2. TỔNG QUAN CÁC VẤN ðỀ NGHIÊN CỨU
2.5 Chớnh sỏch bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi ủất ở Việt Nam qua các thời kỳ
2.5.1 Thời kỳ trước khi cú Luật ðất ủai 1993
Quỏ trỡnh hỡnh thành cỏc triều ủại phong kiến, trong mỗi kiểu Nhà nước, tuỳ theo tỡnh hỡnh kinh tế, chớnh trị, xó hội và những ủặc ủiểm truyền thống, huyết thống, tập tục… mà cỏc hỡnh thức sở hữu ủất ủai luụn ủược giai cấp thống trị chú trọng. Ngay từ thời kỳ phát triển Nhà nước Trung ương tập quyền ủến thời Nguyễn, chớnh sỏch bồi thường cho người bị thiệt hại khi Nhà nước thu hồi ủất ủó ủược xỏc lập và chủ yếu tập trung vào bồi thường cho ruộng ủất canh tỏc, ủất ở khụng ủược quan tõm nhiều so với cỏc loại ủất khỏc.
Hỡnh thức bồi thường chủ yếu bằng tiền, mức bồi thường ủược quy ủịnh chặt chẽ, tương xứng với những thiệt hại của người bị thu hồi ủất.
Khi thực dân Pháp xâm lược nước ta, chúng thực hiện chính sách lập
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ………
20 ủồn ủiền, ban hành một số Hiệp ước, Nghị ủịnh (Hiệp ước Patenụtre 1884, Nghị ủịnh 07 thỏng 7 năm 1888 của Toàn quyền Richaud, Nghị ủịnh của toàn quyền đông Dương ngày 13 tháng chạp năm 1913 Ầ) bất bình ựẳng ựể chiếm hữu ủất ủai và khai thỏc tài nguyờn của ủất nước ta.
Sau cỏch mạng thỏng 8/1945, Hiến phỏp ủầu tiờn của nước Việt Nam dõn chủ cộng hoà (1946) chỉ rừ: "Nhiệm vụ của dõn tộc ta trong giai ủoạn này là nhằm bảo toàn lónh thổ giành ủộc lập hoàn toàn và kiến thiết quốc gia trờn nền tảng dân chủ ...". Với mục tiêu người cày có ruộng, ngày 04 tháng 12 năm 1953, Luật cải cỏch ruộng ủất ra ủời nhằm thủ tiờu quyền chiếm hữu ruộng ủất của thực dõn Phỏp và tay sai bỏn nước ở Việt Nam, xúa bỏ chế ủộ phong kiến về chiếm hữu ruộng ủất, thực hiện chế ủộ sở hữu ruộng ủất của nụng dõn, ủồng thời tịch thu, trưng thu, trưng mua ruộng. Cuộc cải cỏch ruộng ủất hoàn thành, nụng dõn cú quyền sở hữu ruộng ủất ủược chia cấp.
Ngay sau khi hoà bỡnh ủược lập lại ở miền Bắc (1954), ðảng và Nhà nước ủó khẳng ủịnh con ủường tất yếu của cỏch mạng Việt Nam là xõy dựng chủ nghĩa xó hội ở miền Bắc và ủấu tranh giải phúng miền Nam. ðể ủỏp ứng nhiệm vụ xõy dựng ủất nước trong giai ủoạn cỏch mạng mới, ngày 14 thỏng 4 năm 1959, Hội ủồng Chớnh phủ (nay là Chớnh phủ) ủó ban hành Nghị ủịnh 151/TTg quy ủịnh thể lệ tạm thời về trưng dụng ruộng ủất. ðõy cú thể coi là văn bản phỏp quy ủầu tiờn liờn quan tới bồi thường và TðC bắt buộc ở Việt Nam. Tiếp sau ủú, Liờn Bộ ủy ban Kế hoạch Nhà nước và Bộ Nội vụ ban hành Thông tư Liên bộ số 1424/TTLB ngày 06 tháng 7 năm 1959 hướng dẫn việc thi hành Nghị ủịnh 151/TTg với cỏc nguyờn tắc cơ bản như phải ủảm bảo kịp thời và ủủ diện tớch cần thiết cho xõy dựng, ủồng thời chiếu cố ủỳng mức quyền lợi và ủời sống của người cú ruộng ủất; những người cú ruộng ủất bị trưng dụng ủược bồi thường và trong trường hợp cần thiết ủược giỳp giải quyết cụng ăn việc làm; chỉ ủược trưng dụng số ruộng ủất thật cần thiết,
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ………
21 khụng ủược trưng dụng thừa, hết sức tiết kiệm ruộng ủất cày cấy trồng trọt;
hết sức trỏnh những nơi dõn cư ủụng ủỳc, nghĩa trang liệt sĩ, nhà thờ, chựa, ủền; những người cú ruộng ủất trưng dụng cần ủược bỏo trước một thời gian là hai thỏng ủể kịp di chuyển.
