Bài 5: MẠCH ĐIỆN KHỐI QUÉT NGANG
3. Hiện tượng, nguyên nhân hư hỏng trong mạch điện khối quét ngang
Hình 5.39 : Mạch quét ngang trong TV National
Bệnh thường gặp của khối quét ngang National và phương pháp sửa chữa.
Pan: Máy có đèn báo nguồn không lên màn sáng, hoặc mới bật công tắc nghe có tiếng rít của cao áp chạy rồi mất ngay.
* Nguyên nhân: Có thể do một trong các nguyên nhân sau:
- Chỉ có nguồn cấp trước hoạt động, nguồn chính không hoạt động.
- Lỏng chân IC tổng khu vực tạo dao động, lỏng chân thạch anh dao động ngang.
- Mất điện áp cung cấp vào một trong các tầng của khối quét ngang.
- Điện áp nguồn ra tăng => khiến mạch bảo vệ ngang ngắt dao động.
- Hỏng IC công suất ngang => khiến cho mạch bảo vệ ngắt dao động ngang.
* Kiểm tra: Trước khi kiểm tra bạn cần lưu ý => Các máy National là các máy có hệ thống mạch bảo vệ rất chặt chẽ và rất phức tạp.
3.2. Khối quét ngang Ti vi Sony
Hình 5.40: Sơ đồ khối quét ngang Ti vi Sony.
Điện áp 115V từ khối nguồn cung cấp cho cả ba tầng của khối quét ngang, nguồn 115V đi qua R815 và R814 vào cấp nguồn cho mạch dao động ngang thông qua chân 25 IC tổng. Điện áp 115V đi qua R806 và R803 cấp nguồn cho tầng kích ngang.
Điện áp 115V đi thẳng vào chân số 2 cao áp. Mạch tắt mở thông qua lệnh Stanby từ vi xử lý đưa tới điều khiển tầng kích ngang.
Khi lệnh Stanby ở mức cao => Transistor Q004 dẫn, điện áp 5V đi qua Transistor Q004 qua R057 vào chân B Transistor Q802 làm Q802 dẫn bão hoà => mất dao động đi tới chân B Transistor công suất ngang => cao áp tắt.
Khi lệnh Stanby ở mức thấp => Transistor Q004 tắt, Transistor kích ngang Q802 hoạt động bình thường => cao áp chạy.
Pan thường gặp của khối quét ngang các máy Ti vi Sony và phương pháp kiểm tra sửa chữa.
Pan 1: Máy có đèn báo nguồn không lên màn sáng.
* Hiện tượng này do các nguyên nhân sau:
- Mất điện áp 115V đi vào chân 2 cao áp.
- Mất điện áp ở chân C Transistor kích ngang (bình thường có khoảng 70V).
- Mất điện áp chân Vcc (9,1V) cho mạch dao động ngang (chân 25 IC tổng).
- Lỏng chân thạch anh dao động ngang.
- Chân 22 (là chân bảo vệ khối quét ngang) có điện áp đưa về làm mất dao động ngang.
* Phương pháp kiểm tra - sửa chữa:
- Hàn lại IC tổng và thạch anh tạo dao động ngang.
- Đo kiểm tra điện áp chân 2 cao áp (phải có 115V).
- Đo kiểm tra điện áp chân C Transistor kích ngang phải có > = 60V , nếu điện áp này không có hãy tạm tháo R507 ra và thử lại.
- Đo kiểm tra chân 25 IC tổng xem có 9V không?
- Đo xem có khoảng 2V DC ra ở chân 27 IC tổng không? nếu chân 27 ra điện áp
>5V là lỏng chân thạch anh dao động, nếu chân 27 không có điện áp là hỏng mạch dao động (phải thay cả IC tổng).
- Đo điện áp xoay chiều tại chân B Transistor kích ngang Q802 và quan sát Nếu điện áp này có rồi mất ngay sau khi bật công tắc nguồn là => do chân bảo vệ (chân 22 IC tổng) đã xuất hiện điện áp để khoá dao động => bạn hãy tạm thời hút rỗng chân này ra hoặc đấu tắt xuống mass.
Pan 2: Máy không có đèn báo nguồn, có tiếng kêu nhỏ ở nguồn, khi kiểm tra thấy chập đường 115V.
* Nguyên nhân chập đường 115V ở máy Sony1485 thường do:
- Đánh lửa cao áp dẫn đến hỏng sò ngang (Cao áp Sony thường hay bị đánh lửa ở đầu dây HV trên thân cao áp, khi đánh lửa nếu không xử lý ngay sẽ làm hỏng sò ngang)
- Chập tụ gốm đấu song song với cực CE của sò công suất ngang.
* Phương pháp kiểm tra - sửa chữa:
- Tạm tháo sò ngang bị chập ra ngoài.
- Kiểm tra Diode D608 bảo vệ trên đường 115V.
- Kiểm tra kỹ tụ gốm đấu ngay chân C sò ngang, nếu bị chập ta cần phải thay tụ khác có cùng trị số điện dung và điện áp.
- Tạm thời chưa lắp sò ngang, cấp nguồn và kiểm tra xem điện áp 115V đã có chưa, nếu chưa có cần kiểm tra khối nguồn.
- Nếu đã có 115V thì lắp sò ngang mới và cho máy chạy.
- Nếu nghe có tiếng đánh lửa trên cao áp cần tháo cao áp ra mang đến thợ chuyên làm cao áp để sửa lại.
3.3. Khối quét ngang Ti vi Daewoo
Hình 5.41: Sơ đồ khối quét ngang Tivi Daewoo.
Một số đặc điểm của khối quét ngang Daewoo
Điện áp cấp cho mạch dao động là 9,1V và được điều khiển bởi mạch công tắc điện tử Q42, Q422.
Khi lệnh Power = 0V => Q421 tắt => Q422 dẫn => cấp nguồn vào chân 40 của IC dao động => cao áp hoạt động.
Tương tự khi lệnh Power = 5V => cao áp không hoạt động.
- Lái tia của các máy Daewoo có tỷ lệ hỏng cao => Lái tia thường hỏng ở dạng chập một số vòng dây cuộn lái ngang => dẫn đến chập sò ngang => kéo theo chết IC nguồn và chập Diode bảo vệ đương 103V, vì vậy khi có hiện tượng chập sò ngang ở các máy Deawoo cần kiểm tra cuộn lái tia.
- Để kiểm tra cuộn lái tia, ta cần phải nới lỏng ốc vít và nhẹ nhàng rút chúng ra khỏi cổ đèn hình để quan sát bên trong.
3.4. Khối quét ngang Ti vi Samsung vina
Hình 5.42: Sơ đồ khối quét ngang Tivi Samsung.
Đặc điểm: Với máy Tivi Samsung CS2040 và CS5085 thì mạch ổn áp cấp nguồn cho Vi xử lý và mạch công tắc cấp nguồn cho mạch tạo dao động ngang lại sử dụng IC 802 thay thế cho các mạch rời.
Từ các sơ đồ trên, bạn hãy đối chiếu với các sơ đồ nguyên lý của toàn máy để tự rút ra cho mình phương pháp đọc sơ đồ của các khối nói chung và phương pháp đọc sơ đồ khối quét ngang.
Các điểm mốc để ta đọc sơ đồ khối quét ngang là: Cao áp và chân lệnh Power từ Vi xử lý. từ hai vị trí này ta sẽ xác định được toàn bộ khối quét ngang một cách dễ ràng.