CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.7.1. Giải pháp về cơ chế chính sách
Nội dung cơ bản của các chủ trương chính sách hiện nay của Nhà nước hướng vào giải phúng tiềm năng lao ủộng, ủất ủai khu vực nụng nghiệp, nụng thụn, tạo ủộng lực mới cho nụng dõn phỏt triển kinh tế, tạo nhiều việc làm, nhất là trong kinh tế hộ gia ủỡnh, kinh tế trang trại, làng nghề, doanh nghiệp nhỏ và vừa ở nụng thụn…; ủẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu lao ủộng nụng nghiệp, nụng thụn ủỏp ứng yờu cầu cơ cấu lại kinh tế theo hướng cụng
nghiệp hoỏ, hiện ủại hoỏ và hội nhập; tạo việc làm ủầy ủủ cho lao ủộng nụng thụn, nụng dõn, ủặc biệt là vựng chuyển ủổi mục ủớch sử dụng ủất, nõng cao giỏ trị việc làm cho lao ủộng nụng thụn, nụng dõn.
Vướng mắc lớn nhất trong giải quyết việc làm, thu nhập và ủời sống của người dõn cú ủất bị thu hồi là cỏc chớnh sỏch hiện nay vẫn chưa ủồng bộ, chưa thể ủỏp ứng ủược nhu cầu thực tiễn ủặt ra. Vỡ vậy, cần phải xỏc ủịnh và thực hiện ủồng bộ cỏc giải phỏp về cơ chế, chớnh sỏch hỗ trợ ủối với cỏc hộ gia ủỡnh bị thu hồi ủất nụng nghiệp ủể họ cú ủiều kiện ổn ủịnh cuộc sống, phổ cập giỏo dục, học nghề, chuyển ủổi nghề và việc làm, cú thu nhập ổn ủịnh ủể cuộc sống bằng hoặc tốt hơn trước khi bị thu hồi ủất.
* Chính sách liên quan tới bồi thường hỗ trợ cho người dân khi thu hồi ủất nụng nghiệp
Trước hết, Nhà nước và chính quyền thành phố khi xây dựng chính sỏch liờn quan tới thu hồi ủất cần thống nhất quan ủiểm sau:
Thứ nhất, việc thu hồi ủất khụng phải chỉ là một cụng việc ủơn giản là ủưa ra cỏc văn bản hành chớnh và thực hiện cỏc văn bản ủú, mà nú cũn tỏc ủộng tới nhiều mối quan hệ trong xó hội. Do ủú, khi xõy dựng chớnh sỏch liờn quan tới thu hồi ủất thỡ trước hết cần tỡm hiểu rừ về ủịa phương nơi cú ủất bị thu hồi ủể ủưa ra những phương phỏp xử lý phự hợp với hoàn cảnh ủặc thự của ủịa phương ủú.
Thứ hai, khi xây dựng chính sách cần chú ý tới nguyên tắc: người có ủất bị thu hồi khụng phải là nạn nhõn của sự phỏt triển mà là người ủúng gúp vào sự phỏt triển xó hội nờn cần ủược hưởng lợi ớch xứng ủỏng từ sự phát triển.
Thứ ba, việc thu hồi ủất phải ủược thực hiện theo thể thức phỏp lý chặt chẽ, ủảm bảo hài hũa lợi ớch của Nhà nước và người cú ủất bị thu hồi.
Trên thực tế hiện nay, các chính sách liên quan tới bồi thường hỗ trợ cho những hộ gia ủỡnh bị thu hồi ủất cũn tồn tại nhiều bất cập, dẫn tới nhiều tranh chấp và khiếu kiện liên quan tới việc bồi thường thiệt hại cho người dõn bị thu hồi ủất bởi một số lý do như: mức giỏ bồi thường ủất chưa thỏa
ủỏng, khụng sỏt với giỏ thị trường, thường tớnh ở khung giỏ thấp, ủặc biệt là giỏ bồi thường cho ủất nụng nghiệp, quan hệ giao dịch ủất ủai cũn mang nặng tính hành chính, nặng về ép buộc, thậm chí cưỡng chế. Chính vì vậy, cần hoàn thiện chớnh sỏch theo hướng: ủối với tất cả cỏc loại ủất ủều ủược bồi thường theo giỏ thị trường tại thời ủiểm thu hồi ủất.
