Công tác giáo dục đạo đức trong những năm gần đây đã được sự quan tâm của chính quyền địa phương, các cấp ủy đảng, cộng đồng và cán bộ, giáo viên, PHHS và các tổ chức xã hội đã mang lại hiệu quả. Việc quan tâm, ủng hộ và hoạt động có hiệu quả của hội PHHS,các tổ chức chính trị xã hội trên địa bàn phường Quang Trung, quận Hồng Bàng đã tạo điều kiện thuận lợi cho công tác GDGTGĐTT. Các phong trào văn hóa văn nghệ, lễ hội, thể dục thể thao. Bên cạnh đó, cộng đồng cũng có những chuyển biến đáng kể trong hoạt động giáo dục gía trị truyền thống, giữ gìn giá trị văn hóa cho thể hệ sau.
* Nguyên nhân:
Khảo sát nguyên nhân ưu điểm và tồn tại của công tác GDGTGĐTT trong gia đình ở Phường Quang Trung, Quận Hồng Bàng, chúng tôi đưa ra câu hỏi:
“Trong những năm qua, giáo dục giá trị gia đình truyền thống trong cộng đồng dân cư đã được đề cập và có chuyển biến. Theo anh (chị), có được điều đó là nhờ nguyên nhân gì?”
cho đối tượng là giáo viên, cán bộ quản lí địa phương và phụ huynh học sinh trên địa bàn phường với ba mức độ là đồng ý, phân vân, không đồng ý. Kết quả thu được như sau:
Bảng 2.7. Nguyên nhân ưu điểm của công tác GDGTGĐTT của các trường học
STT Nguyên nhân TĐ X Thứ bậc
1 Quan tâm đến công tác GDGTGĐTT 388 2.49 4 2 Lựa chọn các hình thức và nội dung
GDGTGĐTT phù hợp 370 2.37 7
3 Có kế hoạch GDGTGĐTT phù hợp 368 2.36 8
4 Tạo điều kiện thuận lợi cho GDGTGĐTT 356 2.28 9
5 Đẩy mạnh phong trào hoạt động trong cộng
đồng 426 2.73 1
6 Tổ chức tốt các phong trào thi đua, xây dựng
nề nếp đạo đức cho thiếu niên 417 2.67 2
7 Tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức về
công tác GDGTGĐTT 407 2.58 3
8 Kết hợp với giáo dục gia đình 385 2.47 5
9 Phối hợp với các lực lượng giáo dục khác
trong và ngoài cộng đồng 373 2.39 6
Phần lớn các ý kiến đều đồng ý nguyên nhân thành công của công tác GD là cộng đồng đã đẩy mạnh phong trào hoạt động trong cộng đồng cho thiếu niên và cộng đồng dân cư tham gia (thứ bậc 1 với X= 2.73). Đây là lực lượng hết sức quan trọng công tác GDGTGĐTT cho thiếu niên, chịu trách nhiệm trực tiếp đến việc GDĐĐ trong đó có GDGTGĐTT cả về chiều sâu lẫn bề nổi bên ngoài. Cụ thể cộng đồng dân cư phường Quang Trung thường xuyên tổ chức các hoạt động như: phong trào áo hoa tặng bà, quyên góp giúp đỡ bạn vượt khó học giỏi, các phong trào chào mừng ngày lễ lớn trong năm, các ngày chủ điểm trong năm qua đó giúp phát triển phẩm chất đạo đức của thiếu niên. Bên cạnh đó, việc tổ chức các phong trào thi đua, xây dựng nề nếp đạo đức cho thiếu niên cũng là nguyên nhân dẫn đến sự thành công của công tác GDGTGĐTT (xếp thứ bậc 2). Tổ chức các phong trào thi đua là một trong những phương pháp mang lại hiệu quả khá cao trong việc GDGTGĐTT nhằm tạo động lực cho các cá nhân, tập thể cố gắng, nỗ lực vươn lên, khắc phục những mặt còn hạn chế. Qua các phong trào thi đua và xây dựng nề nếp đạo đức cho thiếu niên, hoạt động tự quản của thiếu niên cũng được phát huy, tạo thành sức mạnh cộng hưởng, giúp điều chỉnh một cách có hiệu quả những hành vi đạo đức lệch chuẩn của thiếu niên.
