1. Triều đình nhà Lê:
Từ đầu thế kỉ XVI nhà Lê bắt đầu suy thoái.
Nguyeân nhaân:
- Vua,quan chổ lo aờn chụi xa xú,xaõy dựng tốn kém tiền của.
- Nội bộ triều đình rối ren,sự tranh giành quyền lực,giết hại lẫn
nhau,quan lại tham nhũng xãy ra.
2. Phong trào khởi nghĩa của nông dân đầu thế kỉ XVI:
a. Nguyeân nhaân:
- Đời sống nhân dân lâm vào cảnh khốn cùng
- Mâu thuẫn giữa nông dân với địa chủ,giữa nhân dân với nhà nước trở nên gay gắt,làm bùng lên các cuộc khởi nghĩa.
b. Phong trào nông dân:
- Vậy quan lại nhà Lê được ví như giặc,tội ác tày trời.Do đó nhân dân đã tìm cơ hội đấu tranh.
* Nội dung giáo dục môi trường :
-Phong trào nông dân thế kỷ XVI-XVIII lan rộng khắp nơi.
-Yêu cầu hs xác định tên các cuộc khởi nghịa nông dân trong lược đồ sgk.
- Gv kết hợp nêu vấn đề vợi lập bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa đầu thế kỉ XVI.
- Yêu cầu hs lên bảng điền tên cuộc khởi nghĩa vào bảng thống keâ.
Thời gian
Người lãnh đạo
Địa điểm Kết quả
1511 1512
1515 1516
Traàn Tuaân Leâ Huy, Trũnh Hửng Phuứng Chửụng Trần Cảo
HưngHoá,SơnTây NghệAn,T.Hoá
Tam Đảo ẹoõng Trieàu
Thất bại Thất bại Thất bại
Thấtbại
- Gv treobản đồ lên bảng ,yêu cầu hs lên mô tả phong trào nông dân.H. dẫn kết hợp bảng thống kê. Gv tóm tắt phong trào khởi nghĩa.
- Yêu cầu hs đọc nội dung các cuộc khởi nghĩa khác để nắm rõ phong trào nông dân thế kỉ XVI.
Em hãy nêu bật ý nghĩa của các cuộckhởi nghĩa nông dân ? Như vậy cuối triều Lê đất nước đã suy yếu.
*Tiêu biểu là khởi nghĩa Trần Cảo nổ ra năm 1516 ở Đông Triều
(Q,Ninh). Đã 3 lần đánh vào Thăng Long,vua Lê phải bỏ chạy về địa phương ở Thanh Hoá.Đến 1521 khởi nghĩa mới chấm dứt.
YÙ nghóa :
*Giáng một đòn mãnh liệt vào nền thống trị của nhà Lê.
-Làm cho nhà Lê nhanh chóng sụp đổ.
4.4 /Câu hỏi, bài tập cûng coá:
* Cho biết tình hình triều Lê đầu thế kỉ XVI?
*Vua quan chỉ lo ăn chơi xa xĩ,xây dựng tốn kém tiền của.Nội bộ triều đình rối loạn,đánh giết lẫn nhau đề tranh giành quyền lực.bạo ngược với dân…
* Bài tập 1/vở BT BT 1: ý 4.
BT 2: lập bảng thống kê cuộc khởi nghĩa ,bt 2/vở BT 4.5/Hướng dẫn hs tự học:
*Đối với bài học ở tiết này
- Học bài –Làm bài tập 3,4/vở BT
*Đối với bài học ở tiết sau.
- Tham khảo bài 22-phần II các cuộc chiến tranh phong kiến và hậu quả của nó.
5..Ruựt kinh nghieọm:
* Về nội dung
………
………..
*Về phương pháp
………
*ĐDDH:……….
Bài 22-Tiết 47 Tuần dạy: Tuần 25
ND: /0 /2012
PHAÀN II
CÁC CUỘC CHIẾN TRANH NAM -BẮC TRIỀU VÀ TRỊNH- NGUYỄN.
1. MUẽC TIEÂU:
1.1.Kiến thức:
Mức độ cần đạt:
- Trình bày tổng quát bức tranh chính trị, xã hội Việt Nam ở các thế kỷ XVI- XVIII.
-Sự sa đọa của các triều đình phong kiến , những phe phái mâu thuẩn dẫn đến xung đột, tranh giành quyền lợi ngày càng gay gắt trong nội bộ giai cấp thống trị.
* Nội dung giáo dục môi trường :
-Phong trào nông dân thế kỷ XVI-XVIII lan rộng khắp nơi ( ở Đàng Ngoài và Đàng Trong )
- Đến thế kỉ XVI nhà Lê đã suy yếu ngày càng rõ nét về chính trị,xã hội.
