MÔNG – NGUYÊN THẾ KỈ XIII
I. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG CỔ (1258)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.
1. Kiến thức :
- Biết được sức mạnh của quân Mông, Nguyên và âm mưu quyết tâm xâm lược Đại Việt của quân Mông Cổ.
- Chủ trương, chính sách và những việc làm của vua quan nhà Trần để đối phó với quân Mông Cổ.
- Diễn biến cuộc xâm lược lần thứ nhất của quân Mông Cổ.
* Trọng tâm.
- Biết được sức mạnh của quân Mông, Nguyên và âm mưu quyết tâm xâm lược Đại Việt của quân Mông Cổ.
- Chủ trương, chính sách và những việc làm của vua quan nhà Trần để đối phó với quân Mông Cổ.
- Diễn biến cuộc xâm lược lần thứ nhất của quân Mông Cổ.
2. Tư tưởng :
74
Năm học 2011 - 2012
- Bồi dưỡng cho HS tinh thần đấu tranh bất khuất chống áp bức bóc lột và tinh thần sáng tạo trong xây dựng đất nước.
- Lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc biết ơn tổ tiên và ý thức thừa kế truyền thống dân tộc trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
3. Kĩ năng :
- Phân tích , đánh giá, nhận xét các sự kiện , nhân vật lịch sử.
- Đánh giá các chủ chương đánh giặc của vua tôi nhà Trần.
- Rèn luyện kĩ năng sử dụng lược đồ thuật lại sự kiện lịch sử.
II. CHUẨN BỊ.
1.Giáo viên.
- Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ nhất (1258) chống quân xâm lược Mông Cổ;
- Bản đồ đế quốc Mông Cổ thế kỉ XIII.
2.Học sinh .
Soạn bài theo hệ thống câu hỏi gợi ý SGK.
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC.
1. Kiểm tra sĩ số HS: Lớp 7A : Lớp 7B : Lớp 7C : 2. Kiểm tra bài cũ: (5p)
H: Nhà Trần đã làm gì để khôi phục và phát triển kinh tế?
* Đáp án :
- Nông nghiệp: Khai khẩn ruộng hoang, mở rộng diện tích đất trồng, nạo vét kênh mương.
- Thủ công nghiệp: Phát triển các xưởng thủ công nhà nước, mở rộng các nghề thủ công cổ truyền.
- Mở nhiều chợ, thành lập thêm nhiều phường ở Thăng Long, buôn bán trao đổi hàng hoá trong và ngoài nước đều phát triển.
3 Dẫn dắt vào bài mới.
Kể từ khi nước ta dành độc lập và xây dựng một quốc gia phong kiến tự chủ ( TK X ) đến thời Trần, nước ta đã trải qua 2 lần kháng chiến chống quân xâm lược Tống vào thời Tiền Lê và thời Lý, cả hai lần dân tộc ta đều chiến thắng. Đến TK XIII, vó ngựa của quân xâm lược Mông Nguyên đã từng tung hoành gần khắp thế giới nhưng đến Đaị Việt thì cả 3 lần chúng đều chuốc lấy thất bại. Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống quân xâm lược Mông Cổ.
4.Tổ chức các hoạt động dạy học trên lớp.
Hoạt động của thầy và trò Kiến thức cơ bản HS cần nắm GV: Chỉ vị trí nước Mông Cổ trên bản đồ .
H: Nêu những hiểu biết của em về quân Mông Cổ?
GV: Từ xưa các bộ lạc du mục Mông Cổ sống ở những vùng thảo nguyên, đầu thế kỷ XIII nhà nước PK Mông Cổ được thành lập, Vua Mông
1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ. (15p)
Nguyễn Văn Long – THCS Mường Cang - 0979224677 cổ mang quân đi xâm lược khắp nơi từ Châu Á
đến Châu Âu xây dựng một đế quốc rộng lớn từ Thái Bình Dương đến Bắc Hải.
H: Q.sát H.29 em thấy có những hình ảnh gì?
Qua đó cho thấy quân Mông Cổ chủ yếu là là lực lượng nào? Những hình vẽ trong tranh nói lên điều gì?
HS: Thể hiện sức mạnh của quân Mông Cổ.
GV: Bổ sung: quân Mông Cổ rất thiện chiến.
Về đánh trận họ lợi ở dã chiến, không thấy...
G: Tại sao Mông Cổ có âm mưu xâm lược Đại Việt?
HS: Nhằm thiết lập đế chế Mông Cổ đối với Đại Việt để mở rộng lãnh thổ, từ Đại Việt đánh thẳng lên phía Nam Trung Quốc, phối hợp với cánh quân từ phía Bắc thực hiện kế hoạch gọng kìm tiêu diệt Nam Tống và xâm lược Đại Việt.
à Chúng không ngừng xâm lược các nước khác để thực hiện tham vọng bá chủ
H: Để đạt được khát vọng đó, quân Mông Cổ đã có những hành động gì?
HS: Cho sứ giả đưa thư đe doạ và dụ hàng vua Trần
Thái độ của vua tôi nhà Trần : Bắt giam sứ giả.
