Tính cấp thiết của đề tài
Hiện nay, sinh viên, đặc biệt là sinh viên ngành luật kinh tế, vẫn còn thiếu phương pháp học tập hiệu quả để phát triển đầy đủ các kỹ năng cần thiết, đáp ứng yêu cầu của nhà trường và thị trường lao động Điều này đặt ra câu hỏi về nguyên nhân và hướng khắc phục để sinh viên có thể tự tin lựa chọn nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp Việc giải quyết triệt để những vấn đề này là rất quan trọng, giúp sinh viên chuẩn bị tốt hơn cho tương lai nghề nghiệp của mình.
Trào lưu quốc tế hóa và nhu cầu của thị trường lao động đang tạo ra áp lực lớn đối với các trường đại học Luật, đặc biệt là ngành luật kinh tế Xu hướng này yêu cầu sinh viên không chỉ học tập tốt mà còn phải rèn luyện kỹ năng để thích ứng với môi trường làm việc ngày càng đa dạng và phức tạp Chất lượng tuyển dụng ngày càng cao và yêu cầu khắt khe từ cả doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, đòi hỏi sinh viên phải hoàn thiện bản thân một cách toàn diện ngay từ khi còn ngồi trên ghế giảng đường.
Hiện nay, việc xây dựng phương pháp học tập để hoàn thiện kỹ năng đáp ứng chuẩn đầu ra cho sinh viên ngành luật kinh tế còn nhiều hạn chế Sinh viên mong muốn tìm hiểu và nâng cao bản thân nhưng thiếu định hướng cơ bản, dẫn đến việc bối rối về các kỹ năng cần thiết và cách thức thực hiện Nhận thức được tính cấp thiết của vấn đề này, nhóm tác giả đã tiến hành nghiên cứu đề tài khoa học về "Xây dựng phương pháp học".
Đề tài "2 tập nhằm hoàn thiện kỹ năng đáp ứng chuẩn đầu ra cho sinh viên ngành luật kinh tế" hướng đến việc giải đáp những thắc mắc cho sinh viên, đặc biệt là sinh viên ngành luật kinh tế Kết quả nghiên cứu sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích giúp sinh viên định hướng đúng đắn cho sự nghiệp của mình và phát triển bản thân trong thời gian học tập Đồng thời, đề tài cũng góp phần làm phong phú thêm nguồn tài liệu về vấn đề quan trọng này.
Tình hình nghiên cứu đề tài
Ngoài nước
Hiện nay, việc phát triển phương pháp học tập để nâng cao kỹ năng cho sinh viên, đặc biệt là sinh viên ngành Luật kinh tế, vẫn còn nhiều hạn chế và thiếu hụt các nghiên cứu chuyên sâu từ các nhà khoa học quốc tế Một số công trình nghiên cứu đã được thực hiện, nhưng vẫn chưa đủ để đáp ứng nhu cầu học tập hiện tại.
1 Simon Lee & Marie Fox, learning legal skills ( London: Blackstone Press,1991)
2 Stefan H Krieger và các tác giả khác, Essential Lawyering Skills (New York: Aspen Law & Business,1999).
Trong nước
Hiện nay, nhiều bài viết về kỹ năng cho sinh viên tại Việt Nam, nhưng ít chú trọng đến việc xây dựng phương pháp học tập kết hợp với rèn luyện kỹ năng cho sinh viên ngành luật kinh tế Hầu hết các bài viết chỉ tập trung vào kỹ năng mà chưa đưa ra hướng dẫn cụ thể để phát triển và hoàn thiện những kỹ năng này Một số nghiên cứu đã đề cập đến vấn đề này, nhưng vẫn cần thêm nhiều tài liệu và hướng dẫn chi tiết hơn.
1 PGS.TS Lê Thanh Sơn, Kỹ năng tư duy phản biện, Nhà xuất bản Đại Học Huế năm 2018
2 Lê Thị Hồng Vân, Giáo trình kỹ năng nghiên cứu và lập luận, NXB Hồng Đức 2013
3 TS Lê Thị Hồng Vân, Rèn luyện “kỹ năng mềm” cho sinh viên ngành luật qua việc giảng dạy môn kỹ năng nghiên cứu và lập luận, Đại học luật TP
(http://101.53.8.174/hcmulaw/index.php?option=com_content&view=a rticle&id364%3As-kcb-nckh&catid09%3As-kcb- nckh&Itemid57&fbclid=IwAR05HNnjrHvOlkjxLK1w9bSi13vLQoAPC1Crf3TtXF9TRIpio0BDt4bkcT8)
Mục tiêu nghiên cứu
Xây dựng phương pháp học tập nhằm hoàn thiện các kỹ năng đáp ứng chuẩn đầu ra cho sinh viên ngành luật kinh tế.
Cách tiếp cận, phương pháp nghiên cứu
Cách tiếp cận
Để nâng cao kỹ năng đáp ứng chuẩn đầu ra cho sinh viên ngành luật kinh tế, việc xây dựng phương pháp học tập dựa trên cơ sở lý luận là rất quan trọng Phương pháp này không chỉ giúp sinh viên nắm vững kiến thức lý thuyết mà còn phát triển kỹ năng thực hành cần thiết cho nghề nghiệp tương lai Việc áp dụng các phương pháp học tập hiệu quả sẽ tạo điều kiện cho sinh viên tiếp cận và giải quyết các vấn đề thực tiễn trong lĩnh vực luật kinh tế.
- Tiếp cận từ thực tiễn, khảo sát đánh giá thực trạng phương pháp học tập, kỹ năng đáp ứng chuẩn đầu ra cho sinh viên ngành luật kinh tế.
Phương pháp nghiên cứu
Gồm các phương pháp chủ yếu sau:
Phương pháp điều tra xã hội học thông qua việc lập và phát phiếu khảo sát được áp dụng để nghiên cứu thực trạng phương pháp học tập của sinh viên ngành luật kinh tế tại trường đại học Luật Huế.
- Phương pháp phân tích, thống kê, tổng hợp
Phân tích và thống kê từ phiếu điều tra sẽ giúp xác định nguyên nhân và giải pháp, đồng thời định hướng xây dựng phương pháp học tập nhằm nâng cao kỹ năng đáp ứng chuẩn đầu ra cho sinh viên ngành luật kinh tế tại Trường Đại học Luật - Đại học Huế.
Nội dung nghiên cứu
Ngoài phần mở đầu và kết luận, bố cục của chuyên đề bao gồm ba chương:
Chương 1 Một số vấn đề lý luận về xây dựng phương pháp học tập và kỹ năng học tập
Chương 2 Thực trạng về xây dựng phương pháp học tập của sinh vên ngành luật kinh tế
Chương 3 đề xuất định hướng và giải pháp nhằm xây dựng phương pháp học tập hiệu quả, giúp sinh viên ngành luật kinh tế hoàn thiện các kỹ năng cần thiết để đáp ứng chuẩn đầu ra Việc phát triển các phương pháp học tập đa dạng, kết hợp lý thuyết và thực hành sẽ nâng cao khả năng áp dụng kiến thức vào thực tiễn Đồng thời, cần chú trọng đến việc tạo môi trường học tập tích cực, khuyến khích sinh viên tham gia vào các hoạt động ngoại khóa và thực tập, từ đó rèn luyện kỹ năng mềm và nâng cao tính tự tin trong công việc.
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ XÂY DỰNG PHƯƠNG PHÁP HỌC TẬP VÀ KỸ NĂNG HỌC TẬP ĐÁP ỨNG CHUẨN ĐẦU RA CHO
Một số vấn đề lý luận về xây dựng phương pháp học tập
1.1.1 Khái niệm về xây dựng phương pháp học tập
Trong quá trình học tập, việc xây dựng phương pháp học tập phù hợp là yếu tố quyết định đến hiệu quả học tập của sinh viên Phương pháp học tập không chỉ là cách thức thực hiện mà còn là nguyên tắc khoa học mà con người áp dụng để giải quyết vấn đề và xử lý tình huống.