Khi trưng dụng ruộng ủất, Nhà nước xỏc ủịnh, cỏch bồi thường tốt nhất là vận ủộng nụng dõn ủiều chỉnh hoặc nhượng ruộng ủất cho người bị trưng dụng ủể họ tiếp tục sản xuất. Trường hợp khụng làm ủược như vậy, về ủất sẽ ủược bồi thường bằng tiền từ 1 - 4 năm sản lượng thường niờn của ruộng ủất bị trưng dụng. Mức bồi thường căn cứ vào thực tế ở mỗi nơi, ủời sống của nhõn dõn cao hay thấp, ruộng ủất ớt hay nhiều, tốt hay xấu mà ủịnh. Cú thể núi, Nghị ủịnh số 151/TTg ra ủời phần nào ủỏp ứng nhu cầu trưng dụng ruộng ủất trong những năm 1960. Tuy nhiờn, Nghị ủịnh này chưa cú quy ủịnh cụ thể về mức bồi thường mà chủ yếu dựa vào sự thoả thuận giữa các bên.
Ngày 11 tháng 01 năm 1970, Thủ tướng Chính phủ ban hành Thông tư 1792/TTg quy ủịnh một số ủiểm tạm thời về bồi thường nhà cửa, ủất ủai, cõy cối lưu niên, các hoa màu cho nhân dân ở những vùng xây dựng kinh tế, mở rộng thành phố. Nguyờn tắc bồi thường theo quy ủịnh của Thụng tư 1972/TTg là phải bảo ủảm thoả ủỏng quyền lợi kinh tế của cỏc hợp tỏc xó và của nhõn dân, nhưng cũng không vì thiên lệch về phía nhân dân mà Nhà nước phải bồi thường quá.
Về thể thức bồi thường, trước hết là các ngành, các cơ quan xây dựng phải ủến liờn hệ với chớnh quyền cỏc cấp ủể tiến hành thương lượng với nhõn dân, căn cứ vào tài sản hiện có hoặc hoa màu, công sức bỏ ra khai phá và phõn loại ủất ủai của ủịa phương mà ủịnh giỏ bồi thường cho phự hợp.
Mặc dự chớnh sỏch bồi thường về ủất chưa ủược quy ủịnh trong luật và thể chế thành một chớnh sỏch ủầy ủủ, song quy ủịnh về bồi thường khi nhà nước trưng dụng ủất tại Thụng tư 1792/TTg ủó cú sự thay ủổi so với Nghị
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ………
22 ủịnh 151/TTg, từ “chiếu cố ủỳng mức quyền lợi và ủời sống của những người cú ruộng ủất bị trưng dụng” trước ủõy sang “ủảm bảo thỏa ủỏng quyền lợi kinh tế của HTX và của nhõn dõn”, ủồng thời những quy ủịnh tại Nghị ủịnh số 151/TTg trước ủõy chỉ cú tớnh nguyờn tắc thỡ ủến Thụng tư số 1792-TTg ủó ủược quy ủịnh cụ thể mức bồi thường nhà ở, ủất ủai, hoa màu trờn ủất.
