I.MỤC TIÊU
+Kiến thức: Suy luận được rằng các dây dẫn có cùng chiều dài và làm từ cùng một loại vật liệu thì điện trở của chúng tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây.
-Bố trí và tiến hành TN kiểm tra mối quan hệ giữa điện trở và tiết diện dây dẫn.
-Nêu được điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và làm từ cùng một vật liệu thì tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây.
+Kĩ năng: Mắc mạch điện và sử dụng dụng cụ đo để đo điện trở của dây dẫn.
-Kỹ năng liên hệ với thực tế giả thích một số hiện tượng đơn giản và làm các bài tập.
+Thái độ: Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm.
II.CHUẨN BỊ 1.Giáo viên
Cho mỗi nhóm HS:
- 2 điện trở dây quấn cùng loại.
- l1 =l S2; 2 = 4 (S1 Φ =1 0.3mm;Φ =2 0.6mm) - giá pin
- 1 ampe kế 1 chiều.
- 1 vônkế 1 chiều. - Các đoạn dây nối.
2.Học sinh
-Học và làm bài về nhà, Bảng 1 trang 2, … III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC 1.Ổn định tổ chức
-Kiểm tra sĩ số : 9A: /30. Vắng: ...
9B: /25. Vắng: ...
2.Kiểm tra
1. Trong đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc song song, HĐT và cường độ dòng điện của đoạn mạch có quan hệ thế nào với HĐT và cường độ dòng điện của các mạch rẽ? Viết công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch đó.
2. Muốn xác định mối quan hệ giữa điện trở vào chiều dài dây dẫn thì
1. Trong đoạn mạch gồm
1 2
1 2
1 2
12 1 2
// :
1 1 1
R R I I I U U U
R R R
= +
= =
= +
2. Để xác định sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào chiều dài của dây ta phải đo điện trở của các dây dẫn
24
phải đo điện trở của dây dẫn như thế nào?
3. Vẽ sơ đồ mạch điện kiểm tra sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào chiều dài dây.
-Gọi HS nhận xét câu trả lời của bạn, GV sửa chữa nếu cần, đánh giá cho điểm HS.
*Điện trở của một dây dẫn phụ thuộc như thế nào vào tiết diện dây ?
được làm từ cùng một loại vật liệu, có tiết diện như nhau nhưng chiều dài khác nhau.
3.Vẽ đúng sơ đồ mạch điện.
3.Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1. Nêu dự đoán sự phụ thuộc của R vào tiết diện dây dẫn
Yêu cầu HS vận dụng kiến thức về điện trở tương đương trong đoạn mạch mắc song song để trả lời câu hỏi C1.
-Từ câu hỏi C1 dự đoán sự phụ thuộc của R vào S qua câu 2.
Thống nhất ý kiến đưa ra dự đoán sự phụ thuộc của R vào S
I.Dự đoán sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện dây dẫn
C1: Tương tự như bài 7 HS thực hiện 2 ; 3
2 3
R R
R = R =
C2: Đưa ra dự đoán
Trường hợp hai dây dẫn có cùng chiều dài và cùng được làm từ cùng một loại vật liệu, thì điện trở của chúng tỉ lệ nghịch với tiết diện dây.
Hoạt động 2. Tiến hành thí nghiệm kiểm tra dự đoán Yêu cầu HS nêu phương án tiến
hành TN
-Đưa ra đồ mạch điện kiểm tra nêu dụng cụ cần thiết để làm TN, các bước tiến hành TN.
Giao dụng cụ, hướng dẫn Hs làm thí nghiệm.
Yêu cầu HS làm TN kiểm tra theo nhóm để hoàn thành bảng 1 Tr.23
II.Thí nghiệm kiểm tra
Thảo luận tìm phương án kiểm tra.
Quan sát sơ đồ h8.3, nhận biết dụng cụ và cách mắc.
-Các bước tiến hành TN:
+ Mắc mạch điện theo sơ đồ.
+ Thay các điện trở R được làm từ cùng một loại vật liệu, cùng chiều dài, tiết diện S khác nhau.
+ Đo giá trị U, I tính R.
+ So sánh với dự đoán để rút ra nhận xét qua kết quả TN.
-Tiến hành TN:...
-Kết quả TN:...
-Nhận xét: áp dụng công thức tính diện tích hình tròn
25
GV thu kết quả TN của các nhóm hướng dẫn thảo luận chung cả lớp.
Yêu cầu so sánh với dự đoán để rút ra kết luận.
Yêu cầu HS đọc yêu cầu phần 3
*Nhận xét. Tính tỉ số
2
2 2
2
1 1
S d
S =d và so sánh với tỉ số 1
2
R
R thu được từ bảng 1.
Gọi 2 HS nhắc lại kết luận về mối quan hệ giữa R và S
2 2
2 .
. .
2 4
d d
S =π R =π ÷ =π
Tỉ số:
2
2 2
2 2
2 2
1
1 1
. 4 . 4
d
S d
S d d
π
= π =
Rút ra kết quả:
2
1 2 2
2
2 1 1
R S d
R = S =d
*Kết luận: Điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và được làm từ cùng một loại vật liệu thì tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây.
4.Củng cố
Yêu cầu cá nhân hoàn thành C3.
Gọi HS khác nhận xét yêu cầu chữa bài vào vở.
Yêu cầu HS hoàn thành bài 8.2 SBT.
-Dựa vào kết quả bài 8.2 yêu cầu HS hoàn thành C5.
GV thu bài của 1 số HS kiểm tra, nêu nhận xét.
Gọi HS đưa ra các lí luận khác để tính điện trở R2.
Cho nhận xét, đánh giá và cho điểm
III. Vận dụng C3: HS trả lời
Vì 2 dây dẫn đều bằng đồng, có cùng chiều dài
2
1 2
1 2
2
2 1
6 3 3.
2
R S mm
R R
R S mm
→ = = = → =
Điện trở của dây thứ nhất gấp 3 lần điện trở của dây dẫn thứ hai.
Bài 8.2: C.
Chiều dài lớn gấp 4 thì điện trở gấp 4 lần, tiết diện lớn gấp 2 thì điện trở nhỏ hơn 2 lần, vậy R1=2.R2.
C5: +Cách 1: Dây dẫn thứ hai có chiều dài 2 1
2
l =l nên có điện trở nhỏ hơn hai lần, đồng thời có tiết diện
2 5. 1
S = S nên điện trở nhỏ hơn 5 lần.
Kết quả là dây thứ 2 có điện trở nhỏ hơn dây thứ nhất 10 lần
1
2 50
10 R R
→ = = Ω.
+Cách 2: Xét 1 dây R3 cùng loại có cùng chiều dài 2 50 1
2
l = m=l và có tiết diện S1=0.5mm2; có điện trở là:
3 1
2 50
5 10 R R
R = = = Ω.
5.Hướng dẫn
-Trả lời C6 và bài tập 8 SBT.
26
-Ôn lại bài của tiết 7 và tiết 8.
Ngày soạn : 26/08/2011 Ngày giảng: 9A: /08/2011 9B: /08/2011