HE THONG CHUYEN MACH THẺ 1.1 Những vấn đề chung về thẻ thanh toán
1.1.4. Cac chủ thé tham gia hoạt động kinh doanh thẻ
1.2.3.3 Thailand National ATM Pool
Ở Thái Lan, trong giai đoạn trước đây, các ngân hàng thương mại tự xây dựng lấy hệ thống ATM của riêng mình. Do vậy, thẻ ATM của ngân hàng
nào phải mang tới ATM của ngân hàng đó mới giao dịch được. Sau đó, từng nhóm ngân hang đã thoả thuận với nhau xây dựng một cụm chuyền mạch (gọi là ATM pool). Đến năm 1990 ở Thái Lan đã có 4 cụm chuyển mạch như vậy.
Lúc đó, thẻ của các ngân hàng trong một cụm chuyển mạch chỉ có thể thực
hiện giao dịch tại Atm của một trong các ngân hàng thuộc cụm đó.
Năm 1993, 4 cụm chuyển mạch này đã hợp nhất lại thành 2 cụm lớn và tiếp theo 2 cụm này lại hợp nhất thành một trung tâm chuyển mạch, đó là Trung tâm chuyển mạch ATM quốc gia (gọi là National ATM Pool). Vào thời điểm này, Thái Lan có tất cả khoảng 800 ATM. Với sự hình thành của Trung tâm chuyển mạch ATM quốc gia, thẻ ATM của bất kỳ ngân hàng thành viên nào cũng có thể thực hiện giao dịch tại bất kỳ máy ATM nào trong mạng chung. Tat nhiên, lúc đó có sự phân biệt các giao dịch ATM nội bộ một ngân hàng (miễn phí) và giao dich ATM liên ngân hang (phí 0.48 Baht/giao dịch qua National ATM Pool). Đến nay, Thái Lan đã có mạng lưới thống nhất với hơn 8.000 ATM va hàng triệu POS trên khắp đất nước với hơn 10 triệu chủ
thẻ.
1.2.3.4 Chỉna UnionPay của Trung Quốc (CUP)
CUP là một công ty cô phần do hơn 80 định chế tài chính của Trung Quốc góp vốn, có trụ sở chính đặt tại Thượng Hải và các văn phòng ở 19 thành phố khác. CUP được thành lập từ tháng 03/2002, bao gồm 03 đơn vị trực thuộc. Trước khi thành lập, Ngân hàng Trung ương Trung quốc (NHTW) cũng có một số thành viên tham gia ban trù bị thành lập CUP và NHTW yêu
cầu tất cả các ngân hàng phát hành thẻ tronglãnh thổ Trung Quốc đều phải tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật do CUP quy định và là thành viên của CUP.
Cho đến nay, CUP đã có 134 ngân hàng thành viên trong lãnh tho Trung Quốc, 18 ngân hàng thành viên ở Hongkong và Macao.
CUP đồng thời là thành viên của các tổ chức thẻ quốc tế như
MasterCard, Visa... Do đó các thành viên của CUP nếu chưa là thành viên
của các tổ chức thẻ quốc tế vẫn có thể tham gia phát triển đơn vị chấp nhận thanh toán thẻ do các tổ chức phát hành thẻ thông quan CUP.
Mô hình chuyén mạch tại CUP
CUP bao gồm 11 hệ thống chuyển mach trung tâm được đặt tại Thượng Hải để xử lý tất cả các giao dịch thẻ bao gồm chuyển mach thẻ, thanh toán bù trừ và quyết toán. Tất cả các ngân hàng phát hành thẻ, các tổ chức thanh toán, các tổ chức hoạt động khác có liên quan tới thẻ đều phải kết nối với Trung tâm này. Bên cạnh đó CUP còn có một hệ thống chuyển mạch trung tâm nữa đặt tại Hongkong để xử lý các giao dịch thẻ xuyên biên giới.