Sau khi giải phúng miền Nam, ủể ủỏp ứng yờu cầu của giai ủoạn cỏch mạng mới, Hiến phỏp năm 1980 ra ủời, bước ủầu tạo ra sự ủổi mới về nhận thức cũng như phương thức quản lý kinh tế. ðiều 19 của Hiến pháp khẳng ủịnh ủất ủai thuộc sở hữu toàn dõn, nhưng sự phỏt triển kinh tế vẫn dựa trờn cơ sở chế ủộ bao cấp. Về ủất ủai, phỏp luật khụng quy ủịnh ủất cú giỏ và khụng cho phộp ủất ủai tham gia chuyển dịch dõn sự (ủiều này thể hiện trong Quyết ủịnh số 201/CP ngày 01 thỏng 7 năm 1980 của Hội ủồng Chớnh phủ).
Khi cú nhu cầu sử dụng ủất, Nhà nước sẽ cấp ủất và khụng thu tiền sử dụng ủất, cần bao nhiờu, Nhà nước cấp bấy nhiờu, quan hệ ủất ủai giữa Nhà nước với người sử dụng ủất ủơn thuần chỉ là quan hệ “giao - thu” [10].
Luật ðất ủai 1987 ra ủời dựa trờn quy ủịnh ủất ủai thuộc sở hữu toàn dõn do Nhà nước thống nhất quản lý, khi Nhà nước thu hồi ủất ủể phục vụ cho cỏc mục ủớch cụng cộng, người sử dụng ủất khụng ủược Nhà nước bồi thường bằng ủất, chỉ ủược bồi thường bằng tiền, tài sản hoa màu cú trờn diện tớch ủất bị thu hồi.
Ngày 31 thỏng 5 năm 1990, Hội ủồng Bộ trưởng ban hành Nghị ủịnh số 186/HðBT về bồi thường thiệt hại ủất nụng nghiệp, ủất cú rừng khi chuyển sang sử dụng vào mục ủớch khỏc. Theo quy ủịnh của Nghị ủịnh số 186/HðBT thỡ mọi tổ chức, cỏ nhõn ủược giao ủất nụng nghiệp, ủất cú rừng ủể sử dụng vào mục ủớch khỏc phải bồi thường thiệt hại về ủất nụng nghiệp, ủất cú rừng cho Nhà nước. Khoản tiền bồi thường thiệt hại về ủất nụng nghiệp, ủất cú rừng mà người ủược Nhà nước giao ủất phải nộp ủược ủiều tiết về ngõn sỏch
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ………
23 Trung ương 30%, cũn lại 70% thuộc ngõn sỏch ủịa phương ủể sử dụng vào việc khai hoang, phục hoỏ, cải tạo ủất nụng nghiệp và ủịnh canh, ủịnh cư cho nhõn dõn vựng bị lấy ủất. Người cú ủất bị thu hồi chỉ ủược bồi thường thiệt hại tài sản trờn ủất, trong lũng ủất. Nếu Nhà nước thu hồi vào ủất làm nhà ở, việc bồi thường thiệt hại về ủất khụng ủược ủặt ra và người bị thu hồi ủất làm nhà ở sẽ phải tự lo liệu [13].
Túm lại, do thời kỳ này ủất ủai chưa ủược thừa nhận là cú giỏ cho nờn các chính sách bồi thường, GPMB còn có nhiều hạn chế, thể hiện trong cách tính giá trị bồi thường, phương thức thực hiện. Tuy nhiên, nhìn nhận một cách cụng bằng thỡ những chớnh sỏch này cũng ủó ủúng vai trũ tớch cực trong việc GPMB ủể dành ủất cho việc xõy dựng cỏc cụng trỡnh quan trọng trong hệ thống cơ sở hạ tầng ban ủầu của ủất nước.
2.5.2 Thời kỳ 1993 ủến 2003
Hiến phỏp 1992 ủặt nền múng cho việc xõy dựng chớnh sỏch bồi thường, GPMB qua những ủiều, khoản quy ủịnh cụ thể như sau:
- ðiều 17: “ðất ủai.. thuộc sở hữu toàn dõn”.
- ðiều 23: “… Trong trường hợp thật cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, Nhà nước trưng mua hoặc trưng dụng có bồi thường tài sản của cá nhân hoặc tổ chức theo thời giá thị trường”[11].
