4. TÍNH TOÁN THIẾT KẾ MÁY BÓN PHÂN VIÊN NÉN
4.4. LỰA CHỌN NGUYÊN LÝ LÀM VIỆC VÀ KẾT CẤU CỦA MÁY
4.4.1. Lựa chọn phương thức liên hợp với máy kéo
+ Các máy nông nghiệp hiện nay phổ biến có hai loại: loại máy tự hành và loại khụng tự hành sử dụng nguồn ủộng lực từ bờn ngoài (người, sỳc vật kộo hoặc dựng mỏy ủể kộo).
- Loại mỏy tự hành là mỏy sử dụng nguồn ủộng lực ủặt ngay trờn khung mỏy, do ủú việc thiết kế, chế tạo sẽ rất phức tạp. Vỡ vậy, trong phạm vi ủề tài rất khú thực hiện ủược;
- Loại liên hợp với máy kéo thuộc loại máy không tự hành, có hai kiểu thông dụng hiện nay là liên hợp móc và liên hợp treo;
+ Liờn hợp múc là liờn hợp mà mỏy nụng nghiệp ủược liờn kết với mỏy kộo bằng một múc kộo lắp sau mỏy kộo. Trong quỏ trỡnh làm việc mỏy nụng nghiệp ủược kộo theo mỏy kộo và lượn trờn bề mặt ruộng. Kiểu liờn kết này phự hợp với ủiều kiện làm việc của mỏy ủảm bảo ủộ sõu (khụng sõu quỏ khi gặp chỗ mụ ủất cao, khụng nụng quỏ khi gặp chỗ ủất trũng) nhưng mỏy khụng thể nõng lờn khỏi mặt ủất nờn khi quay vũng ủầu bờ, di chuyển từ thửa ruộng này sang thửa ruộng khỏc và di chuyển trờn ủường gặp nhiều trở ngại. ðặc biệt ủối với mỏy bún phõn viờn khi quay vũng ủầu bờ hoặc di chuyển từ thửa ruộng này sang thửa ruộng khỏc, ủể trỏnh cho bỏnh xe của mỏy vẫn quay mà phõn khụng ủược ủưa ra khỏi thựng chứa cần thiết kế thờm bộ phận ngắt truyền ủộng; ủồng thời ủể bộ phận rạch rónh khụng bị găm sõu trong ủất thỡ cần thiết kế thêm cơ cấu nâng bộ phận rạch hàng. ðiều này làm cho kết cấu máy phức tạp thêm và việc sử dụng cũng khó hơn.
+ Liờn hợp nửa treo là liờn hợp mà khung mỏy nụng nghiệp ủược liờn kết với máy kéo bằng một móc liên hợp nửa treo, một phần trọng lượng máy nông nghiệp ủược treo trờn mỏy kộo khi vận chuyển (kể cả múc liờn kết). Như vậy trong khi mỏy quay vũng ủầu bờ và trong khi di chuyển cũng gặp những khăn như với liờn hợp múc, không thuận lợi với máy bón phân viên nén.
+ Liờn hợp treo như hỡnh 4.1, là liờn hợp mà mỏy nụng nghiệp ủược liờn kết với mỏy kộo bằng một cơ cấu treo theo sơ ủồ treo hai ủiểm hoặc ba ủiểm. Trong quỏ trỡnh làm việc ở thế bơi của hệ thống thuỷ lực mỏy nụng nghiệp sẽ lượn theo mặt ruộng ủảm bảo ủộ sõu ủều, khi liờn hợp mỏy quay vũng ủầu bờ hoặc di chuyển từ thửa ruộng này sang thửa ruộng khỏc và di chuyển trờn ủường chỉ cần ủiều khiển hệ thống thuỷ lực ở thế nõng ủể mỏy nụng nghiệp ủược nõng cao khỏi mặt ủất. Nhờ vậy kết cấu mỏy sẽ ủơn giản hơn so với máy liên hợp móc.
Hình 4.1. Liên hợp máy loại treo
+ Từ kết quả phõn tớch so sỏnh ưu nhược ủiểm của cỏc phương thức liờn kết với mỏy kộo, cú thể thấy liờn hợp treo rất phự hợp với mỏy bún phõn viờn nộn, ủặc biệt là ủể kết cấu mỏy bún phõn ủược ủơn giản và thuận tiện trong việc sử dụng mỏy khi quay vũng và di chuyển, vỡ vậy chọn kiểu liờn hợp treo theo sơ ủồ 3 ủiểm trờn mỏy kộo bỏnh bơm (loại máy kéo 4 bánh) có hệ thống treo thuỷ lực (công suất, mã hiệu sẽ chỉ rõ ở phần sau).
