Tính c ấ p thi ế t c ủa đề tài
Hiện nay, sinh viên, đặc biệt là sinh viên ngành luật kinh tế, còn thiếu phương pháp học tập hiệu quả để phát triển đầy đủ các kỹ năng cần thiết cho yêu cầu của nhà trường và thị trường lao động Nguyên nhân của thực trạng này cần được làm rõ, đồng thời cần tìm ra hướng khắc phục phù hợp Việc giải quyết những vấn đề này là rất quan trọng để sinh viên có thể tự tin lựa chọn nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp.
Trào lưu quốc tế hóa và nhu cầu từ thị trường lao động đang tạo ra áp lực lớn đối với các trường đại học Luật, đặc biệt là ngành luật kinh tế Xu hướng này thể hiện rõ nét hơn bao giờ hết, yêu cầu sinh viên không chỉ học tập tốt mà còn phải rèn luyện kỹ năng để thích ứng với môi trường làm việc đa dạng và phức tạp Để tồn tại và phát triển, sinh viên cần nâng cao chất lượng học tập và đáp ứng yêu cầu khắt khe từ cả thị trường trong nước lẫn doanh nghiệp nước ngoài.
Hiện nay, việc xây dựng phương pháp học tập để hoàn thiện kỹ năng đáp ứng chuẩn đầu ra cho sinh viên ngành luật kinh tế còn gặp nhiều hạn chế Sinh viên có nhu cầu tìm hiểu và nâng cao bản thân nhưng thiếu định hướng rõ ràng, dẫn đến việc bối rối trong việc xác định những kỹ năng cần thiết và cách thức thực hiện Nhận thấy tầm quan trọng và tính cấp thiết của vấn đề này, nhóm tác giả đã tiến hành nghiên cứu đề tài khoa học về việc xây dựng phương pháp học tập hiệu quả.
Bài viết này tập trung vào việc hoàn thiện kỹ năng cho sinh viên ngành luật kinh tế, nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn đầu ra Kết quả của đề tài sẽ giúp giải quyết những thắc mắc của sinh viên, đồng thời cung cấp tài liệu tham khảo hữu ích để họ có thể lựa chọn hướng đi phù hợp cho bản thân Ngoài ra, bài viết cũng góp phần làm phong phú thêm nguồn tài liệu về vấn đề quan trọng này.
Tình hình nghiên c ứu đề tài
Ngoài nướ c
Hiện nay, việc xây dựng phương pháp học tập để nâng cao kỹ năng cho sinh viên, đặc biệt là sinh viên ngành Luật kinh tế, vẫn còn hạn chế và thiếu các nghiên cứu chuyên sâu từ các nhà khoa học quốc tế Một số công trình nghiên cứu đã được thực hiện, nhưng vẫn chưa đủ để đáp ứng nhu cầu phát triển trong lĩnh vực này.
1 Simon Lee & Marie Fox, learning legal skills ( London: Blackstone Press,1991)
2 Stefan H Krieger và các tác giả khác, Essential Lawyering Skills (New York: Aspen Law & Business,1999).
Trong nướ c
Hiện nay, tại Việt Nam, có nhiều bài viết về kỹ năng cho sinh viên, nhưng ít có nội dung sâu sắc về phương pháp học tập kết hợp với việc rèn luyện kỹ năng cho sinh viên ngành luật kinh tế Hầu hết các bài viết chỉ tập trung vào kỹ năng mà chưa đưa ra định hướng cụ thể để hoàn thiện những kỹ năng đó Một số công trình nghiên cứu đã đề cập đến vấn đề này, song vẫn cần nhiều hơn nữa để hỗ trợ sinh viên.
1 PGS.TS Lê Thanh Sơn, Kỹ năng tư duy phản biện, Nhà xuất bản Đại Học Huế năm 2018.
2 Lê Thị Hồng Vân, Giáo trình kỹ năng nghiên cứu và lập luận, NXB Hồng Đức 2013.
3 TS Lê Thị Hồng Vân, Rèn luyện “kỹ năng mềm” cho sinh viên ngành luật qua việc giảng dạy môn kỹ năng nghiên cứu và lập luận, Đại học luật TP
(http://101.53.8.174/hcmulaw/index.php?option=com_content&view=a rticle&id364%3As-kcb-nckh&catid09%3As-kcb- nckh&Itemid57&fbclid=IwAR05HNnjrHvOlkjxLK1w9bSi13vLQoAPC1Crf3TtXF9TRIpio0BDt4bkcT8)
M ụ c tiêu nghiên c ứ u
Xây dựng phương pháp học tập nhằm hoàn thiện các kỹ năng đáp ứng chuẩn đầu ra cho sinh viên ngành luật kinh tế.
Cách ti ế p c ận, phương pháp nghiên cứ u
Cách ti ế p c ậ n
Để xây dựng phương pháp học tập hiệu quả cho sinh viên ngành luật kinh tế, cần tiếp cận từ cơ sở lý luận nhằm hoàn thiện kỹ năng đáp ứng chuẩn đầu ra Việc này không chỉ giúp sinh viên nắm vững kiến thức chuyên môn mà còn phát triển các kỹ năng thực tiễn cần thiết trong môi trường làm việc.
- Tiếp cận từ thực tiễn, khảo sát đánh giá thực trạng phương pháp học tập, kỹnăng đáp ứng chuẩn đầu ra cho sinh viên ngành luật kinh tế.
Phương pháp nghiên c ứ u
Gồm các phương pháp chủ yếu sau:
- Phương pháp điều tra xã hội học bao gồm lập và phát các phiếu khảo sát
Phương pháp này được sử dụng nhằm điều tra thực trạng vềphương pháp học tập của sinh viên ngành luật kinh tế, trường đại học Luật Huế
- Phương pháp phân tích, thống kê, tổng hợp
Phiếu điều tra sẽ được phân tích và thống kê để xác định nguyên nhân và giải pháp, đồng thời định hướng xây dựng phương pháp học tập nhằm cải thiện kỹ năng cho sinh viên ngành luật kinh tế tại Trường Đại học Luật - Đại học Huế, đảm bảo đáp ứng các chuẩn đầu ra.
N ộ i dung nghiên c ứ u
Ngoài phần mở đầu và kết luận, bố cục của chuyên đề bao gồm ba chương:
Chương 1 Một số vấn đề lý luận về xây dựng phương pháp học tập và kỹ năng học tập.
Chương 2 Thực trạng về xây dựng phương pháp học tập của sinh vên ngành luật kinh tế.
Chương 3 trình bày định hướng và giải pháp xây dựng phương pháp học tập nhằm hoàn thiện các kỹ năng cần thiết cho sinh viên ngành luật kinh tế, giúp họ đáp ứng hiệu quả các chuẩn đầu ra Việc phát triển các phương pháp học tập linh hoạt và sáng tạo sẽ trang bị cho sinh viên những kiến thức và kỹ năng thực tiễn, nâng cao khả năng làm việc trong môi trường pháp lý đa dạng Đồng thời, chương cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết hợp lý thuyết và thực hành trong quá trình đào tạo, tạo điều kiện cho sinh viên phát triển toàn diện và tự tin khi bước vào thị trường lao động.
MỘ T S Ố V ẤN ĐỀ LÝ LU Ậ N V Ề XÂY D ỰNG PHƯƠNG PHÁP
M ộ t s ố v ấn đề lý lu ậ n v ề xây d ựng phương pháp họ c t ậ p
1.1.1 Khái ni ệ m v ề xây d ựng phương pháp họ c t ậ p
Trong quá trình học tập, việc xây dựng phương pháp học tập phù hợp với bản thân là yếu tố quyết định hiệu quả học tập của sinh viên Phương pháp học tập không chỉ là cách thức thực hiện một nhiệm vụ mà còn mang tính khoa học, giúp sinh viên xử lý tình huống và giải quyết vấn đề một cách hiệu quả.
Phương pháp học tập là một khái niệm rộng, nhưng trong bài viết này, chúng tôi chỉ tập trung vào việc xây dựng phương pháp học tập Đơn giản mà nói, phương pháp học tập là cách thức mà người học áp dụng để đạt hiệu quả tối ưu trong quá trình học, đặc biệt là trong tự học.