Trờn cơ sở Hiến phỏp 1992, Luật ðất ủai năm 1993 ủược Quốc hội thụng qua và cú hiệu lực từ ngày 15 thỏng 10 năm 1993. Với quy ủịnh “ủất cú giỏ” và người sử dụng ủất cú cỏc quyền và nghĩa vụ, ủõy là sự ủổi mới cú ý nghĩa rất quan trọng ủối với cụng tỏc bồi thường, GPMB của Luật ðất ủai năm 1993.
Những quy ủịnh về bồi thường, GPMB của Luật ðất ủai năm 1993 ủó thu ủược những thành tựu quan trọng trong giai ủoạn ủầu thực hiện, nhưng càng về sau, do sự chuyển biến mau lẹ của tỡnh hỡnh kinh tế xó hội, nú ủó dần
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ………
24 mất ủi vai trũ làm ủộng lực thỳc ủẩy phỏt triển. ðể tạo ủiều kiện ủẩy nhanh tốc ủộ GPMB, ủẩy nhanh tiến ủộ thi cụng cụng trỡnh, ủồng thời bảo ủảm quyền lợi hợp phỏp của người sử dụng ủất, Luật sửa ủổi, bổ sung một số ủiều của Luật ðất ủai ủó ủược thụng qua ngày 29 thỏng 6 năm 2001.
ðể cụ thể húa cỏc quy ủịnh của Luật ðất ủai năm 1993 và Luật sửa ủổi, bổ sung một số ủiều của Luật ðất ủai năm 2001, nhiều văn bản quy ủịnh về chớnh sỏch bồi thường, GPMB ủó ủược ban hành, bao gồm:
- Nghị ủịnh số 90/CP ngày 17 thỏng 9 năm 1994 của Chớnh phủ quy ủịnh về việc bồi thường thiệt hại khi Nhà nước thu hồi ủất ủể sử dụng vào mục ủớch an ninh, quốc phũng, lợi ớch quốc gia, lợi ớch cụng cộng.
- Nghị ủịnh số 22/1998/Nð-CP ngày 24 thỏng 4 năm 1998 của Chớnh phủ về việc bồi thường thiệt hại khi Nhà nước thu hồi ủất ủể sử dụng vào mục ủớch quốc phũng, an ninh, lợi ớch quốc gia, lợi ớch cụng cộng; thay thế Nghị ủịnh số 90/CP núi trờn.
- Thông tư 145/1998/TT- BTC ngày 4 tháng 11 năm 1998 của Bộ Tài chớnh hướng dẫn thi hành Nghị ủịnh số 22/1998/Nð-CP ngày 24 thỏng 4 năm 1998 của Chính phủ.
* Chớnh sỏch bồi thường giải phúng mặt bằng theo quy ủịnh của Nghị ủịnh số 22/1998/Nð-CP và Thụng tư số 145/1998/TT-BTC [2]:
Nghị ủịnh số 22/1998/Nð-CP và Thụng tư số 145/1998/TT-BTC ủó quy ủịnh rừ phạm vi ỏp dụng bồi thường thiệt hại khi Nhà nước thu hồi ủất, ủối tượng phải bồi thường thiệt hại, ủối tượng ủược bồi thường thiệt hại, phạm vi bồi thường thiệt hại và cỏc chớnh sỏch cụ thể về bồi thường thiệt hại về ủất, tài sản gắn liền với ủất, việc lập khu TðC cũng như việc tổ chức thực hiện.
Về phạm vi ỏp dụng: Chớnh sỏch bồi thường, GPMB theo quy ủịnh của Nghị ủịnh số 22/1998/Nð-CP và Thụng tư số 145/1998/TT-BTC ỏp dụng chung cho mọi trường hợp bị Nhà nước thu hồi ủất. ðõy là một ủiểm khỏc so
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ………
25 với Nghị ủịnh số 90/CP.
ðối tượng phải bồi thường thiệt hại: Người sử dụng ủất ủược Nhà nước giao ủất hoặc cho thuờ ủất cú trỏch nhiệm bồi thường thiệt hại về ủất và tài sản cho người cú ủất bị thu hồi ủể giao hoặc cho mỡnh thuờ.
