PHẦN 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ CHI
1.2. KINH NGHIỆM VÀ BÀI HỌC THỰC TIỄN
Kinh nghiệm của thị xã Từ Sơn, Bắc Ninh
Giai đoạn 2021-2023, thị xã Từ Sơn quản lý, điều hành ngân sách hiệu quả các chỉ tiêu thu, chi NSNN đều vượt dự toán giao, những thành tựu quản lý NSNN phải kể đến đó là:
Về công tác qu n l và điều hành NSNN của thị xã
Trong quản lý NSNN, trên cơ sở các nguồn thu và nhiệm vụ chi được phân cấp. UBND thị xã đã giao cho các cơ quan có liên quan đến công tác quản lý NSNN như Phòng Tài chính – Kế Hoạch, Chi cục Thuế thị xã nghiên cứu, tham mưu cho UBND thị xã phương thức quản lý NSNN đạt mục tiêu hiệu quả, khai thác và huy động triệt để các khoản thu, hạn chế thất thoát, lãng phí trong chi tiêu.
Đối với thu NSNN, UBND thị xã thường xuyên chỉ đạo Chi cục Thuế nắm chắc doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh để triển khai thu thuế
ngay từ đầu năm, nhất là thuế môn bài; quản lý chặt chẽ các nguồn thu, sắc thuế, khai thác các nguồn thu có khả năng tăng thu; rà soát các khoản thu, các khoản phí, lệ phí. Đối với các doanh nghiệp và hộ kê khai thuế, thực hiện phân loại doanh nghiệp để áp dụng biện pháp quản lý ph hợp, thường xuyên theo dõi chặt chẽ hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, hộ kê khai để tập trung đôn đốc nộp tờ khai và nộp thuế kịp thời, đúng quy định. Ngoài việc quản lý thu thuế các hộ kinh doanh cố định, Chi cục Thuế còn tăng cường kiểm tra để phát hiện và đưa vào quản lý thu thuế các hoạt động kinh doanh thời vụ, kinh doanh lưu động… làm tốt công tác xử lý nợ đọng thuế.
Công tác tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế luôn được quan tâm thực hiện trên cả các kênh: đối thoại trực tiếp; hỗ trợ qua điện thoại và hỗ trợ bằng văn bản, tích cực phối hợp với các ngành, các cấp, các phòng ban chức năng của thị xã thường xuyên tuyên truyền các chính sách thuế đến từng doanh nghiệp, hộ kinh doanh cá thể. Bên cạnh đó, cải cảnh hành chính trong thu thuế đem lại hiệu quả.
Đối với quản lý chi NSNN, các khoản chi đầu tư xây dựng cơ bản đã được quan tâm; trong công tác quản lý chi thường xuyên, dự toán chi ngân sách được giao và phân bổ trực tiếp tới các đơn vị sử dụng ngân sách cấp huyện; trong việc sử dụng kinh phí được ngân sách cấp, chủ động trong sắp xếp bộ máy, bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ và tăng thu nhập cho cán bộ, công chức.
Để đạt được những kết quả nêu trên là do thị xã có những biện pháp hiệu quả trong quản lý ngân sách như sau:
Một là, sự quan tâm, chỉ đạo sâu sắc của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Bắc Ninh và sự quyết tâm nỗ lực phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của UBND thị xã Từ Sơn và các phòng ban chuyên môn.
Hai là, Tỉnh ủy, HĐND, UBND thị xã xác định rõ NSNN là công cụ hết sức quan trọng trong quản lý, điều hành kinh tế - xã hội nên trong công tác thu ngân sách đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt ngay từ đầu năm, các ngành, các cấp, nhất là Chi cục Thuế đã tham mưu tích cực và tổ chức triển khai thực hiện tốt các chỉ tiêu nhiệm vụ thu ngân sách. Trong công tác chi ngân sách, thị xã có nhiều tiến bộ trong việc quản lý, điều hành, kiểm soát chi ngân sách và tranh thủ mọi nguồn kinh phí để cân đối ngân sách.
Ba là, công tác thu thuế đã được cấp ủy, chính quyền các xã, thị trấn và các ngành thường xuyên quan tâm phối kết hợp chặt chẽ, công tác tuyên truyền chính sách thuế đã triển khai tích cực và rộng rãi, trong nhân dân, phong trào thu ngân sách đã được các cấp, các ngành phát động và duy trì thường xuyên. Cải tiến công
tác thu thuế, ứng dụng công nghệ trong quản lý thu nhiều doanh nghiệp trên địa;
triển khai công tác thu thuế với sự tham gia của các ngân hàng thương mại,… đã tạo điều kiện thuận lợi cho các đối tượng nộp thuế.