Các phương pháp và chiến lược như xác định mục tiêu, đặt thời hạn, phân bổ thời gian, tìm kiếm tài liệu, và vận dụng lý thuyết vào thực tiễn sẽ giúp người học nắm bắt nội dung và hiểu rõ giá trị của bài học, môn học.
1.1.2 Đặc điể m c ủ a vi ệ c xây d ựng phương pháp họ c t ậ p
Mọi người học đều mong muốn nắm vững kiến thức trong lĩnh vực mình nghiên cứu để có thể áp dụng hiệu quả vào thực tiễn, từ đó nâng cao kết quả học tập và công việc.
Để đạt được mục tiêu học tập, người học cần nỗ lực không ngừng và xây dựng phương pháp học tập hiệu quả, bao gồm cả phương pháp chung và cá nhân.
Để xây dựng phương pháp học tập hiệu quả, cần xác định rõ đặc điểm của từng môn học Việc này giúp tạo ra 6 tập riêng biệt phù hợp với từng môn, từ đó tối ưu hóa quá trình học tập.
1.1.2.1 Xây dựng phương pháp học tập phải mang tính khoa học, logic
Xây dựng phương pháp học tập dựa trên tính khoa học là yếu tố quan trọng giúp người học hệ thống hóa kiến thức trên nền tảng thực tiễn và nghiên cứu có giá trị Để đạt được hiệu quả trong việc áp dụng phương pháp học tập, cần thiết phải có tiêu chuẩn nhất định và tính logic trong việc liên kết các kiến thức Những kiến thức tích lũy, khi được hỗ trợ và tương tác lẫn nhau, sẽ tạo thành một nhóm nổi bật, từ đó xây dựng phương pháp học tập hiệu quả, đáp ứng yêu cầu về tính khoa học và logic.
Khi xây dựng phương pháp học tập, người học cần tiếp cận một cách khách quan và hệ thống, đảm bảo tính rõ ràng và phù hợp với mục tiêu đề ra Thực tế cho thấy, việc tìm hiểu và áp dụng các phương pháp học đã được khoa học chứng minh hoặc các phương pháp logic, được nhiều người tin tưởng và khuyên dùng là rất quan trọng.
1.1.2.2 Bên cạnh phương pháp học tập chung mỗi môn học cần dây dựng một phương pháp học tập riêng biệt
Trong quá trình học tập, các phương pháp học tập chung đóng vai trò quan trọng, tạo nền tảng cho hầu hết các môn học Tuy nhiên, những phương pháp này chỉ là điều kiện cần, không đủ để đảm bảo thành công trong việc học Bên cạnh đó, cần có những yếu tố bổ sung để nâng cao hiệu quả học tập.
Để xây dựng phương pháp học tập hiệu quả, cần phát triển các phương pháp riêng biệt cho từng môn hoặc nhóm môn học cụ thể Việc áp dụng một phương pháp học tập chung cho tất cả các môn là không khả thi, vì mỗi môn học đều có những đặc trưng và yêu cầu riêng Do đó, việc thiết kế phương pháp học tập cần dựa vào những đặc điểm này để tìm kiếm tài liệu, phân tích, đánh giá và tổng hợp thành một phương pháp hoàn chỉnh, hỗ trợ tối ưu cho người học Nếu phương pháp học tập không phù hợp, sẽ không đáp ứng được yêu cầu học tập đề ra, vì vậy đây là yếu tố quan trọng cần lưu ý trong quá trình xây dựng phương pháp học.
1.1.2.3 Xây dựng phương pháp học tập cần có đối tượng cụ thể, rõ ràng
Xây dựng phương pháp học tập khoa học cần xác định rõ đối tượng, bao gồm môn học, người học, thời gian và cách thức học Việc càng cụ thể hóa sẽ giúp đạt hiệu quả cao hơn Một phương pháp học tập có đối tượng cụ thể giúp định hướng cho người học, tránh lãng phí thời gian và công sức Nếu không xác định rõ ràng, người học dễ bị hoang mang, mất phương hướng và không thể vận dụng kiến thức vào thực tiễn một cách hiệu quả Ngược lại, những người đã xác định đúng đối tượng ngay từ đầu sẽ đạt được kết quả tốt hơn.
1.1.2.4 Xây dựng phương pháp học tập cần sự tiếp thu, đổi mới, sáng tạo để không ngừng hoàn thiện
Xây dựng phương pháp học tập hiệu quả yêu cầu người học liên tục tìm kiếm tài liệu và tiếp thu kiến thức mới Việc đọc nhiều và nghiên cứu sâu là cần thiết để nâng cao hiểu biết Đồng thời, người học cần tự nhận thức rõ về ưu điểm và nhược điểm của bản thân để có thể tiến bộ hơn trong quá trình học tập.
Đổi mới phương pháp học tập là yếu tố quan trọng giúp người học khắc phục hạn chế và nâng cao hiệu quả học tập Khi người học tiếp cận nhiều kiến thức và phương pháp khác nhau, họ sẽ có nhiều sự lựa chọn hơn để tìm ra cách học phù hợp nhất với bản thân.
Người học cần không ngừng tiếp thu và đổi mới, đồng thời phải có ý thức tìm tòi, nghiên cứu để sáng tạo ra những phương pháp học tập mới, tránh việc học theo kiểu rập khuôn máy móc.
1.1.2.5 Xây dựng phương pháp học tập có sự vận dụng linh hoạt lý thuyết và thực tiễn
Để xây dựng một phương pháp học tập hiệu quả, người học cần có cái nhìn khách quan về lý thuyết và thực tiễn, vì khoảng cách giữa hai yếu tố này thường khá lớn Việc thu thập và chọn lọc kiến thức từ cả lý thuyết lẫn thực tiễn là cần thiết để phát triển phương pháp học tập Nếu chỉ dựa vào lý thuyết, phương pháp sẽ không đủ khả năng giải quyết vấn đề thực tiễn, trong khi nếu chỉ dựa vào thực tiễn, người học sẽ gặp khó khăn trong quá trình học tập do sự đa dạng của cuộc sống Do đó, việc kết hợp kiến thức lý thuyết và thực tiễn là rất quan trọng để hình thành một phương pháp học tập hiệu quả.
1.1.2.6 Xây dựng phương pháp học tập cần sự kiên trì
M ộ t s ố v ấn đề lý lu ậ n v ề k ỹ năng họ c t ập đáp ứ ng chu ẩn đầ u ra cho sinh viên ngành lu ậ t kinh k ế
1.2.1 Nh ững điểm đặ c thù c ủ a sinh viên ngành Lu ậ t kinh t ế so v ớ i sinh viên ngành Lu ậ t h ọ c
Ngành Luật kinh tế kết hợp kiến thức từ Luật học với lĩnh vực kinh tế và thương mại, đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế thị trường Luật kinh tế là hệ thống quy phạm pháp luật do nhà nước ban hành, nhằm điều chỉnh các quan hệ kinh tế phát sinh trong tổ chức và quản lý kinh tế của nhà nước, cũng như trong quá trình sản xuất kinh doanh giữa các chủ thể.
Khác với ngành Luật Kinh tế, chuyên ngành Luật học cung cấp kiến thức
Ngành Luật học bao quát nhiều lĩnh vực, không chỉ giới hạn trong Kinh tế, Tài chính và Thương mại Nó cung cấp kiến thức về luật hôn nhân gia đình, quy định về tài sản và thừa kế, luật hình sự liên quan đến tội phạm, luật môi trường, tội phạm học, cũng như các vấn đề về bồi thường hợp đồng, tranh chấp thương mại, khiếu nại và tố cáo Ngoài ra, ngành này còn nghiên cứu khoa học điều tra hình sự, quyền con người và quyền công dân.
Sinh viên ngành luật kinh tế và ngành luật học có những đặc thù riêng biệt do sự khác nhau trong từng lĩnh vực học tập.
