CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY TNHH TM&DV 15ĐẠI PHÁT
2.4 Tình hình sử dụng bóng đèn huỳnh quang compact hiện nay
Hoạt động tuyên truyền tiết kiệm và quảng bá sử dụng thiết bị tiết kiệm điện năng luôn được các nước chú trọng, trong đó có chương trình chiếu sáng hiệu quả.
Nhiều tổ chức, cơ quan Nhà nước, tổ chức phi Chính phủ ở các quốc gia đã tích cực tham gia vào hoạt động này. Quỹ Môi trường toàn cầu (GEF) đã tài trợ chương trình
năng lượng hiệu quả bao gồm cả lĩnh vực chiếu sáng tại các nước Ba Lan, Thái Lan, Mexicovà Jamaica. Một số chương trình khác thực hiện tại Pêru, Brazil, Đan Mạch và Anh... Mục đích của chương trình chiếu sáng hiệu quả ở các nước là quảng bá sử dụng đèn huỳnh quang compact (CFL), mở rộng thị trường nhanh chóng và giảm giá đèn CFL với cố gắng làm thay đổi cấu trúc cơ bản của thị trường chiếu sáng trong các nước tham gia chương trình hoặc trong vùng. Các chương trình có 3 chiến lược chính:
Tăng nhận thức và thông tin cho khách hàng; tạo và làm cho vững mạnh kênh phân phối có hiệu quả; tăng sản phẩm có chất lượng, nội địa hoá sản phẩm, quản lý chất lượng, thử nghiệm và tiêu chuẩn hoá sản phẩm.
Quốc gia láng giềng của chúng ta là Thái Lan đã thực hiện chương trình quảng bá đèn compact khá thành công. Giai đoạn đầu thực hiện trong vòng 3 năm (từ 1996) với hình thức giảm chi phí của các đèn CFL và thuyết phục khách hàng sử dụng để thay thế đèn sợi đốt nóng sáng. Công ty phát điện Thái Lan (EGAT) đã mua số lượng lớn đèn CFL với giá ưu đãi qua đấu thầu cạnh tranh. Các đèn CFL được mua bao gồm loại có chấn lưu điện tử và điện từ bên trong công suất 11W và 13W, bán với giá thấp hơn so với giá trên thị trường 40%. Việc bán đèn được thực hiện thông qua các trạm dịch vụ của Công ty Xăng dầu Thái Lan. Kết quả là giá đèn CFL trên thị trường đã giảm xuống mà không cần có sự can thiệp, 200.000 đèn CFL đã được mua hết trong 4 tuần. Sau đó, EGAT đã thay thế chiến lược mua đèn với số lượng lớn bằng một thoả thuận với các nhà nhập khẩu và người bán lẻ là sẽ bán các đèn CFL trên thị trường với giá nhất định, EGAT chịu trách nhiệm thông tin quảng bá đèn CFL. Kết quả tổng số đèn CFL tiêu thụ năm 1995 là 1,37 triệu đèn, năm 1996 tăng 8% và năm 1997 tăng 14%. Ước tính sản lượng điện tiết kiệm được từ các chương trình quảng bá sử dụng đèn compact (CFL) khoảng 38 GWh.
Qua việc thực hiện chương trình quảng bá đèn CFL, nước bạn đã rút ra một điểm quan trọng. Trước hết, có hai yếu tố chính làm tăng số lượng đèn CFL bán ra trong gai đoạn 1995-1997: Giá bán đèn CFL của chương trình thấp hơn so với giá trên thị trường; chiến dịch quảng cáo được thực hiện bởi EGAT làm tăng lượng khách hàng mua đèn CFL. Tuy nhiên, trên thị trường vẫn còn một số lượng lớn đèn CFL giá rẻ nhưng chất lượng kém đã gây khó khăn cho việc quảng bá thay thế đèn sợi đốt nóng sáng bằng bóng đèn CFL, khách hàng thiếu tin tưởng về công nghệ sản xuất các loại đèn CFL. Để giải quyết vấn đề chất lượng đèn CFL, năm 2000, Thái Lan bắt đầu thực
hiện chương trình thử nghiệm và dán nhãn các loại đèn CFL có chất lượng . Chương trình này được phối hợp giữa EGAT và Tổ chức Tiêu chuẩn quốc gia (TISI). EGAT sẽ không trực tiếp bán đèn, chỉ cần dựa vào việc dán nhãn khách hàng có thể phân biệt được chất lượng của các loại đèn CFL.