B n là, trách nhiệm thủ trưởng các sở ban ngành và lãnh đạo địa phương trong quản lý NSNN được nâng cao. Thủ trưởng các đơn vị dự toán từng bước chủ động sử dụng kinh phí hiệu quả, nâng cao vai trò trách nhiệm trong lập và sử dụng NSNN.
Năm là, NSNN từng bước đã gắn với các mục tiêu phát triển ki tế - xã hội.
Trong phân bổ dự toán ngân sách đã quan tâm đến những lĩnh vực có tính chiến lược như cơ sở hạ tầng giao thông, các công trình phục vụ sản xuất nông nghiệp, các chương trình mục tiêu nhằm thúc đẩy kinh tế, nâng cao đời sống của nhân dân.
Kinh nghiệm của huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc
Qua nghiên cứu các báo cáo kinh tế - xã hội, báo cáo quyết toán NSNN của huyện hàng năm, nhìn chung, trong giai đoạn 2021- 2023, huyện đã đạt được những thành tựu cơ bản về quản lý NSNN như sau:
Huyện Lập Thạch đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng về kinh tế - xã hội, thu ngân sách tăng nhanh, đặc biệt trong những năm gần đây thu ngân sách hàng năm tăng khá.
Chi ngân sách, năm 2021, tổng chi trên địa bàn huyện là 236.651 triệu đồng, trong đó chi đầu tư phát triển là 64.426 triệu đồng, chiếm 27,22%; chi thường xuyên 123.183 triệu đồng, chiếm 52,05% và chi bổ sung cho ngân sách cấp xã là 49.042 triệu đồng, chiếm 22,70% (tổng chi năm 2021 ước trên 207.484 triệu đồng),
Chi ngân sách huyện giai đoạn 2021-2023 đảm bảo các yêu cầu chi thường xuyên, đột xuất phục vụ các nhiệm vụ chính trị, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Quản lý chi tiết kiệm và hiệu quả. Thực hiện chi ngân sách, công khai dân chủ, trong phân bổ dự toán và quyết toán ngân sách hàng năm.
Hiện nay huyện Lập Thạch là một trong những huyện nghèo của tỉnh Vĩnh Phúc, chiếm 14,05% về diện tích tự nhiên và 10,73% về dân số. Về tốc độ tăng trưởng kinh tế: tốc độ tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn 2021-2023 của huyện Lập Thạch đạt 15,36% cao hơn của tỉnh Vĩnh Phúc 0,1%. Tuy nhiên, có được kết quả nêu trên là do huyện có những biện pháp hiệu quả trong quản lý ngân sách.
1.2.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang Từ kinh nghiệm quản lý NSNN nói chung của các huyện, thị lân cận có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm về quản lý chi NSNN trên địa bàn huyện Lục Ngạn như sau:
Thứ nhất, huyện cần tăng cường tiếp thu các ý kiến chỉ đạo của tỉnh nhằm phân cấp tối đa nguồn thu, nhiệm vụ chi; tạo điều kiện cho cấp dưới phát huy được tính chủ động, sáng tạo trong quản lý, điều hành, sử dụng ngân sách và chịu trách nhiệm trước pháp luật về thực thi nhiệm vụ cấp trên giao. Tích cực khai thác nguồn thu; chủ động cân đối ngân sách để điều hành, thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của địa phương.
Thứ hai, lập dự toán chi phải bám sát với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; cân đối và điều chỉnh định mức chi theo quy định và tình hình thực tế tại địa phương.
Thứ ba, quản lý chi ngân sách cần có sự kết hợp chặt chẽ giữa cơ quan tài chính và KBNN. Trên cơ sở sự phối hợp đó cơ quan tài chính đề ra những biện pháp quản lý chi ph hợp. Trong quản lý chi căn cứ tình hình thực tế tại địa phương, đồng thời có những chính sách ph hợp đối với từng nhiệm vụ chi nhằm đạt hiệu quả tối ưu.
Thứ t , trong quá trình quản lý thu chi NSNN cần có giải pháp kiểm soát chặt chẽ các khoản thu, chi ngân sách, ổn định nhu cầu chi thường xuyên, thắt chặt chi tiêu công; nâng cao tính tự chủ trong quản lý ngân sách đối với các đơn vị dự toán; coi trọng các khoản chi đầu tư phát triển, cần chú trọng vào những mục tiêu mang tính chiến lược cho phát triển hiện nay như cơ sở hạ tầng, y tế, giáo dục; đẩy mạnh tiến độ xây dựng nông thôn mới,... nhằm đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế trên địa bàn huyện và đảm bảo thực hiện an sinh xã hội.
Thứ năm, nâng cao trách nhiệm trong việc kiểm tra quyết toán thu, chi ngân sách; chú trọng đến hiệu quả công tác quản lý ngân sách. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát của các cơ quan chuyên môn quản lý Nhà nước.