Nội dung và phương pháp nghiên cứu
Địa điểm nghiên cứu
Công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thực hiện dự án nghiên cứu tại huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang.
Thời gian nghiên cứu
- Luận văn được thực hiện từ tháng 5/2014 đến tháng 8/2016
Trong giai đoạn 2011-2015, số liệu về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất đã được thu thập một cách hệ thống.
Trong tháng 5 và tháng 6 năm 2016, chúng tôi đã tiến hành phỏng vấn các hộ gia đình và cá nhân bị thu hồi đất, cùng với những người thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
Đối tượng nghiên cứu
Công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất cho dự án đầu tư xây dựng tại huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang, đặc biệt là trong Dự án đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi cho người dân và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.
Hộ gia đình và cá nhân sẽ được bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện Dự án đầu tư xây dựng, cải tạo và nâng cấp Quốc lộ 1 tại huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang.
- Người liên quan trực tiếp đến thực hiện BT, HT, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất tại Dự án nghiên cứu.
Nội dung nghiên cứu
3.4.1 Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội tại huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang
3.4.2 Thực trạng quản lý, sử dụng đất và công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang
3.4.3 Kết quả bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại dự án nghiên cứu
3.4.4 Đánh giá công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại dự án nghiên cứu 3.4.5 Giải pháp hoàn thiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định khi Nhà nước thu hồi đất
Phương pháp nghiên cứu
Dự án trọng điểm tại tỉnh Bắc Giang có phạm vi ảnh hưởng rộng, liên quan đến nhiều xã, thị trấn và số hộ lớn Với diện tích và loại đất thu hồi đáng kể, dự án tạo điều kiện thuận lợi để đánh giá, so sánh công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn.
Dự án được thực hiện dựa trên hai Luật Đất đai 2003 và 2013, tạo cơ sở cho việc nghiên cứu và so sánh các quy định cũng như chế độ chính sách liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
3.5.2 Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp
Thu thập các tài liệu và số liệu hiện có về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, cùng với thông tin về quản lý và sử dụng đất tại huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang từ Chi cục Thống kê huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang.
Quyết định thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, cùng với danh sách các hộ dân có đất bị thu hồi, được thu thập tại Trung tâm Phát triển quỹ đất và Cụm công nghiệp huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang.
Các văn bản quy phạm pháp luật và quyết định của UBND tỉnh Bắc Giang liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và giá bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất được thu thập tại Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Giang cũng như Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Việt Yên.
3.5.3 Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp
Điều tra trực tiếp và ngẫu nhiên các hộ gia đình, cá nhân trong diện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất nhằm đảm bảo tính minh bạch Nội dung điều tra bao gồm mức giá bồi thường, tiến độ thực hiện dự án, mục đích sử dụng tiền bồi thường, những khó khăn gặp phải sau thu hồi đất, và thái độ của cán bộ thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Số lượng phiếu điều tra sẽ được xác định theo công thức cụ thể.
(Lê Huy Bá và cs., 2006)
Trong đó: n - Số phiếu điều tra;
N - Tổng số các hộ gia đình, cá nhân có đất bị thu hồi tại dự án; e - Sai số tiêu chuẩn ( e = 5-15%)
Thay vào công thức trên với e chọn bằng 10% (giá trị trung bình của sai số tiêu chuẩn), ta có:
Ngoài việc điều tra hộ gia đình, cá nhân được bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, còn thực hiện điều tra bằng phiếu in sẵn đối với 100% người liên quan trực tiếp đến công tác này tại dự án nghiên cứu, bao gồm 12 người, trong đó có 7 viên chức.
Trung tâm Phát triển quỹ đất và Cụm công nghiệp huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang, cùng với 05 công chức địa chính từ các xã, thị trấn có đất bị thu hồi, tiến hành điều tra theo các tiêu chí như trình tự thực hiện bồi thường (BT), hỗ trợ (HT), tái định cư (TĐC); đơn giá bồi thường cho đất và tài sản trên đất; áp lực từ cấp trên trong quá trình thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; và phản hồi từ người dân bị thu hồi đất.
3.5.3 Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu
Dữ liệu được thu thập và xử lý bằng phần mềm Microsoft Office Excel 2010 nhằm tạo ra các bảng số liệu liên quan đến điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, tình hình sử dụng đất, số hộ bị ảnh hưởng trong dự án, cũng như diện tích các loại đất bị thu hồi Kết quả điều tra từ người bị thu hồi đất và cán bộ thực hiện thu hồi đất sẽ là cơ sở cho việc so sánh và đánh giá hiệu quả công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
3.5.4 Phương pháp phân tích, so sánh số liệu
Phân tích công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư (BT, HT, TĐC) tại địa bàn nghiên cứu dựa trên các số liệu tổng hợp từ ý kiến người dân và những người thực hiện công tác này, bao gồm giá bồi thường đất, tài sản, vật kiến trúc, cây cối hoa màu, cùng các chính sách hỗ trợ, thuận lợi và khó khăn tại nơi ở mới Nghiên cứu cũng xem xét trình độ năng lực của người thực hiện, sự hiểu biết của người dân và những bất cập trong quá trình thực hiện dự án So sánh việc thực hiện công tác BT, HT, TĐC giữa Luật Đất đai 2003 và Luật Đất đai hiện hành để đánh giá sự khác biệt và hiệu quả trong việc áp dụng các quy định pháp luật.
2013, như quy trình thực hiện BT, HT, TĐC; xác định giá đất cụ thể (hệ số điều chỉnh giá đất); về hỗ trợ khi thu hồi đất nông nghiệp
Tiêu chí đánh giá công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư bao gồm diện tích đất bị thu hồi, đơn giá bồi thường so với giá thị trường, mức hỗ trợ, tiến độ thực hiện, sự hiểu biết của người dân về chính sách, ý thức phối hợp của cộng đồng, tinh thần và thái độ của cán bộ thực hiện, đời sống và việc làm của người dân sau thu hồi, năng lực chuyên môn của người thực hiện, cũng như áp lực công việc và sự chấp hành pháp luật của người được bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.