Ở Ấn Độ, Công ty Điện lực Bangalore phối hợp với nhà cung cấp và phân phối đèn CFL bán đèn CFL chất lượng tốt với giá ưu đãi cho người dân. Công ty Điện lực thực hiện chương trình quảng bá sử dụng đèn CFL, chịu trách nhiệm thu tiền đèn trả chậm và hoàn lại cho nhà cung cấp. Còn nhà cung cấp cam kết bán đèn chất lượng theo yêu cầu của Công ty Điện lực, bảo hành và phối hợp quảng bá với Công ty.
Người dân được lựa chọn 2 hình thức: Mua luôn với giá ưu đãi hoặc mua đèn trả chậm trong vòng 9 tháng với giá trên thị trường. Ước tính đã có khoảng 1,38 triệu khách hàng tham gia chương trình này. Còn tại Srilanka, Công ty Điện lực Srilanka thực hiện chương trình đèn CFL với sự trợ giúp nguồn vốn của Chính phủ. Công ty bán đèn với mức trợ giá về thuế nhập khẩu và các loại thuế khác cho người dân, quảng bá để nâng cao nhận thức của người dân. Mỗi hộ được mua 4 đèn CFL và có thể trả chậm không tính lãi trong vòng 12 tháng. Theo kết quả đánh giá của chương trình, phần lớn người dân tham gia mua đèn vì có sự cam kết của Công ty Điện lực Srilanka về chất lượng của đèn CFL.
Chương trình hiệu quả đèn CFL ở Đan Mạch đã được tiến hành tư năm 1988 đến năm 1994 với nhiều hình thức khác nhau. Công ty Điện lực Đan Mạch thực hiện chương trình 1 triệu bóng CFL qua các phương thức cho không, trả tiền đèn qua hoá đơn tiền điện và qua phiếu giảm giá, cuối chương trình là giảm chi phí trợ giá và kết thúc việc trợ giá. Đến năm 1994, chương trình đèn CFL của Đan Mạch được chuyển từ chương trình hạ giá sang chú trọng vào chất lượng, thử nghiệm và dán nhãn. Việc mở rộng chương trình đèn CFL giá thấp, chất lượng đã cho kết quả giảm thị phần đèn kém chất lượng chỉ còn 5% (trong khi đó ở Đức là 30-40%). Ba Lan cũng đã thực hiện Chương trình chiếu sáng hiệu quả trong 3 năm (1995-1997), theo đó, khu vực kinh tế tư nhân được khuyến khích chiếu sáng hiệu quả năng lượng cho thị trường trong nước và thúc đẩy thị trường đèn CFL. Chương trình đã thực hiện 4 nội dung chính: Trợ giá khi cung cấp cạnh tranh và hợp đồng giao kèo với các nhà máy giảm giá bán buôn cho người buôn bán và giá bán lẻ cho khách hàng (được gọi là giảm giá bán buôn); Thí điểm chương trình quản lý nhu cầu điện (DSM) chuyển phụ tải cao điểm trong 3 thị
trấn thông qua chương trình quảng bá đặc biệt, giảm giá đèn CFL cho dân địa phương khi công suất cao điểm bắt buộc phải giảm; Giảm giá bán buôn và kiểm soát chất lượng sáng của đèn CFL; Chương trình giáo dục cộng đồng với sự tham gia của các tổ chức phi Chính phủ để quảng bá đèn CFL, chương trình giáo dục năng lượng và môi trường được thực hiện cho 250 trường cấp 1 và cấp 2.
Có thể nói, hình thức thực hiện của Chương trình quảng bá đèn compact ở mỗi nước tuy khác nhau để phù hợp từng hoàn cảnh nhưng đều có chung một mục đích là nâng cao nhận thức của người dân về việc sử dụng đèn tiết kiệm điện, giảm lượng đèn tiêu hao nhiều điện năng trên thị trường. Một khi nhận thức của người dân được nâng cao và khả năng cung ứng các sản phẩm đèn tiết kiệm điện với chất lượng cao của các nhà sản xuất ngày càng tốt thì lượng điện năng tiết kiệm được trong lĩnh vực điện chiếu sáng là rất lớn, vừa giảm chi phí cho mỗi gia đình, đồng thời góp phần đảm bảo an ninh năng lượng của mỗi quốc gia.
