Đất đai là yếu tố không thể thiếu đối với bất cứ quốc gia nào, là tư liệu sản xuất đặc biệt, là tài nguyên vô cùng quý giá. Đất đai là địa bàn phân bố dân cư, xây dựng cơ sở kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng, là thành phần quan trọng hàng đầu của môi trường sống. Nói đến đất đai là nói đến sự cố định của vị trí trong không gian, không thể thay thế và di chuyển theo ý muốn chủ quan của con người, tà tài nguyên có hạn. Chính vì vậy, việc quản lý đất đai và sử dụng đất một cách hợp lý có ý nghĩa quyết định đến sự phát triển kinh tế, xã hội. Trong khi đó dưới tác động của nền kinh tế thị trường, tình hình gia tăng dân số như hiện nay cùng với sự phát triển của xã hội trong sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá (CNH-HĐH) đất nước đã dẫn đến nhu cầu đất đai ngày một tăng. Vấn đề này đã trở thành đòi hỏi bức thiết đối với công tác quản lý nhà nước (QLNN) về đất đai. Công tác quản lý và sử dụng đất cũng vì thế mà trở thành một trong những nội dung quan trọng của QLNN để đảm bảo sử dụng đất đúng mục đích, tiết kiệm, hợp lý, đạt hiệu quả cao và bền vững. Xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ trước đây thuộc huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ, được sáp nhập về thành phố Việt Trì từ năm 2007. Sau 13 năm sáp nhập về thành phố Việt Trì bộ mặt của xã Hy Cương đang từng bước thay đổi, kinh tế ngày càng phát triển, đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng lên, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo. Đạt được những kết quả trên phải kể đến sự đóng góp không nhỏ trong công tác quản lý đất đai của chính quyền địa phương. Tuy nhiên, là xã có Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng cùng với quá trình phát triển kinh tế - xã hội, sự quy hoạch phát triển vùng lõi di tích quốc gia, công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn xã Hy Cương gặp phải một số bất cập như: Việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của nhân dân còn gặp một số vướng mắc, nhân dân chưa thể làm được sổ đỏ nên không thể giao dịch vay vốn ngân hàng phát triển kinh tế, không được cho tặng, chuyển nhượng đất; công tác giải phóng mặt bằng còn gặp nhiều khó khăn; tình trạng lấn chiếm, tự chuyển đổi mục đích sử dụng đất vẫn còn; việc sử dụng đất của của hộ gia đình và cá nhân còn lãng phí, chưa thực sự hiệu quả... Nhằm góp phần giải quyết một số tồn tại, hạn chế nói trên, tác giả chọn đề tài nghiên cứu: “Quản lý đất đai của chính quyền xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ”, với mong muốn góp phần giải quyết những khó khăn trong quản lý nhà nước về đất đai ở địa bàn xã Hy Cương hiện nay.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI CỦA CHÍNH QUYỀN CẤP XÃ
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI CỦA CHÍNH QUYỀN CẤP XÃ 7 CHƯƠNG 1: 8 CHƯƠNG 1: 8
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN 8
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN 8
VỀ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI CỦA CHÍNH QUYỀN CẤP XÃ 8
VỀ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI CỦA CHÍNH QUYỀN CẤP XÃ 8
Chính quyền địa phương cấp xã, theo Điều 30 của Luật Tổ chức Chính quyền địa phương năm 2015, bao gồm Hội đồng nhân dân xã và Ủy ban nhân dân xã Một trong những nội dung quan trọng trong quản lý đất đai của chính quyền cấp xã là lập và quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
Quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất là cơ sở pháp lý quan trọng để quản lý các mối quan hệ đất đai, bao gồm giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất và chuyển mục đích sử dụng đất Luật cũng quy định rõ trách nhiệm của các cấp, các ngành trong việc xây dựng, xét duyệt và điều chỉnh quy hoạch.
Quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết các quan hệ đất đai, bao gồm giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất và chuyển mục đích sử dụng đất Luật cũng quy định rõ trách nhiệm của các cấp, các ngành trong việc xây dựng, xét duyệt và điều chỉnh quy hoạch đất đai.
Quy hoạch sử dụng đất đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tổ chức hiệu quả các hoạt động hàng ngày của người dân, đáp ứng nhu cầu về ăn ở, đi lại, việc làm, vui chơi, giải trí, thể thao, y tế và giáo dục Nó không chỉ giúp sử dụng đất đai một cách hiệu quả mà còn bảo vệ môi trường cảnh quan Tuy nhiên, quy hoạch cần phải xem xét toàn diện các vấn đề kinh tế - xã hội để hài hòa lợi ích trước mắt và lâu dài, tránh tình trạng quy hoạch treo, chắp vá Việc giải quyết tốt quy hoạch sử dụng đất sẽ góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và nâng cao đời sống vật chất cũng như tinh thần của nhân dân.
Quy hoạch sử dụng đất là yếu tố then chốt để đảm bảo tổ chức hiệu quả các hoạt động hàng ngày của người dân, đáp ứng nhu cầu về ăn ở, đi lại, việc làm, vui chơi, giải trí, thể thao, y tế và giáo dục Nó không chỉ giúp sử dụng đất đai một cách hiệu quả mà còn bảo vệ môi trường cảnh quan Để đạt được điều này, quy hoạch cần phải xem xét tổng thể các vấn đề kinh tế - xã hội, nhằm hài hòa lợi ích ngắn hạn và dài hạn, tránh tình trạng quy hoạch treo và chắp vá Việc giải quyết tốt quy hoạch sử dụng đất sẽ góp phần vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.
Quy hoạch sử dụng đất được thực hiện ở bốn cấp độ: cấp Nhà nước (Trung ương), cấp tỉnh (thành phố trực thuộc Trung ương), cấp quận (huyện thuộc thành phố) và cấp phường (xã, thị trấn).
Quy hoạch sử dụng đất được thực hiện ở bốn cấp độ: cấp Nhà nước (Trung ương), cấp tỉnh (thành phố trực thuộc Trung ương), cấp quận (huyện thuộc thành phố) và cấp phường (xã, thị trấn).
Uỷ ban Nhân dân xã có trách nhiệm tổ chức và chỉ đạo lập kế hoạch sử dụng đất địa phương, đồng thời phát hiện và ngăn chặn các hành vi sử dụng đất trái với quy hoạch đã công bố Uỷ ban cần theo dõi việc thực hiện kế hoạch sử dụng đất tại địa phương Khi phát hiện các trường hợp sử dụng đất không đúng quy hoạch, Uỷ ban sẽ xử lý theo thẩm quyền hoặc đề nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền can thiệp.
Uỷ ban Nhân dân xã có nhiệm vụ tổ chức và chỉ đạo lập kế hoạch sử dụng đất địa phương, đồng thời phát hiện và ngăn chặn các hành vi sử dụng đất trái với quy hoạch đã được công bố Uỷ ban cũng phải theo dõi việc thực hiện kế hoạch sử dụng đất tại địa phương Khi phát hiện các trường hợp sử dụng đất không đúng quy hoạch, Uỷ ban sẽ xử lý theo thẩm quyền hoặc đề nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền can thiệp.
