CHƯƠNG 4: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THANH HÓA
4.1. Phương hướng hoàn thiện quản lý nhà nước về công nghiệp trên địa bàn tỉnh
4.1.1. Định hướng phát triển kinh tế-xã hội Thanh Hóa đến năm 2020
Theo QĐ 2255/QĐ-UBND tỉnh Thanh Hóa ngày 25/06/2010 về việc phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển Công nghiệp và Thương mại tỉnh Thanh Hóa đến năm 2020, quan điểm phát triển công nghiệp của tỉnh là:
Tiếp tục khai thác có hiệu quả các tiểm năng, lợi thế về tài nguyên, lao động vị trí địa lý để phát triển công nghiệp theo hướng chế biến sâu, ưu tiên phát triển các ngành công nghiệp có hàm lượng công nghệ cao, có lợi thế cạnh tranh, có thị trường, giảm dần và loại bỏ các dự án đầu tư công nghệ lạc hậu, gây ô nhiễm môi trường nhằm tiết kiệm tài nguyên, đảm bảo tăng trưởng bền vững.
Phát triển công nghiệp toàn diện: Quan tâm phát triển tiểu thủ công nghiệp, công nghiệp nông thôn, phát triển mạnh công nghiệp vùng biển trên cơ sở khai thác các tiềm năng thế mạnh Biển Đông và Khu Kinh tế Nghi Sơn,
chú trọng phát triển công nghiệp sử dụng nhiều lao động tại các vùng đồng bằng và phát triển công nghiệp khu vực kinh tế Cửa khẩu miền núi, tạo điều kiện từng bước thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng trong tỉnh.
Khuyến khích mọi thành phần kinh tế tham gia đầu tư kinh doanh hạ tầng Khu công nghiệp, Cụm công nghiệp; Quan tâm quy hoạch, đầu tư xây dựng các Khu công nghiệp, Khu công nghệ cao. Thu hút mạnh đầu tư trong nước và nước ngoài; khai thác có hiệu quả các nguồn vốn của các thành phần kinh tế cho phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp.
Phát triển công nghiệp vừa phải phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, vừa tạo động lực quan trọng thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động
Cơ cấu ngành, tỷ trọng ngành công nghiệp, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu ngành, nâng cao tỷ trọng giá trị gia tăng công nghiệp trên giá trị sản xuất công nghiệp; thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu, phát triển công nghiệp hỗ trợ; phát triển nhân lực chất lượng cao cho các ngành công nghiệp mới, gắn phát triển nguồn nhân lực với phát triển thị trường lao động, đổi mới hệ thống giáo dục và đào tạo.
Theo mục tiêu phát triển công nghiệp của tỉnh Thanh Hoá phấn đấu đến năm 2015 sẽ nằm trong tốp trung bình của cả nước. Đến năm 2020 cơ bản Thanh Hóa trở thành tỉnh công nghiệp, là Trung tâm kinh tế mạnh của vùng Bắc Trung Bộ và cả nước". Để thực hiện được điều này, quy hoạch phát triển công nghiệp tỉnh đã đề ra hướng đi cụ thể: Công nghiệp Thanh Hóa tiếp tục phát triển theo mô hình cực tăng trưởng, đổi mới, hoàn thiện cơ cấu nội bộ ngành công nghiệp theo hướng nâng cao trình độ công nghệ, tập trung vào các nhóm ngành công nghiệp trọng điểm của tỉnh là thực phẩm, hóa chất, cơ khí luyện kim, vật liệu xây dựng, dệt may, da giày trong đó ưu tiên ngành chế biến thực phẩm và sản xuất vật liệu xây dựng. Nâng cao chất lượng sản phẩm và những ngành nghề truyền thống, tạo ra bước đột phá đáng kể trong cơ cấu lao động, sản phẩm công nghiệp của tỉnh
Theo định hướng phát triển công nghiệp tỉnh Thanh Hóa đề ra chỉ tiêu
- Tốc độ tăng trưởng GDP công nghiệp giai đoạn 2011-2015 bình quân đạt 24.4%/năm; giai đoạn 2016-2020 bình quân đạt 20,42%/năm, cả giai đoạn 2011- 2020 bình quân đạt 22.39%.
- Tỷ trọng ngành công nghiệp trong GDP năm 2015 là 36.40%, đến năm 2020 là 35.70%.
- Giá trị sản xuất công nghiệp năm 2015 đạt 60.000 tỷ đồng, năm 2020 đạt 125.000 tỷ đồng.
- Tốc độ tăng trưởng GTSXCN giai đoạn 2011-2015 bình quân đạt 28,09%/năm, giai đoạn 2016-2020 bình quân đạt 15.81%/năm, cả giai đoạn 2011- 2020 đạt bình quân 21,8%/năm
- Về trình độ công nghệ: đến năm 2020 tỷ trọng công nghiệp có trình độ công nghệ trung bình và công nghệ cao trên 75%. Trong đó, công nghệ cao từ 40- 45%, đạt tiêu chí chung của công nghiệp cả nước.
Mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội của Thanh Hoá đến năm 2020 nhanh, hiệu quả và bền vững, tạo sự chuyển biến căn bản về chất lượng tăng trưởng và sức cạnh tranh của nền kinh tế, có cơ cấu kinh tế hợp lý, hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được phát triển đồng bộ, hiện đại.