4.4.2.Chọn nguyên lý làm việc và kết cấu của máy
Qua kết quả quỏ trỡnh nghiờn cứu thực nghiệm và tớnh toỏn xử lý cỏc số liệu ủo ủược từ cỏc thớ nghiệm, nghiờn cứu ủiều kiện làm việc của mỏy, yờu cầu kỹ thuật khõu bún phõn viờn nộn cho cúi và qua tham khảo ủiều kiện làm việc, nguyờn lý cấu tạo và hoạt ủộng của một số mỏy gieo hạt, một số mẫu mỏy ủó ủược chế tạo ủể bún phõn viờn nén cho lúa chúng tôi chọn kết cấu và nguyên lý làm việc của máy bón phân viên nén cho cói như trên hình 4.2.
5 6 2
3 4 1
a) Các cơ cấu, bộ phận làm việc chính của máy bao gồm:
Bộ phận cung cấp viên phân 1, bộ phận bón và lấp nén viên phân 2, bánh xe 3, cơ cấu truyền ủộng cho ủĩa cung cấp 4, khung mỏy 5.
Hỡnh 4.2. Sơ ủồ cấu tạo và nguyờn lý làm việc của máy bón phân viên nén cho ruộng cói
1- Bộ phận cung cấp viên phân; 2- Bộ phận bón và lấp nén viên phân;
3- Bỏnh xe; 4- Cơ cấu truyền ủộng cho ủĩa cung cấp;
5- Khung máy; 6- Ruộng cói
b) Nguyên lý làm việc của máy
- Ở tư thế làm việc, bộ phận rạch rónh găm sõu trong ủất, tạo rónh chứa viờn phõn trờn ruộng cúi theo một hỡnh dỏng và kớch thước ủó ủịnh. ðồng thời khi ủú bỏnh xe 3 lăn trờn mặt ruộng làm cho trục bỏnh xe 3 quay, qua cơ cấu truyền ủộng 4 chuyển ủộng quay ủược truyền tới bộ phận cung cấp 1, khi ủú từng viờn phõn trong thựng chứa ủược lấy ra ủưa xuống ống hướng dẫn viờn phõn rồi ủến bộ phận bún, tại ủõy nhờ cú trọng lượng bản thõn nờn viờn phõn tự rơi xuống ủỏy của rónh ủó rạch sẵn, ngay sau ủú ủược bộ phận lấp nộn 2 lấp và nộn viờn phõn chặt kớn trong rónh.
- ðể bảo ủảm chỉ cung cấp mỗi lần một viờn phõn và khụng bị bỏ sút vị trớ bún, trờn bộ phõn cung cấp cú bố trớ tấm gạt và cơ cấu khuấy ủảo trỏnh tắc kẹt viờn phõn và tạo vòm trong thùng chứa.
- Cỏc yờu cầu về khoảng cỏch giữa hai viờn phõn liền kề trong một rónh ủược ủảm bảo bằng cỏch thay ủổi tỷ số truyền của cơ cấu truyền ủộng 4. Khoảng cỏch giữa hai rónh liền kề ủược ủiều chỉnh bằng cỏch xờ dịch bộ phận bún và lấp nộn 2 sang bờn phải hoặc bờn trỏi khung 5 cho ủạt yờu cầu. ðộ sõu bún từ 5 ủến 7 cm ủược ủiều chỉnh bằng cách nâng cao hoặc hạ thấp bộ phận bón và lấp nén 2 so với mặt phẳng khung 5.
Mức ủộ lấp nộn kớn và chặt của viờn phõn trong rónh ủược ủiều chỉnh bằng cỏch thay ủổi sức căng của lũ xo trờn bỏnh xe của bộ phận lấp nộn 2. ðộ thăng bằng ngang, dọc của mỏy, ủộ cao nõng mỏy khi quay vũng mỏy hoặc khi di chuyển mỏy ủược ủiều chỉnh bởi các xích treo trên máy và các thanh kéo của cơ cấu treo trên máy kéo.