NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG BÙI THỊ MAI PHƯƠNG HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI - CHI NHÁNH TỈNH BẮC NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI - 2021 Tai ngay!!! Ban co the xoa dong chu nay!!! 17014127389681000000 NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG - BÙI THỊ MAI PHƯƠNG HOẠT ĐỘNG KIỂM SỐT NỘI BỘ TẠI NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI - CHI NHÁNH TỈNH BẮC NINH Chuyên ngành: Tài - Ngân hàng Mã số: 8340201 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học:TS TRẦN NGỌC MAI HÀ NỘI - 2021 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn đề tài “Hoạt động kiểm sốt nội Ngân hàng Chính sách xã hội Chi nhánh tỉnh Bắc Ninh” cơng trình nghiên cứu cá nhân thời gian qua Mọi số liệu sử dụng phân tích luận văn kết nghiên cứu tơi tự tìm hiểu, phân tích cách khách quan, trung thực, có nguồn gốc rõ ràng chưa công bố hình thức Tơi xin chịu hồn tồn trách nhiệm có khơng trung thực thơng tin sử dụng cơng trình nghiên cứu Hà Nội, ngày tháng năm 2021 Tác giả luận văn Bùi Thị Mai Phương ii MỤC LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT iv DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ v MỞ ĐẦU CHƯƠNG NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ CỦA NGÂN HÀNG 1.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ TRONG NGÂN HÀNG 1.1.1 Khái niệm vai trò Kiểm soát nội Ngân hàng 1.1.2 Hệ thống kiểm soát nội Ngân hàng 12 1.2 CÔNG TÁC KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI14 1.2.1 Quan niệm hệ thống kiểm soát nội ngân hàng thương mại 14 1.2.2 Các yếu tố cấu thành nên hệ thống kiểm soát nội ngân hàng thương mại 15 1.3 MỘT SỐ BÀI HỌC KINH NGHIỆM VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ CỦA NGÂN HÀNG TRÊN THẾ GIỚI VÀ Ở VIỆT NAM 17 1.3.1 Bài học kinh nghiệm số quốc gia 17 1.3.2 Bài học kinh nghiệm Việt Nam 20 KẾT LUẬN CHƯƠNG 22 CHƯƠNG THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI CHI NHÁNH TỈNH BẮC NINH 23 2.1 GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI CHI NHÁNH TỈNH BẮC NINH 23 2.1.1 Giới thiệu chung 23 2.1.2 Lịch sử hình thành phát triển 23 2.1.3 Cơ cấu tổ chức 25 2.1.4 Kết hoạt động đến hết tháng đầu năm 2021 27 2.2 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KIỂM SỐT NỘI BỘ TẠI NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI CHI NHÁNH TỈNH BẮC NINH 30 2.2.1 Kiểm soát nội Chi nhánh Ngân hàng sách xã hội 30 2.2.2 Khung pháp lý quy định, hướng dẫn kiểm soát nội 41 2.2.3 Mơ hình tổ chức hệ thống kiểm sốt nội ngân hàng sách xã hội 43 iii 2.2.4 Thực trạng hoạt động hệ thống kiểm soát nội Ngân hàng Chính sách xã hội Chi nhánh tỉnh Bắc Ninh 50 2.3 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG KIỂM SỐT NỘI BỘ TẠI NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI CHI NHÁNH TỈNH BẮC NINH 74 2.3.1 Ưu điểm 74 2.3.2 Hạn chế nguyên nhân 76 KẾT LUẬN CHƯƠNG 81 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC KIỂM SỐT NỘI BỘ TẠI NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI CHI NHÁNH TỈNH BẮC NINH 82 3.1 ĐỊNH HƯỚNG HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI CHI NHÁNH TỈNH