Phương pháp học tập là một khái niệm rộng, nhưng trong bài viết này, chúng tôi tập trung vào việc xây dựng phương pháp học tập hiệu quả Đơn giản mà nói, phương pháp học tập là cách thức mà người học áp dụng để đạt được kết quả tối ưu trong quá trình học, đặc biệt là trong tự học.
Để giúp người học nắm bắt nội dung và hiểu rõ giá trị của bài học, môn học, cần xác định mục tiêu rõ ràng, đặt ra thời hạn cụ thể, phân bổ thời gian hợp lý, tìm kiếm tài liệu phù hợp và vận dụng lý thuyết vào thực tiễn.
1.1.2 Đặc điểm của việc xây dựng phương pháp học tập
Mục tiêu của người học là hiểu và vận dụng kiến thức vào thực tiễn một cách hiệu quả trong học tập và công việc Để đạt được điều này, người học cần nỗ lực không ngừng và xây dựng phương pháp học tập phù hợp.
Để xây dựng phương pháp học tập hiệu quả, trước tiên cần hiểu rõ đặc điểm của từng môn học Việc áp dụng 6 tập riêng biệt phù hợp với từng môn sẽ giúp tối ưu hóa quá trình học tập và nâng cao kết quả học.
1.1.2.1 Xây dựng phương pháp học tập phải mang tính khoa học, logic
Xây dựng phương pháp học tập khoa học là yếu tố then chốt giúp người học hệ thống hóa kiến thức dựa trên thực tiễn và nghiên cứu có giá trị Để đạt được hiệu quả, phương pháp học tập cần có chuẩn mực nhất định và tính logic cao, tạo sự liên kết giữa các kiến thức Khi những kiến thức tích lũy có sự hỗ trợ lẫn nhau, chúng sẽ được nhóm lại, làm nổi bật đặc điểm chung và từ đó hình thành một phương pháp học tập hiệu quả, đáp ứng yêu cầu khoa học và logic.
Khi xây dựng phương pháp học tập, người học cần tiếp cận một cách khách quan, có hệ thống và rõ ràng để phù hợp với mục tiêu đề ra Thực tế cho thấy, việc tìm hiểu và áp dụng các phương pháp học đã được khoa học chứng minh là hiệu quả, cũng như những phương pháp logic được nhiều người tin tưởng và khuyên dùng, là rất quan trọng.
1.1.2.2 Bên cạnh phương pháp học tập chung mỗi môn học cần dây dựng một phương pháp học tập riêng biệt
Trong quá trình học tập, có những phương pháp học chung đóng vai trò quan trọng cho hầu hết các môn học Tuy nhiên, những phương pháp này chỉ là điều kiện cần, không đủ để đảm bảo hiệu quả học tập Bên cạnh các phương pháp học tập chung, cần có những yếu tố bổ sung khác để nâng cao chất lượng học tập.
Việc xây dựng phương pháp học tập cần được thực hiện cho từng môn học hoặc nhóm môn học cụ thể, vì không thể áp dụng một phương pháp chung cho tất cả Mỗi môn học đều có những đặc trưng và yêu cầu riêng, do đó, cần phân tích và đánh giá các yếu tố này để phát triển một phương pháp học tập hoàn chỉnh Nếu phương pháp học tập không phù hợp, sẽ không đáp ứng được yêu cầu học tập, điều này cho thấy tầm quan trọng của việc điều chỉnh phương pháp dựa trên đặc điểm của từng môn học.
1.1.2.3 Xây dựng phương pháp học tập cần có đối tượng cụ thể, rõ ràng
Xây dựng phương pháp học tập khoa học cần xác định rõ đối tượng như môn học, người học, thời gian, cách thức học và nội dung cần lưu ý Sự cụ thể trong việc xây dựng phương pháp sẽ giúp đạt hiệu quả cao hơn Đối tượng cụ thể không chỉ định hướng cho người học mà còn giúp họ tránh lãng phí thời gian và công sức Khi không xác định rõ ràng, người học dễ bị hoang mang và không hiểu vấn đề, dẫn đến việc không thể vận dụng kiến thức vào thực tiễn Ngược lại, những ai đã xác định đúng đối tượng từ đầu sẽ có kết quả học tập tốt hơn.
1.1.2.4 Xây dựng phương pháp học tập cần sự tiếp thu, đổi mới, sáng tạo để không ngừng hoàn thiện
Xây dựng phương pháp học tập hiệu quả yêu cầu người học phải liên tục tìm kiếm tài liệu và tiếp thu kiến thức mới Việc đọc sách và nghiên cứu thường xuyên giúp nâng cao hiểu biết Đồng thời, tự nhận thức về ưu điểm và nhược điểm của bản thân là yếu tố quan trọng để phát triển.
Việc áp dụng 8 hành động đổi mới nhằm khắc phục hạn chế và nâng cao hiệu quả học tập rất quan trọng Khi người học tiếp cận với nhiều kiến thức và phương pháp học tập khác nhau, họ sẽ có thêm nhiều lựa chọn để tìm ra cách học phù hợp nhất với bản thân.
Người học cần không ngừng tiếp thu và đổi mới, đồng thời phải có ý thức tìm tòi, nghiên cứu để sáng tạo ra những phương pháp học tập mới, tránh việc áp dụng máy móc và rập khuôn.
1.1.2.5 Xây dựng phương pháp học tập có sự vận dụng linh hoạt lý thuyết và thực tiễn
Để xây dựng một phương pháp học tập hiệu quả, người học cần có cái nhìn khách quan về lý thuyết và thực tiễn, vì khoảng cách giữa chúng thường khá xa Việc thu thập và chọn lọc kiến thức từ cả lý thuyết lẫn thực tiễn là cần thiết để hỗ trợ quá trình học tập Một phương pháp chỉ dựa vào lý thuyết sẽ không đủ sức giải quyết vấn đề thực tiễn, trong khi phương pháp chỉ dựa vào thực tiễn lại không hiệu quả do sự đa dạng của cuộc sống Do đó, việc kết hợp kiến thức lý thuyết và thực tiễn là yếu tố quan trọng để định hình một phương pháp học tập hiệu quả.
1.1.2.6 Xây dựng phương pháp học tập cần sự kiên trì
Xây dựng phương pháp học tập là một quá trình bao gồm nhiều giai đoạn như tìm hiểu, xây dựng, áp dụng và sửa đổi để hoàn thiện Mỗi giai đoạn đòi hỏi người học phải đầu tư thời gian và công sức Do đó, sự quyết tâm và kiên trì là yếu tố quan trọng, giúp người học không ngừng tìm kiếm và cải thiện phương pháp học của mình.
9 không ngừng học hỏi, thử nghiệm Vì mỗi môn học cụ thể có một phương pháp học tập riêng
1.1.3 Phương thức xây dựng phương pháp học tập
Một số vấn đề lý luận về kỹ năng học tập đáp ứng chuẩn đầu ra cho sinh viên ngành luật kinh kế
1.2.1 Những điểm đặc thù của sinh viên ngành Luật kinh tế so với sinh viên ngành Luật học
Ngành Luật kinh tế kết hợp giữa Luật học và kiến thức kinh tế, thương mại, đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế thị trường Đây là hệ thống quy phạm pháp luật do nhà nước ban hành nhằm điều chỉnh các quan hệ kinh tế trong tổ chức và quản lý kinh tế, cũng như trong hoạt động sản xuất kinh doanh giữa các chủ thể.
Chuyên ngành Luật học khác biệt với ngành Luật Kinh tế ở chỗ cung cấp kiến thức toàn diện về nhiều lĩnh vực pháp luật Ngoài các kiến thức liên quan đến Kinh tế, Tài chính và Thương mại, ngành Luật học còn bao gồm các lĩnh vực như luật hôn nhân gia đình, quy định về tài sản và thừa kế, luật hình sự, luật môi trường, tội phạm học, bồi thường hợp đồng, tranh chấp thương mại, khiếu nại và tố cáo, cũng như khoa học điều tra hình sự và quyền con người, quyền công dân.
