I.MỤC TIÊU
+Kiến thức: Bố trí và tiến hành TN kiểm tra chứng tỏ rằng điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài, tiết diện và được làm từ các vật liệu khác nhau thì khác nhau.
-So sánh được mức độ dẫn điện của các chất hay các vật liệu căn cứ vào bảng giá trị điện trở suất của chúng.
-Vận dụng công thức R l
ρS
= để tính được một đại lượng khi biết các đại lượng còn lại.
+Kĩ năng: Mắc mạch điện và sử dụng dụng cụ đo để đo điện trở của dây dẫn.
-Sử dụng bảng điện trở suất của một số chất.
+Thái độ: Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm.
+Bảo vệ môi trường: HS biết sử dụng dây dẫn phù hợp, tránh làm dây dẫn nóng chảy gây ảnh hưởng đến môi trường.
II.CHUẨN BỊ 1.Giáo viên
Cho mỗi nhóm HS: Hai dây dẫn Constan và Nicrom có
1 2
1 2
0.3 . 1800
mm
l l mm
Φ = Φ =
= =
- 1 giá pin, 1 công tắc.
- 1 ampe kế có GHĐ 1 chiều - 1 vônkế có GHĐ 1chiều - Các đoạn dây nối.
2.Học sinh
-Học và làm bài về nhà.
III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC 1.Ổn định tổ chức
-Kiểm tra sĩ số : 9A: /30. Vắng: ...
9B: /26. Vắng: ...
2.Kiểm tra
- Qua tiết 7, 8 ta đã biết điện trở của một dây dẫn phụ thuộc vào các yếu tố nào? Phụ thuộc như thế nào?
- Muốn kiểm tra sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn ta phải tiến hành TN như thế nào?
HS lên bảng trả lời.
HS lớp nhận xét, bổ sung…
27
3.Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1. Tìm hiểu sự phụ thuộc của điện trở vào
vật liệu làm dây dẫn
Yêu cầu HS trả lời C1.
Cá nhân vẽ sơ đồ, cho HS nhận xét
⇒Sơ đồ mạch điện.
Yêu cầu thực hiện TN theo nhóm, lưu ý cho Hs đặc điểm của cỏc dõy dẫn.
Yêu cầu HS báo cáo kết quả TN.
Thông qua so sánh điện trở, yêu cầu HS rút ra kết luận.
Chốt lại sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn.
I.Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn.
HS trả lời
C1: Đo điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và cùng tiết diện nhưng làm bằng các vật liệu khác nhau.
1.Thí nghiệm
- Cá nhân vẽ sơ đồ mạch điện - Nhận dụng cụ, hoạt động nhúm tiến hành thớ nghiệm.
- Báo cáo kết quả theo nhóm.
2.Kết luận
Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn.
Hoạt động 2. Tìm hiểu điện trở suất
Yêu cầu HS đọc mục 1 và trả lời câu hỏi:
+ Điện trở suất của một vật liệu (hay 1 chất) là gì?
+ Kí hiệu của điện trở suất?
+ Đơn vị điện trở suất?
GV treo bảng điện trở suất của một số chất ở 200C. Gọi HS tra bảng để xác định điện trở suất của một số chất và giải thích ý nghĩa con số.
Yêu cầu cá nhân hoàn thành C2, (Lưu ý cho HS sự phụ thuộc của R vào S)
Cho nhận xét ⇒Kết quả.
II. Điện trở suất. Công thức điện trở.
1.Điện trở suất
HS tìm hiểu SGK và trả lời.
-Điện trở suất của một vật liệu (hay một chất) có trị số bằng điện trở của một đoạn dây dẫn hình trụ được làm bằng vật liệu đó có chiều dài 1m và có tiết diện là 1m2.
- Điện trở suất được kí hiệu là Ω - Đơn vị điện trở suất là Ωm.
C2: Dựa vào bảng điện trở suất biết
6 tan tan 0,5.10
cons m
ρ = − Ω có nghĩa là một dây dẫn hình trụ làm bằng
constantan có chiều dài 1m và tiết diện là 1m2 thì điện trở của nó là
0,5.10−6Ω.Vậy đoạn dây constantan có chiều dài 1m, tiết diện
1mm2 =10-6m2 có điện trở là 0,5Ω.
Hoạt động 3. Tìm hiểu công thức tính điện trở
28
Hướng dẫn HS trả lời câu C3, thông qua sự phụ thuộc của điện trở vào các yếu tố đó học.
Yêu cầu HS ghi công thức tính R và giải thích ý nghĩa các kí hiệu, đơn vị của từng đại lượng trong công thức.
2.Công thức điện trở Cá nhân trả lời C3: Bảng 2
Các bước
tính
Dây dẫn (đựơc làm từ vật liệu có điện trở suất ρ).
Điện trở của dây dẫn (#) 1 Chiều dài 1m Tiết diện
1m2 R1=ρ 2 Chiều dài
l(m) Tiết diện
1 m2 R2=ρ.l 3 Chiều dài
l(m) Tiết diện
S(m2) l
R=ρS
3.Kết luận
Công thức tính điện trở
. l
R=ρ S , trong đó:
ρ là điện trở suất (Ωm) l là chiều dài dây dẫn (m) S là tiết diện dây dẫn (m2) 4.Củng cố
-Yêu cầu cá nhân HS làm BT 9.1 SBT giải thích lí do chọn phương án đúng.
Hướng dẫn HS hoàn thành câu C4:
+Để tính điện trở ta vận dụng công thức nào?
+Đại lượng nào đã biết, đại lượng nào trong công thức cần phải tính?
Tính S rồi thay vào công thức
. l
R=ρ S để tính R.
-Từ kết quả thu được ở câu C4
⇒Điện trở của dây đồng trong mạch điện là rất nhỏ, vì vậy người ta thường bỏ qua điện trở của dây nối trong mạch điện.
-Tại sao người ta không sử dụng dây dẫn bằng sắt, thép...để tiết kiệm về kinh tế? ⇒Biện pháp bảo vệ môi trường.
III.Vận dụng
Bài 9.1. Chọn C. Vì bạc có điện trở suất nhỏ nhất trong số 4 kim loại đã cho.
C4: Tóm tắt: l = 4m d = 1mm =10-3m
1,7.10 8 m ρ = − Ω . R=?
Bài giải
Diện tích tiết diện dây đồng là:
2 (10 )3 2
. 3,14.
4 4
S =π d = −
áp dụng công thức tính
8
3 2
. 1, 7.10 . 4.4
3,14.(10 ) 0,087( )
R l R
S R
ρ − −
= → =
= Ω
Điện trở của dây đồng là 0,087Ω HS trả lời dựa vào sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn, từ đó hs biết cách tiết kiệm điện năng và bảo vệ môi trường xung quanh nếu có tai nạm về điện xảy ra.
5.Hướng dẫn
-Đọc phần “Có thể em chưa biết”
29
-Trả lời câu C5, C6 SGK.Tr.27 và làm bài tập 9 trong SBT.
Ngày soạn: 28/8/2011 Ngày giảng: 9A: /08/2011 9B: /08/2011