BẮC NINH 82 3.1.1 Định hướng hoạt động NHCSXH Chi nhánh tỉnh Bắc Ninh 82 3.1.2 Định hướng hoạt động kiểm soát nội NHCSXH Chi nhánh tỉnh Bắc Ninh 84 3.2 GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC KIỂM SỐT NỘI BỘ TẠI NHCSXH TỈNH BẮC NINH 85 3.2.1 Hồn thiện mơi trường kiểm soát 85 3.2.2 Hồn thiện hệ thống thơng tin 87 3.2.3 Hoàn thiện nguyên tắc, thủ tục trình tự kiểm sốt 89 3.2.4 Nâng cao lực cán bộ, đánh giá hệ thống Kiểm soát nội 92 3.3 MỘT SỐ KIẾN NGHỊ 95 3.3.1 Kiến nghị với Chính phủ 95 3.3.2 Kiến nghị với Ngân hàng sách xã hội Việt Nam 96 KẾT LUẬN CHƯƠNG 98 KẾT LUẬN 99 TÀI LIỆU THAM KHẢO 101 iv DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CBNV Cán nhân viên CBTD Cán tín dụng CSTD Chính sách tín dụng DMTD Danh mục tín dụng HĐQT Hội đồng quản trị KTXH Kinh tế xã hội NHCSXH Ngân hàng Chính sách xã hội NHCSXH Chi nhánh tỉnh Ngân hàng Chính sách xã hội- Chi nhánh tỉnh Bắc Ninh Bắc Ninh NHCSXH Chi nhánh Thừa Ngân hàng Chính sách xã hội- Chi nhánh Thừa Thiên Huế Thiên Huế NHCSXH Chi nhánh TP Đà Ngân hàng Chính sách xã hội- Chi nhánh TP Đà Nẵng Nẵng NHNN Ngân hàng Nhà nước NQH Nợ hạn TCTD Tổ chức tín dụng Tổ TK & VV Tổ tiết kiệm vay vốn LĐTB&XH Lao động thương binh xã hội UBND Ủy ban nhân dân v DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ Bảng Danh sách văn KSNB NHCSXH 43 Bảng 2 Thống kê tổng hợp số lượt kiểm tra giám sát NHCSXH Chi nhánh tỉnh Bắc Ninh đơn vị trực thuộc 56 Bảng Kết kiểm tra, kiểm soát nội công tác kế hoạch nguồn vốn 60 Bảng Kết kiểm tra KSNB cơng tác tín dụng NHCSXH Chi nhánh tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2019-Q2.2021 64 Bảng Kết kiểm tra hồ sơ tín dụng NHCSXH Chi nhánh tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2019-Q2.2021 68 Biểu đồ Tổng lượt kiểm tra giám sát đoàn kiểm tra đến NHCSXH Chi nhánh tỉnh Bắc Ninh đơn vị trực thuộc năm 2019-Q2.202151 Biểu đồ 2 So sánh tổng lượt kiểm tra giám sát chi nhánh Thừa Thiên Huế, TP Đà Nẵng Bắc Ninh 52 Biểu đồ Tổng nguồn vốn NHCSXH Chi nhánh tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2019-Q2.2021 62 Biểu đồ So sánh tổng nguồn vốn chi nhánh Thừa Thiên Huế, TP Đà Nẵng Bắc Ninh quý 2021 63 Biểu đồ Kết kế hoạch cơng tác tín dụng NHCSXH Chi nhánh tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2019-Q2.2021 65 Biểu đồ Nợ hạn tỷ lệ nợ hạn NHCSXH Chi nhánh tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2019-Q2.2021 67 Biểu đồ Kết đối chiếu công khai NHCSXH Chi nhánh tỉnh Bắc Ninh 2019-Q2.2021 69 Biểu đồ So sánh tổng dư nợ tỷ lệ nợ hạn NHCSXH chi nhánh Thừa Thiên Huế, TP Đà Nẵng Bắc Ninh quý 2021 70 Biểu đồ Kết kiểm tra chứng từ kế toán NHCSXH Chi nhánh tỉnh vi Bắc Ninh giai đoạn 2019-Q2.2021 72 Biểu đồ 10 Phân loại hồ sơ, chứng từ kế toán kiểm tra NHCSXH Chi nhánh tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2019-Q2.2021 73 Sơ đồ Mơ hình tổ chức NHCSXH tỉnh Bắc Ninh 25 Sơ đồ 2 Hệ thống kiểm soát nội NHCSXH 44 Sơ đồ Hoạt động nghiệp vụ hệ thống kiểm tra kiểm soát nội 46 MỞ ĐẦU Sự cần thiết nghiên cứu đề tài Đối với quốc gia, hệ thống ngân hàng ln giữ vai trị huyết mạch kinh tế, góp phần kiểm sốt lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, tạo