Sinh viên ngành luật kinh tế và ngành luật học có những đặc thù riêng biệt do sự khác nhau trong từng lĩnh vực học Những điểm khác biệt này ảnh hưởng đến chương trình học, phương pháp giảng dạy và cơ hội nghề nghiệp của sinh viên.
- Trong học phần đào tạo:
Sinh viên ngành Luật kinh tế được trang bị kiến thức chuyên sâu về pháp luật và thực tiễn pháp lý trong kinh doanh Họ phát triển khả năng nghiên cứu và giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp, cũng như quản lý nhà nước đối với các doanh nghiệp.
Trong chương trình đào tạo ngành Luật kinh tế, có một số môn học then chốt như pháp luật sở hữu trí tuệ, luật thương mại, và pháp luật cạnh tranh Ngoài ra, sinh viên cũng sẽ được học về nghĩa vụ bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, pháp luật phá sản, và giải quyết tranh chấp trong hoạt động kinh doanh Các môn học khác bao gồm pháp luật kinh doanh bất động sản, luật đầu tư, và pháp luật về đầu tư xây dựng, giúp trang bị kiến thức cần thiết cho sinh viên trong lĩnh vực này.
Sinh viên ngành Luật học được đào tạo chuyên sâu về các quan hệ xã hội đặc trưng, bao gồm lĩnh vực hình sự, tranh chấp dân sự (dân sự và hôn nhân gia đình) và hành chính Họ nghiên cứu pháp luật và thực tiễn pháp lý liên quan đến những quan hệ xã hội này.
Chương trình đào tạo giữa sinh viên ngành Luật kinh tế và ngành Luật học có sự khác biệt rõ rệt Mặc dù vậy, cả hai ngành đều chia sẻ những nền tảng lý luận quan trọng.
15 chung cho sinh viên là không thể thiếu, đóng vai trò quan trọng trong việc đào tạo chuyên sâu từng ngành
Trong quá trình đào tạo ngành Luật kinh tế, sinh viên không chỉ được trang bị kiến thức chuyên sâu mà còn được chú trọng rèn luyện các kỹ năng mềm cần thiết để áp dụng pháp lý vào thực tiễn Mục tiêu là nâng cao hiệu quả trong chương trình dạy và học Sinh viên sẽ được hướng dẫn và thực hành những kỹ năng cơ bản, giúp họ phát triển toàn diện và sẵn sàng đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động.
Sinh viên sẽ được trang bị các kỹ năng cứng quan trọng như đàm phán, soạn thảo hợp đồng và các văn bản pháp lý, cũng như thực hiện thủ tục đăng ký kinh doanh và đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động Những kỹ năng này rất cần thiết để giúp sinh viên xử lý hiệu quả các vấn đề cơ bản trong doanh nghiệp sau khi tốt nghiệp.
Kỹ năng bổ trợ là yếu tố quan trọng giúp sinh viên ngành Luật học giải quyết mâu thuẫn và tranh chấp trong doanh nghiệp Việc chú trọng đào tạo kỹ năng tiếng Anh, giao tiếp, thuyết trình và làm việc nhóm thông qua các hoạt động ngoại khóa, phiên tòa giả định và seminar trên lớp sẽ giúp sinh viên tự tin hơn trong công việc Sinh viên sẽ được hướng dẫn và thực hành những kỹ năng cơ bản cần thiết để thành công trong lĩnh vực này.
Sinh viên ngành luật có khả năng tiếp cận và áp dụng các vấn đề kinh tế xã hội cũng như thực tiễn nghề luật Họ bắt đầu hình thành kỹ năng phát hiện, phân tích và đánh giá phản biện các vấn đề pháp lý, đồng thời tư vấn dựa trên luận cứ khoa học và môi trường pháp luật thực định trong chuyên ngành đào tạo của mình.
Có khả năng tự nghiên cứu và lập luận, đồng thời vận dụng kiến thức và kỹ năng để nhận diện và giải quyết các vấn đề pháp lý cụ thể.
Bước đầu hình thành khả năng cạm nhận công lý, trách nhiệm cá nhân trong thực tiễn công việc của nghề luật
+ Các kỹ năng bổ trợ cần thiết:
Các ứng viên ngành Luật hiện đại cần trang bị các kỹ năng bổ trợ quan trọng, vì lĩnh vực này gắn liền với giao tiếp và ứng xử Sinh viên có thể rèn luyện những kỹ năng này thông qua nhiều phương pháp khác nhau để nâng cao khả năng chuyên môn của mình.
Tham gia các hoạt động xã hội của khoa, trường, các câu lạc bộ
Rèn luyện kỹ năng giao tiếp là rất quan trọng, bao gồm việc mạnh dạn đặt câu hỏi về những điều bạn muốn biết, đưa ra ý kiến một cách tự tin trong các vấn đề thảo luận Ngoài ra, việc lựa chọn từ ngữ phù hợp, duy trì thái độ tích cực và cử chỉ đúng mực cũng góp phần nâng cao hiệu quả giao tiếp.
Tham gia thường xuyên vào các hoạt động nhóm giúp phát triển kỹ năng làm việc nhóm, bao gồm lập kế hoạch, phân chia công việc và phối hợp hiệu quả trong các nhiệm vụ.
Mối quan hệ giữa phương pháp học tập và kỹ năng đáp ứng chuẩn đầu ra
Phương pháp học tập và kỹ năng học tập có mối quan hệ biện chứng tác động qua lại lẫn nhau
Thứ nhất: Phương pháp học tập là công cụ giúp rèn luyện và hoàn thiện kỹ năng đáp ứng chuẩn đầu ra
Phương pháp học tập là cách thức mà người học áp dụng để tối ưu hóa việc tiếp thu kiến thức và rèn luyện kỹ năng Theo chuẩn đầu ra của sinh viên ngành luật kinh tế tại trường Đại học Luật – Đại học Huế, kỹ năng cần thiết bao gồm kỹ năng cứng và kỹ năng bổ trợ Kỹ năng cứng liên quan đến kiến thức chuyên môn, trong khi phương pháp học tập giúp tiếp thu kiến thức hiệu quả Kỹ năng bổ trợ bao gồm khả năng sử dụng ngôn ngữ, hòa nhập xã hội và thái độ hành vi Do đó, phương pháp học tập đóng vai trò quan trọng trong việc rèn luyện và hoàn thiện các kỹ năng cần thiết cho sinh viên.
Thứ hai: kỹ năng đáp ứng chuẩn đầu ra là cơ sở để xây dựng phương pháp học tập
Để xây dựng một phương pháp học tập hiệu quả, cần xác định các yếu tố quan trọng mà phương pháp đó sẽ đáp ứng Phương pháp học tập không chỉ giúp phát triển kỹ năng cần thiết cho quá trình học mà còn chuẩn bị cho sinh viên trong môi trường làm việc sau này Để hoàn thiện phương pháp học tập khoa học, cần có những tiêu chí nhất định nhằm định hướng cách thức xây dựng Nền tảng của phương pháp này chính là kỹ năng đáp ứng các chuẩn đầu ra theo quy định của nhà trường.
Những yêu cầu cơ bản khi xây dựng phương pháp học tập
Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, yêu cầu của nhà tuyển dụng về kỹ năng và kinh nghiệm ngày càng cao, đặc biệt đối với sinh viên luật kinh tế mới ra trường Kỹ năng không chỉ hỗ trợ cho năng lực chuyên môn mà còn quyết định lớn đến hiệu quả công việc Tuy nhiên, nhiều sinh viên vẫn chưa chú trọng đến việc rèn luyện và phát triển các kỹ năng cần thiết Để nâng cao kỹ năng, sinh viên luật kinh tế cần chủ động tìm hiểu, học hỏi và rèn luyện, đồng thời xây dựng một phương pháp học tập hiệu quả để hoàn thiện các kỹ năng đáp ứng chuẩn đầu ra của trường.
