sau khi
Tổ Sử-Địa-GDCD
--> Tình hình trên làm cho mâu thuẫn dân tộc và mâu thuẫn g/c trở nên gay gắt ,làm bùng nổ các cuộc đấu tranh.
Hoạt động : Cả lớp.
GV dùng bản phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh, yêu cầu HS quan sát và trả lời câu hỏi:
-Nguyên nhân bùng nổ phong trào cách mạng 1930 – 1931?
-Khái quát diễn biến chính của phong trào này?
HS trả lời câu hỏi, GV nhận xét và chốt ý, yêu cầu nói rõ một số ý cơ bản sau đây?
-Do tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới (1929 – 1933).
- Chính sách khủng bố trắng của Pháp sau khởi nghĩa Yên Bái.
- Đảng ra đới lãnh đạo đấu tranh.
+ Từ tháng 2 – 4/1930 phong trào đấu tranh của công nhân và nôn dân trong cả nước đã phát triển mạnh mẽ :
-PT CN ở Phú Riềng, Nam Định, Hải Phòng, Bến Thuỷ…
-Phong trào của nông dân ở Nam Hà, Thái Bình, Hà Tĩnh … xuất hiện truyền đơn và cờ búa liềm.
+ 01/5/1930 bùng nổ nhiều cuộc đấu tranh ,nhân kỷ niệm ngày QT lao động.
+ Ở các tháng,6, 7,8 /1930 liên tiếp nổ ra các cuộc đấu tranh của g/c Công-Nông trên phạm vi cả nước.
+Từ tháng 5 -9/1930 nhiều vùng nông thôn Nghệ -Tĩnh nổ ra hàng loạt các cuộc đấu tranh với quy mô lớn, dưới hình thức biểu tình có vũ trang tự vệ, làm cho chính quyền địch ở cơ sở bị tan vỡ.
HS nghe và ghi chép.
Hoạt động : Cả lớp và cá nhân.
GV cho HS xem hình ảnh về pt cách mạng 1930 – 1931 đặc biệt mưu tả sự kiện Pháp ném bom vào đoàn biểu tình ở Hưng Nguyên ,ngày 12/9/1930, làm pt bùng phát dữ dội, làm cho chính quyền thực dân, phong kiến sụp đổ, các ban chấp hành nông hội xã do chi bộ Đảng đứng ra quản lý mọi mặt theo hình thức xô viết.
GV nêu câu hỏi:
cuộc khởi khởi nghĩa Yên Bái thất bại.
II. Phong trào cách mạng 1930-1931 và Xô viết Nghệ –Tĩnh.
1.Phong trào cách mạng 1930-1931.
* Phong trào cả nước.
+ Đảng ra đời kịp thời lãnh đạo phong trào đấu tranh của quần chúng rộng khắp cả nước.
+ Từ tháng 2 – 4/1930 nhiều cuộc đấu tranh của công nhân và nông dân nổ ra.
Tháng 5/1930 bùng nổ nhiều cuộc đấu tranh trên phạm vi cả nước nhân kỷ niệm ngày QT lao động 1/5.
+ Ở các tháng 6, 7, 8 /1930 phong trào tiếp tục nổ ra trên phạm vi cả nước.
* Ở Nghệ An – Hà Tĩnh.
+ Phong trào phát triển mạnh và quyết liệt nhất, từ tháng 9/1930 nhiều vùng nông thôn Nghệ An, Hà Tĩnh nổ ra hàng loạt các cuộc đấu tranh với quy mô lớn, có vũ trang tự vệ, đòi giảm sưu, giảm thuế, được công nhân Vinh – Bến Thuỷ hưởng ướng.
+Tiêu biểu là cuộc biểu tình của khoảng 8000 nông dân ở Hưng Nguyên, 12/9/1930 kéo lên huyện, lị phá nhà lao, đốt huyện đường, vây lính khố xanh...
+ Hệ thống chính quyền bị tê liệt, tan vỡ ở huyện, xã.
2. Xô viết Nghệ – Tĩnh.
- Tại nghệ An, Xô Viết thành lập tháng 9/1930, ở Hà Tĩnh cuối năm 1930, đầu năm 1931.
- Các Xô viết thực hiện quyền làm chủ của quần chúng, điều hành mọi đời sống xã hội, với chức năng một chính quyền cách mạng.
* Chính sách của Xô viết.