ðối tượng ủược bồi thường thiệt hại: Phải là người cú quyền sử dụng ủất, người sở hữu tài sản hợp phỏp theo quy ủịnh của phỏp luật.
Phạm vi bồi thường thiệt hại, gồm:
- Bồi thường thiệt hại về ủất cho toàn bộ diện tớch ủất thu hồi.
- Bồi thường thiệt hại về tài sản hiện có.
- Trợ cấp ủời sống và sản xuất cho những người phải di chuyển chỗ ở, di chuyển ủịa ủiểm sản xuất kinh doanh.
- Trả chi phớ chuyển ủổi nghề nghiệp cho người cú ủất bị thu hồi.
- Trả các chi phí phục vụ trực tiếp cho việc tổ chức thực hiện bồi thường, di chuyển, GPMB.
Về nguyờn tắc bồi thường thiệt hại về ủất: Khi Nhà nước thu hồi ủất thỡ tựy từng trường hợp cụ thể mà người cú ủất bị thu hồi ủược bồi thường bằng tiền, nhà ở hoặc bằng ủất. Khi bồi thường bằng ủất hoặc nhà ở mà cú sự chờnh lệch về giỏ trị thỡ người ủược bồi thường ủược nhận hoặc phải trả lại phần chờnh lệch giỏ trị ủú bằng tiền.
Về ủiều kiện ủược bồi thường: Do chớnh sỏch ủất ủai của Nhà nước Việt Nam qua cỏc thời kỳ lịch sử cú nhiều thay ủổi và do cũn nhiều bất cập trong cụng tỏc quản lý, sử dụng ủất, Nghị ủịnh số 22/1998/Nð-CP ủó quy ủịnh rất cụ thể, chi tiết cỏc trường hợp ủược bồi thường thiệt hại về ủất, về tài sản.
Về giỏ ủất ủể tớnh bồi thường thiệt hại: Giỏ ủất ủể tớnh bồi thường thiệt hại ủược xỏc ủịnh trờn cơ sở giỏ ủất của ủịa phương ban hành theo quy ủịnh của Chớnh phủ nhõn với hệ số K ủể ủảm bảo giỏ ủất tớnh bồi thường phự hợp với khả năng sinh lợi và giỏ chuyển nhượng quyền sử dụng ủất ở ủịa phương.
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ………
26 Về chớnh sỏch hỗ trợ: Thực tế, khi Nhà nước thu hồi ủất của người ủang sử dụng ủất ổn ủịnh, lõu dài, hậu quả là người dõn bị mất ủất ở, mất tư liệu sản xuất, nhiều trường hợp phải di chuyển chỗ ở, ủời sống của người bị thu hồi ủất gặp nhiều khú khăn, nờn việc thực hiện cỏc chớnh sỏch hỗ trợ ủể khụi phục thu nhập, cải thiện mức sống của những người bị ảnh hưởng là rất cần thiết. Chớnh sỏch hỗ trợ quy ủịnh trong Nghị ủịnh số 22/1998/Nð-CP bao gồm:
- Hỗ trợ ủể ổn ủịnh sản xuất và ủời sống, chi phớ ủào tạo chuyển nghề.
- Trợ cấp ngừng việc cho cán bộ công nhân viên của doanh nghiệp trong thời gian ngừng sản xuất kinh doanh ủến lỳc sản xuất kinh doanh trở lại hoạt ủộng bỡnh thường.
- Trợ cấp chi phớ di chuyển, hỗ trợ tạo lập chỗ ở mới ủối với người ủang sử dụng nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước, thưởng tiến ủộ.
- Hỗ trợ cho cỏc ủối tượng chớnh sỏch.