25 yêu cầu cơ bản khi xây dựng phương pháp học tập nhằm hoàn thiện kỹ năng chuẩn đầu ra cho sinh viên luật kinh tế
1.4.1 Cần chú trọng đồng thời cả hai kỹ năng cứng và kỹ năng bổ trợ khi xây dựng phương pháp học tập cho sinh viên ngành luật kinh tế
Kỹ năng cứng là những kiến thức và thực hành chuyên môn cần thiết để hoàn thành nhiệm vụ trong các lĩnh vực cụ thể, thường được đào tạo tại trường học Chúng bao gồm các kỹ năng và khả năng chuyên sâu, đáp ứng yêu cầu công việc Trong khi đó, kỹ năng bổ trợ là những kỹ năng hỗ trợ, giúp phát huy tối đa kỹ năng cứng và thể hiện bản lĩnh cá nhân.
Sinh viên thường chỉ tập trung vào kỹ năng cứng mà bỏ qua kỹ năng bổ trợ, do phương pháp giảng dạy hiện tại chú trọng vào kiến thức và khối lượng kiến thức lớn Điều này dẫn đến việc thiếu thời gian rèn luyện kỹ năng cần thiết Nhiều sinh viên vẫn duy trì lối học thụ động, phụ thuộc vào kiến thức từ trường mà không chủ động xây dựng phương pháp học tập riêng Tuy nhiên, kỹ năng bổ trợ rất quan trọng trong cuộc sống và công việc, giúp sinh viên hòa nhập tốt hơn vào môi trường học tập và làm việc Kỹ năng có thể bù đắp cho những thiếu sót trong chuyên môn Do đó, việc học cần kết hợp giữa kiến thức chuyên môn và kỹ năng để phát triển phương pháp học hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu đầu ra cho sinh viên luật kinh tế.
1.4.2 Phù hợp với xu hướng nghề nghiệp và nhu cầu thực tiễn của các nhà tuyển dụng hiện nay
Để xây dựng một phương pháp học tập hiệu quả cho sinh viên luật kinh tế, cần nắm bắt yêu cầu thực tiễn của thị trường lao động, điều mà nhiều cử nhân mới ra trường hiện nay còn thiếu Việc hoàn thiện kỹ năng đáp ứng chuẩn đầu ra là rất quan trọng để sinh viên có thể thành công trong môi trường làm việc cạnh tranh.
Thị trường lao động hiện nay yêu cầu sinh viên sở hữu nhiều kỹ năng đa dạng, tuy nhiên hầu hết các cử nhân không được đào tạo bài bản, dẫn đến việc họ cần được đào tạo lại để đáp ứng yêu cầu của nhà tuyển dụng Một tấm bằng tốt nghiệp loại giỏi không đủ để đảm bảo việc làm nếu ứng viên thiếu kỹ năng thực tế, khả năng hòa nhập vào môi trường làm việc đa văn hóa, và các kỹ năng mềm như giao tiếp, làm việc nhóm, ngoại ngữ hay tin học văn phòng Để có được công việc phù hợp với chuyên ngành, sinh viên cần phát triển kỹ năng và thái độ đúng đắn, đồng thời có tầm nhìn về nhu cầu thị trường lao động Việc xây dựng phương pháp học tập hiệu quả và tự rèn luyện kỹ năng là rất quan trọng, giúp sinh viên luật kinh tế hoàn thiện các chuẩn đầu ra trước khi tốt nghiệp.
1.4.3 Khi xây dựng phương pháp học tập cần xác định rõ mục tiêu, đối tượng và lên kế hoạch chi tiết
Phương pháp học tập khoa học yêu cầu người học xác định rõ đối tượng và mục tiêu Để xây dựng phương pháp học tập hiệu quả, người học cần có thái độ nghiêm túc trong việc xác định những yếu tố này.
Để đạt hiệu quả tối đa trong học tập, sinh viên cần lên kế hoạch chi tiết cho từng giai đoạn, từ việc tìm hiểu, xây dựng, áp dụng, sửa đổi đến hoàn thiện phương pháp học tập Điều này là điều kiện tiên quyết để hình thành các bước và xây dựng phương pháp học tập hiệu quả Khi nhận thức rõ những yêu cầu này, sinh viên sẽ xác định được mục tiêu cụ thể, có định hướng rõ ràng và tăng cường động lực học tập.
1.4.4 Khi xây dựng phương pháp học tập cần tìm hiểu, tiếp thu, đầu tư có chọn lọc nhằm nâng cao kỹ năng
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế thị trường hiện nay, yêu cầu về chất lượng lao động từ các nhà tuyển dụng ngày càng cao Để phát triển bản thân, mỗi người cần thay đổi và tiếp thu những kỹ năng mới, đồng thời xác định mức độ cần thiết của từng kỹ năng để lập phương pháp học tập hợp lý Sinh viên cần cân bằng giữa việc học chuyên môn và rèn luyện kỹ năng, tham gia các hoạt động ngoại khóa để phát triển toàn diện Do thời gian hạn chế, cần ưu tiên học những kỹ năng thực sự cần thiết và tránh việc học quá nhiều kỹ năng cùng một lúc, nhằm tránh tình trạng mơ hồ và không thành thạo bất kỳ kỹ năng nào.
1.4.5 Khi xây dựng phương pháp học tập cần thử nghiệm, thay đổi, hoàn thiện không ngừng để tạo nên một phương pháp học tập nhằm rèn luyện kỹ năng có hiệu quả nhất
Xây dựng phương pháp học tập hiệu quả là một quá trình dài đòi hỏi sự kiên trì và nỗ lực liên tục Dù phương pháp học có tốt đến đâu, nếu không được áp dụng thực tế, sẽ không mang lại hiệu quả Người học cần dũng cảm thử nghiệm các phương pháp đã tìm hiểu, từ đó nhận diện những điểm sai sót và điều chỉnh cho phù hợp Nguyên tắc cốt lõi là luôn đổi mới, sáng tạo và nâng cao kỹ năng cho đến khi tìm ra phương pháp học tập tối ưu cho bản thân.
THỰC TRẠNG VỀ XÂY DỰNG PHƯƠNG PHÁP HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN NGÀNH LUẬT KINH TẾ
Một số kết quả đạt được trong việc xây dựng phương pháp học tập của sinh viên ngành luật kinh tế
Sau khi khảo sát sinh viên ngành luật kinh tế tại trường Đại học Luật – Đại học Huế về phương pháp học tập, nhóm tác giả đã thu được một số kết quả quan trọng.
2.1.1 Kết quả đạt được trong quá trình xây dựng phương pháp học tập
Kết quả từ phiếu khảo sát 2 cho thấy 89.98% sinh viên ngành Luật kinh tế cho rằng việc xây dựng phương pháp học tập cụ thể là cần thiết Cụ thể, sinh viên K40 đạt 80.83%, K41 đạt 94.15% và K42 đạt 96.95% Những con số này thể hiện rõ tầm quan trọng và vai trò của phương pháp học tập đối với sinh viên ngành Luật kinh tế trong quá trình học tập.
Kết quả học tập của bạn không chỉ phụ thuộc vào sự chọn lựa cá nhân mà còn liên quan đến chương trình đào tạo của nhà trường và nhu cầu thị trường lao động hiện tại Các khóa học truyền thống thường áp dụng phương pháp dạy học thụ động, khiến người học ít chú ý đến việc chuẩn bị cho lớp học và không quan tâm đến việc lĩnh hội kiến thức sau giờ học Điều này dẫn đến việc người học phụ thuộc hoàn toàn vào cách giảng dạy của giáo viên, chỉ ghi nhớ và học lại những gì được truyền đạt, thiếu sự chủ động trong việc tìm kiếm kiến thức bổ sung.