- Trong học phần đào tạo:
Sinh viên ngành Luật kinh tế được trang bị kiến thức và kỹ năng chuyên sâu về pháp luật, bao gồm thực tiễn pháp lý và quy định trong kinh doanh Họ có khả năng nghiên cứu và giải quyết các vấn đề pháp lý phát sinh trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp cũng như trong quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp.
Trong chương trình đào tạo ngành Luật kinh tế, một số môn học then chốt bao gồm pháp luật sở hữu trí tuệ, luật thương mại, pháp luật cạnh tranh, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, pháp luật phá sản và giải quyết tranh chấp trong hoạt động kinh doanh Ngoài ra, sinh viên cũng cần nắm vững pháp luật kinh doanh bất động sản, luật đầu tư, và pháp luật về đầu tư xây dựng để có kiến thức vững vàng trong lĩnh vực này.
Sinh viên ngành Luật học được đào tạo chuyên sâu về các quan hệ xã hội đặc trưng, bao gồm lĩnh vực hình sự, tranh chấp dân sự (như dân sự và hôn nhân gia đình) và hành chính Chương trình học tập trung vào nghiên cứu pháp luật và thực tiễn pháp lý trong các lĩnh vực này, giúp sinh viên hiểu rõ hơn về các vấn đề pháp lý trong xã hội.
Trong chương trình đào tạo, sinh viên ngành Luật kinh tế và ngành Luật học có sự khác biệt rõ rệt Dù vậy, cả hai ngành đều chia sẻ một nền tảng lý luận vững chắc.
15 chung cho sinh viên là không thểthiếu, đóng vai trò quan trọng trong việcđào tạo chuyên sâu từng ngành
Trong quá trình đào tạo ngành Luật kinh tế, sinh viên không chỉ được trang bị kiến thức chuyên sâu mà còn được rèn luyện các kỹ năng mềm cần thiết để áp dụng pháp lý vào thực tiễn Mục tiêu là nâng cao hiệu quả trong giảng dạy và học tập Sinh viên sẽ được hướng dẫn và thực hành những kỹ năng cơ bản, giúp họ sẵn sàng đối mặt với thách thức trong lĩnh vực này.
Sinh viên sẽ được trang bị những kỹ năng cứng quan trọng như đàm phán, soạn thảo hợp đồng và các văn bản pháp lý, cũng như thực hiện các thủ tục đăng ký kinh doanh và đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động Những kỹ năng này là cần thiết để giúp sinh viên có thể xử lý các vấn đề cơ bản trong doanh nghiệp sau khi tốt nghiệp.
Để giải quyết mâu thuẫn và tranh chấp trong doanh nghiệp, việc đào tạo kỹ năng tiếng Anh, giao tiếp, thuyết trình và làm việc nhóm thông qua các hoạt động ngoại khóa, phiên tòa giả định và seminar là rất quan trọng Những hoạt động này giúp sinh viên ngành Luật học tự tin hơn trong công việc Sinh viên sẽ được hướng dẫn và thực hành các kỹ năng cơ bản cần thiết cho nghề nghiệp của mình.
Sinh viên ngành luật được trang bị khả năng tiếp cận và áp dụng các vấn đề kinh tế xã hội cũng như thực tiễn công việc trong lĩnh vực pháp luật Họ bắt đầu phát triển kỹ năng phát hiện, phân tích, đánh giá và tư vấn các vấn đề pháp lý dựa trên các luận cứ khoa học và môi trường pháp luật thực định liên quan đến chuyên ngành đào tạo của mình.
Có khả năng tự nghiên cứu và lập luận, cùng với việc vận dụng kiến thức và kỹ năng để nhận diện và giải quyết các vấn đề pháp lý cụ thể.
Bước đầu hình thành khả năng cạm nhận công lý, trách nhiệm cá nhân trong thực tiễn công việc của nghề luật.
Các ứng viên ngành Luật hiện đại cần phát triển các kỹ năng bổ trợ, vì lĩnh vực này liên quan chặt chẽ đến giao tiếp và ứng xử Sinh viên có thể rèn luyện những kỹ năng này qua các hoạt động thực tiễn, tham gia các khóa học bổ trợ, và thực tập tại các tổ chức pháp lý.
Tham gia các hoạt động xã hội của khoa, trường, các câu lạc bộ.
Rèn luyện kỹ năng giao tiếp là rất quan trọng, bao gồm việc dám hỏi những điều mình muốn biết, mạnh dạn bày tỏ ý kiến về các vấn đề, và lựa chọn từ ngữ, thái độ cũng như cử chỉ phù hợp.
Tham gia thường xuyên các hoạt động nhóm giúp phát triển kỹ năng làm việc nhóm, bao gồm lập kế hoạch, phân chia công việc và phối hợp hiệu quả trong các hoạt động chung.
M ố i quan h ệ gi ữa phương pháp họ c t ậ p và k ỹ năng đáp ứ ng chu ẩn đầ u ra
Phương pháp học tập và kỹnăng học tập có mối quan hệ biện chứng tác động qua lại lẫn nhau
Th ứ nh ất: Phương pháp họ c t ậ p là công c ụ giúp rèn luy ệ n và hoàn thi ệ n k ỹ năng đáp ứ ng chu ẩn đầ u ra
Phương pháp học tập là cách thức mà người học áp dụng để tối ưu hóa việc tiếp thu kiến thức và rèn luyện kỹ năng Theo chuẩn đầu ra của sinh viên ngành luật kinh tế tại Đại học Luật – Đại học Huế, kỹ năng bao gồm kỹ năng cứng và kỹ năng bổ trợ Kỹ năng cứng liên quan đến kiến thức chuyên môn, trong khi kỹ năng bổ trợ bao gồm khả năng sử dụng ngôn ngữ, hòa nhập xã hội và thái độ hành vi Phương pháp học tập là quá trình lặp lại nhằm tạo ra khả năng tương tác tốt nhất, do đó, nó đóng vai trò quan trọng trong việc rèn luyện và hoàn thiện các kỹ năng cần thiết cho sinh viên.
Th ứ hai: k ỹ năng đáp ứ ng chu ẩn đầ u ra l à cơ sở để xây d ựng phương pháp h ọ c t ậ p
Để xây dựng một phương pháp học tập hiệu quả, cần xác định các yếu tố cơ bản mà phương pháp đó phải đáp ứng Phương pháp học tập không chỉ giúp rèn luyện kỹ năng cần thiết cho quá trình học mà còn chuẩn bị cho sinh viên trong môi trường làm việc sau này Để phát triển một phương pháp học tập khoa học, cần có những tiêu chí rõ ràng để định hướng Nền tảng của phương pháp này chính là kỹ năng đáp ứng các chuẩn đầu ra theo quy định của nhà trường.
Nh ữ ng yêu c ầu cơ bả n khi xây d ựng phương pháp họ c t ậ p
Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, nhà tuyển dụng ngày càng đặt ra yêu cầu cao về kỹ năng và kinh nghiệm, đặc biệt đối với sinh viên luật kinh tế mới ra trường Kỹ năng không chỉ ảnh hưởng đến năng lực chuyên môn mà còn quyết định hiệu quả công việc Tuy nhiên, nhiều sinh viên luật kinh tế vẫn chưa chú trọng đến việc rèn luyện và phát triển các kỹ năng cần thiết, điều này tạo ra một thực trạng đáng lo ngại Để nâng cao kỹ năng và đáp ứng chuẩn đầu ra của trường, sinh viên cần chủ động tìm hiểu, học hỏi và xây dựng phương pháp học tập hiệu quả Việc này không chỉ giúp hoàn thiện kỹ năng mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự nghiệp tương lai.
25 yêu cầu cơ bản khi xây dựng phương pháp học tập nhằm hoàn thiện kỹnăng chuẩn đầu ra cho sinh viên luật kinh tế
1.4.1 C ầ n chú tr ọng đồ ng th ờ i c ả hai k ỹ năng cứ ng và k ỹ năng bổ tr ợ khi xây d ựng phương pháp họ c t ậ p cho sinh viên ngành lu ậ t kinh t ế
Kỹ năng cứng là những kiến thức và kỹ thuật chuyên môn cần thiết để hoàn thành các nhiệm vụ cụ thể trong lĩnh vực chuyên môn, thường được đào tạo tại trường học Chúng bao gồm các kỹ năng và khả năng mà một người cần có để thực hiện công việc hiệu quả Ngược lại, kỹ năng bổ trợ là những kỹ năng hỗ trợ, giúp phát huy tối đa kỹ năng cứng và thể hiện bản lĩnh cá nhân.
