PHẦN IV KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
4.1. Khái quát tình hình hoạt động của doanh nghiệp đầu tư nước ngoài trên địa bàn Tỉnh Hưng Yên
Luật đầu tư nước ngoài ban hành năm 1987 là dấu mốc quan trọng đánh dấu cho sự phát triển của thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài ở Việt Nam, theo phương châm đa dạng hoá, đa phương hoá các quan hệ kinh tế đối ngoại; góp phần thực hiện chủ trương phát huy nội lực, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế.
Sau khi Luật Đầu tư Nước ngoài ra đời, cùng với việc áp dụng hàng loạt các chính sách khuyến khích của một nền kinh tế mở, hàng trăm các tập đoàn, công ty nước ngoài của hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ đã vào Tỉnh Hưng Yên để tìm kiếm cơ hội đầu tư và kinh doanh. Con số các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài không ngừng gia tăng qua các năm.
Tình hình tăng trưởng số lượng doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trên địa bàn Tỉnh Hưng Yên được phản ánh qua biểu đồ dưới đây.
Đơn vị tính: Doanh nghiệp
3550
1020 3991
1190 4414
1330 4897
1510
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000
2010 2011 2012 2013
Tổng số doanh nghiệp
Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
Biểu đồ 4.1. tăng trưởng về số lượng doanh nghiệp đầu tư nước ngoài so với tổng số đối tượng nộp thuế
Như vậy, số lượng doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trên địa bàn tỉnh Hưng Yên tăng nhanh hơn so với tốc độ tăng của các loại hình doanh nghiệp khác do văn phòng Cục thuế Tỉnh Hưng Yên quản lý. Tính đến 31/12/2013, Cục thuế Tỉnh Hưng Yên đang thực hiện quản lý đối với 1510 doanh nghiệp và các chi nhánh của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, tăng 1,5 lần so với năm 2010, chiếm khoảng 30,8% số doanh nghiệp do khối văn phòng Cục quản lý. Hầu hết các doanh nghiệp này đều đã và đang hoạt động có hiệu quả và có nhiều đóng góp tích cực trong việc tạo ra nhiều sản phẩm, nhiều việc làm và đóng góp đáng kể cho ngân sách nhà nước.
Về tình hình thu ngân sách từ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
Nguồn thu thuế từ các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trên địa bàn Tỉnh Hưng Yên được thể hiện qua biểu đồ sau:
Đơn vị tính: tỷ đồng
3,462
352
4,644
452
5,354
534
5,528
551
0 1,000 2,000 3,000 4,000 5,000 6,000
2010 2011 2012 2013
Tổng thu ngân sách
Thu từ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
Biểu đồ 4.2. Thu ngân sách từ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài so với tổng thu ngân sách từ doanh nghiệp
Qua biểu đồ trên có thể thấy tổng thu ngân sách cũng như số thu từ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tăng dần qua các năm. Đặc biệt, năm 2011, Cục Thuế tỉnh Hưng Yên triển khai thực hiện nhiệm vụ công tác thuế trong điều kiện không thuận lợi, giá cả biến động mạnh, lạm phát tăng cao...
ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, hộ kinh doanh trên địa bàn. Tuy nhiên, năm 2011 đã hoàn thành vượt mức nhiệm vụ thu ngân sách được giao và đạt được tốc độ tăng thu cao so với năm 2010, các nhiệm vụ trọng tâm được tổ chức thực hiện đạt được kết quả tốt. Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài vẫn duy trì được hoạt động sản xuất kinh doanh, thực hiện tốt việc kê khai nộp thuế, vì vậy, thu ngân sách từ các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài vẫn hoàn thành vượt mức dự toán và đạt được tốc độ tăng 28% so với năm 2010.
Năm 2012, khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thực hiện 534 tỷ, tăng 18% so thực hiện năm 2011. Hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chịu tác động trực tiếp của suy thoái kinh tế thế giới, vì vậy những tháng đầu năm nhiều doanh nghiệp có sản lượng tiêu thụ giảm mạnh so với cùng kỳ năm trước. Để khắc phục khó khăn cho các doanh nghiệp, nhà nước đã thực hiện giảm 30% thuế thu nhập doanh nghiệp và gia hạn nộp thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ (theo Nghị quyết số 29/2012/QH13 ngày 21/6/2012 của Quốc hội về ban hành một số chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn cho tổ chức và cá nhân).
