oNGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG *** VŨ THỊ TỐ UYÊN CÔNG TÁC KIỂM TRA, KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI - NĂM 2021 Tai ngay!!! Ban co the xoa dong chu nay!!! 17014126160501000000 NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG **** VŨ THỊ TỐ UN CƠNG TÁC KIỂM TRA, KIỂM SỐT NỘI BỘ TẠI NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI Chuyên ngành: Tài - Ngân hàng Mã số: 834 02 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS Trần Hữu Ý HÀ NỘI - NĂM 2021 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tơi Các số liệu sử dụng phân tích luận án số liệu hoạt động thực tế Ngân hàng Chính sách xã hội Các kết nghiên cứu luận án cá nhân tự tìm hiểu, phân tích cách trung thực, khách quan từ thực tiễn hoạt động Ngân hàng Chính sách xã họi Kết nghiên cứu chưa công bố nghiên cứu khác./ NGƢỜI CAM ĐOAN Vũ Thị Tố Uyên ii MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG KIỂM SỐT NỘI BỘ VÀ CHẤT LƢỢNG CƠNG TÁC KIỂM TRA KIỂM SOÁT NỘI BỘ CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1 TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1.1 Khái niệm, mục tiêu kiểm soát nội 1.1.2 Vai trị, chức năng, nhiệm vụ kiểm sốt nội 1.1.3 c u đối v i kiểm soát nội hệ thống kiểm soát nội 10 1.1.4 Nội dung hoạt động kiểm soát nội chu n mực đạo đức ngh nghiệp 12 1.2 CHẤT LƢỢNG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT NỘI BỘ CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 13 1.2.1 Quan điểm v chất lượng cơng tác kiểm sốt nội 13 1.2.2 Các tiêu đánh giá chất lượng cơng tác kiểm sốt nội 15 1.2.3 Các nhân tố ảnh hưởng t i chất lượng công tác KSNB NHTM .16 1.3 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HỆ THỐNG KIỂM TRA KIỂM SOÁT NỘI BỘ CỦA NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI 16 1.3.1 Mơ hình tổ chức hệ thống KTKSNB NHCSXH 16 1.3.2 Nguyên tắc hệ thống KTKSNB NHCSXH 16 1.3.3 Các tiêu đánh giá công tác KTSNB NHCSXH 21 1.3.4 Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác KTSNB NHCSXH 21 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CƠNG TÁC KIỂM TRA, KIỂM SỐT NỘI BỘ CỦA NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI .24 2.1 KHÁI QT VỀ MƠ HÌNH TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA KIỂM SOÁT NỘI BỘ CỦA NHCSXH 24 2.1.1 Khái quát v mơ hình tổ chức Ngân hàng Chính sách xã hội 24 2.1.2 Khái quát v hoạt động kiểm tra, kiểm soát nội NHCSXH 27 iii 2.2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM TRA KIỂM SOÁT NỘI BỘ CỦA NHCSXH 39 2.2.1 Thực trạng công tác kiểm tra kiểm soát nội theo tiêu định lượng .39 2.2.2 Thực trạng công tác KTKSNB theo tiêu định tính .43 2.3 ĐÁNH GIÁ CHẤT LƢỢNG CƠNG TÁC KIỂM TRA KIỂM SỐT NỘI BỘ CỦA NHCSXH 61 2.3.1 Những kết đạt 61 2.3.2 Những hạn chế, tồn 66 2.3.3 Nguyên nhân tồn hạn chế 79 CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CÔNG TÁC KIỂM TRA KIỂM SỐT NỘI BỘ CỦA NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI .85 3.1 ĐỊNH HƢỚNG HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA KIỂM SOÁT NỘI BỘ CỦA NHCSXH 85 3.2 GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CÔNG TÁC KIỂM TRA KIỂM SOÁT NỘ BỘ CỦA NHCSXH 86 3.2.1 Hồn thiện quy định cụ thể v cơng tác kiểm tra, kiểm soát nội hệ thống NHCSXH 86 3.2.2 Ban hành quy định v công tác tự kiểm tra NHCSXH cấp tỉnh, cấp huyện 99 3.2.3 Thực tốt công tác khắc phục hạn chế, tồn tại, xử