- Phong trào nông dân bùng nổ.
- Sự suy yếu của nhà Lê dẫn đến các cuộc chiến tranh phong kiến: Nguyễn –Mạc,Trịnh – Nguyeãn.
- Hậu quả nghiêm trọng cho đất nước là sự chia cắt đất nước.
1.2. Kó naêng:
* Nội dung giáo dục môi trường :
Củng cố ý thức gìn giữ di sản lịch sử- văn hóa của tổ tiên.
sử dụng bản đồ,phân tích sự kiện,nhận xét…
1.3. Thái độ : biết cảm thông với nổi khổ của nhân dân trong thời kì này.
2./TRỌNG TÂM:
3/CHUAÅN BÒ:
3.1 Gv: bản đồ chiến tranh Nam-Bắc triều,Trịnh-Nguyễn.
3.2 Hs :xemlược đồ sgk-Làm bài tập.
4. TIEÁN TRÌNH:
4.1 Ổn định tổ chức và kiểm diện:
7a1...
7a2...
7a4:………
7a5...
.4.2 Kieồm tra miệng:
* Nhà Lê đã rơi vào tình hình như thế nào ? (8 điểm)
*Bài học hôm nay có mấy phần?
( 2 đ)
-Phần nào là trọng tâm?
Từ thế kỉ XVI nhà Lê bắt đầu suy yếu làm cho đất nước mất ổn định, đời sống nhân dân khó khăn,đói khổ.
Bài tập (2 điểm):1/vở bài tập. TL: ý 3.
- Có hai phần.
* Cả hai phần 4.3 Bài mới:
Nhà Lê đã làm cho đất nước không còn sự hùng mạnh như trước.Từ đây xã hội càng ngày phức tạp hơn,đó là vấn đề cần tìm hiểu trong phần III.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY- TRÒ NỘI DUNG BÀI HỌC
Hoạt động1
-H.dẫn hs tìm hiểu hoàn cảnh đất nước ta thế kỉ XVI.
- Thảo luận nhóm:5phút-4 nhóm.
N.1,2-Câu 1: Phân tích nguyên nhân hình thành thế lực Nam-Bắc triều.
N. 3,4-Câu 2: Cho biết hành động của thế lực phong kiến Nam-Baéc trieàu.
Hs các nhóm trình bày-Bổ sung ý kiến.
Nội dung giáo dục môi trường :
Sử dụng hình 49 ở SGK /107 di tích thành nhà Mạc.
- H.dẫn hs nắm rõ lai lịch của Mạc Đăng Dung qua nội dung muùc 1/sgk.
Theo em,hành động của Mạc Đăng Dung đúng hay sai ? Hs tư duy và nhận thức.
TL: Xét về lý thì sai. Xét về hoàn cảnh triều Lê lúc đó ta thấy MĐD là tất nhiên .vì nếu không phải là MĐD thì nhân vật khác sẽ hành động .
Thái độ của triều đình nhà Lê như thế nào ? Yeâu caàu hs yeáu tìm chi tieát .
TL: bất bình,tìm cách chống lại,tiêu biểu là Nguyễn Kim.
- H. dẫn hs phân tích quá trình hình thành thế lực Nam triều.
-Gv treo bản đồ Chiến tranh Nam-Bắc triều. mô tả cuộc chieán.
. Về thời gian,nơi nổ ra,kết quả.
Em hãy nhận biết tính chất của cuộc chiến tranh Nam-Bắc triều ? Hs khá trình bày.
TL: Tính chaát phi nghóa.
- Gv giáo dục hs nhận thức rõ CT Nam-Bắc Triều không có đem lại lợi ích gì cho dân tộc,chỉ vì lợi ích của dòng họ.
Kết quả của CT là gì ? hs dựa sgk trả lời.
H.dẫn hs quan sát H.49/sgk thành nhà Mạc ở Cao Bằng.
* Chiến tranh gây ra hậu quả gì ? Nội dung giáo dục môi trường :
Sử dụng hình 50 phủ chúa Trịnh ở SGK/108 Hoạt động2
- Yêu cầu hs đọc mục 2/sgk.
-H. dẫn hs nắm rõ về nguyên nhân hình thành 2 thế lực mới: Trịnh –Nguyễn.
- Gv nhấn mạnh vấn đề mâu thuẫn của 2 thế lực họ Trịnh và họ Nguyễn.
Nguyên nhân hình thành 2 thế lực Trịnh –Nguyễn ? Hs
1. Chieán tranh Nam –Baéc trieàu:
a. Nguyên nhân hình thành thế lực Nam-Bắc triều:
- Triều Lê càng suy yếu,sự tranh chấp giữa các phe phái càng dieón ra quyeỏt lieọt.