Việc triển khai các biện pháp tháo gỡ khó khăn đã phát huy tác dụng tích cực, (đặc biệt là việc miễn giảm 30% thuế suất thuế TNDN, giảm và gia hạn nộp thuế TNCN và GTGT với một số đối tượng) đã thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh trở lại ổn định và lấy lại đà tăng trưởng. Do đó, thu ngân sách từ các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài vẫn hoàn thành vượt mức dự toán và đạt được tốc độ tăng trưởng 18% so với năm 2010.
Về vấn đề hoàn thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
Hoàn thuế giá trị gia tăng là một trong những nội dung vô cùng quan trọng trong quản lý thuế. Theo quy định tại Luật thuế giá trị gia tăng, các trường hợp được hoàn thuế giá trị gia tăng gồm: Cơ sở kinh doanh nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ thuế trong ba tháng liên tục trở lên có số thuế giá trị gia tăng đầu vào chưa được khấu trừ hết; cơ sở kinh doanh đã đăng ký nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ có dự án đầu tư mới, đang trong giai đoạn đầu tư; cơ sở kinh doanh trong tháng có hàng hoá, dịch vụ xuất khẩu; Cơ sở kinh doanh nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ thuế khi chuyển đổi sở hữu, chuyển đổi doanh nghiệp, sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, giải thể, phá sản, chấm dứt hoạt động có số thuế giá trị gia tăng nộp thừa hoặc số thuế giá trị gia tăng đầu vào chưa được khấu trừ hết.
Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thường được đầu tư từ công ty mẹ ở nước ngoài, hàng hoá dịch vụ sản xuất ra thường được bán cho công ty mẹ hoặc khách hàng nước ngoài. Các trường hợp doanh nghiệp đầu tư mới, đầu tư mở rộng trong giai đoạn hiện nay cũng diễn ra liên tục. Do vậy, hoàn thuế GTGT đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài ngày càng tăng cả về số hồ sơ xin hoàn thuế và số thuế được hoàn. Đây đồng thời là nội dung quan trọng trong công tác thanh tra thuế.
Đơn vị tính: triệu đồng
15,453 20,113 31,512
82,919 10,231 15,135
24,014
37,495
0 20,000 40,000 60,000 80,000 100,000 120,000 140,000
2010 2011 2012 2013
Kiểm tra trước hoàn thuế sau Hoàn thuế trước kiểm tra sau
Biểu đồ 4.3 : Số thuế giá trị gia tăng được hoàn đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
Hoàn thuế giá trị gia tăng được phân thành hai trường hợp: hoàn thuế trước kiểm tra sau và kiểm tra trước hoàn sau. Các doanh nghiệp lần đầu xin hoàn thuế hoặc đã bị xử phạt về hành vi trốn thuế trong 2 năm gần nhất sẽ phải kiểm tra hồ sơ xin hoàn tại trụ sở doanh nghiệp trước khi được hoàn thuế. Các trường hợp khác sẽ được hoàn thuế trước, sau đó sẽ thanh kiểm tra sau hoàn thuế. Theo số liệu thống kê tại Cục thuế tỉnh Hưng Yên, số doanh nghiệp đề nghị hoàn thuế và số thuế được hoàn đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài ngày càng tăng. Năm 2010 Cục thuế tỉnh Hưng Yên đã hoàn thuế cho 70 doanh nghiệp với số thuế GTGT được hoàn là 25,674 triệu đồng. Năm 2011 hoàn thuế cho 87 doanh nghiệp với số thuế được hoàn là 35,248 triệu đồng. Năm 2012 tăng lên 115 doanh nghiệp được hoàn 55,526 triệu đồng. Năm 2013 tăng lên 176 doanh nghiệp được hoàn 120,414 triệu đồng tiền thuế GTGT. Số doanh nghiệp được hoàn thuế và số thuế GTGT được hoàn tăng nhanh qua các năm đòi hỏi công tác thanh tra, kiểm tra hoàn thuế ngày càng sát sao và được chú trọng hơn.