I. MỤC TIÊU
+Kiến thức: Nêu được nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều.
- Giải thích được nguyên tắc hoạt động (về mặt tác dụng lực và chuyển hóa năng luợng) của động cơ điện một chiều.
100
+Kĩ năng: Kĩ năng quan sát, phân tích, so sánh, tổng hợp thông tin.
+Thái độ: Cẩn thận, hợp tác trong hoạt động nhóm.
- Ham hiểu biết, sử dụng an toàn điện.
*Bảo vệ môi trường: Biết được mặt hạn chế của động cơ điện một chiều khi hoạt động: Xuất hiện tia lửa điện, các khí độc hại như NO, NO2. Từ đó biết được tại sao người ta lại thay thế động cơ điện một chiều bằng động cơ điện xoay chiều.
- Biết được tại sao không mắc chung động cơ điện một chiều và các thiết bị thu phát sóng điện từ.
II.CHUẨN BỊ 1.Giáo viên - H 28.1.SGK
Cho nhóm HS: 1 mô hình động cơ điện một chiều có ở PTN.
- Bộ biến áp, dây nối, ổ điện di động.
2.Học sinh
- Học và làm bài về nhà...
III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC 1.Ổn định tổ chức
-Kiểm tra sĩ số : 9A: /30. Vắng: ...
9B: /26. Vắng: ...
2.Kiểm tra
+ Phát biểu quy tắc bàn tay trái?
+ Chữa bài tập 27.3. Hỏi thêm có lực từ tác dụng lên cạnh AB của khung dây không? Vì sao?
- Khi dây dẫn đặt song song với đường sức từ thì không có lực từ tác dụng lên dây dẫn.
- Nếu đưa liên tục dòng điện vào trong khung dây thì khung dây sẽ liên tục chuyển động quay trong từ trường của nam châm, như thế ta sẽ có một động cơ điện ⇒Bài mới.
- HS lên bảng chữa bài. HS khác chú ý lắng nghe, nêu nhận xét.
- Lắng nghe và ghi nhớ.
- Suy nghĩ
3.Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1. Tìm hiểu nguyên tắc cấu tạo của động cơ điện một chiều
- Cho HS quan sát h 28.1 kết hợp với thông tin SGK.
- Động cơ điện một chiều được cấu tạo ntn?
- Yêu cầu HS lên bảng chỉ ra trên hình
I. Nguyên tắc cấu tạo của động cơ điện một chiều.
1. Các bộ phận chính của động cơ điện một chiều.
- Cá nhân HS làm việc với SGK, kết hợp với nghiên cứu hình vẽ 28.1 và mô hình động cơ điện một chiều
101
vẽ.
- Cho nhận xét ⇒ cấu tạo của động cơ điện một chiều.
nêu được các bộ phận chính của động cơ điện một chiều:
+ Khung dây dẫn.
+ Nam châm.
+ Cổ góp điện.
- Nhận xét câu trả lời của bạn và ghi lại vào trong vở.
Hoạt động 2. Tìm hiểu nguyên tắc HĐ của động cơ điện một chiều
-Yêu cầu HS đọc phần thông báo và nêu nguyên tắc hoạt động của động cơ điện một chiều.
-Yêu cầu HS trả lời câu C1.
- Sau khi cho HS thảo luận kết quả câu C1, yêu cầu HS thực hiện C2
+Gợi ý: Cặp lực từ vừa vẽ được có tác dụng gì đối với khung dây?
- Yêu cầu HS làm TN theo nhóm, kiểm tra dự đoán câu C3.
(Thay khung dây bằng cuộn dây, GV giải thích sau).
- Động cơ điện một chiều có các bộ phận chính là gì? Nó hoạt động theo nguyên tắc nào?
2. Hoạt động của động cơ điện một chiều.
- Cá nhân HS đọc phần thông báo trong SGK để nêu được nguyên tắc hoạt động của động cơ điện một chiều là dựa trên tác dụng của từ trường lên khung dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường.
- Cá nhân HS thực hiện câu C1:
Vận dụng quy tắc bàn tay trái, xác định cặp lực từ tác dụng lên hai cạnh AB, CD của khung dây.
- HS thực hiện câu C2: Nêu dự đoán hiện tượng xảy ra với khung dây.
- HS tiến hành TN kiểm tra dự đoán câu C3 theo nhóm. Đại diện các nhóm báo cáo kết quả, so sánh với dự đoán ban đầu.
3.Kết luận.
Hai HS phát biểu
- HS trao đổi rút ra kết luận về cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của động cơ điện một chiều.
Hoạt động 4. Tìm hiểu sự biến đổi năng lượng trong động cơ điện
- Khi hoạt động, động cơ điện chuyển hoá năng lượng từ dạng nào sang dạng nào?
+Có thể gợi ý HS: Khi có dòng điện chạy qua động cơ điện quay. Vậy năng lượng đã được chuyển hoá từ dạng nào
III.Sự biến đổi năng lượng trong động cơ điện.
- Cá nhân HS nêu nhận xét về sự chuyển hoá năng lượng trong động cơ điện.
-HS nêu được: Khi động cơ điện một chiều hoạt động, điện năng chuyển hoá thành cơ năng.
102
sang dạng nào?
Cho nhận xét ⇒ kết quả và ghi vở.
4.Củng cố
- Cho HS quan sát chỗ tiếp xúc giữa thanh quột C và cổ góp điện, dự đoán có hiện tượng gì xảy ra khi động cơ điện hoạt động.
- Thông báo một số nhược điểm của động cơ điện một chiều: Xuất hiện tia lửa điện tại chỗ tiếp xúc giữa thanh quộn C và cổ góp điện, gây nhiễu ti vi, xuất hiện khí NO…
⇒ Biện pháp bảo vệ môi trường: Thay động cơ điện một chiều bằng động cơ điện xoay chiều, tránh mắc chung động cơ điện một chiều với các thiết bị thu phát sóng điện từ.
- Tổ chức cho HS làm việc cá nhân trả lời câu hỏi C5, C6, C7 vào vở BT.
- Hướng dẫn HS trao đổi trên lớp, đi đến đáp án đúng.
III.Vận dụng
- Lắng nghe, dự đoán và suy nghĩ
- Nhận biết nhược điểm của động cơ điện một chiều. Biết cách bảo vệ môi trường mà mặt hạn chế do động cơ điện một chiều sinh ra.
- Cá nhân HS trả lời câu hỏi C5, C6, C7 vào vở, tham gia thảo luận trên lớp hoàn thành các câu hỏi đó.
5.Hướng dẫn
- Học bài và làm bài tập 28 trong SBT
- Đọc trước bài: Bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái
Ngày soạn : 30/11/2011 Ngày giảng: 9A: /12/2011 9B: /12/2011