CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN CHỨNG KHOÁN AGRISECO
2.2 Thực trạng năng lực cạnh tranh của Agriseco
2.2.1 Các hoạt động kinh doanh chứng khoán của Agriseco
Hoạt động kinh doanh của Agriseco đang chuyển dịch theo hướng giảm dần về kinh doanh vốn (Tự doanh) và tăng dần về dịch vụ (Môi giới). Kết quả kinh doanh năm 2006 và 2007 tương đối khả quan, năm sau cao hơn năm trước. Tuy nhiên, năm 2008, do kinh tế vĩ mô gặp nhiều khó khăn, thị trường chứng khoán suy giảm nghiêm trọng, kết quả kinh doanh của Agriseco giảm so với các năm trước.
Bảng 2.1: Doanh thu thực hiện các nghiệp vụ kinh doanh của Agriseco
ĐVT: Tỷ đồng
TT Chỉ tiêu Năm 2007 Năm 2008 % so với
2007
1 Doanh thu Môi giới 81,319 22,837 28,1
2 Doanh thu Tự doanh 16,916 210,666 1245,4
3 Doanh thu BLPH ĐLPH 12,845 22,533 175,4
4 Doanh thu tư vấn 0,018 0,130 722,2
5 Thu lãi đầu tư 312,189 226,370 72,5
6 Doanh thu khác 362,095 480,666 132,7
Các khoản giảm trừ doanh thu (18,039) (0,101) 0,55
Tổng Doanh thu 767,343 963,101 125,5
Nguồn: Báo cáo kiểm toán 2006, 2007 và 2008 của Agriseco
2.2.1.1 Nghiệp vụ Môi giới chứng khoán
Hệ thống công nghệ thông tin của Agriseco được áp dụng nhắm cung cấp cho nhà đầu tư những sản phẩm tiện ích tốt nhất, các sản phẩm cung cấp bao gồm: Nhập lệnh giao dịch cho khách hàng đặt lệnh trực tiếp hoặc khách hàng thực hiện đặt lệnh qua Internet và điện thoại; Thông báo kết quả giao dịch đến khách hàng qua hệ thống tin nhắn tự động ngay sau mỗi phiên giao dịch; Ứng trước tiền bán chứng khoán, Rerepo và Exrerepo chứng khoán; Cập nhật thông tin thị trường cho khách hàng bằng bản tin ngày, bản tin tuần tại Sàn Giao dịch và qua thư đện tử; Thông báo lịch thực hiện quyền đối với chứng khoán khách hàng được nhận quyền bằng hệ thống tin nhắn tự động.
Ngoài ra, các khách hàng Môi giới còn được hưởng những tiện ích to lớn khác mà Agriseco cung cấp như: Hợp đồng mua bán cổ phiếu có kỳ hạn hỗ trợ nhu cầu đầu tư và khả năng thanh toán với thời gian nhanh chóng và chi phí thấp nhất (Rerepo Cổ phiếu); Dịch vụ truy vấn tin từ tài khoản bằng hệ thống trả lời tự động, nhận tin nhắn khớp lệnh, kiểm tra giá đang khớp; Dịch vụ nhập lệnh tự động với thẻ từ.
Tính đến cuối năm 2008, Agriseco quản lý hơn 16.511 tài khoản, trong đó có 27 tài khoản của nhà đầu tư nước ngoài.
Bảng 2.2: Số lượng tài khoản của Agriseco
Năm Số lượng tài khoản Doanh số giao dịch (tỷ đồng)
2004 500 3712
2005 780 1044
2006 8160 10000
2007 11547 15480
2008 16511 13640
Tp.Hồ Chí Minh và Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, có số lượng Đại lý nhận lệnh lớn nhất trong số các công ty chứng khoán (44 Đại lý).