lý sau kiểm tra, tra, kiểm toán 102 3.2.4 Nâng cao lực cán làm công tác KTKSNB .103 3.2.5 Đ y mạnh ứng dụng công nghệ thông tin hoạt động KTKSNB 105 3.2.6 Một số giải pháp bổ trợ 106 3.3 ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ 106 3.3.1 Đối v i Ngân hàng Nhà nư c .106 3.3.2 Đối v i Hiệp hội Ngân hàng 107 KẾT LUẬN 109 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .111 iv DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BĐD : Ban đại diện HĐQT : Hội đồng quản trị KSNB : Kiểm soát nội KTKSNB : Kiểm tra kiểm sốt nội NHCSXH : Ngân hàng Chính sách xã hội NHTM : Ngân hàng thương mại CT-XH : Chính trị - xã hội TK&VV : Tiết kiệm vay vốn UBND : Ủy ban nhân dân v DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ TÊN BẢNG, SƠ ĐỒ STT Bảng 2.1 Tổng hợp số lượng cán hệ thống KTKSNB NHCSXH đến tháng 12/2020 Bảng 2.2 Số lượng kiểm tra Hội sở NHCSXH năm 2018-2020 Bảng 2.3 Số lượng kiểm tra chi nhánh NHCSXH cấp tỉnh năm 2018-2020 Bảng 2.4 Tổng hợp kết kiểm tra chứng từ kế tốn năm 2018-2020 Bảng 2.5 Tình hình nợ chiếm dụng NHCSXH năm 2018-2020 Sơ đồ 2.1: Mô hình tổ chức hoạt động NHCSXH Sơ đồ 2.2: Mơ hình tổ chức hệ thống KTKSNB NHCSXH TRANG 32 39 40 55 61 24 31 PHẦN MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Cơng tác kiểm tra, kiểm soát nội (KTKSNB) nghiệp vụ quan trọng nhằm đảm bảo cho hoạt động NHCSXH diễn an toàn, hiệu sở tuân thủ quy định pháp luật Hoạt động KTKSNB tổ chức thực hiệu góp ph n giảm thiểu sai sót, tránh rủi ro; phát hiện, chấn chỉnh sửa chữa kịp thời sai sót, tồn Trong thời gian qua, hệ thống KTKSNB Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) khơng ngừng hồn thiện v mơ hình tổ chức phương thức hoạt động Nhờ đó, chất lượng bư c nâng lên, góp ph n thiết thực vào công tác đạo, u hành Thông qua công tác kiểm tra, giám sát, phát hiện, uốn nắn, chấn chỉnh kịp thời sai sót, tồn tại; đồng thời, đ xuất, kiến nghị hồn thiện chế sách, quy trình nghiệp vụ, đảm bảo hoạt động NHCSXH triển khai bản, n nếp, kỷ cương, phát huy hiệu quả, giảm thiểu rủi ro sở tuân thủ quy định pháp luật Tuy nhiên, bên cạnh thành công, hoạt động KTKSNB bộc lộ số tồn tại, hạn chế: lực phận cán KTKSNB hạn chế, khả phát hiện, phòng ngừa, cảnh báo rủi ro chưa hiệu quả; công tác tự kiểm tra, giám sát chưa thực coi trọng; máy tổ chức KTKSNB m i tổ chức cấp trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện chưa có cán chuyên trách KTKSNB, chưa tách bạch công tác quản lý Giám đốc cấp huyện v i hoạt động độc lập phận KTKSNB; việc chỉnh sửa, khắc phục sau kiểm tra chưa kịp thời, nhi u sai sót, tồn tương tự lặp lại chưa xử lý dứt điểm Những hạn chế ảnh hưởng l n t i chất lượng hoạt động KTKSNB nói riêng hoạt động NHCSXH nói chung Từ thực tiễn đó, tơi lựa chọn đ tài “Cơng tác kiểm tra, kiểm sốt nội Ngân hàng Chính sách xã hội” để làm luận văn Thạc sỹ Qua nghiên cứu đ tài nhằm xem xét tổng thể cơng tác KTKSNB NHCSXH, phân tích thực trạng, đánh giá kết đạt tìm tồn tại, hạn chế, nguyên nhân từ đưa giải pháp để hồn thiện cơng tác KTKSNB NHCSXH 2 Tổng quan tình hình nghiên cứu Từ trư c đến có số luận văn nghiên cứu v công tác KTKSNB v i nhi u đối tượng, nhi u góc độ mục đích khác nhau, đa số đ cập đến cơng tác kiểm sốt nội hoạt động tín dụng, rủi ro tín dụng Một số nghiên cứu tiêu biểu v hệ thống kiểm soát nội Ngân hàng thương mại (NHTM) sau: Năm 2014, ThS.Võ Thị Hoàng Nhi ThS Lê Thị Thanh Huy n Tạp chí