H: Trước nguy cơ bị xâm lược và thế mạnh cuả quân Mông Cổ vua tôi nhà Trần đã có những chủ trương gì ? Nhận xét của em về chủ trương đánh giặc của vua tôi Nhà Trần?
HS: Kiên quyết chống giặc,ban lệnh cho cả nước chuẩn bị kháng chiến.
GV: Treo bản đồ, tường thuật diễn biến qua
- Năm 1257, để xâm lược toàn bộ Trung Quốc, quân Mông Cổ tiến hành xâm lược Đại Việt, dùng Đại Việt làm bàn đạp tấn công nhà Tống từ phía Nam.
2. Nhà Trần chuẩn bị và tiến hành kháng chiến chống quân
Mông Cổ (25p)
* Chủ trương:
- Kiên quyết chống giặc,ban lệnh cho cả nước chuẩn bị kháng chiến.
* Diễn biến:
76
Năm học 2011 - 2012
bản đồ: Quân Mông Cổ xâm lược nước ta :
G: Để đối phó với thế giặc mạnh, vua tôi nhà Trần đã có kế sách gì? Kế sách đó có tác dụng như thế nào?
HS:Thực hiện kế hoạch “ vườn không nhà trống ”
GV: Giải thích kế hoạch “ vườn không nhà trống ”.
GV: Dẫn câu nói của Trần Thủ Độ H: Câu nói đó thể hiện điều gì?
HS: Thể hiện niềm tin chiến thắng của quân và dân ta.
H: Nhân cơ hội này vua tôi nhà Trần đã phản công như thế nào?
Kết quả của cuộc phản công?
GV : Tổ chức cho HS thảo luận nhóm: Vì sao quân Mông Cổ mạnh mà vẫn bị ta đánh bại ? HS: Có đường lối đánh giặc đúng đắn, biết chớp thời cơ, nhân dân dũng cảm có tinh thần yêu nước…
GV: Chốt ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến: - Thể hiện tinh thần quyết chiến, quyết thắng của nhân dân ta.
- Giáng cho giặc một đòn nặng nề.
Chứng minh kết quả tinh thần đấu tranh anh dũng, đoàn kết của nhân dân ta…
- 1.1258, 3 vạn quân Mông Cổ do Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy xâm lược nước ta.
- Ta chặn đánh ở Bình Lệ Nguyên. Thế giặc mạnh ta lui quân về Thiên Mạc (Duy Tiên- Hà Nam).
- Thực hiện kế hoạch “ vườn không nhà trống ”
- Khi thế giặc yếu, ta phản công lớn ở Đông Bộ Đầu.
* Kết quả: 29/1/1258, quân Mông Cổ thua trận phải rút khỏi kinh thành Thăng Long chạy về nước.
* Nguyên nhân thắng lợi:
Có đường lối đánh giặc đúng đắn, biết chớp thời cơ, nhân dân dũng cảm có tinh thần yêu nước
* Ý nghĩa lịch sử:
- Thể hiện tinh thần quyết chiến, quyết thắng của nhân dân ta.
- Giáng cho giặc một đòn nặng nề.
5. Sơ kết bài học. (5p) 5.1 Củng cố.
Giữa thế kỷ XIII, đế chế Mông Nguyên hùng mạnh và tàn bạo quyết tâm xâm lược Đại Việt. Mặc dù so sánh lực lượng chênh lệch nhưng vương triều Trần và quân dân Đại Việt
Nguyễn Văn Long – THCS Mường Cang - 0979224677
không hề run sợ, kiên quyết chuẩn bị kháng chiến, chống xâm lược đến cùng. Với đường lối đúng đắn sáng tạo, quân Mông Nguyên đã bị đánh bại chưa đầy một tháng.
- Em có nhận xét gì về kế hoạch “ Vườn không nhà trống” của vua tôi nhà Trần?
- Tại sao nhà Trần thực hiện kế hoạch “ Vườn không nhà trống” ? a. Vì sợ giặc Mông Cổ mạnh nên không dám đánh.
b. Muốn nhường lại kinh thành Thăng Long cho giặc.
c. Làm cho giặc thiếu chỗ dựa, thiếu lương ăn, lực lượng suy yếu mới phản công.
d. Cả bốn ý kiến trên đều đúng.
5.2 : Dặn dò:
- Học bài theo câu hỏi SGK.
- Tập trình bày cuộc kháng chiến trên bản đồ.
- BTVN: Vẽ lược đồ 30 (SGK- T56).
- Đọc trước phần II: Tìm hiểu âm mưu xâm lược Chăm Pa và Đại Việt của nhà Nguyên, Vua tôi nhà Trần đã làm gì để chuẩn bị kháng chiến; diễn biến, kết quả của cuộc kháng chiến lần thứ 2 chống xâm lược Mông Nguyên.
Bổ sung kiến thức
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
---
78
Năm học 2011 - 2012
Ngày soạn:18 /10/2010
Ngày giảng :20 /10 (7B) 21/10 (7C) ; 3/10 (7A)