- Năm 1527 Mạc Đăng Dung cướp ngôi nhà Lê,lập ra nhà Mạc ( gọi là Bắc triều)
- Năm 1533 Nguyễn Kim là võ quan triều Lê chạy vào Thanh Hoá lập một người thuộc dòng dõi nhà Lê lên làm vua(gọi là Nam triều)
b. Hậu quả : gây tổn thất nặng nề về người và của,làng mạc tiêu ủieàu.
2. Chiến tranh Trịnh –Nguyễn và sự chia cắt Đàng Trong,Đàng Ngoài:
a. Nguyeân nhaân:
- Naêm 1545 Nguyeãn Kim
chết,con rể là Trịnh Kiểm lên nắm toàn bộ binh quyền. Tìm cách tiêu diệt họ Nguyễn.
nhắc lại nội dung.
- Gv mở rộng thêm về vấn đề Trịnh Kiểm lên nắm quyền:
lúc đó Nguyễn Hoàng là con trai của Nguyễn Kim đã tìm cách thoát khỏi anh rể,vào Nam tạo dựng thế lực.
- Như vậy nước ta có 2 thế lực đối đầu nhau:Trịnh><
Nguyeãn.
-Yêu cầu hs lên thuật sự kiện trên bản đồ.
Cách giải quyết của 2 thế lực là gí ?so sánh với chiến tranh Nam-Baéc Trieàu.
Hs phân tích vấn đề.Gọi 1 hs mô tả bản đồ.
Gv nhấn mạnh thế lực hai bên.
- Lieõn heọ muùc 1.
Nổi thống khổ của dân ta như thế nào?
TL: Nhân dân ta phải dời nhà đi nơi khác,gia đình ly tán,đói khổ.
Kết quả của CT Trịnh-Nguyễn ? Hs nhận biết theo sgk.
-Dùng bản đồ xác định lãnh thổ hai bên.
-Gv trích hai caâu thô sgk/109:
“ Khôn ngoan qua được Thanh hà Dẫu rằng có cánh khó qua Luỹ Thầy”
Em có hiểu biết gì về hai câu thơ trên? Hs tư duy trả lời.
- Gv sơ kết bài: cá cuộc chiến tranh phong kiến xãy ra là kết quả của nền thống trị của nhà Lê.
- Gv mở rộng: trong thời kì chiến tranh phong kiến hình ảnh vua Lê mờ dần trong tư tưởng người dân, chỉ thấy có quyền thế của các chúamà thôi.
_Gv mở rộng: trích lời dặn của Nuyễn Hoàng với con trai là Nguyễn Phúc Nguyên :” Đất Thuận -Quảng phía Bắc có Hoành Sơn và Linh Giang(sông Gianh),phiá Nam có núi Hải Vân và Thạch Bi địa thế hiểm trở,thật là một noi cho người anh hùng dụng võ. Nếu biết dạy bảo nhân dân,luyện tập binh sĩ kháng cự lại họ Trịnh thì gây được cơ nghiệp muôn đời”
- Nguyễn Hoàng tìm cách vào Nam trấn thủ vùng Thuận Hoá- Quảng Nam.
b. Kết quả:không phân thắng bại.cả hai bên chọn sông Gianh làm ranh giới chia thành 2 Đàng Ngoài và Đàng Trong.
d. Hậu quả: đất nước bị chia cắt hai Đàng,gây bao đau thương, tổn hại cho đất nước trong thời gian dài.
4.4 Câu hỏi, bài tập cûng coá :
Tính chất của các cuộc chiến tranh phong kiến ?
CT phong kiến Nam- Bắc triều và Trịnh –Nguyễn biểu hiện tính chất phi nghĩa.
Bài tập 1/sgk.
TL: yù 4.
4.5 Hướng dẫn hs tự học:
*Đối với bài học ở tiết này
- Học bài- Làm bài tập 2,3,4/vở bài tập
*Đối với bài học ở tiết sau
- Tham khảo bài 23/sgk đọc,hiểu nội dung mục I.
5. Ruựt kinh nghieọm:
*Về nội dung
………
……….
*Về phương pháp
………
*ĐDDH:……….
Bài 23-Tiết 48
Tuần day: Tuần:25 KINH TẾ, VĂN HOÁ THẾ KỈ XVI- XVIII ND: / /2012
1. MUẽC TIEÂU:
1.1. Kiến thức:
Mức độ cần đạt:
- Trình bày tổng quát bức tranh kinh tế cả nước :
-+ Nông nghiệp ở Đàng Trong phát triển hơn nông nghiệp Đàng Ngoài. Nguyên nhân của sự khác nhau đó.