Sinh viên thường chú trọng vào kỹ năng cứng mà ít quan tâm đến kỹ năng bổ trợ, do cách học và giảng dạy hiện nay nặng về kiến thức, dẫn đến việc không có thời gian rèn luyện kỹ năng Nhiều sinh viên vẫn duy trì lối học thụ động, phụ thuộc vào kiến thức trường lớp mà chưa chủ động xây dựng phương pháp học tập để phát triển kỹ năng Tuy nhiên, kỹ năng bổ trợ rất quan trọng trong cuộc sống và công việc, giúp sinh viên dễ dàng hòa nhập và làm việc hiệu quả hơn Trong nhiều trường hợp, kỹ năng có thể lấp đầy khoảng trống chuyên môn Do đó, việc học tập và rèn luyện cần kết hợp cả kiến thức chuyên môn và kỹ năng, nhằm xây dựng phương pháp học tập hoàn thiện cho sinh viên luật kinh tế.
1.4.2 Phù h ợ p v ới xu hướ ng ngh ề nghi ệ p và nhu c ầ u th ự c ti ễ n c ủ a các nhà tuy ể n d ụ ng hi ệ n nay
Để xây dựng phương pháp học tập hiệu quả nhằm hoàn thiện kỹ năng cho sinh viên luật kinh tế, cần nắm rõ yêu cầu thực tiễn của thị trường lao động, điều mà nhiều cử nhân mới ra trường đang thiếu.
Thị trường lao động hiện nay yêu cầu sinh viên sở hữu đa dạng kỹ năng, nhưng phần lớn chưa được đào tạo bài bản, dẫn đến việc cử nhân phải đào tạo lại để đáp ứng yêu cầu nhà tuyển dụng Doanh nghiệp không chỉ chú trọng vào bằng cấp mà còn đòi hỏi ứng viên có khả năng hòa nhập vào môi trường làm việc đa văn hóa, cùng với kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, ngoại ngữ và tin học văn phòng Để có việc làm phù hợp với chuyên ngành, sinh viên cần phát triển kỹ năng và thái độ tích cực Việc dự đoán nhu cầu thị trường lao động là cần thiết để xây dựng phương pháp học tập hiệu quả, giúp sinh viên luật kinh tế hoàn thiện kỹ năng ngay từ khi còn học Trong quá trình học, sinh viên không chỉ cần tiếp thu kiến thức từ giảng viên mà còn phải tự học, tự rèn luyện để đáp ứng yêu cầu của thị trường.
1.4.3 Khi xây d ựng phương pháp họ c t ậ p c ần xác đị nh rõ m ục tiêu, đố i tượ ng và lên k ế ho ạ ch chi ti ế t
Phương pháp học tập khoa học yêu cầu người học xác định rõ đối tượng và mục tiêu Để xây dựng phương pháp học tập hiệu quả, người học cần có thái độ nghiêm túc trong việc xác định các mục tiêu và đối tượng học tập của mình.
Để đạt hiệu quả tối đa trong học tập, sinh viên cần lên kế hoạch chi tiết cho từng giai đoạn, bao gồm việc tìm hiểu, xây dựng, áp dụng, sửa đổi và hoàn thiện phương pháp học tập phù hợp Điều này không chỉ giúp hình thành các bước cần thiết mà còn tạo điều kiện cho sinh viên xác định mục tiêu cụ thể, định hướng rõ ràng và tăng cường động lực học tập.
1.4.4 Khi xây d ựng phương pháp họ c t ậ p c ầ n tìm hi ể u, ti ếp thu, đầu tư có ch ọ n l ọ c nh ằ m nâng cao k ỹ năng
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế thị trường hiện nay, nhà tuyển dụng ngày càng yêu cầu cao về chất lượng lao động, đòi hỏi cá nhân cần thay đổi và tiếp thu cái mới để phát triển bản thân Việc tìm hiểu và rèn luyện nhiều kỹ năng là cần thiết, nhưng sinh viên cần cân bằng giữa việc học chuyên môn và tham gia các hoạt động xã hội để phát triển toàn diện Do thời gian có hạn, cần phải chọn lọc các kỹ năng thiết yếu để ưu tiên học trước, tránh xây dựng phương pháp học cho quá nhiều kỹ năng cùng lúc, nhằm tránh tình trạng không thành thạo bất kỳ kỹ năng nào.
1.4.5 Khi xây d ựng phương pháp họ c t ậ p c ầ n th ử nghi ệm, thay đổ i, hoàn thi ệ n không ng ừng để t ạ o nên m ột phương pháp họ c t ậ p nh ằ m rèn luy ệ n k ỹ năng có hiệ u qu ả nh ấ t
Xây dựng phương pháp học tập hiệu quả là một quá trình đòi hỏi kiên trì và nỗ lực liên tục Dù phương pháp học tập có tốt đến đâu, nếu không được áp dụng thực tế, sẽ không mang lại hiệu quả Người học cần mạnh dạn thử nghiệm các phương pháp đã xây dựng hoặc tìm hiểu để phát hiện những điểm sai sót và điều chỉnh cho phù hợp Quy trình này yêu cầu sự đổi mới, sáng tạo và nâng cao không ngừng, cho đến khi tìm ra phương pháp học tập tối ưu nhất cho bản thân.
THỰ C TR Ạ NG V Ề XÂY D ỰNG PHƯƠNG PHÁP HỌ C T Ậ P
M ộ t s ố k ế t qu ả đạt đượ c trong vi ệ c xây d ựng phương pháp họ c t ậ p c ủ a sinh viên ngành lu ậ t kinh t ế
Sau khi khảo sát sinh viên ngành luật kinh tế tại trường Đại học Luật - Đại học Huế về phương pháp học tập, nhóm tác giả đã thu thập được một số kết quả đáng chú ý.
2.1.1 K ế t qu ả đạt đượ c trong quá trình xây d ựng phương pháp họ c t ậ p
Theo phiếu khảo sát 2 về xây dựng phương pháp học tập, 89.98% sinh viên ngành luật kinh tế nhận định rằng cần thiết phải có một phương pháp học tập cụ thể Cụ thể, sinh viên K40 đạt 80.83% và K41 cũng có những ý kiến tương tự.
94.15%, K42 đạt 96.95 %, số liệu này thể hiện tầm quan trọng, vai trò của phương pháp học tập đối với sinh viên ngành Luật kinh tế trong quá trình học tập
Kết quả lựa chọn nghề nghiệp của bạn không chỉ dựa vào sở thích cá nhân mà còn bị ảnh hưởng bởi chương trình đào tạo của nhà trường và nhu cầu thị trường lao động hiện tại Các khóa học truyền thống với phương pháp dạy học thụ động khiến người học không cần chuẩn bị gì cho lớp học và không quan tâm đến việc lĩnh hội kiến thức sau giờ học Điều này dẫn đến việc người học phụ thuộc hoàn toàn vào giảng viên, chỉ ghi nhớ và học lại những gì được truyền đạt mà không chủ động tìm kiếm kiến thức bổ sung.
3 Câu 1, mục 2, phụ lục I – STT 1, mục 1 phần 1, phụ lục II
Ngày càng nhiều, phương pháp dạy và học chuyển từ thụ động sang chủ động, với người học là trung tâm Người dạy đóng vai trò hướng dẫn, trong khi người học cần tìm kiếm và sáng tạo Do đó, việc xây dựng phương pháp học tập hiệu quả là điều cần thiết để đạt được kết quả tốt trong quá trình học.
