- Lựa chọn vận dụng hỡnh thức, phương phỏp giỏo dục (cỏ biệt hoỏ, mụ hỡnh hoỏ).
2.3. Những ứng dụng "marketing giỏo dục"
Hiệu quả của marketing giỏo dục khụng theo kiểu hoặc chấp nhận, hoặc khụng muốn mà là một tiến trỡnh gồm nhiều khõu. Jacques de Guise đề xuất cụng thức AIETA đú là [105]:
(A) - Awarenes: Nhận ra
(I) - Interest: Quan tõm
(E)- Evaluation Đỏnh giỏ
(T)- Trouver: Chấp nhận
Xavier Lucron giới thiệu phương phỏp "tỏc chiến" TARGET [107]: (T) - Trouver: Tỡm thấy (đối tượng)
(A) - Argumentation: Biện luận, lập luận, lý lẽ. (R) - Reponse: Phản ứng, trả lời.
(G) - Gestion: Quản lý
(E)- Evaluation: Đỏnh giỏ, định giỏ
(T) - Timing: Phõn chia, phối hợp thời gian. Mỗi từ trờn là một giai đoạn quan trọng của quỏ trỡnh hỡnh thành, đưa vào thực tiễn, sử dụng thống nhất cỏc phương tiện của marketing tỏc chiến.
Theo đỏnh giỏ thỡ TARGET gần như là một phương phỏp vạn năng, nú cú thể được ỏp dụng cho nhiều lĩnh vực khỏc nhau của marketing. Trong khi chưa tỡm được phương phỏp tốt hơn, theo chỳng tụi cú thể vận dụng phương phỏp TARGET trong " marketing giỏo dục", với cỏc giai đoạn cụ thể là:
Giai đoạn 1: Trouver - tỡm thấy (đối tượng). Mỗi ứng dụng marketing
đều nhằm vào một đối tượng nhất định. Để xõy dựng được những tỏc động sư phạm trong quỏ trỡnh giỏo dục tinh thần chiến đấu thỡ trước hết phải
đỏnh giỏ đỳng đối tượng và luận chứng được những yờu cầu đặt ra đối với
giỏo dục tinh thần chiến đấu là người chiến sĩ với những phẩm chất nhõn cỏch của họ. Cụng cụ được ưu tiờn trong việc tỡm ra đối tượng là tệp thụng tin.
Trong tệp thụng tin này bao gồm những thụng tin sau:
- Những thụng tin toàn diện về người chiến sĩ (hoàn cảnh gia đỡnh, văn hoỏ, thể trạng, đặc điểm tớnh cỏch, nhu cầu, sở thớch, quan điểm, tư tưởng, cỏc thúi quen hành vi…).
- Đặc điểm của chiến tranh hiện đại, của sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc xó hội chủ nghĩa và những yờu cầu về xõy dựng tinh thần chiến đấu cho người chiến sĩ.
- Phương tiện và cơ sở vật chất kỹ thuật của quỏ trỡnh giỏo dục. - Những thụng tin về lực lượng giỏo dục…
Như vậy với tệp thụng tin này nhà giỏo dục cú thể hỡnh dung rừ nột đối tượng giỏo dục để từ đú xõy dựng cỏc mục tiờu trong từng giai đoạn cho phự hợp.
Giai đoạn 2: Argumentation - lý luận
Giai đoạn 1 là một điều kiện tiờn quyết để tiếp cận đối tượng giỏo dục. Nhưng giữa đối tượng đó được ổn định bởi chiến lược marketing trờn giấy tờ và đối tượng giỏo dục mà chỳng ta tiếp xỳc trờn thực tế cú một khoảng cỏch cần tớnh đến. Mặt khỏc thực tế giỏo dục của nhiều năm đó chỉ ra rằng: bằng kinh nghiệm và lũng nhiệt tỡnh khụng thụi thỡ chưa đủ phải cú một lý luận tiờn tiến để hướng dẫn cho những hoạt động thực tiễn phong phỳ, đa dạng của cụng tỏc giỏo dục. Chớnh vỡ vậy nghiờn cứu lý luận là một giai đoạn quan trọng của " marketing giỏo dục".