+ Thủ công nghiệp phát triển , đặt biệt là các làng thủ công.
+ Thương nghiệp phát triển : chợ phiên, thị tứ và sự xuất hiện thêm một số thành thị. Sự phồn thịnh của các thành thị.
1.2. Kĩ năng: phân tích,nhận biết ,so sánh ….
1.3. Thái độ : nhận thức đúng đắn những thành tựu kinh tế thời kì đất nước bị chia cắt 2./TRỌNG TÂM: Kinh tế, văn hoá thế kỉ XVI- XVIII
3/ CHUAÅN BÒ :
3.1Gv: bản đồ Lãnh thổ Đại Việt đến thế kỉ XV.
3.2Hs: học bài – làm bài tập, soạn bài mới.
4. TIEÁN TRÌNH
4.1 Ổn định tổ chức và kiểm diện:
7a1...
7a2...
7a4:………
7a5...
.4.2 Kieồm tra miệng:
-Nguyên nhân cơ bản của sự hình thành thế lực phong kiến Nam-Bắc triều và Trịnh- Nguyễn?
( 7 đ)
*Bài tập 4/vở bài tập ( 2 đ)
*Bài học hôm nay có mấy phần? ( 1 đ)
Hình thành thế lực Nam-Bắc triều: sự kiện Mạc Đăng Dung cướp ngôi nhà Lê năm 1527,dẫn đến sự hình thành thế lực họ Nguyễn ở phía Nam.
- Hình thành thế lực Trịnh –Nguyễn: sự kiện Nguyễn Kim chết, con rể là Trịnh Kiểm lên nắm toàn bộ binh quyền và tìm cách diệt họ Nguyễn .Nguyễn Hoàng con trai của Nguyễn Kim tìm cách vào traỏn thuỷ vuứng
Thuận Hoá –Quảng Nam và xây dựng thế lực.
Nam-Baéc trieàu
* TL: Cuộc chiến thứ nhất :
Nguyên nhân trực tiếp: Mạc Đăng Dung cướp ngôi nhà Lê.
Hậu quả : gây tổn thất nặng nề về người và của - Có hai phần.
-Phần nào là trọng tâm? * Cả hai phần 4.3 Bài mới:
Ở tiết học trước ta đã tìm hiểu xong tình hình chính trị,xã hội nước ta thế kỉ XV -XVI đã rơi vào ách thống trị của bọn đô hộ TQ. Như vậy,nền kinh tế nước ta như thế nào,ta sẽ tìm hiểu ở mục I –bài học hôm nay.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY- TRÒ NỘI DUNG BÀI HỌC
Hoạt động1
- H. dẫn hs dựa sgk tìm nội dung cơ bản của nền kinh tế noõng nghieọp.
- Em hãy nhận biết nét phát triển của nông nghiệp nước ta ở Đàng Ngoài.?
Hs yếu phân tích dựa theo sgk.
Gv chốt lại nội dung.
Vấn đề ruộng đất biến đổi như thế nào ? Hs khá nhận biết nét biến đổi đó.
- Dẫn chứng qua đoạn trích chữ nhỏ sgk/ 109.
Yêu cầu hs nhận biết nội dung kiến thức.
Với tình hình nêu trên kinh tế Đàng Ngoài như thế nào ? Hs rút ra kết quả.
- Như vậy, kinh tế Đàng Trong như thế nào ? ta sẽ tìm hiểu ở mục b.
* H. daón hs phaõn tớch muùc b.
Cho biết tình hình kinh tế Đàng Trong ? Hs yếu tìm chi tiết ở sgk.
Gv nhận định lại nội dung.
PT: - phát triển nông nghiệp - Khai hoang.
- Caỏp noõng cuù cho noõng daõn - Quan tâm,tu sửa đê điều.
So sánh với Đàng Ngoài,nêu nét tiến bộ của họ Nguyễn . HS: - Họ Nguyễn quan tâm nhiều đến nhân dân nhất là noõng nghieọp.
- Mở mang đất đai đến đồng bằng sông Cửu Long.
- Sử dụng bản đồ Lãnh thổ Đại Việt đến thế kỉ XV hướng dẫn hs nhận biết sự mở mang bờ cõi của đất nước.
- Giáo dục hs thấy được tinh thần lao động,phát triển đất nước của nhân dân Đàng Trong.
- Liên hệ ngày nay
Đồng bằng sông Cửu Long còn có tên là gì ? TL: Đồng bằng Nam bộ hay gọi là miền Tây.
- Gv giới thiệu thêm về diện tích,bề mặt ,độ phì….của vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Với chính sách khai hoang đã làm xuất hiện tầng lớp nào
? Hs khá sẽ tự nhận biết.