Thứ hai: Sinh viên ngành luật kinh tế đã chủ động xây dựng phương pháp học tập riêng cho bản thân
Theo khảo sát, 34.59% sinh viên ngành luật kinh tế đã chủ động xây dựng phương pháp học tập riêng, với tỷ lệ này tăng dần qua các khóa học: K40 là 27.98%, K41 là 36.59% và K42 là 38.93% Mặc dù tỷ lệ này còn thấp so với số sinh viên nhận thức được tầm quan trọng của việc xây dựng phương pháp học, nhưng đây không phải là dấu hiệu tiêu cực Việc hình thành phương pháp học tập cần thời gian tìm hiểu và rèn luyện, đặc biệt khi sinh viên đang chuyển từ phương pháp học thụ động sang chủ động, nên không tránh khỏi khó khăn Sự nhận thức và quá trình hình thành phương pháp học tập là tín hiệu tích cực cần được ghi nhận.
Theo khảo sát, 89.98% sinh viên nhận thức được tầm quan trọng của việc xây dựng phương pháp học tập, trong khi 34.59% đã thực sự phát triển phương pháp học riêng cho bản thân Điều này cho thấy rằng tỷ lệ sinh viên tự tạo ra phương pháp học tập không chỉ dừng lại ở con số 34.59% mà sẽ tiếp tục gia tăng theo thời gian.
Thứ ba: Sinh viên ngành luật kinh tế biết và nhận thức được tầm quan trọng của chuẩn đầu ra do nhà trường ban hành
4 Câu 2, mục 2, phụ lục I – STT 2, mục 1, phụ lục II
Theo khảo sát, 47.26% sinh viên ngành luật kinh tế đã biết đến quyết định chuẩn đầu ra của nhà trường, trong đó 45.18% sinh viên đang xây dựng phương pháp học tập để đáp ứng chuẩn này Điều này cho thấy gần 95% sinh viên nhận thức được tầm quan trọng của chuẩn đầu ra và đang nỗ lực xây dựng phương pháp học tập phù hợp Tuy nhiên, một số sinh viên vẫn chưa biết đến chuẩn đầu ra, dẫn đến việc chưa có kế hoạch học tập Do đó, việc nhà trường cần tăng cường tuyên truyền về quyết định chuẩn đầu ra và hướng dẫn xây dựng phương pháp học tập là rất quan trọng, giúp sinh viên nhận thức rõ hơn và phát triển phương pháp học tập hiệu quả.
2.1.2 K ế t qu ả đạt đượ c khi áp d ụng phương pháp họ c t ậ p
Thứ nhất: Kết quảđạt được khi áp dụng phương pháp học tập
Theo khảo sát, có 38,37% sinh viên đã đạt được mục tiêu học tập nhờ áp dụng phương pháp học cụ thể, với tỷ lệ thành công tăng dần từ năm nhất đến năm ba: K40 đạt 41,97%, K41 39,54%, và K42 32,06% Mặc dù chỉ có 4,73% sinh viên vượt qua mục tiêu đề ra, nhưng điều này cho thấy sinh viên khóa trên đã nhận thức rõ về tầm quan trọng của việc xây dựng phương pháp học tập hiệu quả Qua thời gian trải nghiệm, họ đã tích lũy được kinh nghiệm và áp dụng tốt hơn các phương pháp học tập để đạt được kết quả cao.
5 Bảng thông kê số liệu phiếu khảo sát về xây dựng phương pháp học tập – Phụ lục II
6 Câu 8, m ụ c 2, ph ụ l ụ c I – STT 8, m ụ c 1, ph ầ n 1, ph ụ l ụ c II
7 Câu 9, m ụ c 2, ph ụ l ụ c I – STT 9, m ụ c 1, ph ầ n 1, ph ụ l ụ c II
8 Câu 7, mục 2, phụ lục I – STT 7, mục 1, phần 1, phụ lục II
Việc áp dụng phương pháp học tập qua từng năm học cho thấy tầm quan trọng của việc bắt tay vào công việc sớm Khi triển khai ngay từ đầu, chúng ta có cơ hội để sửa chữa và rút ra bài học kinh nghiệm, từ đó nâng cao hiệu quả học tập.
Sinh viên khóa sau nhận thức rõ tầm quan trọng của phương pháp học tập, mặc dù hiệu quả chưa cao, nhưng họ đã biết xây dựng phương pháp học tập riêng tốt hơn so với các anh chị khóa trước Để nâng cao hiệu quả học tập, ngoài việc tự rút kinh nghiệm, sự hỗ trợ từ các anh chị khóa trên và sự hướng dẫn của thầy cô, nhà trường đóng vai trò rất quan trọng.
Thứ hai, Sự hài lòng về phương pháp học tập đã xây dựng
Tỷ lệ sinh viên ngành luật kinh tế hài lòng về phương pháp học tập của mình là 38.94% 9
Mặc dù tỷ lệ này có vẻ thấp khi nhìn vào con số, nhưng nếu hiểu rằng đây là thành quả của các sinh viên trong giai đoạn đầu áp dụng phương pháp học tập mới, thì đây thực sự là một kết quả đáng ghi nhận.
Để đạt được kết quả tích cực, sinh viên đã nỗ lực không ngừng, thể hiện sự tiến bộ qua từng khóa học Điều này không chỉ tạo ra nguồn nhân lực có kiến thức và kỹ năng phục vụ cho xã hội và đất nước, mà còn khẳng định năng lực của sinh viên Luật Huế, nâng cao vị thế và chất lượng giáo dục của Trường Đại học Luật – Đại học Huế trong và ngoài nước.
Nh ữ ng t ồ n t ạ i, h ạ n ch ế trong vi ệ c xây d ựng phương pháp họ c t ậ p c ủ a sinh viên ngành lu ậ t kinh t ế
9 Câu 5, mục 2, phụ lục I – STT 5, mục 1, phần 1, phụ lục II
Th ứ nh ấ t, sinh viên v ẫn chưa tìm được phương pháp họ c t ậ p khoa h ọ c
Hiện nay, giáo dục đào tạo nước ta đang dần thay đổi phương pháp học tập bịđộng sang phương pháp học tập chủđộng
Học tập chủ động là phương pháp dạy học khuyến khích sinh viên tham gia tích cực vào quá trình học, tạo ra sự hứng thú và động lực Phương pháp này yêu cầu sinh viên thực hiện các hoạt động học tập có ý nghĩa và suy ngẫm về nội dung mà họ đang nghiên cứu, từ đó nâng cao hiệu quả học tập.
Phương pháp học tập bị động là cách mà người học chỉ ngồi nghe giảng, đọc sách giáo khoa và ghi nhớ thông tin cho các bài kiểm tra, dẫn đến việc sinh viên chỉ tiếp thu kiến thức hạn chế từ giảng dạy Kết quả là sinh viên trở nên thụ động trong việc tìm tòi, nâng cao kiến thức và phát triển kỹ năng Ngược lại, phương pháp học tập chủ động khuyến khích sự linh hoạt và sáng tạo, giúp sinh viên phát huy tiềm năng của mình và phù hợp với từng lĩnh vực, môn học khác nhau.
Trong thời đại công nghệ 4.0 hiện nay, phương pháp học bị động đã trở nên lỗi thời và không còn hiệu quả, đặc biệt đối với sinh viên ngành luật kinh tế Ngành này đòi hỏi sự linh hoạt và khả năng thích ứng nhanh chóng, vì vậy việc áp dụng các phương pháp học chủ động và sáng tạo là điều cần thiết để không bị tụt lại phía sau.
Theo kết quả khảo sát nhóm thu được: Chỉcó 38.75% sinh viên đang sử dụng phương pháp học tập chủ động nhưng có tới 61.25% sinh viên đang sử
34 dụng phương pháp học bịđộng 10 Đây thật sự là con sốđáng báo động cho chất lượng sinh viên khi ra trường
Sự đa dạng trong các môn học yêu cầu sinh viên phải linh hoạt trong việc xây dựng phương pháp học tập Điều này cho thấy rằng việc áp dụng một phương pháp học tập chung cho tất cả các môn học là không thực sự phù hợp Theo thống kê, có tới 62.19% sinh viên vẫn chọn phương pháp học tập chung, trong khi chỉ 37.81% sinh viên xây dựng phương pháp học tập cụ thể cho từng môn học hoặc nhóm môn học.