Về TðC: Chớnh sỏch TðC ủược ủề cập ủầy ủủ hơn so với cỏc Nghị ủịnh trước ủú, việc Nhà nước chuẩn bị ủủ ủiều kiện ủể lập khu TðC (bao gồm quỹ ủất, quỹ nhà ở và quỹ tiền mặt) là một phần ủảm bảo cho cụng tỏc GPMB thực hiện nhanh chúng. Lập khu TðC ủược cụ thể hoỏ một chương riờng trong Nghị ủịnh số 22/1998/Nð-CP, bao gồm quy ủịnh thẩm quyền phờ duyệt lập khu TðC, ủiều kiện bắt buộc phải cú khu TðC, nguyờn tắc bố trớ ủất ở cho cỏc hộ gia ủỡnh tại khu TðC và nguồn vốn xõy dựng khu TðC, ngoài ra cũn cú một số quy ủịnh về chớnh sỏch hỗ trợ lập khu TðC, gúp phần khụi phục cuộc sống của người dân trong vùng giải toả. Lập khu TðC thể hiện chớnh sỏch ủổi mới của Nhà nước về quan ủiểm và mục tiờu lấy con người làm trọng tõm trong quỏ trỡnh bồi thường thiệt hại ủối với người bị thu hồi ủất.
Về tổ chức thực hiện: Nếu như cỏc văn bản trước ủõy mới chỉ quan tõm ủến nội dung bồi thường cho ủất bị thu hồi và cỏc tài sản gắn liền với ủất bị thu hồi, thỡ Nghị ủịnh số 22/1998/Nð-CP ủó cú cỏc quy ủịnh cụ thể về cụng
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp ………
27 tỏc tổ chức thực hiện, trỏch nhiệm của UBND cỏc cấp và Hội ủồng bồi thường, GPMB cấp huyện trong việc chỉ ủạo thực hiện cụng tỏc bồi thường, GPMB và TðC của cỏc dự ỏn như lập phương ỏn bồi thường, xỏc ủịnh mức bồi thường hoặc trợ cấp cho từng tổ chức hộ gia ủỡnh, cỏ nhõn và tổ chức thực hiện bồi thường theo phương ỏn ủược phờ duyệt. Cỏc quy ủịnh này ủó giỳp cho cỏc ủịa phương cú sự chủ ủộng trong việc lựa chọn phương ỏn bồi thường phự hợp với ủiều kiện kinh tế - xó hội, quỹ ủất, tập quỏn của ủịa phương.
Nhỡn chung, trong thời kỳ 1993 - 2003, chớnh sỏch thu hồi ủất và bồi thường, GPMB ủó cú những tiến bộ nhằm ủỏp ứng ủược yờu cầu phỏt triển của ủất nước ta. Tuy nhiờn, cơ chế bồi thường, GPMB khi Nhà nước thu hồi ủất trong thời kỳ này vẫn cũn cú một số nhược ủiểm như sau:
- Vấn ủề xỏc ủịnh giỏ ủất ủể tớnh bồi thường cho người bị thu hồi ủất chưa ủược quy ủịnh chưa theo một chuẩn mực nhất quỏn; cú nhiều quyết ủịnh của UBND cỏc tỉnh về giỏ ủất ủể tớnh bồi thường cũn thiếu cơ sở; giỏ ủất do cỏc ủịa phương quy ủịnh hầu hết ủều thấp hơn giỏ ủất trờn thị trường; người bị thu hồi ủất nụng nghiệp thường chịu thiệt thũi, người bị thu hồi ủất phi nụng nghiệp thường ủược lợi.
- Việc thu hồi ủất ủược tiến hành theo dự ỏn, cụng trỡnh ủó ủược phờ duyệt nờn người bị thu hồi ủất coi ủất ủang sử dụng vào mục ủớch nụng nghiệp như ủất phi nụng nghiệp theo dự ỏn ủang triển khai và thường dẫn ủến việc so bỡ giỏ bồi thường ủất với giỏ ủất phi nụng nghiệp.
- Nhà ủầu tư dự ỏn, cụng trỡnh thường phải làm việc với rất nhiều ủối tỏc ủể thực hiện việc bồi thường, GPMB; cú trường hợp phải làm việc với UBND cả ba cấp tỉnh, huyện, xã, làm việc với Ban bồi thường, GPMB và làm việc với người cú ủất bị thu hồi.
- Thu hồi ủất nhưng khụng ưu tiờn trả bằng ủất mà chủ yếu là trả bằng tiền; nhiều trường hợp phải TðC cho người bị thu hồi ủất nhưng chưa ủược