2 Phiếu khảo sát – Phụ lục I
3 Câu 1, mục 2, phụ lục I – STT 1, mục 1 phần 1, phụ lục II
Trong bối cảnh giáo dục hiện đại, phương pháp dạy và học đang chuyển từ thụ động sang chủ động, với người học trở thành trung tâm của quá trình học tập Người dạy đóng vai trò hướng dẫn, trong khi người học cần chủ động tìm kiếm và sáng tạo kiến thức Do đó, việc xây dựng một phương pháp học tập hiệu quả là điều không thể thiếu.
Thứ hai: Sinh viên ngành luật kinh tế đã chủ động xây dựng phương pháp học tập riêng cho bản thân
Theo khảo sát, 34.59% sinh viên ngành luật kinh tế đã chủ động phát triển phương pháp học tập riêng Tỷ lệ này tăng dần qua các khóa học, cụ thể K40 là 27.98% và K41 có xu hướng cao hơn.
Mặc dù tỷ lệ sinh viên nhận thức về việc xây dựng phương pháp học tập chỉ đạt 36.59% và 38.93% ở K42, điều này không hoàn toàn tiêu cực Việc phát triển một phương pháp học tập hiệu quả cần thời gian tìm hiểu và rèn luyện Hiện tại, sinh viên đang trong quá trình chuyển từ phương pháp học tập thụ động sang chủ động, điều này dẫn đến những khó khăn nhất định trong việc hình thành phương pháp học tập Tuy nhiên, việc nhận thức và đang trong quá trình phát triển phương pháp là một tín hiệu tích cực.
Theo khảo sát, 89.98% sinh viên nhận thức được tầm quan trọng của việc xây dựng phương pháp học tập, trong khi 34.59% đã tự phát triển phương pháp học riêng Điều này cho thấy rằng tỷ lệ sinh viên tự xây dựng phương pháp học tập không chỉ dừng lại ở con số 34.59%, mà còn có xu hướng gia tăng theo thời gian.
Thứ ba: Sinh viên ngành luật kinh tế biết và nhận thức được tầm quan trọng của chuẩn đầu ra do nhà trường ban hành
4 Câu 2, mục 2, phụ lục I – STT 2, mục 1, phụ lục II
Theo khảo sát, chỉ có 47.26% sinh viên ngành luật kinh tế biết đến quyết định chuẩn đầu ra của trường, và trong số đó, 45.18% đang xây dựng phương pháp học tập phù hợp Điều này cho thấy rằng gần 95% sinh viên đã nhận thức được tầm quan trọng của chuẩn đầu ra và đang nỗ lực để đáp ứng yêu cầu Tuy nhiên, một số sinh viên chưa biết đến chuẩn đầu ra có thể chưa có kế hoạch học tập rõ ràng Do đó, việc nhà trường tăng cường tuyên truyền về quyết định chuẩn đầu ra và hướng dẫn xây dựng phương pháp học tập là cần thiết, giúp sinh viên nhận thức rõ hơn về tầm quan trọng của việc phát triển phương pháp học tập cá nhân để đáp ứng yêu cầu của trường.
2.1.2 Kết quả đạt được khi áp dụng phương pháp học tập
Thứ nhất: Kết quả đạt được khi áp dụng phương pháp học tập
Theo thống kê, 38,37% sinh viên đã đạt được mục tiêu học tập khi áp dụng phương pháp học cụ thể, với tỷ lệ lần lượt là 41,97% cho khóa K40, 39,54% cho K41 và 32,06% cho K42 Đặc biệt, có 4,73% sinh viên đã vượt mức mục tiêu đề ra Mặc dù tỷ lệ này không cao, nhưng nó cho thấy sự gia tăng dần từ năm nhất đến năm ba, cho thấy sinh viên khóa trên đã nhận thức rõ ràng về việc xây dựng phương pháp học tập hiệu quả Qua thời gian trải nghiệm, họ đã vận dụng tốt các phương pháp học tập để đạt kết quả cao hơn.
5 Bảng thông kê số liệu phiếu khảo sát về xây dựng phương pháp học tập – Phụ lục II
6 Câu 8, mục 2, phụ lục I – STT 8, mục 1, phần 1, phụ lục II
7 Câu 9, mục 2, phụ lục I – STT 9, mục 1, phần 1, phụ lục II
8 Câu 7, mục 2, phụ lục I – STT 7, mục 1, phần 1, phụ lục II
Việc áp dụng phương pháp học tập qua từng năm học cho thấy tầm quan trọng của việc bắt tay vào công việc sớm Khi triển khai ngay từ đầu, bạn sẽ có thời gian để sửa chữa và rút ra những bài học kinh nghiệm quý giá.
Sinh viên khóa sau đã nhận thức rõ ràng về tầm quan trọng của phương pháp học tập và đã xây dựng được các phương pháp học tập hiệu quả hơn so với các anh chị khóa trước Để nâng cao hiệu quả áp dụng phương pháp học tập, ngoài việc tự rút ra kinh nghiệm, sự hỗ trợ từ các anh chị khóa trên cùng với sự hướng dẫn của thầy cô và nhà trường đóng vai trò rất quan trọng.
Thứ hai, Sự hài lòng về phương pháp học tập đã xây dựng
Tỷ lệ sinh viên ngành luật kinh tế hài lòng về phương pháp học tập của mình là 38.94% 9
Mặc dù tỷ lệ này có vẻ thấp khi nhìn vào con số, nhưng nếu xem xét đây là kết quả đạt được của sinh viên khi mới bắt đầu xây dựng và áp dụng phương pháp học tập, thì đó thực sự là thành tích đáng ghi nhận.
Để đạt được kết quả tích cực, sinh viên Luật Huế đã nỗ lực không ngừng, thể hiện sự tiến bộ qua từng khóa học Điều này không chỉ tạo ra nguồn nhân lực có kiến thức và kỹ năng phục vụ cho xã hội và đất nước, mà còn khẳng định năng lực của sinh viên và nâng cao vị thế, chất lượng giáo dục của Trường Đại học Luật – Đại học Huế trong và ngoài nước.
Những tồn tại, hạn chế trong việc xây dựng phương pháp học tập của sinh viên ngành luật kinh tế
9 Câu 5, mục 2, phụ lục I – STT 5, mục 1, phần 1, phụ lục II
Thứ nhất, sinh viên vẫn chưa tìm được phương pháp học tập khoa học
Hiện nay, giáo dục đào tạo nước ta đang dần thay đổi phương pháp học tập bị động sang phương pháp học tập chủ động
Học tập chủ động là phương pháp dạy học kích thích sự hứng thú của sinh viên, yêu cầu họ tham gia vào các hoạt động học tập có ý nghĩa và suy ngẫm về những gì đang được nghiên cứu.
Phương pháp học tập bị động là cách mà người học chỉ ngồi nghe giảng, đọc sách và ghi nhớ thông tin cho bài kiểm tra, dẫn đến việc sinh viên chỉ tiếp thu kiến thức cơ bản mà không chủ động tìm hiểu thêm Điều này khiến họ bị hạn chế trong việc phát triển kỹ năng và nâng cao kiến thức Ngược lại, phương pháp học tập chủ động khuyến khích sự linh hoạt và sáng tạo, giúp sinh viên phát huy tiềm năng của mình và áp dụng kiến thức vào thực tiễn.
Trong thời đại công nghệ 4.0 hiện nay, phương pháp học bị động đã trở nên không còn hiệu quả và có thể dẫn đến sự thụt lùi trong kiến thức Đặc biệt, đối với sinh viên ngành luật kinh tế, việc áp dụng phương pháp học linh hoạt và thích ứng với thời cuộc là vô cùng cần thiết.