Ngân hàng số 14 vào tháng 7/2014 có viết “Hồn thiện hệ thống kiểm sốt nội NHTM Việt Nam theo mơ hình COSO” Bài viết vào chu n mực hệ thống kiểm sốt nội theo mơ hình COSO để phân tích thực trạng yếu v KSNB NHTM Việt Nam theo cấu ph n chính: Mơi trường kiểm sốt, nhận diện đánh giá rủi ro, hoạt động kiểm sốt, thơng tin truy n thông, hoạt động giám sát Căn vào đưa giải pháp nhằm hồn thiện hệ thống kiểm soát nội cấu ph n Tháng 3/2015, ThS.Ngô Thái Phượng ThS Lê Thị Thanh Ngân v i viết “Khn khổ hệ thống kiểm sốt nội theo tiêu chu n Basel II” tạp chí Thị trường tài ti n tệ số 5(422) Bài viết đưa 13 nguyên tắc đối v i hệ thống kiểm soát nội ngân hàng chia thành nhóm yếu tố tương đồng v i cấu ph n chu n mực COSO, vào đưa cơng cụ mẫu để thiết lập hệ thống kiểm soát nội hiệu Luận văn thạc sĩ Nguyễn Thành Thái (2015) tiến hành nghiên cứu kiểm soát nội Ngân hàng Phát triển Việt Nam Luận văn tìm hiểu v thực trạng kiểm soát nội Ngân hàng Phát triển Việt Nam để rút ưu điểm hạn chế kiểm soát nội bộ, xuất phát từ thực trạng để từ đưa giải pháp nhằm hồn thiện kiểm sốt nội Ngân hàng Phát triển Việt Nam Luận văn sử dụng phương pháp thống kê, mô tả để xử lý số liệu thứ cấp thu thập từ báo cáo Ngân hàng Phát triển Việt Nam Phân tích định tính, dựa liệu thứ cấp để đánh giá xu hư ng hoạt động Ngân hàng Phát triển Việt Nam thay đổi kiểm soát nội Ngân hàng Lương Thị Minh Hi n (2015) nghiên cứu v hồn thiện cơng tác kiểm sốt nội hoạt động tín dụng Agribank-Chi nhánh Hải Châu Luận văn sử dụng phương pháp phân tích tài liệu để làm rõ công tác kiểm tra, luận văn tập trung phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động tín dụng chi nhánh Agribank Hải Châu v i phạm vi nghiên cứu nhỏ gọn sử dụng phương pháp vấn cán tín dụng cá nhân liên quan Agribank Hải Châu để làm rõ hoạt động kiểm sốt Đối v i NHCSXH, tổ chức tín dụng hoạt động khơng mục tiêu lợi nhuận m i thành lập, có nhi u điểm đặc thù, chưa có ti n lệ Việt Nam gi i, mơ hình tổ chức chế hoạt động d n hoàn thiện Hệ thống KSNB NHCSXH d n hoàn thiện c n nhi u thay đổi Tính đến nay, Việt Nam chưa có nghiên cứu thức v công tác KTKSNB hệ thống NHCSXH, mà nghiên cứu đ tài khoa học tập trung nghiên cứu giải pháp nâng cao chất lượng công tác tự kiểm tra, khắc phục hạn chế, tồn sau kiểm tra chi nhánh NHCSXH cấp tỉnh, đ tài sâu vào nghiên cứu công tác KTKSNB chi nhánh Từ đó, đ tài đ xuất giải pháp nâng cao chất lượng công tác tự kiểm tra, khắc phục hạn chế, tồn sau kiểm tra chi nhánh NHCSXH cấp tỉnh Những giải pháp nhằm tăng cường công tác kiểm tra, giám sát sở, hạn chế sai sót, tồn tại, ngăn ngừa rủi ro, góp ph n nâng cao chất lượng hoạt động tất mặt nghiệp vụ Luận văn thạc sĩ Nguyễn Thị Hồng Ánh, (2018) nghiên cứu “Hồn thiện cơng tác kiểm tra kiểm sốt nghiệp vụ tín dụng NHCSXH tỉnh Quảng Trị” Luận văn m i tập trung nghiên cứu thực tiễn thực trạng cơng tác kiểm tra kiểm sốt nghiệp tín dụng chi nhánh tỉnh Quảng Trị để từ để xuất giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác kiểm tra kiểm sốt nghiệp vụ tín dụng chi nhánh tỉnh Quảng Trị Thông qua nghiên cứu lý luận v hệ thống KTKSNB nói chung NHTM kết hợp v i việc phân tích đặc thù NHCSXH, luận văn tiến hành nghiên cứu công tác KTKSNB để đ giải pháp nâng cao chất lượng công tác KTKSNB NHCSXH Mục tiêu nghiên cứu 3.1 Mục tiêu chung: Luận văn nghiên cứu nhằm đ xuất giải pháp, kiến nghị để nâng cao chất lượng công tác KTKSNB NHCSXH