* Chính sách tín dụng - vốn vay
Người nụng dõn sau khi bị thu hồi ủất nụng nghiệp, ở giai ủoạn ủầu thường chuyển sang kinh doanh dịch vụ, làm tiểu thủ công nghiệp,hoặc làm kinh tế cỏ thể hộ gia ủỡnh. Do ủú, nhu cầu về vốn là rất lớn. Mặc dự ủược bồi thường một khoản tiền nhất ủịnh, thậm chớ cả khoản hỗ trợ ủể chuyển ủổi nghề nghiệp nhưng ủa số cỏc hộ gia ủỡnh sử dụng số tiền ủú khụng cú hiệu quả.
Vì vậy chính sách tín dụng - vốn vay là nguồn vốn hấp dẫn cho những hộ nụng dõn trong tỡnh trạng khan hiếm vốn, tạo ủộng lực thỳc ủẩy sản xuất hàng húa, gia tăng việc làm cho người lao ủộng, tăng thu nhập và nõng cao mức sống cho người dõn trong khu vực cú ủất bị thu hồi.
* Xõy dựng kế hoạch ủào tạo nghề cho người lao ủộng.
Ban hành cơ chế hỗ trợ ủào tạo nghề cho nụng dõn, trong ủú hỡnh thành cơ chế 3 bờn. Một bờn là cỏc doanh nghiệp lấy ủất và cú nhu cầu tuyển dụng lao ủộng. Bờn thứ hai là chớnh quyền ủịa phương, nơi cú người dõn bị thu hồi ủất và cuối cựng là cơ sở ủào tạo. Nếu là lấy lao ủộng phổ thông thì cơ chế hai bên là chính quyền xã và nhà tuyển dụng. Nếu là lao ủộng kỹ thuật thỡ phải ỏp dụng cơ chế 3 bờn như trờn. Trường hợp cơ sở ủào tạo ủó ủào tạo ủỳng ngành nghề mà nhà tuyển dụng yờu cầu thỡ bắt buộc doanh nghiệp ủú phải tuyển dụng, khụng ủể tỡnh trạng doanh nghiệp hứa rồi không tuyển dụng.
Cần nõng cao chất lượng cụng tỏc xõy dựng kế hoạch ủào tạo nghề, việc lập kế hoạch phải dựa trờn cỏc phương phỏp hiện ủại và quy hoạch tổng thể của thành phố và của huyện, trờn cơ sở khai thỏc ủược năng lực, thế
mạnh của cỏc cơ sở ủào tạo. Từ ủú cú giải phỏp cụ thể từng năm cho từng ngành trong lĩnh vực kinh tế - xó hội. Cần xỏc ủịnh:
- ðối tượng ủào tạo: chỳ trọng lực lượng trong ủộ tuổi lao ủộng từ 18 tuổi ủến 60 tuổi.
- Hướng ủào tạo nghề phải xuất phỏt từ nhu cầu thực tế của người lao ủộng, phải gắn với nhu cầu của thị trường. Tựy vào thế mạnh của huyện trong các lĩnh vực phát triểm kinh tế mà ta có thể hướng người dân lựa chọn nghề nghiệp khác nhau.
Công nghiệp, xây dựng, giao thông: ðây là lĩnh vực phát triển tương ủối thuận lợi, cần khuyến khớch nụng dõn học cỏc nghề như: lỏi xe, sửa chữa ụ tụ, xe mỏy, xõy dựng, ủiện dõn dụng, cơ khớ, gũ, hàn phục vụ nhu cầu của xã hội.
Tiểu thủ cụng nghiệp: Chỳ trọng ủào tạo và phỏt triển tiểu thủ cụng nghiệp tại ủịa phương nhằm thu hỳt lao ủộng tại chỗ, như: may mặc, thờu, sản xuất hàng tiêu dùng và hàng xuất khẩu, hàng thủ công mỹ nghệ, mộc dân dụng phục vụ nhu cầu xây dựng…
- Lựa chọn cỏc hỡnh thức ủào tạo bồi dưỡng nghề: cú hai hỡnh thức là ủào tạo nghề dài hạn và ủào tạo ngắn hạn.
Khuyến khớch ủào tạo cỏc nghề mới xuất phỏt từ nhu cầu của xó hội phát sinh từ sự phát triển của nền kinh tế, của thị trường.
- Gắn ủào tạo nghề với giải quyết việc làm:
Huyện nên có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh trờn ủịa bàn Huyện ủể cỏc doanh nghiệp này cú thể ưu tiờn tuyển lao ủộng bị thu hồi ủất nụng nghiệp ủó qua ủào tạo nghề về làm việc tại doanh nghiệp. Cung cấp thông tin về các hội chợ việc làm và sàn giao dịch việc làm trờn ủịa bàn huyện và thành phố ủến người lao ủộng ủang trong ủào tạo ủể họ cú cơ hội tiếp xỳc và tỡm hiểu nhu cầu của doanh nghiệp.