Bảng 2.3: Số lượng mở tài khoản của một số công ty chứng khoán
Tên CTCK Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008
AGRISECO 8160 11547 16511
VNDS 6721 9540 11536
SSI 9860 18610 21519
VCBS 7389 11457 15123
Nguồn: Tổng hợp Năm 2006, doanh số thực hiện hoạt động môi giới của Agriseco là 10.000 tỷ đồng, năm 2007 và 2008 lần lượt là 15.480 và 13.640 tỷ đồng.
Doanh thu hoạt động môi giới của công ty năm 2007 là 81,319 tỷ đồng, năm 2008 là 22,837 tỷ đồng. Sở dĩ có hiện tượng này là do năm 2008 hoạt động môi giới trên thị trường giảm, dẫn đến doanh thu hoạt động môi giới của công ty cũng giảm.
2.2.1.2 Nghiệp vụ tự doanh
Nghiệp vụ tự doanh của Agriseco chỉ bao gồm Tự doanh Trái phiếu và Tự doanh Cổ phiếu, Agriseco chưa tham gia vào các sản phẩm đầu tư khác (như bất động sản, vàng, ngoại tệ)
Đối với tự doanh Trái phiếu, từ lâu, Agriseco đã có thế mạnh trong nghiệp vụ tự doanh Trái phiếu và là nhà tạo lập thị trường của nhiều loại Trái phiếu. Agriseco đã ban hành các quy trình đầu tư, mô hình xác định giá nhằm hướng dẫn và đảm bảo hoạt động đầu tư phù hợp với chiến lược dài hạn và đối sách từng thời kỳ của Agriseco, đảm bảo mục tiêu sinh lời và an toàn.
tỷ đồng, bao gồm nhiều loại Trái phiếu Chính phủ và Trái phiếu công ty.
Đối với Tự doanh Cổ phiếu, Agriseco sử dụng một phần Vốn chủ sở hữu đầu tư vào các loại Cổ phiếu niêm yết và chưa niêm yết. Cũng như tự doanh Trái phiếu, Agriseco đã xây dựng quy trình đầu tư Cổ phiếu và giám sát rủi ro nhằm đảm bảo thực hiện chính sách sử dụng vốn thận trọng và thích hợp. Hầu hết các khoản mục đầu tư của Agriseco đều là các khoản đầu tư dài hạn mang tính chiến lược.
Nhờ nghiệp vụ kinh doanh Trái phiếu, trong khi thu nhập của các công ty chứng khoán khác sụt giảm nghiêm trọng do gắn với thị trường cổ phiếu trong các giai đoạn suy thoái của thị trường thì Agriseco vẫn ổn định được mức lợi nhuận hàng năm. Đến nay Agriseco vẫn là công ty chứng khoán dẫn đầu trong nghiệp vụ này.
Bên cạnh đó, tuy từ trước đến nay, Agriseco ít hoạt động tự doanh cổ phiếu - nhờ vậy nên giá trị dự phòng giảm giá chứng khoán thấp hơn so với mức chung toàn ngành nhưng kể từ các năm sau, Agriseco sẽ tập trung tăng cường tự doanh cổ phiếu, đưa tự doanh cổ phiếu trở thành nghiệp vụ sinh lời chính cho công ty bên cạnh tự doanh trái phiếu.
Chi tiết tình hình tự doanh chứng khoán của Agriseco như sau:
Bảng 2.4: Chứng khoán tự doanh của Agriseco (ĐVT: Tỷ đồng)
Chỉ tiêu Ngày 31/12/2007 Ngày 31/12/2008
Cổ phiếu niêm yết 68,633 70,899
Cổ phiếu chưa niêm yết 7,129 60,259
Trái phiếu các loại 18,895 165,335
Tổng cộng 94,657 296,493
Nguồn: Báo cáo kiểm toán các năm của Agriseco Năm 2008 tổng doanh số tự doanh của Agriseco là 16.000 tỷ đồng, doanh thu thu về là 16,916 tỷ đồng. Năm 2008, doanh số tự doanh là 8.776 tỷ đồng nhưng đem lại doanh thu là 210,666 tỷ đồng.