tảng quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Với vai trò trung gian tài chính, hoạt động kinh doanh ngân hàng loại hình kinh doanh có nhiều rủi ro, dễ bị tổn thương có gian lận sai sót Việc bảo đảm an toàn hoạt động kinh doanh ngân hàng quan tâm đặc biệt Một ngân hàng “có vấn đề” gây nên đổ vỡ dây chuyền hệ thống tài ngân hàng, ảnh hưởng lớn toàn kinh tế Trong đó, Kiểm sốt nội (KSNB) yếu tố quan trọng để Ngân hàng hoạt động an toàn, hiệu tránh rủi ro Các ngân hàng coi trọng công tác KSNB quá trình quản trị điều hành đảm bảo rằ ng Ngân hàng ln tn thủ pháp luật và các qui định nội nhằm giảm thiểu rủi ro hoạt động; ngăn chặn, phát sửa chữa kịp thời sai phạm Ngân hàng Chính sách xã hội tổ chức tín dụng đặc thù thành lập theo Quyết định số 131/2002/QĐ-TTg ngày 04 tháng 10 năm 2002 Thủ tướng Chính phủ, thành lập để thực sách tín dụng ưu đãi người nghèo đối tượng sách khác, cơng cụ địn bẩy kinh tế Nhà nước nhằm giúp hộ nghèo, hộ cận nghèo đối tượng sách có điều kiện tiếp cận vốn tín dụng ưu đãi để phát triển sản xuất, tạo việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện điều kiện sống, vươn lên nghèo, góp phần thực sách phát triển kinh tế gắn liền với xóa đói, giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội Hành trình gần 20 năm hình thành và phát triể n, NHCSXH phát triển với quy mô ma ̣ng lưới rô ̣ng mở, dư nơ ̣ tín dụng ngày tăng cao và khối lượng khách hàng ngày lớn đòi hỏi hoa ̣t đô ̣ng của ngân hàng phải có bô ̣ máy tổ chức và điề u hành kỷ cương khoa ho ̣c Để ngăn ngừa những tổ n thấ t và các rủi ro có thể xảy quá trình hoa ̣t đô ̣ng của NHCSXH, yêu cầu NHCSXH phải có những biê ̣n pháp quản lý hiê ̣u quả Biê ̣n pháp quan tro ̣ng nhấ t là NHCSXH phải thiế t lâ ̣p đươ ̣c ̣ thớ ng Kiểm sốt nội mơ ̣t cách đầ y đủ và có hiê ̣u quả Trong những năm qua, hoa ̣t đô ̣ng kiể m tra giám sát ta ̣i Trung ương chi nhánh các tỉnh và thành phố đã đươ ̣c triể n khai ma ̣nh me.̃ Các đơn vi ̣đã chủ đô ̣ng xây dựng kế hoa ̣ch, tăng cường công tác kiể m tra giá m sát trực tiế p, giám sát từ xa, kiể m tra chuyên đề diễn liên tu ̣c, phúc tra hàng năm, góp phầ n ̣n chế các tồn ta ̣i, sai pha ̣m và đươ ̣c chỉnh sửa kip̣ thời Tuy nhiên, HTKSNB dừng lại việc giám sát từ xa và kiểm tra phát sai sót, sai pha ̣m mà chưa chú tro ̣ng đế n công tác phòng ngừa từ các bô ̣ phâ ̣n, cán bô ̣ trực tiế p giao dich ̣ với Tổ Tiết kiệm vay vốn, Hội đoàn thể nhâ ̣n ủy thác và với khách hàng Đă ̣c biê ̣t, đớ i với NHCSXH thì nghiệp vụ tín dụng mang tính đặc thù cao, chủ yếu là ủy thác số nội dung công việc qua các Hô ̣i đoàn thể thơng qua Tở Tiết kiệm vay vốn Vì thế, Kiểm sốt nội khơng thực NHCSXH mà cịn thơng qua Tổ chức trị xã hội, Tổ Tiết kiệm vay vốn, Ban đại diện Hội đồng quản trị cấp Từ lý nhu cầu thực tiễn đơn vị, tơi lựa chọn đề tài “Hoạt động kiểm sốt nội Ngân hàng Chính sách xã hội Chi nhánh tỉnh Bắc Ninh” với mong muốn góp phần nâng cao hiệu cơng tác Kiểm sốt nội NHCSXH nói chung Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Bắc Ninh nói riêng Tổng quan tình hình nghiên cứu Ngân hàng Chính sách xã hội ngân hàng sách thành lập để thực sách tín dụng ưu đãi hộ nghèo đối tượng