Mặt khác, CUP còn bao gồm 18 trung tâm chuyển mạch thẻ từ các tỉnh kết noi về hệ thống trung tâm và kết nối trực tiếp với các ngân hàng trong khu
vực của mình.
Trung tâm chuyển mạch của CUP hàng ngày xử lý trung bình khoảng 1.600.000 giao dịch (ngày cao điểm có thể lên tới 4.000.000 giao dịch) với tốc độ xử lý là trung bình 50 giao dịch trong vòng 01 giây (khi cao điểm có thể lên tới 600 giao dịch/01 giây). Hệ thống mạng luôn trong tình trạng sẵn sàng (không có lỗi) với tỷ lệ 99.9%,
Xử lý thanh toán bù trừ và quyết toán tại CUP
CUP thực hiện dịch vụ chuyển mạch và xử lý thanh toán bù trừ giao dịch thẻ qua ATM/POS cho các ngân hàng thành viên tại Trung Quốc và các
thành viên ở nước ngoài, cho các giao dịch thẻ nội địa và giao dịch xuyên
biên giới. Các nghĩa vụ ròng sau khi được CUP tính toán thì chuyển sang quyết toán.
Xử lý quyết toán các giao dịch thẻ liên ngân hàng được thực hiện thông qua Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đối với các giao dịch trong nước và HSBC đối với các giao dịch xuyên biên giới trên cơ sở thông tin thanh toán do CUP cung cấp.
CUP có một tài khoản quyết toán đặc biệt tại hệ thống thanh toán tiễn tiến quốc gia Trung Quốc (sau đây gọi tắt là CNAPS- đây là hệ thống thanh toán cốt lõi của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc) để quyết toán bằng đồng Nhân dân tệ và có một số dư nhất định trong tài khoản đó như khoản tiền tuần hoàn thanh toán trước cho các thành viên trong trường hợp không đủ tiền trên tài khoản quyết toán hoặc tiền của các thành viên chuyên không đúng thời
hạn.
Đối với việc quyết toán bằng các loại tiền tệ khác đồng Nhân dân tệ, các thành viên tham gia ngoài lãnh thô Trung Quốc, CUP mở tài khoản quyết toán bằng loại ngoại tệ tương ứng tại ngân hàng quyết toán của thành viên nước ngoài đó dé thực hiện quyết toán.
Các thành viên trực tiếp của CUP đóng trên lãnh thé Trung Quốc phải mở tài khoản dự trữ của họ tại CNAPS và sử dụng tài khoản này để quyết
toán cho các giao dịch thẻ CUP.
Các thành viên gián tiếp của CUP không có tài khoản tại CNAPS phải thực hiện việc quyết toán cho các giao dịch chuyển mạch thông qua một ngân hàng quyết toán đại lý (thành viên trực tiếp) bằng việc ký thoả thuận đại lý
với ngân hàng đó.
Thành viên tham gia có trụ sở đóng ngoài lãnh thé Trung Quốc phải
mở tài khoản quyết toán tại ngân hàng quyết toán do CUP chỉ định. Nếu không có tài khoản, thành viên tham gia có thể chỉ định tài khoản hợp pháp, hợp lệ và phải được đồng ý, phê duyệt của CUP trước khi khai trương hoạt động kinh doanh. Theo phương thức này, tiền quyết toán sẽ được chuyền từ tài khoản bên phải trả tiền đến bên nhận tiền trong một khoảng thời gian nhất định. |
Đồng tiền quyết toán cho các thành viên nội địa là đồng Nhân dân tệ.
Đối với các thành viên nước ngoài, các giao dịch xuyên quốc gia sẽ được quyết toán bằng đồng tiền được hai bên chấp thuận chỉ định.
Xử ly trong trường hợp chậm quyết toán
CUP sẽ trả trước tiền trong trường hợp một thành viên tham gia không đủ tiền hoặc chậm quyết toán. Sau đó thành viên này có nghĩa vụ hoàn trả CUP khoản ứng trước này cộng với một khoản lãi suất nhất định.