Giai đoạn lý luận diễn ra theo những khõu sau:
- Nghiờn cứu lý luận chung về những vấn đề như cỏc nguyờn lý giỏo dục, cỏc phương phỏp và hỡnh thức giỏo dục; cỏch thức xõy dựng mục tiờu giỏo dục tinh thần chiến đấu ở mỗi thời kỳ, giai đoạn huấn luyện. Nghiờn
cứu lý luận sẽ giỳp cho nhà giỏo dục hoạt động một cỏch sỏng tạo, khoa học, trỏnh được căn bệnh cố hữu là kinh nghiệm chủ nghĩa, hoặc quan liờu, hành chớnh mệnh lệnh ớt cú sức thuyết phục.
- Sỏng tạo những lý luận bổ sung. Thực tế của quỏ trỡnh giỏo dục tinh thần chiến đấu diễn ra rất phong phỳ. Đụi khi nú vượt trước cả những lý luận. Lý luận sẽ trở nờn lạc hậu, lỗi thời nếu khụng được bổ sung phỏt triển. Sỏng tạo những lý luận bổ sung là làm phong phỳ cho khoa học giỏo dục, làm cho giỏo dục xứng đỏng là nền tảng của sự phỏt triển xó hội. Vai trũ của marketing giỏo dục" ở đõy là đưa lý luận thõm nhập vào thực tiễn và qua sự tỏc động trở lại của thực tiễn đối với lý luận làm cho lý luận giỏo dục phỏt triển, đồng thời gúp phần thỳc đẩy người chiến sĩ vươn tới những giỏ trị cao đẹp trong cuộc sống.
- Lý luận về sự lựa chọn kỹ thuật.
Những nguyờn lý và quy tắc giỏo dục khụng đặt nhà giỏo dục vào cỏc cụng thức mà ở đú trớ tưởng tượng sỏng tạo lại bị gũ bú tới mức chỳng hành động ngược lại với mục đớch đó đặt ra. Trờn cơ sở của một định hướng tư tưởng, giỏo dục lựa chọn một cỏch sỏng tạo kỹ thuật tỏc động đến người chiến sĩ, chỳng tụi dựng từ "kỹ thuật" để chỉ khả năng của nhà giỏo dục sử dụng cỏc hỡnh thức phương phỏp giỏo dục, cỏc phương tiện kỹ thuật, cỏc cụng cụ tư duy, ngụn ngữ, cỏc kỹ năng, kỹ xảo sư phạm… núi túm lại văn hoỏ sư phạm của nhà giỏo dục cho phộp họ sử dụng tối ưu cỏc kỹ thuật giỏo dục để đạt đến hiệu quả kinh tế cao nhất.
Giai đoạn 3: Reponse-trả lời. Trong quỏ trỡnh giỏo dục tinh thần chiến
đấu, nhà giỏo dục tỏc động đến người chiến sĩ bằng nhiều con đường trực tiếp, giỏn tiếp và bằng tấm gương của chớnh bản thõn mỡnh: thụng thường người chiến sĩ đỏp lại những tỏc động sư phạm đú bằng 3 cỏch. Tớch cực hưởng ứng, chống lại (phản ứng tiờu cực) và thờ ơ khụng tỏ thỏi độ. Khụng cú cõu trả lời, thậm chớ đến trơ, lỳ là những biểu hiện đỏng ngại nhất của cụng tỏc giỏo dục. Làm cho người chiến sĩ cú sự trả lời và hành động đỳng,
đú chớnh là mục đớch của giai đoạn này của phương phỏp " marketing giỏo dục".
Những nguyờn tắc cơ bản để kớch thớch người chiến sĩ hành động là: - Lựa chọn cỏc tỏc động sư phạm phải chuẩn xỏc, phự hợp với trỡnh độ khả năng của "khỏch hàng" - chiến sĩ, muốn vậy nhà giỏo dục phải đặt mỡnh vào địa vị của họ.