2.2.1.3 Nghiệp vụ tư vấn tài chính doanh nghiệp
Đội ngũ tư vấn tài chính doanh nghiệp được đào tạo chuyên sâu của Agriseco cung cấp đầy đủ các dịch vụ tư vấn tài chính bao gồm:
Tư vấn cổ phần hoá
Đối với các doanh nghiệp Nhà nước muốn chuyển đổi thành công ty cổ phần, Agriseco cung cấp các dịch vụ như: Định giá doanh nghiệp, Tư vấn xây dựng Phương án Cổ phần hoá và Điều lệ Công ty cổ phần, Bán đấu giá cổ phần: bán bớt cổ phần nhà nước và/hoặc phát hành thêm, Giới thiệu cổ đông chiến lược, Tổ chức đại hội cổ đông, In cổ phiếu, Đăng ký công ty đại chúng.
Bán đấu giá cổ phần lần đầu ra công chúng (IPO)
Agriseco đã tư vấn thành công cho nhiều đợt chào bán lần đầu ra công chúng. Một ví dụ điển hình là đợt IPO của Công ty Cổ phần ô tô TMT vào cuối năm 2006.
Với sự hỗ trợ và tư vấn của Agriseco, các báo cáo phân tích tốt, hồ sơ Công bố thông tin chuẩn mực và thu hút, quá trình tổ chức giới thiệu về công ty chuyên nghiệp cùng với mối quan hệ rộng với cộng đồng nhà đầu tư đã giúp Agriseco thực hiện thành công nhiều đợt IPO như vậy.
Tư vấn phát hành ra công chúng
Đối với các công ty niêm yết và chưa niêm yết có nhu cầu phát hành tăng vốn điều lệ, Agriseco cung cấp dịch vụ Tư vấn phát hành trọn gói nhằm huy động vốn như: Tư vấn xây dựng Phương án phát hành và Bản cáo bạch phát hành; Tìm kiếm và giới thiệu nhà đầu tư chiến lược; Tiếp xúc với các cơ quan chức năng trong việc đảm bảo tiến độ cho đợt phát hành.
Năm 2008, Agriseco đã thực hiện tư vấn phát hành cổ phiếu ra công chúng cho Công ty Cổ phần Hàng Hải Đông Đô (cũng do Agriseco tư vấn niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hồ Chí Minh.
Tư vấn phát hành riêng lẻ
Đối tượng của các đợt chào bán riêng lẻ là nhà đầu tư chuyên nghiệp.
Agriseco trợ giúp doanh nghiệp trong việc xây dựng Bản cáo bạch, tìm kiếm và tiếp xúc trực tiếp với các nhà đầu tư tiềm năng và chào bán chứng khoán.
Năm 2008, Agriseco đã thực hiện thành công Hợp đồng tư vấn phát hành riêng lẻ 2.000 tỷ đồng Trái phiếu cho Công ty cổ phần Vincom trong tình hình thị trường vốn và lãi suất cực kỳ căng thẳng nhờ tận dụng lợi thế về kinh doanh Trái phiếu của Agriseco.
Tư vấn niêm yết
Ngoài việc hoàn tất thủ tục niêm yết tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hồ Chí Minh và Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, Agriseco còn giúp các doanh nghiệp giới thiệu về mình đến cộng đồng các nhà đầu tư
thông qua việc quảng bá thông tin về doanh nghiệp trên các phương tiện thông tin đại chúng, tổ chức các chương trình tự giới thiệu (roadshow) trước khi niêm yết và tư vấn quy chế công bố thông tin và chiến lược công bố thông tin sau khi niêm yết.
Năm 2008, Agriseco đã thực hiện tư vấn niêm yết thành công cho Công ty cổ phần Hàng Hải Đông Đô.
Kết quả năm 2008, doanh thu tư vấn của Agriseco đạt 130 triệu đồng, tăng hơn 7 lần so với doanh thu tư vấn năm 2007 (đạt 18 triệu đồng).
