CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN QUẬN KIẾN AN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG
2.2. Thực tiễn tổ chức và hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân quận Kiến An, thành phố Hải Phòng
2.2.1. Thực tiễn tổ chức Viện kiểm sát nhân dân quận Kiến An
VKSND quận Kiến An là đơn vị trực thuộc VKSND thành phố Hải Phòng. VKSND quận Kiến An thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định tại Điều 107 Hiến pháp năm 2013; Điều 2, khoản 3 các Điều 3,4 Điều 41 Luật Tổ chức VKSND năm 2014. VKSND quận Kiến An là đơn vị trực thuộc VKSND thành phố Hải Phòng, tiền thân đƣợc thành lập từ năm 1960 khi đó còn là thị xã Kiến An, sau nhiều lần sáp nhập với huyện An Lão, Kiến Thụy đến năm 1994 VKSND quận Kiến An đƣợc chính thức thành lập và tồn tại từ đó đến nay.
Trụ sở chính của VKSND quận Kiến An có địa chỉ tại số 105 đường Trần Thành Ngọ, phường Trần Thành Ngọ, quận Kiến An, thành phố Hải Phòng. Hiện nay, VKSND quận Kiến An có 16 biên chế, bao gồm 03 đồng chí lãnh đạo (trong đó có 01 đồng chí là Kiểm sát viên Trung cấp, 02 đồng chí Kiểm sát viên Sơ cấp); 07 Kiểm sát viên Sơ cấp; 02 Kiểm tra viên; 01 đồng chí Kế toán trưởng - văn thư - lưu trữ và 03 đồng chí là người lao động hợp đồng theo Nghị định 68 của Chính phủ thực hiện công tác bảo vệ, tạp vụ, lái xe. Đơn vị phân công các kiểm sát viên có kinh nghiệm làm trưởng bộ phận chịu trách nhiệm báo cáo kết quả công tác của bộ phận của mình trước các đồng chí Lãnh đạo viện.
Lãnh đạo VKSND quận Kiến An
VKSND quận Kiến An có 1 Viện trưởng và 2 Phó Viện trưởng. Viện trưởng VKSND quận Kiến An chịu trách nhiệm trước Viện trưởng VKSND thành phố Hải Phòng, Quận ủy Kiến An và Hội đồng nhân dân quận về hoạt động của VKSND quận Kiến An. Phó Viện trưởng VKSND quận Kiến An giúp Viện trưởng VKSND quận Kiến An thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật, theo sự phân công hoặc ủy quyền của Viện trưởng VKSND quận Kiến An; chịu trách nhiệm về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền
37
hạn trước Viện trưởng VKSND quận Kiến An và trước pháp luật. Cơ cấu lãnh đạo của VKSND quận Kiến An có sự ổn định và đƣợc điều chỉnh kịp thời theo yêu cầu công việc và sự luân chuyển cán bộ từ cấp thành phố. Về trình độ và kinh nghiệm, các Viện trưởng và Phó Viện trưởng đều là những cán bộ có kinh nghiệm và chuyên môn cao, đảm bảo thực hiện tốt nhiệm vụ. Trình độ chính trị và nghiệp vụ của đội ngũ lãnh đạo đƣợc chú trọng bồi dƣỡng qua các lớp học lý luận chính trị và đào tạo chuyên môn.[8],[9]
Tổ chức bộ máy làm việc của VKSND quận Kiến An
Bộ máy làm việc của VKSND quận Kiến An gồm các bộ phận sau đây:
- Bộ phận Văn phòng tổng hợp, thống kê tội phạm, giải quyết và kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tƣ pháp;
- Bộ phận Thực hành quyền công tố, kiểm sát việc tiếp nhận giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; thực hành quyền công tố, kiểm sát việc khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử sơ thẩm án hình sự, kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự (gọi tắt là Bộ phận hình sự).
Bộ phận hình sự đóng vai trò cốt lõi trong việc bảo vệ pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Chức năng chính của bộ phận hình sự bao gồm: Kiểm sát việc tiếp nhận, thụ lý, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm. Thực hành quyền công tố và kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc xét xử các vụ án hình sự, kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự. Nhằm đảm bảo mọi hành vi phạm tội phải đƣợc phát hiện, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử kịp thời, nghiêm minh, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không làm oan người vô tội, không để lọt tội phạm và người phạm tội. Không để người nào bị khởi tố, bị bắt, tạm giữ, tạm giam, bị hạn chế quyền con người, quyền công dân trái pháp luật.