Theo kết quả khảo sát nhóm thu được: Chỉ có 38.75% sinh viên đang sử dụng phương pháp học tập chủ động nhưng có tới 61.25% sinh viên đang sử
34 dụng phương pháp học bị động 10 Đây thật sự là con số đáng báo động cho chất lượng sinh viên khi ra trường
Sự đa dạng của các môn học yêu cầu sinh viên phải linh hoạt trong việc phát triển phương pháp học tập Điều này cho thấy rằng việc áp dụng một phương pháp học tập chung cho tất cả các môn học không hoàn toàn hiệu quả Theo thống kê, có tới 62.19% sinh viên chọn cách xây dựng phương pháp học tập chung, trong khi chỉ 37.81% sinh viên phát triển phương pháp học tập riêng biệt cho từng môn học hoặc nhóm môn học.
Dữ liệu cho thấy phần lớn sinh viên ngành luật kinh tế vẫn tiếp tục áp dụng phương pháp học tập truyền thống, chưa thực sự tìm kiếm hoặc sẵn sàng cho việc học theo cách chủ động và linh hoạt trong từng môn học cũng như nhóm môn học.
Thứ hai, nhiều sinh viên ngành luật kinh tế chưa xây dựng được phương pháp học tập cho bản thân mà chỉ học theo cảm tính
Mặc dù phần lớn sinh viên đã nhận thức được tầm quan trọng của phương pháp học tập, nhưng chỉ có 34.59% sinh viên chủ động xây dựng phương pháp học tập cho bản thân Hơn 63% sinh viên không có định hướng tự phát triển phương pháp học và chỉ tìm hiểu khi được hỏi Thống kê cho thấy 73.72% sinh viên chưa xây dựng được phương pháp học tập riêng, trong khi chỉ có 26.28% sinh viên ngành luật có sự chủ động trong việc này.
10 Câu 4, mục 2, phụ lục I – STT 4 mục 1, phần 1, phụ lục II
11 Câu 2, mục 2, phụ lục I – STT 2, mục 1, phần 1, phụ lục II
Nghiên cứu cho thấy 35% sinh viên ngành kinh tế xây dựng đã phát triển được phương pháp học tập hiệu quả Tuy nhiên, vẫn còn một tỷ lệ lớn sinh viên tỏ ra thờ ơ hoặc gặp khó khăn trong việc hình thành phương pháp học tập của riêng mình.
Thứ ba, sinh viên đã xây dựng được phương pháp học tập nhưng không đạt được kết quả như mong muốn
Theo khảo sát, chỉ có 38.94% sinh viên hài lòng với phương pháp học tập của mình, trong khi 61.06% còn lại chưa hài lòng Sự hài lòng này thường liên quan đến việc sinh viên có đạt được mục tiêu học tập hay không Đối với sinh viên ngành luật kinh tế, mục tiêu tối thiểu là qua môn, trong khi mục tiêu cao nhất là nhận học bổng hoặc đứng đầu lớp Tuy nhiên, chỉ có 43.1% sinh viên đạt hoặc vượt qua mục tiêu đề ra, trong khi 56.90% vẫn chưa đạt được những gì mong muốn.
Thứ tư, sinh viên xây dựng phương pháp học tập không dựa trên chuẩn đầu ra do nhà trường ban hành
Một yếu tố quan trọng trong việc xây dựng phương pháp học tập cá nhân là xác định mục tiêu và yêu cầu chuẩn đầu ra cho sinh viên ngành luật kinh tế Nhà trường quyết định chuẩn đầu ra dựa trên chất lượng giáo dục và kỹ năng cần thiết để đáp ứng nhu cầu nghề nghiệp, nhằm đảm bảo chất lượng giáo dục và định hướng cho sinh viên Tuy nhiên, có đến 52.47% sinh viên chưa biết đến quyết định này về chuẩn đầu ra cho ngành luật kinh tế.
12 Câu 3, mục 2, phụ lục I – STT 3, mục 1, phần 1, phụ lục II
Một trong những định hướng quan trọng trong việc xây dựng phương pháp học tập là quyết định chuẩn đầu ra, tuy nhiên hơn 50% sinh viên vẫn chưa nhận thức được điều này Thực tế, chỉ có 45.18% sinh viên xây dựng phương pháp học tập dựa trên chuẩn đầu ra, trong khi phần lớn sinh viên còn lại có thể chưa chủ động trong việc phát triển phương pháp học tập hoặc không căn cứ vào các yêu cầu thực tế về kỹ năng cần thiết theo quyết định chuẩn đầu ra cho ngành luật kinh tế.
Theo số liệu so sánh tỉ lệ sinh viên biết đến quyết định chuẩn đầu ra của ngành luật kinh tế qua các năm, sinh viên K40 có tỉ lệ không biết cao nhất, đạt 58.55% Trong khi đó, tỉ lệ này ở sinh viên K41 là 48.29% và sinh viên K42 là 51.15%.
Sinh viên ngành Luật kinh tế vẫn gặp nhiều hạn chế trong việc xây dựng phương pháp học tập hiệu quả Họ chưa tìm ra phương pháp học khoa học, thiếu chủ động trong việc phát triển phương pháp học tập cá nhân và chưa xây dựng được phương pháp học dựa trên chuẩn đầu ra.
Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế trong việc xây dựng phương pháp học tập của sinh viên ngành luật kinh tế
Để hiểu rõ nguyên nhân dẫn đến những tồn tại và hạn chế trong việc xây dựng phương pháp học tập của sinh viên ngành luật kinh tế, cần phải xem xét một cách toàn diện cả nguyên nhân chủ quan và khách quan.
Thứ nhất, do sự bị động trong việc học tập của sinh viên
Nhiều sinh viên hiện nay vẫn còn thờ ơ với việc học, chủ yếu chỉ học để thi và đối phó, chưa thực sự chú trọng đến việc tiếp thu kiến thức một cách sâu sắc.
Nhiều sinh viên thiếu hứng thú và say mê trong việc học tập, dẫn đến việc ít người tìm hiểu và nghiên cứu các phương pháp học tập hiệu quả Hệ quả là sinh viên không nhận thức đúng vai trò của phương pháp học tập và chưa tìm ra cách học khoa học phù hợp với bản thân, từ đó ảnh hưởng đến khả năng tiếp thu và áp dụng kiến thức vào thực tiễn.
Thứ hai, do ảnh hưởng của phương pháp học truyền thống, chưa quen với cách học mới
Nhiều sinh viên hiện nay vẫn duy trì phương pháp học truyền thống, chỉ tập trung vào việc ghi chép và học thuộc những kiến thức mà giảng viên truyền đạt, dẫn đến việc thiếu chủ động trong việc xây dựng phương pháp học tập Họ thường có tâm lý ỷ lại, không ý thức tự học và nghiên cứu, chỉ học một cách cảm tính mà không có sự sáng tạo, như thể thực hiện theo một quy trình đã được lập trình sẵn.
Phương pháp học tập không phù hợp ở đại học chủ yếu do ảnh hưởng của phương thức dạy học truyền thống Hệ thống tín chỉ cho phép sinh viên tự chủ trong việc lập kế hoạch học tập, lựa chọn môn học và thời gian học Tuy nhiên, điều này đòi hỏi sinh viên phải có ý thức tự học và khả năng xây dựng kế hoạch nghiên cứu khoa học Sự thiếu hụt trong việc phát triển phương pháp học tập cá nhân đã dẫn đến những sai lệch trong quá trình học tập của sinh viên.
38 với phương thức cũng như yêu cầu để tiếp thu tri thức ở hiện tại làm cho kết quả học tập của sinh viên không được như mong đợi
Việc xây dựng phương pháp học tập là quá trình tìm kiếm, áp dụng và điều chỉnh phù hợp với từng môn học, tuy nhiên sinh viên thường thiếu kiên nhẫn và ngại thay đổi Khi gặp khó khăn trong tự học, nhiều sinh viên trở nên lười biếng và nhanh chóng từ bỏ, dẫn đến việc họ không còn mặn mà trong việc phát triển phương pháp học tập Một phương pháp học tập không hoàn thiện sẽ không mang lại kết quả tốt cho sinh viên.
