PHẦN IV. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
4.2. Ảnh hưởng của phõn bún lỏ LS1 kết hợp với phõn vi sinh ủến sinh trưởng, phỏt triển và năng suất cà chua trồng trờn ủất cỏt
4.2.4. Ảnh hưởng của phõn bún lỏ LS1 kết hợp với phõn vi sinh ủến cỏc yếu tố cấu thành năng suất của cây cà chua
Cũng như những cây trồng khác, các yếu tố cấu thành năng suất của cà chua phụ thuộc vào ủặc trưng di truyền của giống và chịu ảnh hưởng của ủiều kiện ngoại cảnh, phõn bún cũng như kỹ thuật canh tỏc. Khi cỏc ủiều kiện ngoại cảnh, kỹ thuật canh tác như nhau và trên cùng một giống thì các yếu tố cấu thành năng suất chịu ảnh hưởng của phân bón là không nhỏ.
Năng suất của giống là một chỉ tiêu tổng hợp, phụ thuộc vào các yếu tố cấu thành năng suất như tỷ lệ ủậu quả, khối lượng trung bỡnh quả, số quả trên cây, số chùm quả trên cây… do vậy việc nắm vững mối quan
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……… 43
hệ giữa cỏc yếu tố, ảnh hưởng của ủiều kiện ngoại cảnh tại cỏc giai ủoạn khỏc nhau sẽ gúp phần giỳp chỳng ta cú thể tỏc ủộng theo hướng cú lợi, ủể ủạt ủược hiệu quả cao nhất.
a. Tỷ lệ ủậu quả
Tỷ lệ ủậu quả là yếu tố quan trọng quyết ủịnh ủến tới năng suất sau này.
Tỷ lệ ủõu quả của mỗi tổ hợp lai ủược quyết ủịnh bởi số hoa và khả năng thụ phấn thụ tinh của chỳng. Giai ủoạn này rất mẫn cảm với cỏc yếu tố ngoại cảnh.
Vỡ vậy, nú khụng chỉ phụ thuộc vào ủặc ủiểm từng giống mà cũn chịu ảnh hưởng nhiều bởi ủiều kiện ngoại cảnh (nhiệt ủộ, ẩm ủộ, dinh dưỡng…). Theo Trần Khắc Thi (1999), nhiệt ủộ cao hơn 27oC kộo dài cũng làm hạn chế sinh trưởng, ra hoa và ủậu quả của cà chua [20]. Nếu ẩm ủộ quỏ cao vào thời kỳ ra hoa thì hạt phấn hút nhiều nước trương lên và bao phấn nứt ra, thụ phấn thụ tinh gặp khú khăn dẫn ủến tỷ lệ ủậu quả giảm. Cỏc tế bào phụi và hạt phấn sẽ bị hủy hoại khi nhiệt ủộ ban ngày cao hơn 38oC, nếu ban ủờm nhiệt ủộ cao hơn 21oC thỡ khả năng ủậu quả cũng giảm.
Với cõy cà chua, 5 chựm quả ủầu tiờn cú ý nghĩa quan trọng trong việc hỡnh thành năng suất của giống. Nghiờn cứu tỷ lệ ủậu quả của 5 chựm hoa ủầu của giống thớ nghiệm trờn cỏc nền cụng thức phõn bún khỏc nhau ủược chỳng tôi thể hiện ở bảng 4.8.
Bảng 4.8. Ảnh hưởng của phõn bún lỏ LS1 kết hợp với phõn vi sinh ủến tỷ lệ ủậu quả của cà chua
CT CT xử lý Số hoa/ 5 chùm (hoa)
Số quả/ 5 chùm (Quả)
Tỷ lệ ủậu quả (%)
1 ðC 30,1 20,1 67,0
2 LS1 31,7 22,1 69,8
3 LS1 + PVS 32,1 23,0 71,7
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……… 44
Kết quả nghiên cứu ở bảng 4.8 cho thấy, các công thức bón phân khác nhau cú tỷ lệ ủậu quả khỏc nhau. Trong ủú cụng thức 3 cú tỷ lệ ủậu quả ủạt cao nhất (71,7%) cao hơn cụng thức ủối chứng 4,74% sau ủú là cụng thức 2 (69,8%) cao hơn so với ủối chứng là 2,8% tuy nhiờn giữa cụng thức 2 và ủối chứng sai khỏc nhau khụng nhiều, thấp nhất là cụng thức ủối chứng tỷ lệ ủậu quả chỉ ủạt 67%.
b. Số chùm quả trên cây
Số chựm quả trờn cõy là ủặc trưng di truyền mỗi giống và bị chi phối bởi các yếu tố môi trường. Số chùm quả trên cây tương quan thuận với số hoa và tỷ lệ ủậu quả của cõy. Nhiệt ủộ cao cựng với ẩm ủộ cao sẽ làm giảm số hoa, tỷ lệ ủậu quả của cõy từ ủú làm giảm số chựm quả trờn cõy. Bờn cạnh ủú những cây bị nhiễm sâu bệnh số chùm quả cũng sẽ giảm. Ngoài ra thời vụ, kỹ thuật chăm sóc, phân bón...cũng ảnh hưởng tới số chùm quả trên cây.