Dữ liệu cho thấy hầu hết sinh viên ngành luật kinh tế vẫn tiếp tục áp dụng phương pháp học tập truyền thống, và chưa thực sự tìm ra hoặc sẵn sàng để chuyển sang phương pháp học tập chủ động và linh hoạt cho từng môn học hoặc nhóm môn học.
Th ứ hai, nhi ề u sinh viên ngành lu ậ t kinh t ế chưa xây dựng đượ c phương pháp họ c t ậ p cho b ả n thân mà ch ỉ h ọ c theo c ả m tính
Mặc dù phần lớn sinh viên nhận thức được tầm quan trọng của phương pháp học tập, nhưng chỉ có 34.59% sinh viên chủ động xây dựng phương pháp học tập cho bản thân Hơn 63% sinh viên không có định hướng tự xây dựng phương pháp học tập và chỉ tìm hiểu khi được hỏi Thống kê cho thấy có tới 73.72% sinh viên chưa xây dựng được phương pháp học tập cá nhân, trong khi chỉ 26.28% sinh viên ngành luật thực hiện điều này.
10 Câu 4, m ụ c 2, ph ụ l ụ c I – STT 4 m ụ c 1, ph ầ n 1, ph ụ l ụ c II
11 Câu 2, mục 2, phụ lục I – STT 2, mục 1, phần 1, phụ lục II
Nhiều sinh viên ngành kinh tế xây dựng vẫn chưa tìm ra phương pháp học tập hiệu quả cho bản thân, dẫn đến tình trạng thờ ơ hoặc gặp khó khăn trong việc học tập.
Th ứ ba, sinh viên đã xây dựng được phương pháp họ c t ập nhưng không đạt đượ c k ế t qu ả như mong muố n
Theo khảo sát, chỉ có 38.94% sinh viên hài lòng với phương pháp học tập của mình, trong khi 61.06% không hài lòng Sự hài lòng này thường liên quan đến việc sinh viên có đạt được mục tiêu học tập hay không Đối với sinh viên ngành luật kinh tế, mục tiêu tối thiểu là vượt qua môn học, trong khi mục tiêu cao nhất là nhận học bổng hoặc đứng trong top đầu Tuy nhiên, chỉ có 43.1% sinh viên đạt được hoặc vượt qua mục tiêu, trong khi 56.90% vẫn chưa đạt được những gì đã đề ra.
Th ứ tư, sinh viên xây dựng phương pháp họ c t ậ p không d ự a trên chu ẩn đầu ra do nhà trườ ng ban hành
Xác định mục tiêu và yêu cầu chuẩn đầu ra là yếu tố quan trọng trong việc xây dựng phương pháp học tập cho sinh viên ngành luật kinh tế Quyết định này được nhà trường xây dựng dựa trên chất lượng giáo dục và kỹ năng cần thiết để đáp ứng nhu cầu nghề nghiệp của xã hội, nhằm đảm bảo chất lượng giáo dục và định hướng cho sinh viên Tuy nhiên, có đến 52.47% sinh viên vẫn chưa biết đến quyết định chuẩn đầu ra này.
12 Câu 3, mục 2, phụ lục I – STT 3, mục 1, phần 1, phụ lục II
Một vấn đề quan trọng trong việc phát triển phương pháp học tập là việc hơn 50% sinh viên chưa biết đến quyết định chuẩn đầu ra Điều này dẫn đến việc chỉ 45.18% sinh viên xây dựng phương pháp học tập dựa trên chuẩn đầu ra, trong khi phần lớn sinh viên còn lại có thể chưa chủ động trong việc này hoặc xây dựng phương pháp học tập mà không căn cứ vào các yêu cầu thực tế về kỹ năng cần thiết theo quyết định chuẩn đầu ra cho sinh viên ngành luật kinh tế.
So sánh tỉ lệ sinh viên không biết về quyết định chuẩn đầu ra của ngành luật kinh tế qua các năm cho thấy, sinh viên K40 có tỉ lệ cao nhất với 58.55%, tiếp theo là sinh viên K42 với 51.15% và sinh viên K41 với 48.29%.
Sinh viên ngành Luật kinh tế đang đối mặt với nhiều hạn chế trong quá trình học tập, bao gồm việc chưa tìm ra phương pháp học tập khoa học và thiếu sự chủ động trong việc xây dựng phương pháp học của riêng mình Hơn nữa, nhiều sinh viên chưa áp dụng các phương pháp học tập dựa trên chuẩn đầu ra, điều này ảnh hưởng đến hiệu quả học tập của họ.
Nguyên nhân c ủ a nh ữ ng t ồ n t ạ i, h ạ n ch ế trong vi ệ c xây d ựng phương pháp
Để hiểu rõ nguyên nhân của những tồn tại và hạn chế trong việc xây dựng phương pháp học tập cho sinh viên ngành luật kinh tế, cần xem xét một cách toàn diện cả nguyên nhân chủ quan lẫn nguyên nhân khách quan.
Th ứ nh ấ t, do s ự b ị độ ng trong vi ệ c h ọ c t ậ p c ủ a sinh viên
Nhiều sinh viên hiện nay vẫn còn thờ ơ với việc học tập, chỉ tập trung vào việc học để thi và đối phó, mà chưa thực sự chú trọng đến việc nâng cao kiến thức và kỹ năng của bản thân.
Nhiều sinh viên hiện nay thiếu hứng thú và say mê trong việc học tập, dẫn đến việc ít người tìm kiếm và nghiên cứu các phương pháp học tập hiệu quả Điều này khiến họ không nhận thức đúng vai trò của các phương pháp học, cũng như chưa tìm ra phương pháp học tập khoa học phù hợp với bản thân Việc nâng cao năng lực bản thân thông qua việc học tập là rất quan trọng, nhưng nhiều sinh viên vẫn chưa chú trọng đến điều này.
Th ứ hai, do ảnh hưở ng c ủa phương pháp họ c truy ề n th ống, chưa quen v ớ i cách h ọ c m ớ i
Nhiều sinh viên hiện nay vẫn duy trì phương pháp học truyền thống, chỉ chú trọng vào việc chép bài và học theo những tài liệu mà giáo viên cung cấp, nhằm mục đích thi cử Điều này dẫn đến việc kiến thức mà họ tiếp thu chỉ giới hạn ở những gì giáo viên truyền đạt, khiến cho sinh viên gặp khó khăn trong việc phát triển phương pháp học tập chủ động Họ thường nghĩ rằng chỉ cần hoàn thành bài tập và ghi nhớ kiến thức từ giáo viên là đủ để đạt yêu cầu học tập.
Nhiều sinh viên vẫn phụ thuộc vào hệ thống học niên chế, dẫn đến tâm lý ỷ lại và thiếu ý thức tự học, tự nghiên cứu Họ thường học một cách cảm tính, thiếu sáng tạo và thực hiện theo những bước đã được lập trình sẵn, điều này ảnh hưởng đến khả năng phát triển tư duy độc lập của họ.
Phương pháp học tập không phù hợp ở đại học thường xuất phát từ việc áp dụng hình thức tín chỉ, cho phép sinh viên tự chủ trong việc lên kế hoạch học tập Sinh viên có quyền lựa chọn môn học, thời gian học và tiến trình phù hợp với bản thân, nhưng điều này đòi hỏi họ phải có ý thức và khả năng tự xây dựng kế hoạch học tập khoa học và hiệu quả Tuy nhiên, ảnh hưởng của phương pháp dạy học truyền thống đã dẫn đến sự sai lệch trong cách xây dựng phương pháp học tập của sinh viên, khiến họ gặp khó khăn trong việc tự nghiên cứu và học tập.
38 với phương thức cũng như yêu cầu để tiếp thu tri thức ở hiện tại làm cho kết quả học tập của sinh viên không được như mong đợi
Việc xây dựng phương pháp học tập là một quá trình tìm kiếm và điều chỉnh phù hợp với từng môn học, tuy nhiên sinh viên thường thiếu kiên nhẫn và ngại thay đổi Khi đối mặt với khó khăn trong tự học, nhiều sinh viên trở nên lười biếng và nhanh chóng từ bỏ, dẫn đến việc họ không còn hứng thú trong việc phát triển phương pháp học tập hiệu quả.