2.2.1.4 Bảo lãnh phát hành chứng khoán
Agriseco cung cấp dịch vụ Bảo lãnh phát hành và Đại lý phát hành cho các khách hàng tổ chức, thuộc gói dịch vụ trọn gói Tư vấn - Bảo lãnh - Đại lý.
Agriseco đã thực hiện tốt vai trò là Đại lý phát hành trái phiếu cho Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam. Năm 2002, Agriseco làm Đại lý phụ phát hành 462 tỷ đồng Kỳ phiếu qua Sở giao dịch trong 02 đợt phát hành Kỳ phiếu của NHNO (chiếm 18,57% tổng giá trị phát hành toàn hệ thống). Năm 2003, Agriseco làm Đại lý phát hành 611,77 tỷ đồng Trái phiếu NHNO (chiếm 40% tổng số phát hành của toàn ngành). Năm 2004, Agriseco làm Đại lý phát hành chứng chỉ tiền gửi dài hạn cho NHNO với tổng doanh số là 500 tỷ đồng (chiếm 34,15% so với toàn ngành). Trong năm 2004 và 2005, Công ty đã được NHNo&PTNTVN bổ sung thêm vốn điều lệ lên 100 tỷ đồng và 150 tỷ đồng, đây là điều kiện thuận lợi để công ty mở rộng nghiệp vụ bảo lãnh phát hành.
Ngoài làm Đại lý phát hành trái phiếu cho NHNO, Agriseco còn thực hiện bảo lãnh phát hành cho các công ty khác, ví dụ như đợt bảo lãnh phát hành riêng lẻ 2.000 tỷ đồng trái phiếu cho Công ty Cổ phần Vincom năm 2008. Doanh số
Trong các năm 2006 doanh số bảo lãnh phát hành của Agriseco là 3.290 tỷ đồng, năm 2007 và 2008 lần lượt là 2.200 và 3.450 tỷ đồng. Doanh thu thu được từ hoạt động này trong năm 2007 và 2008 của công ty là 12,845 và 22,533 tỷ đồng.
2.2.1.5 Thu lãi đầu tư
Thu lãi đầu tư của Agriseco chủ yếu là do thu lợi tức trái phiếu, cụ thể:
Bảng 2.5: Thu lãi đầu tư của Agriseco
ĐVT: Triệu đồng
STT Chỉ tiêu Năm 2007 Năm 2008
1 Lợi tức cổ phiếu niêm yết 785 2.815
2 Lợi tức cổ phiếu chưa niêm yết
1.560 1.108
3 Lợi tức trái phiếu 309.844 222.447
Tổng cộng 312.189 226.370
Nguồn: báo cáo tài chính 2007 và 2008 của Agriseco 2.2.1.6 Các hoạt động khác
Doanh thu của Agriseco chủ yếu không phải từ các nghiệp vụ chính.
Cụ thể: năm 2007, doanh thu từ các hoạt động khác là 480.565 triệu đồng, năm 2008 là 767.343 triệu đồng. Trong đó, chủ yếu là doanh thu về vốn kinh doanh, chiếm gần 50% tổng doanh thu. Cụ thể:
- Năm 2007, doanh thu từ hoạt động lưu ký là 33 triệu đồng, doanh thu từ quản lý danh mục đầu tư là 85 triệu đồng, doanh thu về vốn kinh doanh là 361,977 tỷ đồng.
Bảng 2.6: Doanh thu về vốn kinh doanh
ĐVT: tỷ đồng
STT Chỉ tiêu Năm 2007 Năm 2008
1 Doanh thu hoạt động mua và bán lại chứng khoán
294.484 420.469
2 Doanh thu ủy thác đầu tư 10.016 8.302
3 Doanh thu về vốn kinh doanh 50.740 47.190
4 Các khoản thu khác 4.705 6.737
Tổng cộng 361.977 480.666