- Nhà giỏo dục phải đặt "khỏch hàng"- người chiến sĩ vào những hoàn cảnh cú vấn đề, vào những điều kiện buộc họ phải hành động.
- Tạo mọi điều kiện cho người chiến sĩ hành động cú hiệu quả.
- Kớch thớch bằng vật chất và tinh thần cho những hoạt động cú hiệu quả của người chiến sĩ.
Giai đoạn 4: Gestion - quản lý.
Việc quản lý một hành động marketing trong giỏo dục bao gồm việc phõn tớch, lập kế hoạch, tổ chức lực lượng, cụng cụ thực hiện và giỏm sỏt những hoạt động giỏo dục của cả nhà giỏo dục và đối tượng giỏo dục. Hai dữ kiện quan trọng nhất của quản lý marketing giỏo dục là mục tiờu giỏo dục được xỏc định bởi chiến lược marketing và kết quả đạt được. Quản lý chặt chẽ tất cả cỏc khõu và toàn bộ quỏ trỡnh giỏo dục tinh thần chiến đấu là nhằm đảm bảo cho quỏ trỡnh đi đỳng hướng theo một lịch trỡnh đó xỏc định. Điều chỉnh những sai sút kịp thời, củng cố và phỏt huy cỏc nhõn tố tớch cực là những biện phỏp tốt để đẩy nhanh quỏ trỡnh giỏo dục.
Giai đoạn 5: Evaluation - đỏnh giỏ.
Đỏnh giỏ là một hành động marketing tỏc chiến theo phương phỏp TARGET trong giỏo dục tinh thần chiến đấu bao gồm:
- Xem xột một cỏch cặn kẽ những yờu cầu của chiến tranh hiện đại, của sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, để xõy dựng mụ hỡnh mục tiờu giỏo dục tinh thần chiến đấu từ đú đỏnh giỏ khả năng thực hiện, tớnh toỏn quỹ thời gian và ngõn sỏch thực hiện.
- Xỏc định một cỏch chi tiết nội dung giỏo dục, những tỏc động sư phạm, đỏnh giỏ thỏi độ trả lời của "khỏch hàng" - chiến sĩ.
- Thường xuyờn thử nghiệm, thao tỏc tương tự, thao tỏc theo mẫu, thao tỏc mở rộng và thao tỏc thụng minh. Phải kiểm tra thử nghiệm bằng diễn tập cỏc loại để đỏnh giỏ kết quả giỏo dục.
Đỏnh giỏ kết quả đạt được với tổn phớ về thời gian và tiền của để xỏc định chất lượng "hàng hoỏ", chất lượng giỏo dục.
Giai đoạn 6: Timing-phõn phối thời gian.
Quỏ trỡnh giỏo dục tinh thần chiến đấu diễn ra trong một thời gian nhất định. Một số những tỏc động sư phạm được tiến hành đồng thời, khụng thể phõn biệt được một cỏch rạch rũi đõu là những tỏc động để xõy dựng phẩm chất chớnh trị- tư tưởng, đõu là những tỏc động để xõy dựng phẩm chất đạo đức. Nhưng lại cú một số những hoạt động sư phạm được hoàn thành lần lượt để thấy như việc thực hiện liờn tiếp cỏc mụđun tri thưchiến sĩ dạy học. Từ đú ta thấy cú thể sắp xếp tối ưu cỏc nhiệm vụ cho phộp giảm tối đa thời gian tổ chức thực hiện.
Để phõn phối hợp lý thời gian nhà giỏo dục phải chỳ ý.
- Tớnh toàn khoa học thời gian thực hiện cỏc nhiệm vụ giỏo dục để lập kế hoạch phõn chia thời gian hợp lý.
- Xỏc định những nhiệm vụ cú thể thực hiện đồng thời.
- Lập biểu đồ theo dừi giỏm sỏt thời gian thực hiện theo kế hoạch.
