CHƯƠNG II: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÝ (THẾ KỶ XI - XII) BÀI 10: NHÀ LÝ ĐẨY MẠNH CÔNG CUỘC XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC
BÀI 12: ĐỜI SỐNG KINH TẾ - VĂN HÓA
I. Đời sống kinh tế
tế chủ yếu, quan trọng nhất thời Lý.
1/. Sự chuyển biến của nền Nông Nghieọp
GV:-Ruộng đất cả nước thuộc quyền sở hữu cuûa ai?
GV:Thực tế,ruộng đát đều do nông dân canh tác ,hằng năm nhân dân các địa phương theo tục lệ chia ruộng đất để cày cấy và nộp thuế cho vua.Tuy nhiên trong xã hội thời Lý,sự phân hóa ruộng đất diễn ra khá mạnh.Vua Lý lấy một số đất công làm nơi thờ phụng,tế lễ.Tuy vậy Vua Lý rất quan tâm tới sản xuất nông nghiệp.
HS:Tự đọc trong SGK và Thảo luận nhóm
-Ruộng đất đều thuộc quyền sở hữu của nhà Vua.Do Nông Dân canh tác và nộp thueá
-Nhà Lý có những biện pháp gì để tạo ra sự chuyeồn bieỏn cuỷa neàn noõng nghieọp? Keỏt quả?
+Nhà vua cày ruộng tịch điền(Khuyến khích mọi người tích cực lao động sản xuất,sản xuất rất quan trọng,mọi người phải làm ,kể
cả Vua.)
+ Khai hoang, đào kênh mương,đắp đê phòng lụt.
+Ban hành lệnh cấm giết hại trâu bò bảo vệ sức kéo cho nông nghiệp.
KQ:Nhiều năm mùa màng bội thu.
GV:Trong nhân dân ngưòi ta có câu ca:
“ Đời Vua Thái Tổ ,Thái Tông
Thóc lúa đầy đồng trâu chẳng muốn ăn”.
GV:Tại sao nông ngjiệp thời lý phát triển như vậy ?
HS:Do nhà nước quan tâm,nhân dân chăm lo sản xuất.
-Nhà Lý rất quan tâm tới nông nghiệp và đề ra nhiều biện pháp khuyến khích phát triển :Khuyến khích mọi người lao động,khai hoang ,thuỷ lợi,ban hành lệnh cấm giết trâu bò….
=>Nông nghiệp rất phát triển nhiều năm mùa màng bội thu
GV:Nông nghiệp phát triển đã kích thích và tạo điều kiện cho các nghành thủ công nghiệp và thương nghiệp phát triển vậy TCN&TN thời Lý ra sao chúng ta chuyển
qua phần 2 2/. Thủ công nghiệp và TN
-Trình bày những nét chính về thủ công nghieọp?
Học sinh đọc phần chữ nhỏ SGK.
*Thuỷ coõng nghieọp:
-Trong dân gian:Các nghề chăn tằm ươm tơ,nghề gốm,xây dựng đền đài cung điện phát triển.
GV:-Qua nội dung ta thấy nghề thủ công nào phát triển?
GV:Qua việc làm trên của Vua Lý,em nghĩ gì về hàng tơ lụa của Đại Việt thời đó?Tại sao Vua Lý không dùng gấm vóc của nhà Toáng?
HS: -Hàng tơ lụa của Đaị Việt rất đẹp,chất lượng,không thua gấm vóc nhà Tống.
-Ý thức tự lập không muốn dựa vào nước ngoài,nghề dệt của ta đã phát triển,động viên nhân dân chăm lo nghành dệt hơn nữa
=> Nhà lý muốn nâng cao giá trị hàng trong nước.
.
GV:Ngoài nghề dệt còn có nghề TC nào
HS:Làm đồ trang sức,làm giấy,đúc đồng,rèn sắt….đều phát triển.
GV:Bên cạnh đó bàn tay người thợ thủ công Đại Việt đã tạo dựng nên nhiều công trình nổi tiếng như:vạc Phổ Minh,chuông Quy Điền..nhưng rất tiếc đến nay do hoàn cảnh đất nước ta đến nay không cón nữa.
sắt,nhuộm vải đều được mở rộng.
-Nhiều công trình được tạo dựng:Tháp Báo Thiên,chông Quy Điền,vạc Phổ Minh
Tóm lại:TCN có rất nhiều nghành nghề tạo ra các sản phẩm có chất lương cao.
GV:Cùng với sự phát triển
NN,TCN,Thương nghiệp thời Lý như thế nào?
HS:Việc buôn bán trao đổi trong và ngoài nước mở mang hơn trước,Vùng hải đảo và biên giới Lý-Tống lập nhiều khu chợ tập trung để nhân dân đến trao đổi.
GV:Đặc biệt Thời Lý Thăng Long là thành thị duy nhất nước ta hồi ấy gồm 2 bộ phận:Khu vực chính trị bao gồm kinh thành và các cơ quan nhà nước và khu vực nhân dân bao gồm các phường thủ công của nhà nước và nhân dân,các chợ.
=>Thăng Long trở thành trung tâm thủ công nghiệp và thương nghiệp.Cùng với Vân Đồn nay thuộc Quảng Ninh nằm ở đông bắc Đại Việt là nơi buôn bán tấp nập,sầm uaát.
GV:Gọi HS đọc phần chữ in nghiêng trong SGK.
GV:-Việc thuyền buôn nhiều nước vào trao đổi với Đại Việt đã phản ánh tình hình thương nghiệp nước ta hồi đó như thế nào?
HS: Khá phát triển cả trong và ngoài nước..
GV:Tại sao nhà Lý chỉ cho người nước ngoài buôn bán ở hải đảo, vùng biên giới mà không tự do đi lại ở nội địa?
HS Nhóm 1&2 thảo luận:
=>Thể hiện ý thức cảnh giác tự vệ đối với nhà Tống.
*Thửụng nghieọp:
+ Trao đổi buôn bán trong nước và ngoài nước diễn ra rất mạnh.
+Thăng Long là thành thị duy nhất của cả nước.
+ Vân Đốn được coi là nơi buôn bán rất thuận lợi với thương nhân nước ngoài.
GV:Sự phát triển của thủ công và thương nghiệp thời Lý chứng tỏ điều gì?
Học sinh nhóm 3&4 thảo luận.
=>Chứng tỏ khả năng kinh tế của nước ta một khi đất nước được độc lập và bình yên vừa chứng tỏ nhân dân Đại Việt có đủ khả năng để xây dựng nền kinh tế tự chủ phát
Mối quan hệ giữa NN.TCN,TN:
-Đầu tiên phải phát triển nông nghiệp,đảm bảo và nâng cao đời sống.khi đời sống nâng cao thì sẽ nảy sinh nhu cầu sinh hoạt,tiện nghi đời sống,do vậy thủ công nghiệp mới được phát triển.TCN phát triển sẽ kích thích
trieồn.
Như vậy chúng ta vừa tìm hiểu về tình hình kinh tế thời Lý.Vậy em nào hãy nêu mối quan hệ giữa NN,TCN,TN?
trao đổi buôn bán trong nước và ngoài nước.Ngược lại,buôn bán phát triển sẽ kích thích trở lại làm cho NN,TCN phát trieồn cao hụn.