Các nguyên nhân khác góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng GDGTGĐTT cho thiếu niên là tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức về công
tác GDGTGĐTT, phối hợp tốt các lực lượng giáo dục trong và ngoài cộng đồng, lựa chọn các hình thức phù hợp để đưa vào GDGTGĐTT cho thiếu niên.
Nhìn chung các nguyên nhân đều được đánh giá cao, song các nguyên nhân về xây dựng kế hoạch GDGTGĐTT phù hợp, hiệu quả, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác GDGTGĐTT, quan tâm đến công tác kiểm tra đánh giá còn chưa được chú trọng nhiều (xếp thứ bậc 9, 10,11 theo thứ tự).
2.3.2. Tồn tại.
Bên cạnh những ưu điểm như đã nêu thì công tác GDGTGĐTT vẫn còn rất nhiều hạn chế cần khắc phục. Cụ thể đó là việc các cộng đồng hiện nay quan tâm ít quan tâm tới vấn đề đạo đức, đôi khi những hành vi thờ ơ thiếu quan tâm lại cổ vũ cho cái xấu có cơ hội phát triển và vô tình cộng đồng chính là nơi tiếp tay cho những thói xấu cho thiếu niên. Cộng đồng dân cư đầu tư cho GDGTGĐTT còn rất ít do không có kinh phí và thời gian. Mặt khác, không có nguồn lực, chủ trương cho hoạt động này.
Sự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục còn chưa thống nhất và chưa mang lại hiệu quả. Cụ thể, cộng đồng cứng rắn, răn đe thiếu niên, thế nhưng lúc về nhà, các em lại được bố mẹ chiều chuộng thế nên việc GDGTGĐTT khó được như mong muốn. Bên cạnh đó, việc phối hợp giữa một số cơ quan, ban nghành giáo dục cho thiếu niên chỉ dừng lại ở mức độ hình thức..
Cha mẹ học sinh bận rộn nên ít sát sao trong việc giáo dục đạo đức cho thiếu niên. Mặt khác do đặc điểm tâm lý lứa tuổi nên có sự khủng hoảng tỏng quan hệ cha mẹ và con cái nên dễ dẫn đến những xung đột trong quan hệ cha mẹ - con cái.
* Nguyên nhân:
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến hạn chế của công tác GDGTGĐTT.
Nguyên nhân đầu tiên phải kể đến đó là do cộng đồng dân cư chưa đánh giá đúng tầm qua trọng của công tác GDGTGĐTT, chưa có những kế hoạch cho hoạt động GDGTGĐTT thiết thực và hiệu quả. Sự quản lý, chỉ đạo của các cấp quản lý, ban nghành giáo dục còn thiếu tính chặt chẽ, chưa sát sao và chưa thường xuyên, liên tục. Cộng đồng thì chưa thực sự quan tâm đến việc GDGTGĐTT cho thiếu niên,
các kế hoạch và việc triển khai các dự án còn yếu kém và chưa phân biệt được các loại kế hoạch khác nhau ở các cấp. Cộng đồng không có kế hoạch riêng mà thường là kế hoạch của nhà trường, các tổ chức chính trị xã hội phối hợp với cộng đồng dân cư. Hoạt động GDGTGĐTT và việc thực hiện công tác GDGTGĐTT còn mang tính chiếu lệ, qua loa, cho xong việc chứ không chú ý nhiều đến chất lượng của nó.
Bên cạnh đó, lực lượng góp phần nhiều nhất vào tăng hiệu quả công tác GDGTGĐTT là người lớn tuổi có uy tín trong cộng đồng thì một số bộ phận lại còn chưa thực sự tâm huyết với hoạt động của thế hệ trẻ ít quan tâm đến công tác GDĐĐ trong đó có GDGTGĐTT, họ cho đó là trách nhiệm của gia đình, của cha mẹ trẻ chứ không phải của mình. Nhiều người lớn tuổi khi thấy thiếu niên có hành vi vô lễ, có hành động sai phạm nhưng cũng không có ý kiến, thờ ơ coi như không thấy khiến cho nạn thiếu niên hư hỏng, vi phạm đạo đức vẫn ngày càng tăng cao. Điều khiến cho người lớn tuổi có thái độ như vậy một phần cũng vì họ sợ gặp rắc rối, khi một lời nói hơi nặng lời với thiếu niên lại bị quy kết
“xúc phạm nhân cách người trẻ”, ...