Một phương pháp học tập giang dở lại chẳng thể đem lại kết quả học tập tốt cho sinh viên
Nhiều sinh viên hiện nay chưa tìm hiểu kỹ về yêu cầu chuẩn đầu ra của trường và nhu cầu tuyển dụng, dẫn đến việc xây dựng phương pháp học tập không hiệu quả Thay vì truy cập vào thông tin từ trường và các nhà tuyển dụng, sinh viên thường dành thời gian cho mạng xã hội, khiến họ không kịp thời cập nhật những yêu cầu cần thiết Điều này giải thích tại sao sinh viên không nhận thức đầy đủ về vai trò của quyết định chuẩn đầu ra, như trong trường hợp ngành Luật kinh tế Việc thiếu chú trọng đến những yêu cầu này có thể ảnh hưởng đến khả năng tìm kiếm việc làm của họ trong tương lai.
Mối quan hệ giữa phương pháp học tập và các kỹ năng là rất chặt chẽ, vì việc áp dụng phương pháp học đúng sẽ giúp người học phát triển kỹ năng một cách hiệu quả Để thành thạo trong bất kỳ lĩnh vực nào, việc kết hợp giữa phương pháp học tập hợp lý và rèn luyện kỹ năng là điều không thể thiếu.
39 một kỹnăng nếu sinh viên không biết và không xây dựng phương pháp để rèn luyện nó
Th ứ nh ấ t: Do công tác ph ổ bi ế n c ủa nhà trường liên quan đế n các v ấ n đề xây d ựng phương pháp họ c t ậ p còn h ạ n ch ế
Một trong những nguyên nhân hạn chế trong việc xây dựng phương pháp học tập là do công tác tập huấn từ phía nhà trường Mặc dù trong những năm gần đây, nhà trường đã tổ chức các buổi tập huấn nhằm hoàn thiện kỹ năng cho sinh viên, nhưng phần lớn chỉ diễn ra vào đầu năm học và trong tuần công dân cho sinh viên năm nhất Thời điểm này, các tân sinh viên còn bỡ ngỡ khi bước vào đại học, khiến họ chưa định hình được phương pháp học tập và cách giảng dạy phù hợp.
Các buổi tập huấn và trao đổi thường chỉ có 1-2 sinh viên tham gia, dẫn đến việc truyền đạt thông tin không đầy đủ và hiệu quả thấp Nhiều sinh viên tham gia với tâm lý không muốn học hỏi, chỉ ngồi nghe mà không tương tác, khiến cho những khó khăn trong việc xây dựng phương pháp học tập vẫn tiếp tục tồn tại Thái độ tiếp cận không tích cực này đã ảnh hưởng đến định hướng cá nhân và kết quả học tập của sinh viên.
Trong các buổi tập huấn và hội thảo của nhà trường, chủ đề học thuật và kiến thức chuyên môn thường được ưu tiên Tuy nhiên, việc xây dựng phương pháp học tập để nâng cao kỹ năng cho sinh viên, một yếu tố quan trọng để đạt chuẩn đầu ra, lại không được chú trọng Hệ quả là sinh viên chưa nhận thức rõ và chưa phát triển được phương pháp học tập hiệu quả cho bản thân.
Th ứ hai: Chương trình giáo dụ c c ủa nhà trường chưa chú trọng đế n vi ệc định hướ ng sinh viên xây d ự ng phương pháp họ c t ậ p
Hiện nay, chương trình giáo dục tại trường học chưa có chuyên đề hay môn học riêng biệt nào giúp sinh viên xây dựng phương pháp học tập hiệu quả Mặc dù có các buổi tập huấn về kỹ năng học tập, nhưng vẫn chưa đạt được kết quả như mong muốn Trong khi đó, quyết định chuẩn đầu ra của nhà trường yêu cầu sinh viên phải đáp ứng nhiều kỹ năng, bao gồm cả chuyên môn lẫn các kỹ năng bổ trợ khác.
Mục tiêu giảng dạy hiện nay không chỉ là truyền đạt kiến thức chuyên môn, mà còn là hướng dẫn sinh viên rèn luyện kỹ năng tự học và khuyến khích sự sáng tạo Giảng viên cần giúp sinh viên tìm hiểu và xây dựng phương pháp học tập chủ động, đồng thời khuyến khích họ tự nghiên cứu và đưa ra ý kiến cá nhân Tuy nhiên, vẫn có một bộ phận giảng viên chỉ tập trung vào việc truyền đạt kiến thức mà bỏ qua việc hỗ trợ sinh viên trong quá trình tự học và sáng tạo.
Trong quá trình học tập, sinh viên thường chia sẻ quan điểm của mình về tầm quan trọng của việc tự học và tự nghiên cứu Những quan điểm này không chỉ giúp củng cố kiến thức mà còn phản ánh những vấn đề đúng đắn trong việc phát triển kỹ năng tự học.
Định hướ ng xây d ựng phương pháp họ c t ậ p
Nâng cao chất lượng đào tạo là nhu cầu thiết yếu của xã hội hiện đại, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển nguồn lực Định hướng xây dựng phương pháp học tập đang trở thành yếu tố quan trọng tại các cơ sở giáo dục Hiện nay, phương pháp học tập đang giao thoa giữa truyền thống và chủ động, nhưng sự chần chừ trong việc thay đổi đã khiến sinh viên khó tìm ra phương pháp phù hợp và hiệu quả Do đó, việc định hướng xây dựng phương pháp học tập cho sinh viên là một yêu cầu cấp thiết.
Để xây dựng phương pháp học tập hiệu quả tối ưu, cần tuân thủ một số yêu cầu cơ bản Những yêu cầu này sẽ định hướng cho việc phát triển các phương pháp học tập phù hợp và đạt được kết quả tốt nhất trong quá trình học.
Xác định chính xác chủ thể là bước quan trọng đầu tiên trong việc xây dựng phương pháp học tập hiệu quả Mục tiêu của việc này là nâng cao hiệu quả học tập cho sinh viên, do đó, sinh viên chính là chủ thể được nhấn mạnh trong quá trình này.
Việc xây dựng phương pháp học tập là vô cùng cần thiết, đánh dấu một sự đổi mới trong tư duy của sinh viên Trước đây, nhiều người cho rằng phương pháp học tập không quan trọng, chỉ cần ôn luyện trước kỳ thi Tuy nhiên, cần thay đổi quan điểm này để nhận ra tầm quan trọng của phương pháp học, giúp sinh viên rèn luyện tính tự giác và khả năng nghiên cứu trong từng môn học cụ thể Khi hiểu rõ giá trị của các phương pháp học tập, sinh viên sẽ chủ động phát triển phương pháp phù hợp với bản thân.
Để định hướng hiệu quả trong việc học tập, việc nhận thức về sự cần thiết của việc xây dựng phương pháp học là bước quan trọng Điều này giúp lựa chọn phương pháp học tập phù hợp và đúng đắn.
Hai là, sinh viên xây d ựng phương pháp họ c t ậ p ph ả i d ự a vào chu ẩ n đầu ra do nhà trườ ng ban hành
Theo khảo sát của nhóm nghiên cứu, số lượng sinh viên nhận thức về chuẩn đầu ra của ngành luật kinh tế tại trường Đại học Luật - Đại học Huế còn rất hạn chế.
Việc tiếp cận phương pháp học tập hiện nay còn chậm trễ, dẫn đến hiệu quả học tập chưa cao và nhiều sinh viên không hài lòng với kết quả của mình Chuẩn đầu ra là yêu cầu thiết yếu trong đào tạo, đóng vai trò như kim chỉ nam cho sinh viên trong quá trình học tập Để xây dựng phương pháp học tập hiệu quả, sinh viên cần chủ động thay đổi để phù hợp với từng môn học và yêu cầu kiến thức khác nhau Điều quan trọng nhất là hiểu rõ mục tiêu học tập của bản thân, từ đó mới có thể lựa chọn được phương pháp học phù hợp.