Sinh viên thường không tìm hiểu kỹ về yêu cầu chuẩn đầu ra của trường và nhà tuyển dụng, dẫn đến việc áp dụng phương pháp học tập không hiệu quả Thay vì theo dõi thông tin từ trang web của trường và các nguồn tuyển dụng, nhiều sinh viên lại dành thời gian vào mạng xã hội, khiến họ không cập nhật kịp thời những yêu cầu quan trọng Điều này giải thích tại sao họ không nhận thức được tầm quan trọng của các quyết định chuẩn đầu ra, như trong ngành Luật kinh tế, mà nhà trường đã đề ra.
Mối quan hệ giữa phương pháp học tập và kỹ năng là rất chặt chẽ, vì việc áp dụng đúng phương pháp sẽ giúp nâng cao khả năng thành thạo trong học tập.
39 một kỹ năng nếu sinh viên không biết và không xây dựng phương pháp để rèn luyện nó
Thứ nhất: Do công tác phổ biến của nhà trường liên quan đến các vấn đề xây dựng phương pháp học tập còn hạn chế
Một trong những nguyên nhân hạn chế trong việc xây dựng phương pháp học tập là do công tác tập huấn từ phía nhà trường Mặc dù trong những năm gần đây, nhà trường đã tổ chức các buổi tập huấn nhằm nâng cao kỹ năng cho sinh viên, nhưng phần lớn chỉ diễn ra vào đầu năm học và chủ yếu dành cho sinh viên năm nhất Thời điểm này, các tân sinh viên vẫn còn bỡ ngỡ, chưa định hình được phương pháp học và cách giảng dạy tại đại học.
Các buổi tập huấn và trao đổi thường diễn ra với số lượng hạn chế, chỉ có 1-2 sinh viên tham gia và truyền đạt lại cho lớp, dẫn đến hiệu quả không cao Những sinh viên này có thể không nêu hết các vấn đề mà các bạn khác gặp phải trong việc xây dựng phương pháp học tập Hơn nữa, thái độ tham gia của sinh viên thường không tích cực; nhiều người chỉ tham dự vì yêu cầu bắt buộc, không có sự tương tác và không chủ động giải quyết thắc mắc Điều này khiến cho những khó khăn trong việc học tập vẫn tồn tại, và định hướng cá nhân không rõ ràng, ảnh hưởng đến hiệu quả học tập.
Trong các buổi tập huấn và hội thảo của nhà trường, chủ đề học thuật và kiến thức chuyên môn thường được chú trọng, trong khi việc xây dựng phương pháp học tập để nâng cao kỹ năng cho sinh viên lại bị xem nhẹ Điều này dẫn đến việc sinh viên chưa nhận thức rõ và chưa phát triển được phương pháp học tập hiệu quả cho bản thân, ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng chuẩn đầu ra theo quyết định của nhà trường.
Thứ hai: Chương trình giáo dục của nhà trường chưa chú trọng đến việc định hướng sinh viên xây dựng phương pháp học tập
Hiện nay, chương trình giáo dục của nhà trường chưa có chuyên đề hay môn học riêng biệt nào dành cho việc xây dựng phương pháp học tập cho sinh viên, mặc dù các buổi tập huấn về kỹ năng này chưa thực sự hiệu quả Trong khi đó, quyết định chuẩn đầu ra yêu cầu sinh viên phải đáp ứng nhiều kỹ năng, bao gồm cả kỹ năng chuyên môn và các kỹ năng bổ trợ khác.
Mục tiêu giảng dạy hiện nay không chỉ là truyền đạt kiến thức chuyên môn mà còn hướng dẫn sinh viên rèn luyện kỹ năng và phát triển phương pháp học tập chủ động Giảng viên cần khuyến khích sự sáng tạo và khả năng tự nghiên cứu của sinh viên, tuy nhiên, không phải giảng viên nào cũng thực hiện được điều này Một số giảng viên vẫn chỉ tập trung vào việc truyền đạt kiến thức mà quên mất vai trò quan trọng trong việc khuyến khích sinh viên tự học và sáng tạo.
Trong quá trình học tập, sinh viên thường chia sẻ quan điểm của mình về việc tự học và tự nghiên cứu Nhiều ý kiến đưa ra là hợp lý và đáng chú ý.
Nhiều sinh viên gặp phải những vấn đề chưa hợp lý trong quá trình học tập Tuy nhiên, một bộ phận nhỏ giảng viên không chỉ không công nhận mà còn bác bỏ ý kiến của sinh viên, dẫn đến sự chán nản và tự ti trong họ Hành động này làm giảm niềm tin vào khả năng tự tìm hiểu và nghiên cứu, từ đó dập tắt ý chí tự học của sinh viên.
Thứ ba, nguồn tài liệu tham khảo về xây dựng phương pháp học tập của sinh viên còn hạn chế
Định hướng xây dựng phương pháp học tập
Nâng cao chất lượng đào tạo là nhu cầu thiết yếu của xã hội hiện nay, ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự phát triển nguồn lực Trong số nhiều định hướng cải thiện chất lượng, xây dựng phương pháp học tập được xem là yếu tố quan trọng tại các cơ sở giáo dục Hiện nay, phương pháp học tập đang giao thoa giữa truyền thống và chủ động, dẫn đến việc sinh viên chưa tìm được phương pháp phù hợp hoặc áp dụng phương pháp chưa khoa học Do đó, việc định hướng xây dựng phương pháp học tập cho sinh viên trở thành yêu cầu cấp thiết.
Để xây dựng phương pháp học tập hiệu quả tối ưu, cần chú ý đến 43 thiết kế quan trọng trong xây dựng phương pháp học tập Những yêu cầu cơ bản sau đây là cần thiết để định hướng cho quá trình này.
Xác định chính xác chủ thể là bước đầu tiên quan trọng trong việc xây dựng phương pháp học tập hiệu quả Mục tiêu của việc này là nâng cao hiệu quả học tập cho sinh viên, vì vậy sinh viên đóng vai trò trung tâm trong quá trình định hướng phương pháp học tập.
Việc xây dựng phương pháp học tập là vô cùng cần thiết, đánh dấu sự đổi mới trong tư duy của sinh viên Trước đây, nhiều người cho rằng phương pháp học tập không quan trọng, chỉ cần ôn thi vào thời điểm gần kỳ thi Tuy nhiên, cần thay đổi quan điểm này và nhận thức rõ ràng về tác dụng lớn lao của phương pháp học tập, giúp sinh viên rèn luyện tính tự giác và khả năng nghiên cứu trong từng môn học cụ thể Khi hiểu rõ bản chất của phương pháp học tập tốt, sinh viên mới có thể chủ động xây dựng phương pháp phù hợp với bản thân.
Để định hướng hiệu quả trong việc học tập, việc nhận thức về tầm quan trọng của việc xây dựng phương pháp học tập là bước cần thiết, giúp lựa chọn phương pháp phù hợp.
Hai là, sinh viên xây dựng phương pháp học tập phải dựa vào chuẩn đầu ra do nhà trường ban hành
Theo khảo sát của nhóm nghiên cứu, số lượng sinh viên nhận thức về chuẩn đầu ra của ngành luật kinh tế tại trường Đại học Luật – Đại học Huế vẫn còn hạn chế.
Việc tiếp cận phương pháp học tập hiện nay còn chậm trễ, dẫn đến hiệu quả chưa cao trong việc đạt chuẩn đầu ra Nhiều sinh viên chưa hài lòng với phương pháp và kết quả học tập của mình, cho thấy quá trình nắm bắt thông tin còn thiếu chủ động Chuẩn đầu ra không chỉ là yêu cầu thiết yếu trong đào tạo mà còn là kim chỉ nam giúp sinh viên điều chỉnh cách học để đáp ứng yêu cầu này Định hướng xây dựng phương pháp học tập cần linh hoạt và phù hợp với từng môn học, yêu cầu kiến thức khác nhau Để chọn lựa phương pháp học tập phù hợp, điều quan trọng nhất là sinh viên cần hiểu rõ mục tiêu của mình, từ đó mới có thể xác định được con đường đúng đắn để đạt được thành công.