38
- Bộ phận Kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật; kiểm sát việc thi hành án dân sự, hành chính (gọi tắt là Bộ phận Dân sự). Chức năng của Bộ phận Dân sự là kiểm sát việc giải quyết các vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình, hành chính, kinh tế, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật, kiểm sát việc thi hành án dân sự, hành chính, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ các quyền lợi hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Mỗi bộ phận có trưởng bộ phận có nhiệm vụ thông qua các Kiểm sát viên, Kiểm tra viên tổng hợp tình hình, số liệu của bộ phận mình theo tuần, tháng, năm để báo cáo trực tiếp với Viện trưởng VKSND quận Kiến An. Trên cơ sở đó, Viện trưởng sẽ điều hành công tác hoặc ủy quyền cho Phó Viện trưởng điều hành theo đúng phân công công tác hàng năm của đơn vị.
Mối quan hệ công tác của VKSND quận Kiến An trong hệ thống VKSND và với các cơ quan nhà nước khác
Mối quan hệ trong hệ thống VKSND:
VKSND quận Kiến An luôn duy trì mối quan hệ chặt chẽ với VKSND thành phố Hải Phòng. Đơn vị thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, nghị quyết và sự chỉ đạo của VKSND thành phố, đặc biệt trong các lĩnh vực nhƣ thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tƣ pháp và công tác quản lý, chỉ đạo điều hành [7]. VKS cũng thực hiện các chương trình phối hợp trong thống kê hình sự, đảm bảo tính chính xác và cập nhật về tình hình tội phạm trong toàn hệ thống VKSND [8],[10].
Mối quan hệ với các cơ quan tƣ pháp
VKSND quận Kiến An có sự phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tƣ pháp địa phương như Cơ quan Cảnh sát điều tra, Tòa án nhân dân quận, Chi cục Thi hành án dân sự. Sự phối hợp này đặc biệt tập trung vào việc giải
39
quyết các vụ án hình sự, dân sự, hành chính, qua đó đảm bảo không có trường hợp bỏ sót tội phạm [6],[7]. Đơn vị thường xuyên phối hợp rà soát số liệu với Cơ quan Cảnh sát điều tra và các cơ quan quản lý khác để nắm chắc tình hình tố giác tội phạm, kiến nghị khởi tố, qua đó giúp nâng cao chất lƣợng công tác kiểm sát.[6]
Quan hệ với các cơ quan chính quyền địa phương:
VKSND quận Kiến An đã thiết lập mối quan hệ tích cực với chính quyền địa phương như Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân quận. Đơn vị được đánh giá cao trong việc tham mưu, tư vấn các vấn đề quan trọng, nhất là trong các lĩnh vực cƣỡng chế, giải phóng mặt bằng.[6] Đơn vị cũng nhận đƣợc sự hỗ trợ từ UBND quận trong việc trang bị cơ sở vật chất phục vụ công tác, nhƣ gói kinh phí mua sắm thiết bị và nâng cấp phần mềm.[10]
Nhìn chung, VKSND quận Kiến An có mối quan hệ hợp tác tốt với các cơ quan trong hệ thống VKS cũng như các cơ quan nhà nước khác, đảm bảo thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ công tác.
Về biên chế và nhân sự
Số lƣợng biên chế tại VKSND quận Kiến An dao động qua các năm, trung bình khoảng 12 đến 13 biên chế, cùng với một số nhân viên làm việc theo Hợp đồng 68. Ví dụ, năm 2020, đơn vị có 13 biên chế và 3 người lao động theo Hợp đồng 68; số biên chế vẫn duy trì với 12 biên chế và 3 người lao động [8]. Đội ngũ lãnh đạo bao gồm 3 đồng chí, trong đó 2 là Kiểm sát viên trung cấp, cùng với 6 Kiểm sát viên sơ cấp và các cán bộ khác nhƣ kiểm tra viên, chuyên viên và kế toán.[8],[10]
Công tác tổ chức cán bộ có sự luân chuyển và điều động nhằm phù hợp với tình hình công việc cũng nhƣ nâng cao hiệu quả hoạt động của đơn vị.
Việc phân công, bố trí cán bộ luôn dựa trên năng lực và sở trường của từng cá nhân [3],[6]. Đơn vị cũng chú trọng vào việc đào tạo và bồi dƣỡng nghiệp vụ
40
cho cán bộ, với các khóa học và chương trình đào tạo liên tục được tổ chức nhằm nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng quản lý.[9],[11]
Nhìn chung, tổ chức bộ máy của VKSND quận Kiến An đƣợc duy trì ổn định, với sự quan tâm đến việc nâng cao chất lƣợng cán bộ, đào tạo liên tục và cải tiến cơ sở vật chất để phục vụ tốt cho công tác chuyên môn.