+ Chính trị: thực hiện quyền tự do, dân chủ cho nhân dân, các đội tự vệ đỏ và tòa án nhân dân được thành lập.,
+ Kinh tế: tịch thu ruộng đất công chia cho dân cày nghèo, bãi bỏ thuế thân, thuế chợ…
+ Văn hoá - Xã hội: Dạy chữ Quốc ngữ, bài trừ mê tín dị đoan, xây dựng nếp sống mới.
- Chính sách của xô viết đã đem lại lợi ích cho nhân dân, chứng tỏ bản chất ưu việt
Tổ Sử-Địa-GDCD
Những chính sách của chính quyền cách mạng như thế nào?
HS trả lời câu hỏi ,GV nhận xét và chốt ý:
+ Chính trị: thực hiện quyền tự do dân chủ, kiên quyết trấn áp bọn phản cách mạng.
+ Kinh tế: Bãi bỏ các loại thuế cũ, giảm thuế, giảm tô, xóa nợ, chia ruộng đất công cho dân cày.
+ Văn hoá - Xã hội: học chữ Quốc ngữ, bài trừ mê tín, tổ chức các hội quần chúng: nông hội, công hội…
+ Mỗi làng điều có đội tự vệ vũ trang, đảm bảo an ninh xóm làng.
HS nghe và ghi chép.
Hoạt động : Cả lớp và cá nhân.
GV trình bày một số nét về hoàn cảnh QT và tình hình trong nước, khi Đảng ta ra đời và hình Tổng bí thư đầu tiên của Đảng (Trần Phú):
-10/1930 , HN BCHTW Đảng lâm thời họp tại ( Hương Cảng, TQ)
- Hội nghị quyết định đổi tên Đảng, bầu BCHTW chính thức, do Trần Phú làm Tổng bí thư và thông qua Luận cương chính trị tháng 10 của Đảng.
GV yêu cầu học sinh trình bày những nội dung cơ bản của luận cương chính trị tháng 10/1930? So sánh với Cương lĩnh chính trị đầu tiên và tìm ra những hạn chế của luận cương tháng 10/1930?
HS theo dõi SGK trả lời câu hỏi, GV nhận xét và chốt ý:
- Nội dung của Luận cương chính trị 10/1930:
+CMVN trãi qua 2gđ; CMTSDQ, bỏ qua gđ phát triển TBCN tiến thẳng lên CNXH.
+Nhiệm vụ; đánh đổ ĐQ Pháp
+Lưc lượng ;Công nhân và nông dân.
+ Lãnh đạo cách mạng là ĐCSĐD.
+Đoàn kết với vô sản thế giới -Hạn chế:
-Không nêu cao vấn đề dân tộc lên hàng đầu , nặng về đấu tranh g/c.
-Đánh giá không đúng khả năng cách mạng của g/c TTS, TSDT và một bộ phận của g/c địa chủ.
HS nghe và ghi chép.
Hoạt động : cá nhân.
GV khái quát về ý nghĩa lịch sử và bài học kinh
(của dân, do dân, vì dân), xô viết Nghệ Tĩnh là đỉnh cao của phong trào cách mạng 1930 – 1931.
3. Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương lâm thời Đảng cộng sản Việt Nam (10/1930).
* Hoàn cảnh: -10/1930, Hội Nghị BCHTW Đảng lâm thời họp tại (Hương Cảng, TQ)
- Hội nghị quyết định đổi tên thành Đảng CS Đông Dương, bầu BCHTW chính thức, do Trần Phú làm Tổng bí thư và thông qua Luận cương chính trị do Trần Phú soạn thảo.
* Nội dung của Luận cương chính trị 10/1930
+ Luận cương xác định những vấn đề chiến lược và sách lược của Đông Dương:
lúc đầu là cách mạng TSDQ, bỏ qua gian đoạn phát triển tư sản tiến thẳng lên CNXH.
+ Hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng có quan hệ khăng khít với nhau là đánh đổ PK và ĐQ.
+ Động lực cách mạng là giai cấp công nhân và nông dân.
+ Lãnh đạo cách mạng là giai cấp vô sản với đội tiên phong là Đảng Cộng Sản.
+ Luận cương chính trị nêu rõ hình thức và phương pháp đấu tranh, mối quan hệ giữa cách mạng Việt Nam và cách mang thế giới.
*Hạn chế:
- Không nêu cao vấn đề dân tộc lên hàng đầu, nặng về đấu tranh giai cấp và CM ruộng đất..
- Đánh giá không đúng khả năng cách mạng của giai cấp Tiểu tư sản, Tư Sản Dân Tộc và một bộ phận của giai cấp địa chủ.
4. Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của phong trào cách mạng 1930-1931.
- Khẳng định đường lối đúng đắn của đảng , quyền lãnh đạo của giai cấp Công Nhân đối với cách mạng Đông Dương.
- Dưới sự lãnh đạo của Đảng, khối liên minh công - nông đã được hình thành.
Tổ Sử-Địa-GDCD
nghiệm của pt cách mạng 1930-1931, và phân tích các nguyên nhân của pt cách mạng trong những năm 1932-1935, rồi nêu câu hỏi:
Nêu nguyên nhân, vài nét diễn biến chính , kết quả của cuộc đấu tranh phục hồi lực lượng cách mạng?
HS trả lời câu hỏi, GV dùng bản đồ nhận xét và chốt ý:
Nguyên nhân :
-Chính sách khủng bố của Pháp , lực lượng cách mạng bị tổn thất.
- Đảng phát động pt đấu tranh để phục hồi lực lượng .
Diễn biến và Kết quả.
- Các Đảng viên CS biến nhà tù thành trường học.
- Các tổ chức Đảng ở ngoài vẫn được gây dựng lại cơ sở cách mạng.
- Cuối năm 1934 – 1935 hệ thống tổ chức Đảng được phục hồi.
HS ghi chép.
Hoạt động : Cả lớp và cá nhân.
GV yêu cầu HS trình bày hoàn cảnh, nội dung chủ yếu của ĐH toàn quốc lần thứ nhất của đảng CSĐD?
Yêu cầu HS nói được các ý chính sau:
- Tại Macao (TQ) từ 27-31/3/1935 ĐH lần thứ nhất của Đảng họp.
- Nội dung:
+ Xác định nhiệm vụ trước mắt của Đảng là:
củng cố và pt đảng, tranh thủ quần chúng rộng rãi, chống chiến tranh đế quốc.
+ Thông qua nghị quyết ,điều lệ Đảng và bầu BCHTW do Lê Hồng Phong làm Tổng bí thư.
HS nghe và ghi chép.
- Phong trào CM 1930-1931 được đánh giá cao trong phong trào cộng sản và công nhân quốc tế.
- Phong trào để lại nhiều bài học kinh nghiệm quí báu về công tác tư tưởng khối liên minh Công-Nông và mặt trận dân tộc thống nhất, tổ chức lãnh đạo quần chúng đấu tranh.
- Đây là cuộc tổng diễn tập đầu tiên chuẩn bị cho thành công của CM tháng Tám sau này.
III. Phong trào cách mạng trong những năm 1932-1935.
1. Cuộc đấu tranh phục hồi phong trào cách mạng.
- Trong tù, đảng viên và các chiến sĩ yêu nước kiên trì bảo vệ lập trường quan điểm cách mạng của Đảng.
- Ở bên ngoài, năm 1932 Lê Hồng Phong cùng một số cùng với một số đồng chí nhận chỉ thị của QTCS, tổ chức ban lãnh đạo trung ương. Đến cuối năm 1934 đầu năm 1935, các sứ uỷ Bắc kỳ, Trung kỳ, Nam kỳ được thành lập trở lại.
- Đến đầu năm 1935 hệ thống tổ chức Đảng được phục hồi.
2. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ nhất của Đảng cộng sản Đông Dương (3/1935).
- Tại Macao (TQ) từ 27-31/3/1935 ĐH lần thứ nhất của Đảng họp.
- Nội dung:
+ Xác định 3 nhiệm vụ trước mắt của Đảng là: củng cố và phát triển đảng, tranh thủ quần chúng rộng rãi, chống chiến tranh đế quốc.
+ Thông qua nghị quyết, điều lệ Đảng và bầu BCHTW do Lê Hồng Phong làm Tổng bí thư.
- Ý nghĩa: Đánh dấu sự phục hồi các tổ chức Đảng và phong trào quần chúng từ TW đến địa phương.
4. Củng cố : - Phong trào cách mạng 1930-1931 và Xô viết Nghệ –Tĩnh ?
-Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương lâm thời Đảng cộng sản Việt Nam (10/1930)?
-Phong trào cách mang trong những năm 1932-1935?
-Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ nhất của Đảng cộng sản Đông Dương (3/1935)?
5. Dặn dò : Chuẩn bị bài cũ và đọc trước bài mới ở nhà.
Duyệt:
Tổ Sử-Địa-GDCD
Bài 15