4.1.2. Phương hướng quản lý nhà nước về công nghiệp trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa
Quản lý nhà nước về công nghiệp theo hướng bảo đảm phù hợp chiến lược phát triển công nghiệp nhà nước và chiến lược phát triển công nghiệp của tỉnh. Đẩy mạnh phát triển công nghiệp phù hợp với tiềm năng thế mạnh của từng khu vực và phát triển các ngành chủ lực như công nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản; sản xuất vật liệu xây dựng, công nghiệp điện năng; công nghiệp chế biến nông, lâm, sản. Xây dựng một số khu, cụm công nghiệp, cụm làng nghề nông thôn có quy mô phù hợp gắn với việc bố trí lại dân cư và các điểm đô thị mới dọc theo tuyến đường Hồ Chí Minh.
Tập trung mọi nguồn lực để đầu tư phát triển mạnh và toàn diện vùng ven biển, sớm xây dựng vùng này thành khu vực kinh tế năng động, làm động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của tỉnh và cả vùng Bắc Trung Bộ, đồng thời có tác động lan toả lớn đến các vùng nội địa phía trong
Quản lý đầu tư kết cấu hạ tầng Khu kinh tế Nghi Sơn và đô thị mới Nghi Sơn theo quy hoạch để thu hút đầu tư trong và ngoài nước. Phát triển mạnh các ngành công nghiệp có lợi thế gần cảng và các ngành công nghiệp chủ lực, giám sát, kiểm tra tiến độ xây dựng các khu công nghiệp và các dự án công nghiệp lớn. Để thực hiện định hướng phát triển đối với từng vùng, miền, khu vực của tỉnh phải lấy việc phát triển các khu kinh tế động lực làm khâu trọng tâm, cần giành sự quan tâm chỉ đạo cũng như nguồn lực tập trung cho sự phát triển ở các khu vực này. Sự hình thành và phát triển của các khu kinh tế động lực là đòn bẩy thúc đẩy nền kinh tế của tỉnh phát triển với tốc độ cao, hiệu quả cân đối và bền vững
- Quản lý nhà nước về công nghiệp, tập trung phát triển mạnh các ngành công nghiệp đang có lợi thế cạnh tranh, có thị trường và giải quyết nhiều lao động trong các ngành chế biến nông, lâm, thuỷ sản, thực phẩm, gia công cơ khí, lắp ráp điện tử, vật liệu xây dựng, kết hợp phát triển có chọn lọc một số ngành công nghiệp sản xuất, tư liệu sản xuất quan trọng như năng lượng, hoá chất, luyện kim, dầu mỏ khí hóa lỏng,… để tăng khả năng tự chủ của nền kinh tế; tiếp tục đổi mới, sắp xếp và phát triển doanh nghiệp nhà nước theo hướng hình thành một số tập đoàn kinh tế,
tổng công ty mạnh, phát triển hiệu quả và bền vững, đa sở hữu làm nòng cốt trong một số lĩnh vực then chốt. Đồng thời, tập trung phát triển năng lực nghiên cứu thiết kế sản phẩm công nghiệp và chuyển dịch mạnh sang các ngành công nghiệp chế tác có tiềm năng, có hàm lượng công nghệ cao để tạo bước nhảy vọt về chất lượng phát triển, nâng cao năng suất lao động, chuyển dịch và phát triển công nghiệp ở nông thôn, gắn kết phát triển công nghiệp với quá trình đô thị hoá. Tập trung thu hút đầu tư từ các tập đoàn đa quốc gia, sẵn sàng tham gia liên kết kinh tế dưới nhiều hình thức để đến năm 2020 công nghiệp Việt Nam trở thành một bộ phận khăng khít của hệ thống công nghiệp khu vực và thế giới.
Để Thanh Hoá sớm trở thành tỉnh công nghiệp và phát triển công nghiệp theo hướng hiệu quả, Thanh Hóa phải đổi mới công tác quản lý nhà nước để phát triển công nghiệp trong thời gian tới cần rà soát chức năng nhiệm vụ của từng ngành trên cơ sở thực tế của địa phương, để xây dựng chức nhiệm vụ cho từng ngành cụ thể, rõ ràng không bị chồng chéo và gắn trách nhiệm cho từng ngành. Quản lý việc xây dựng các quy hoạch, kế hoạch của các ngành sao cho thống nhất, đồng bộ có khả thi cao, có chiến lược lâu dài. Đặc biệt quy hoạch phải phù hợp với vùng, miền khu vực giữa vùng nguyên liêụ và cơ sở sản xuất
Đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, nâng cao trách nhiệm của các ngành, các cấp trong công tác quản lý, nhằm tạo môi trường thông thoáng, nhanh gọn, minh bạch để nâng cao khả năng cạnh tranh, đồng thời quản lý nghiêm ngặt việc đầu tư, chuyển giao công nghệ của các doanh ngiệp ưu tiên công nghệ tiên tiến, hạn chế thấp nhất việc đầu tư công nghệ lạc hậu kém hiệu quả gây ô nhiễm môi trường
Hoàn chỉnh quy hoạch và đẩy mạnh phát triển kinh tế thuộc các vùng của tỉnh, theo hành lang các tuyến giao thông trọng điểm, tập trung đầu tư chiều sâu, ưu tiên phát triển công nghệ sản xuất các sản phẩm có hàm lượng công nghệ cao và các sản phẩm có lợi thế cạnh tranh, khuyến khích phát triển công nghiệp nông thôn, làng nghề gắn với bảo vệ môi trường