Túm lại: Những ứng dụng của marketing trong giỏo dục là hết sức
phong phỳ và cú thể mang lại những hiệu quả thiết thực. Song đõy là một vấn đề rất mới cần phải cú sự nghiờn cứu cụ thể sõu sắc hơn.
II.3. Hoàn thiện giỏo dục tớnh tự chủ để nõng cao hiệu quả quỏ trỡnh giỏo dục tinh thần chiến đấu cho người chiến sĩ
Hiệu quả của giỏo dục tinh thần chiến đấu khụng chỉ phụ thuộc vào mong muốn, phẩm chất năng lực sư phạm của nhà giỏo dục mà cũn phụ thuộc vào ý chớ quyết tõm và sự nỗ lực của chớnh đối tượng giỏo dục.
Chỳng tụi gọi quỏ trỡnh người chiến sĩ tự rốn luyện tinh thần chiến đấu là quỏ trỡnh giỏo dục tớnh tự chủ (H.2-1).
Giỏo dục tớnh tự chủ là hoạt động cú mục đớch tớch cực chủ động sỏng tạo của người chiến sĩ để tự mỡnh lĩnh hội một hệ thống tri thức, rốn luyện thúi quen hành vi, hỡnh thành và phỏt triển những phẩm chất nhõn cỏch tốt đẹp.
Mục đớch của giỏo dục tớnh tự chủ là gúp phần đào luyện nờn những người chiến sĩ năng động, sỏng tạo, nhanh chúng thớch ứng cú nguyờn tắc và biết tự điều chỉnh thỏi độ hành vi của mỡnh cho phự hợp với yờu cầu, chuẩn mực của xó hội và qũn đội.
Giỏo dục tớnh tự chủ chớnh là những hoạt động trớ tuệ và ý chớ phức tạp, nú được đặc trưng bởi những con đường, hỡnh thức, phương phỏp và phương tiện đặc biệt của riờng từng chiến sĩ. Quỏ trỡnh giỏo dục tớnh tự chủ diễn ra ở mỗi chiến sĩ là rất khỏc nhau, phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đú trỡnh độ được giỏo dục và ý chớ là quan trọng nhất.
3.1. Những tiền đề tõm lý - sư phạm của quỏ trỡnh giỏo dục tớnh tự chủ
Quỏ trỡnh giỏo dục tớnh tự chủ được diễn ra trờn cơ sở của những tiền đề sau đõy:
- Người chiến sĩ ý thức được một cỏch sõu sắc những yờu cầu khỏch quan phải xõy dựng tinh thần chiến đấu cao để đỏp ứng cho sự nghiệp xõy dựng và bảo vệ Tổ quốc trờn cơ sở đú xuất hiện động cơ, nhu cầu thiết thõn phải hỡnh thành, phỏt triển phẩm chất đú trong hệ thống phẩm chất
nhõn cỏch của họ; khụng cú động cơ và nhu cầu thỡ khụng cú giỏo dục tớnh tự chủ ở người chiến sĩ.
- Giỏo dục tớnh tự chủ khụng phải là một quỏ trỡnh riờng rẽ đơn lẻ, nú là một bộ phận trong một chỉnh thể của quỏ trỡnh giỏo dục quõn nhõn. Nú tiếp nối, bắc cầu với nhiều quỏ trỡnh khỏc, do vậy, đũi hỏi người chiến sĩ phải đạt tới một trỡnh độ giỏo dục nhất định. Ở họ phải được tớch luỹ một
lượng tri thức và những kinh nghiệm cần thiết để tự giải quyết những vấn đề núng bỏng của lý luận và thực tiễn.
TTC tớnh tự chủ
Hỡnh 2-1: Quỏ trỡnh giỏo dục TTC xõy dựng tinh thần chiến đấu
- Nảy sinh nhu cầu, động cơ giỏo dục TTC- Tự đỏnh giỏ phẩm chất tinh thần chiến đấu