- CHỦ TỊCH UỶ BAN NHÂN DÂN XÃ CHỊU TRÁCH NHIỆM CHÍNH VỀ VIỆC KHÔNG NGĂN CHẶN, KHÔNG XỬ
LÝ KỊP THỜI, ĐỂ XẢY RA TRƯỜNG HỢP SỬ DỤNG ĐẤT KHÔNG ĐÚNG KẾ HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT ĐÃ ĐƯỢC XÉT DUYỆT TẠI ĐỊA PHƯƠNG 20
- CHỦ TỊCH UỶ BAN NHÂN DÂN XÃ CHỊU TRÁCH NHIỆM CHÍNH VỀ VIỆC KHÔNG NGĂN CHẶN, KHÔNG XỬ
LÝ KỊP THỜI, ĐỂ XẢY RA TRƯỜNG HỢP SỬ DỤNG ĐẤT KHÔNG ĐÚNG KẾ HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT ĐÃ ĐƯỢC XÉT DUYỆT TẠI ĐỊA PHƯƠNG 20
Công chức địa chính xã có nhiệm vụ kiểm tra và thanh tra việc thực hiện kế hoạch sử dụng đất tại địa phương, đồng thời phát hiện và xử lý các vi phạm liên quan đến lập kế hoạch sử dụng đất Trong trường hợp cần điều chỉnh quy hoạch hoặc kế hoạch sử dụng đất, công chức phải báo cáo Ủy ban Nhân dân cấp huyện về nhu cầu điều chỉnh đó.
Công chức địa chính xã có trách nhiệm kiểm tra và thanh tra việc thực hiện kế hoạch sử dụng đất tại địa phương Họ sẽ phát hiện và xử lý các vi phạm liên quan đến lập kế hoạch sử dụng đất theo thẩm quyền hoặc đề nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền can thiệp Trong trường hợp phát hiện nhu cầu thực tế cần điều chỉnh quy hoạch, công chức địa chính sẽ báo cáo Ủy ban Nhân dân cấp huyện về nhu cầu đó.
Trong trường hợp kế hoạch sử dụng đất đã được công bố và có diện tích đất phải thu hồi nhưng nhà nước chưa thực hiện thu hồi, bồi thường, người sử dụng đất vẫn được tiếp tục sử dụng theo mục đích đã xác định trước đó Nếu không còn nhu cầu sử dụng, nhà nước sẽ thu hồi đất và bồi thường hoặc hỗ trợ theo quy định pháp luật Nhà nước nghiêm cấm mọi hoạt động tự ý xây dựng và đầu tư bất động sản trong khu vực đất phải thu hồi Đối với nhu cầu cải tạo, sửa chữa nhà ở hoặc công trình gắn liền với đất phải thu hồi mà có thay đổi quy mô hoặc cấp công trình, cần phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép.
Trong trường hợp kế hoạch sử dụng đất đã được công bố nhưng nhà nước chưa thực hiện thu hồi, bồi thường, giải phóng mặt bằng, người sử dụng đất vẫn được tiếp tục sử dụng theo mục đích đã xác định trước Nếu không còn nhu cầu sử dụng, nhà nước sẽ thu hồi đất và bồi thường hoặc hỗ trợ theo quy định pháp luật Nhà nước cấm mọi hoạt động tự ý xây dựng hoặc đầu tư bất động sản trong khu vực đất phải thu hồi để thực hiện kế hoạch sử dụng đất Đối với những nhu cầu cải tạo, sửa chữa nhà ở hoặc công trình gắn liền với đất phải thu hồi mà có sự thay đổi về quy mô hoặc cấp công trình, cần phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép.
Một phương án sử dụng đất cần bao gồm các nội dung cơ bản như: điều tra, nghiên cứu và phân tích điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của khu vực thực hiện quy hoạch; đánh giá hiện trạng và biến động sử dụng đất trong kỳ quy hoạch trước theo các mục đích sử dụng; đánh giá kết quả thực hiện các chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt; xác định phương hướng, mục tiêu sử dụng đất cho kỳ quy hoạch tiếp theo phù hợp với chiến lược và quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của cả nước, các ngành và địa phương; cũng như xác định diện tích đất không thay đổi mục đích sử dụng và diện tích đất cần chuyển mục đích.
Việc sử dụng đất vào các mục đích khác nhau, bao gồm diện tích đất dự kiến thu hồi cho các công trình và dự án, cần được phân tích kỹ lưỡng Điều này bao gồm việc đánh giá hiệu quả kinh tế, xã hội và môi trường của từng phương án phân bổ quỹ đất, nhằm lựa chọn phương án phù hợp nhất.