Số chùm quả trên cây là một trong những yếu tố cấu thành năng suất, cho ta biết tiềm năng năng suất của giống. ðể có năng suất cao thì số chùm quả phải nhiều, ủể cú số chựm quả nhiều thỡ phải cú số chựm hoa nhiều và tỷ lệ ủậu quả cao.
Qua kết quả nghiên cứu ở bảng 4.9 ta thấy, số chùm quả trên cây ở các cụng thức khỏc nhau là khỏc nhau. Trong ủú cụng thức 3 cú số chựm quả trờn cõy cao nhất (8,8) và thấp nhất là cụng thức ủối chứng (7,8). Số lượng chựm quả trờn cõy ở ủõy ủược theo dừi trờn cỏc chựm hữu hiệu, trong thực tế số chựm hoa trờn cõy nhiều hơn. Cỏc chựm hoa khụng ủậu quả thường là cỏc chùm ra muộn và ra ở vị trí trên ngọn cành. Tuy nhiên chúng tôi cũng khống chế số lượng chùm hoa trên cây ở cà chua thí nghiệm bằng biện pháp tỉa cành tạo tán nhằm tập trung dinh dưỡng cho các chùm quả/cây. Các nhà khoa học cũng khuyến cỏo nờn ngắt bớt cỏc chựm hoa và số hoa/chựm ủể tập trung dinh dưỡng nuôi quả.
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……… 45
c. Tổng số quả trên cây
Số quả trờn cõy phụ thuộc vào số hoa, tỷ lệ ủậu quả và số chựm quả trờn cây. ðây là một trong những yếu tố quan trọng nhất cấu thành nên năng suất của mỗi giống. Số quả trên cây là tính trạng bị chi phối chủ yếu bởi các yếu tố ngoại cảnh.
Trong ủiều kiện thời tiết vụ xuõn hố năm 2011, ở giai ủoạn ra hoa ủậu quả cõy cà chua gặp nhiều ủiều kiện thuận lợi, kết hợp với phõn bún tốt nờn qua bảng 4.8 ta thấy số quả trờn cõy ở cỏc cụng thức ủều cao hơn ủối chứng, trong ủú cụng thức 3 ủạt cao nhất (25,9 quả). Tuy nhiờn giữa cụng thức 3 và công thức 2 (24,9 quả) chênh lệch không nhiều.
d. Khối lượng trung bình quả
Khối lượng trung bỡnh quả là chỉ tiờu quan trọng quyết ủịnh năng suất của cà chua. Khối lượng trung bỡnh quả phụ thuộc vào ủặc ủiểm di truyền của từng giống nhưng nú cũng phụ thuộc khỏ nhiều vào ủiều kiện mụi trường, ủặc biệt là dinh dưỡng và là chỉ tiờu ủỏnh giỏ kết quả của quỏ trỡnh tớch lũy sản phẩm quang hợp của cõy. Nếu như cõy sinh trưởng trong ủiều kiện thuận lợi, quá trình vận chuyển các sản phẩm quang hợp từ lá về quả diễn ra thuận lợi thì quả phỏt triển tốt nhanh chúng ủạt ủược kớch thước tối ủa của chỳng.
Kết quả theo dõi ở bảng 4.9 cho thấy trên các nền phân bón khác nhau cho cỏc kết quả khỏc nhau ở mức ý nghĩa 95%. Trong ủú cụng thức 1 (ủối chứng) có khối lượng trung bình quả lớn là nhỏ nhất (78,4g) và cao nhất là cụng thức 3 (86,0g). Khối lượng trung bỡnh quả nhỏ cũng ủúng gúp ủỏng kể vào năng suất cà chua, khối lượng trung bỡnh quả nhỏ dao ủộng từ 23,9 ủến 24,4 g/quả.
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ……… 46
Bảng 4.9. Ảnh hưởng của phõn bún lỏ LS1 kết hợp với phõn vi sinh ủến các yếu tố cấu thành năng suất cà chua
Nhóm quả lớn Nhóm quả nhỏ CT
Số chùm quả/cây
Tổng số
quả/ cây Số lượng
Khối lượng TB
quả (g)
Số lượng
Khối lượng TB
quả (g) 1 (ðC) 7,8c 23,3b 21,4 78,4c 1,9 24,4
2 8,3b 24,9a 23,1 82,3b 1,8 24,3
3 8,8a 25,9a 24,1 86,0a 1,8 23,9
CV% 4,1 3,1 3,1
LSD0,05 0,47 1,05 3,49
Ghi chú: Nhóm quả nhỏ: ðường kính quả <= 3cm.