Ba là, khi xây dựng pháp học tập phải đáp ứng được các yêu cầu sau:
Xây dựng phương pháp học tập phải đáp ứng được yêu cầu chuẩn đầu ra của nhà trường
Phương pháp học tập phải giúp cho người học tiếp thu, phát huy và vận dụng kiến thức vào thực tiễn một cách hiệu quả nhất
Xây dựng một phương pháp học tập hiệu quả giúp người học phát triển kỹ năng cần thiết, đáp ứng các yêu cầu cơ bản cho công việc trong tương lai.
Giải pháp về xây dựng phương pháp học tập hoàn thiện các kỹ năng đáp ứng chuẩn đầu ra cho sinh viên ngành luật kinh tế
3.2.1 Sinh viên phải xây dựng phương pháp học tập chủ động
Trước khi triển khai phương pháp học tập chủ động, việc nắm rõ các thông tin quan trọng như chuẩn đầu ra của trường, Luật giáo dục và các nghị quyết liên quan là rất cần thiết Điều này giúp xác định đúng vấn đề và đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp học tập hiệu quả.
Sinh viên cần xây dựng phương pháp học tập chủ động dựa trên các chuẩn mực như luật giáo dục và nghị quyết của nhà trường, nhưng hiện nay việc tiếp cận thông tin này còn hạn chế Nhiều sinh viên có xu hướng chủ quan và cho rằng việc tìm hiểu các quy định là không cần thiết, dẫn đến việc xây dựng phương pháp học tập sai lệch với yêu cầu của nhà trường Để thành công trong việc phát triển phương pháp học tập, sinh viên cần chủ động tìm kiếm thông tin qua các nguồn như thư viện pháp luật, trang thông tin của trường, và tham gia các buổi sinh hoạt để nắm bắt thông tin hữu ích từ bạn bè và anh chị đi trước.
Để xây dựng phương pháp học tập chủ động, sinh viên cần chủ động tìm hiểu thông tin về yêu cầu của nhà trường, từ đó có định hướng rõ ràng cho việc phát triển phương pháp học tập hiệu quả.
Theo nghị quyết số 14/2005, việc đổi mới phương pháp học tập chủ động là nhiệm vụ quan trọng trong việc cải cách giáo dục đại học Việt Nam giai đoạn 2006 – 2020, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục quốc gia.
Triển khai đổi mới phương pháp đào tạo cần tuân thủ ba tiêu chí chính: trang bị cho người học cách học hiệu quả, khuyến khích tính chủ động của họ, và tích cực ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy và học Đồng thời, cần khai thác các nguồn tư liệu giáo dục mở cùng với tài liệu từ Internet, đồng thời lựa chọn và sử dụng các chương trình, giáo trình tiên tiến từ các quốc gia khác.
Trong bối cảnh giáo dục hiện nay, việc xây dựng phương pháp học tập hiệu quả đang trở thành một vấn đề cấp bách Người học cần chủ động thay đổi phương pháp học để đạt hiệu quả tối ưu, đồng thời thực hiện trách nhiệm đổi mới giáo dục theo nghị quyết Để phát huy tính chủ động trong học tập, người học cần hiểu rõ về phương pháp học tập chủ động, một phương pháp giúp sinh viên tự tìm kiếm kiến thức dưới sự hướng dẫn của giảng viên Phương pháp này chuyển đổi vai trò trung tâm trong lớp học từ giảng viên sang người học, từ đó tạo điều kiện cho sinh viên trở thành chủ thể chính trong quá trình học tập.
Muốn thực hiện có hiệu quả phương pháp này vào thực tiễn giảng dạy, học tập thì cần thiết phải thay đổi những nét cơ bản sau đây:
Thứ nhất, thay đổi phương pháp giảng dạy và học tập
Việc chuyển đổi từ phương pháp giảng dạy truyền thống sang phương pháp học tập chủ động gặp nhiều khó khăn, do thói quen học tập bị động đã tồn tại lâu dài Trong mô hình cũ, giảng viên thường là trung tâm của lớp học, trong khi người học chủ yếu chỉ ngồi nghe và ít có cơ hội tương tác Hệ quả của điều này là sự hiểu biết của người học không được phát triển đầy đủ.
Trong quá trình học tập, nhiều sinh viên thường phụ thuộc vào giảng viên để giải quyết vấn đề, dẫn đến thói quen ỷ lại Mặc dù gặp nhiều khó khăn, người học cần thay đổi phương pháp học tập không hiệu quả này để tìm ra giải pháp phù hợp cho cả bản thân và giảng viên.
Sinh viên cần thực hiện việc tự học trước khi lên lớp, bao gồm việc chuẩn bị bài và nghiên cứu kiến thức để tự giải quyết các vấn đề cơ bản Những vấn đề còn vướng mắc cần được tìm hiểu sâu hơn để có thể đặt câu hỏi cho giảng viên Việc tự học này đóng vai trò quan trọng trong việc hướng đến phương pháp học tập chủ động.
Khi sinh viên nắm vững kiến thức về một vấn đề, họ có khả năng tiếp cận thông tin nhanh chóng hơn Điều này không chỉ giúp họ hiểu sâu hơn mà còn thúc đẩy khả năng tư duy sáng tạo dựa trên nền tảng kiến thức đã tích lũy.
+ Việc tự học ở nhà góp phần đẩy mạnh trách nhiệm của sinh viên trong quá trình nghiên cứu
Tự học tại nhà giúp sinh viên nâng cao sự tự tin vào kiến thức của bản thân, từ đó chủ động giải quyết các vấn đề mà không cần phụ thuộc vào sự hướng dẫn của giảng viên.
Sự chủ động trong nghiên cứu của sinh viên không chỉ giúp mở rộng kiến thức mà còn làm phong phú thêm nguồn tài liệu mà họ tiếp cận Khác với phương pháp học tập thụ động, nơi sinh viên chỉ dựa vào sách giáo khoa và giảng viên, phương pháp học tập chủ động cho phép sinh viên khám phá các bài báo khoa học, nghiên cứu từ những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực pháp luật, cũng như các tài liệu liên quan đến vấn đề mà họ quan tâm.
- Đối với giảng viên (người dạy):
Việc sinh viên tìm hiểu vấn đề trước khi lên lớp giúp giảng viên truyền đạt kiến thức một cách hiệu quả hơn, tạo điều kiện cho cả hai bên đặt câu hỏi và tương tác Sự tương tác này giúp rút ngắn khoảng cách giữa người dạy và người học, đồng thời kết nối người học với kiến thức một cách gần gũi hơn.
Trước đây, giảng viên thường chỉ tập trung vào việc truyền đạt tri thức qua phương pháp đọc - chép, dẫn đến việc sinh viên dễ quên kiến thức sau khi thi Tuy nhiên, với phương pháp học tập chủ động, giảng viên đã chuyển từ vai trò trung tâm sang người định hướng, giúp sinh viên nghiên cứu và giải quyết các vấn đề còn vướng mắc Họ không chỉ hình thành các năng lực như sáng tạo và hợp tác mà còn hướng dẫn sinh viên về phương pháp nghiên cứu khoa học và cách học hiệu quả Việc học hiện nay cần đáp ứng yêu cầu của cuộc sống hiện tại và tương lai, với kiến thức hữu ích cho sự phát triển cá nhân và xã hội.
Giảng viên trong phương pháp học tập chủ động đóng vai trò như người điều phối, giúp điều chỉnh sự tương tác giữa sinh viên với nhau và giữa sinh viên với giảng viên.