2.4.2 Ở Việt Nam
Ở Việt Nam, chúng ta cũng đã thực hiện nhiều biện pháp tiết kiệm điện trong sinh hoạt và sản xuất. Từ kinh nghiệm của các nước trên thế giới, Tổng công ty Điện lực Việt Nam đã nghiên cứu và thực hiện một số chương trình thí điểm quảng bá sử dụng đèn CFL và kết quả rất khả quan. Hiện tại, Tổng công ty đang tiến hành Chương trình quảng bá 1 triệu bóng đèn CFL tại các thị trấn, thị xã trên toàn quốc. Để tiến xa hơn nữa, kế hoạch thực hiện việc thay thế 20 triệu bóng đèn sợi đốt nóng sáng bằng đèn CFL đã được EVN trình Bộ Công nghiệp và Chính phủ. Có thể thấy, với xu thế phát triển nhanh của nền kinh tế đất nước thì nhu cầu về điện sẽ rất cao và nguy cơ thiếu điện có thể xảy ra nếu chúng ta không sử dụng một cách hợp lý, tiết kiệm. Và việc sử dụng đèn CFL sẽ là một giải pháp hữu hiệu để tiết kiệm điện năng. Theo tính toán, nếu chúng ta thực hiện được chương trình thay thế 20 triệu bóng đèn sợi đốt nóng sáng bằng đèn CFL sẽ tiết kiệm được 1,1 tỷ kWh điện/năm, giảm được khoảng 10.000 tỷ đồng vốn đầu tư cho các công trình điện. Như vậy, lợi ích mà chương trình đem lại là rất lớn và tính khả thi sẽ cao nếu được người dân tích cực ủng hộ.
Hiện nay ngay cả những người am hiểu về tác dụng của các loại đèn chiếu sáng cũng đưa ra lời cảnh báo về việc sử dụng đèn compact để làm việc, học tập sẽ có nguy cơ cận thị khiến nhiều người sử dụng e ngại mua và thay thế cho bóng đèn sợi đốt tiêu hao lớn điện năng. Sự thật thì đèn compact là loại đèn tiết kiệm điện năng hữu hiệu.Để
có thể tiết kiệm điện tốt nhất, xu hướng sử dụng đèn compact đang được áp dụng nhiều trong thực tế đời sống, sản xuất. Với tuổi thọ cao, khả năng tiết kiệm điện, bảo vệ mắt, đèn compact có thể đáp ứng mọi nhu cầu về chiếu sáng và trang trí trong các lễ hội, sự kiện, nhà máy, công sở, khu chung cư, khách sạn và trong nhà ở... Hiện tại, ở Việt Nam có nhiều doanh nghiệp sản xuất và cung ứng đèn compact như: Cty CP Bóng đèn phích nước Rạng Đông, Công ty Philips Việt Nam, Công ty LUXXX Việt Nam và Công ty Bóng đèn Điện Quang... Với hàng chục chủng loại sản phẩm, đèn compact đã đáp ứng mọi nhu cầu về chiếu sáng và trang trí, đồng thời mang lại lợi ích kinh tế cho người sử dụng do tiết kiệm được điện so với sử dụng đèn thông thường.
Với những ưu điểm: tiết kiệm điện, chỉ tiêu thụ bằng 20% lượng điện so với sử dụng đèn sợi đốt, nhiệt độ toả ra môi trường thấp, chỉ bằng 1/3 so với đèn sợi đốt thông thường, ánh sáng có nhiều loại màu sắc khác nhau: ánh sáng lạnh, ánh sáng màu nắng, đèn compact được thị trường đón nhận tích cực. Riêng trong lĩnh vực chiếu sáng đô thị và công nghiệp, Công ty LUXXX Việt Nam đã nghiên cứu và chế tạo thành công đèn compact 105W4U có khả năng thay thế được bóng đèn cao áp thuỷ ngân, tiết kiệm được 50% điện năng.
Theo tính toán của các chuyên gia ngành điện, nếu sử dụng điện 3 giờ/ngày thì trong 1 năm, một đèn compact sẽ tiết kiệm được 50kwh. Với tuổi thọ của bóng là 6.000 giờ sẽ giúp tiết kiệm được số tiền là 300.000 đồng. Về mặt quốc gia, nếu thay thế 20 triệu bóng đèn với công suất bình quân 60W/bóng bằng đèn compact 11W (có độ sáng tương đương) thì sẽ cắt giảm được lượng công suất cao điểm là 686 MW và cắt giảm sản lượng 1,1 tỷ KWh/năm.