Ba là, khi xây dựng pháp học tập phải đáp ứng được các yêu cầu sau:
Xây dựng phương pháp học tập phải đáp ứng được yêu cầu chuẩn đầu ra của nhà trường
Phương pháp học tập phải giúp cho người học tiếp thu, phát huy và vận dụng kiến thức vào thực tiễn một cách hiệu quả nhất
Xây dựng một phương pháp học tập hiệu quả giúp người học phát triển kỹ năng cần thiết, từ đó đáp ứng các yêu cầu cơ bản cho công việc tương lai.
Gi ả i pháp v ề xây d ựng phương pháp họ c t ậ p hoàn thi ệ n các k ỹ năng đáp ứ ng chu ẩn đầ u ra cho sinh viên ngành lu ậ t kinh t ế
3.2.1 Sinh viên ph ả i xây d ựng phươn g pháp h ọ c t ậ p ch ủ độ ng
Trước khi triển khai phương pháp học tập chủ động, việc nắm rõ thông tin quan trọng như chuẩn đầu ra của trường, Luật giáo dục và các nghị quyết là rất cần thiết Điều này giúp xác định đúng vấn đề và đáp ứng yêu cầu cơ bản trong quá trình đổi mới phương pháp học tập.
Việc xây dựng phương pháp học tập chủ động cho sinh viên cần dựa vào các chuẩn mực như Luật giáo dục, nghị quyết và chuẩn đầu ra của nhà trường Tuy nhiên, hiện nay, sinh viên gặp khó khăn trong việc tiếp cận thông tin này, dẫn đến sự chủ quan trong quá trình xây dựng phương pháp học tập Một số ý kiến cho rằng việc tìm hiểu các quy định là không cần thiết, nhưng thực tế, việc này rất quan trọng để tránh sai lệch trong phương pháp học tập Để thành công trong việc xây dựng phương pháp học tập chủ động, sinh viên nên tìm kiếm thông tin qua các nguồn như thư viện pháp luật, trang thông tin của trường, và tham gia các buổi sinh hoạt để nắm bắt thông tin hữu ích từ bạn bè và anh chị đi trước.
Để xây dựng phương pháp học tập chủ động, sinh viên cần chủ động tìm hiểu thông tin về yêu cầu của nhà trường, từ đó có định hướng đúng đắn trong việc phát triển phương pháp học tập hiệu quả.
Theo nghị quyết số 14/2005, việc đổi mới phương pháp học tập chủ động là nhiệm vụ quan trọng nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đại học Việt Nam giai đoạn 2006-2020.
Triển khai đổi mới phương pháp đào tạo cần tập trung vào ba tiêu chí chính: trang bị kỹ năng học tập, khuyến khích tính chủ động của người học và áp dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy Bên cạnh đó, việc khai thác các nguồn tư liệu giáo dục mở và tài liệu trên Internet là rất quan trọng Cuối cùng, lựa chọn và sử dụng các chương trình, giáo trình tiên tiến từ các quốc gia phát triển sẽ nâng cao chất lượng giáo dục.
Hiện nay, việc xây dựng phương pháp học tập hiệu quả đang trở thành một thách thức lớn Để cải thiện tình hình, người học cần chủ động thay đổi phương pháp học tập của mình, phù hợp với định hướng đổi mới giáo dục theo nghị quyết Phương pháp học tập chủ động không chỉ nâng cao hiệu quả học tập mà còn khuyến khích sinh viên tự tìm kiếm kiến thức dưới sự hướng dẫn của giảng viên Điều này đã thay đổi vai trò trung tâm trong lớp học, từ giảng viên sang người học, giúp phát huy tối đa tính chủ động của sinh viên trong quá trình học tập.
Muốn thực hiện có hiệu quả phương pháp này vào thực tiễn giảng dạy, học tập thì cần thiết phải thay đổi những nét cơ bản sau đây:
Th ứ nh ất, thay đổi phương pháp giả ng d ạ y và h ọ c t ậ p
Việc chuyển đổi từ phương pháp giảng dạy truyền thống sang phương pháp học tập tích cực gặp nhiều khó khăn, bởi vì trước đây, phương pháp học chủ yếu là thụ động Trong mô hình này, giảng viên đóng vai trò trung tâm, trong khi học viên chủ yếu chỉ ngồi nghe mà ít có sự tương tác Hệ quả của điều này là việc tiếp thu kiến thức không được hiệu quả, dẫn đến tình trạng hiểu biết hạn chế.
Sinh viên thường gặp khó khăn trong việc tự giải quyết vấn đề trong quá trình học tập, dẫn đến thói quen ỷ lại vào giảng viên Mặc dù có những thách thức, người học cần thay đổi phương pháp học tập không hiệu quả này để tìm ra giải pháp phù hợp cho cả bản thân và giảng viên.
Để nâng cao hiệu quả học tập, sinh viên cần thực hiện việc tự học trước khi lên lớp Tự học không chỉ bao gồm việc chuẩn bị bài mà còn là nghiên cứu và tìm kiếm kiến thức để giải quyết các vấn đề cơ bản Những vấn đề còn vướng mắc cần được tìm hiểu sâu hơn để có thể đặt câu hỏi cho giảng viên, từ đó cùng nhau giải quyết Việc tự học đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển phương pháp học tập chủ động cho sinh viên.
Khi sinh viên nắm vững kiến thức về một vấn đề, họ có khả năng tiếp cận thông tin một cách nhanh chóng hơn Điều này không chỉ giúp nâng cao khả năng tư duy sáng tạo mà còn dựa trên nền tảng kiến thức đã được tìm hiểu và tích lũy.
+ Việc tự học ở nhà góp phần đẩy mạnh trách nhiệm của sinh viên trong quá trình nghiên cứu
Tự học tại nhà giúp sinh viên nâng cao sự tự tin với kiến thức hiện có, từ đó chủ động hơn trong việc giải quyết vấn đề mà không cần phụ thuộc vào sự hướng dẫn của giảng viên.
Sự chủ động trong nghiên cứu của sinh viên không chỉ giúp mở rộng kiến thức mà còn làm phong phú thêm nguồn tài liệu mà họ tiếp cận Trong khi phương pháp học tập thụ động giới hạn sinh viên vào sách giáo khoa và giảng viên, phương pháp học tập chủ động cho phép họ khám phá thêm nhiều tài liệu khác, bao gồm các bài nghiên cứu khoa học và công trình của các tiến sĩ hàng đầu trong lĩnh vực pháp luật Điều này giúp sinh viên tiếp cận thông tin phong phú và đa dạng hơn, phù hợp với những vấn đề mà họ đang quan tâm.
- Đối với giảng viên (người dạy):
Việc sinh viên tìm hiểu vấn đề trước khi lên lớp giúp giảng viên truyền đạt kiến thức một cách hiệu quả và nhanh chóng hơn Sự chuẩn bị này tạo điều kiện cho cả hai bên đặt câu hỏi, giải quyết vấn đề và tương tác tích cực, từ đó rút ngắn khoảng cách giữa người dạy và người học, cũng như giữa người học và kiến thức.
Trước đây, giảng viên thường tập trung vào việc truyền đạt kiến thức qua phương pháp đọc - chép, khiến sinh viên dễ dàng quên kiến thức sau khi thi Tuy nhiên, với sự chuyển biến sang phương pháp học tập chủ động, vai trò của giảng viên đã thay đổi từ người truyền đạt thành người hướng dẫn, giúp sinh viên tự nghiên cứu và cùng nhau giải quyết những vấn đề còn vướng mắc.
Giảng viên tập trung vào việc phát triển các năng lực như sáng tạo và hợp tác, đồng thời hướng dẫn phương pháp nghiên cứu khoa học và cách học hiệu quả Mục tiêu là giúp sinh viên học tập để đáp ứng các yêu cầu của cuộc sống hiện tại và tương lai Những kiến thức và kỹ năng đã học không chỉ có ích cho bản thân sinh viên mà còn góp phần vào sự phát triển của xã hội.
