Phần 4 Kết quả nghiên cứu và thảo luận
4.1. Thực trạng quản lý tài chính tại các trường trung học cơ sở trên địa bàn
4.1.1. Tổ chức bộ máy quản lý tài chính tại các trường Trung học cơ sở tạ
HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN YÊN PHONG
4.1.1. Tổ chức bộ máy quản lý tài chính tại các trường Trung học cơ sở tại huyện Yên Phong huyện Yên Phong
Trên địa bàn huyện Yên Phong hiện có 15 trường Trung học cơ sở ở 14 xã và thị trấn. Đối với các trường trung học cơ sở tại huyện Yên Phong là loại hình đơn vị sự nghiệp tự đảm bảo một phần chi phí hoạt động, thực hiện theo Nghị định 43/2006/NĐ-CP ngày 25/04/2006 của Chính phủ và được thay thế bằng Nghị định số 16/2015/NĐ – CP ngày 14 tháng 2 năm 2015 “quy định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập”. Thực hiện đúng theo Nghị định 16 của Chính phủ thì UBND tỉnh Bắc Ninh đã thực hiện đầy đủ và giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính đối với đơn vị sự nghiệp cơng lập khối tỉnh, trong đó có 15 trường trung học cơ sở tại huyện Yên Phong hoạt động theo cơ chế tự chủ, tực chịu trách nhiệm theo Nghị định 16/2015/NĐ-CP của Chính phủ. Các trường này phải thực hiện cơ chế quản lý theo Thông tư liên tịch số 44/2000/TTLT/BTC-BGD&ĐT-BLĐTB & XH ngày 23/5/2000 của Liên Bộ Tài chính – Bộ Giáo dục và Đào tạo – Bộ Lao động Thương binh và Xã hội hướng dẫn chế độ quản lý tài chính đối với các đơn vị ngồi cơng lập hoạt động trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo.
Dù thực hiện cơ chế quản lý tài chính như đối với các cơ sở giáo dục ngồi cơng lập nhưng cơ bản chịu sự quan lý toàn diện của Sở chủ quản, các đơn vị này vẫn là đơn vị dự toán trực thuộc Sở Giáo dục & đào tạo tỉnh Bắc Ninh, được Sở Giáo dục & đào tạo giao dự toán thu chi ngân sách hằng năm, mức thu học phí thu theo quy định của UBND tỉnh Bắc Ninh, đảm bảo phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế xã hội của địa phương và thu nhập của dân cư trên địa bàn. Trên địa bàn huyện Yên Phong, các trường trung học cơ sở tuân theo quy trình quản lý tài chính do UBND huyện quản lý. UBND huyện giao cho cho Phịng tài chính của huyện quản lý về mặt tài chính chung tất cả các lĩnh vực trong tồn huyện trong có cả các trường trung học cơ sở. Bên cạnh đó, các trường trung học cơ sở chịu sự quản lý trực tiếp của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện quản lý chung về mặt chuyên mơn và quản lý về mặt tài chính.
Đầu năm Phịng tài chính huyện Yên Phong căn cứ vào yêu cầu, nhiệm vụ sự nghiệp được giao, các đơn vị xây dựng kế hoạch thu chi ngân sách cả năm trên cơ sở những chủ trương, chỉ đạo và hướng dẫn của các bộ, UBND tỉnh và Sở Tài chính gửi cơ quan chủ quản. Đến cấp huyện, UBND huyện giao cho Phịng tài chính dựa trên chỉ tiêu ngân sách hàng năm để báo các cơ quan trực thuộc để lập dự tốn tài chính. Sau đó, cơ quan chủ quản tổng hợp dự toán thu chi của các đơn vị trực thuộc để làm căn cứ bảo vệ và thảo luận dự toán Ngân sách năm với cơ quan tài chính, kế hoạch đầu tư. Sau đó, cơ quan tài chính tổng hợp báo cáo UBND tỉnh để trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định phân bổ dự toán ngân sách các cấp, đảm bảo giao dự toán thu, chi ngân sách năm đến từng đơn vị sử dụng ngân sách trước ngày 31/12 của năm trước.
Sơ đồ 4.1. Sơ đồ quản lý tài chính tại các trường trung học cơ sở trên địa bàn huyện Yên Phong
Nguồn: Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Yên Phong (2015)
Phòng Giáo dục huyện Yên Phong là cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân huyện Yên Phong, là cơ quan đóng vai trị chủ đạo trong quản lý Nhà nước về Giáo dục và Đào tạo trên địa bàn huyện, có nhiệm vụ tham mưu giúp
UBND tỉnh Bắc Ninh Bộ Giáo dục và Đào tạo Sở Tài chính tinh Bắc Ninh Sở Giáo dục và Đào tạo Bắc Ninh UBND huyện Yên Phong Phịng Tài chính
huyện Yên Phong
Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Yên Phong
Các trường Trung học cơ sở trên địa bàn huyện Yên Phong
Hiệu trưởng quản lý bằng quy chế chi tiêu nội bộ
UBND huyện thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về giáo dục tại địa phương; về các dịch vụ cơng thuộc phạm vi quản lý của phịng theo quy định của pháp luật. Hệ thống các cơ quan quản lý tài chính của các trường trung học cơ sở huyện Yên Phong được thể hiện qua sơ đồ 4.1.
Phòng Giáo dục và Đào tạo, Kho bạc nhà nước và Phịng Tài chính – Kế hoạch huyện n Phong là 3 đơn vi đóng vai trị chủ đạo trong việc quản lý và điều hành quản lý tài chính cấp trên đối với các trường trung học cơ sở đóng trên địa bàn huyện. Trong đó Phịng Giáo dục và Đạo tạo huyện đóng vai trị quản lý chung và trực tiếp theo ngành dọc về chuyên môn và một phần tài chính (như kiểm tra và giám sát các nguồn thu của các trường theo đúng pháp luật hiện hành); Phịng Tài chính và Kế hoạch huyện giúp tham mưu cho UBND và HĐND huyện về công tác lập kế hoạch, dự toán thu và chi, đặc biệt là các khoản chi từ ngân sách cho các trường trung học cơ sở; cùng với đó là phối hợp với các cơ quan chức năng để kiểm tra, giám sát vực thực hiện và hoạt động tài chính của các trường trung học cơ sở; Kho bạc nhà nước là nơi các trường trung học cơ sở phải lập tài khoản để thực hiện và giao dịch tài chính và để chi tiêu tài chính từ nguồn ngân sách; cùng với đó Kho bạc nhà nước có nhiệm vụ quản lý các nhiệm vụ chi của các trường trung học cơ sở.
Hiện nay, thực hiện theo cơ chế mới thì việc phân cấp quản lí tài chính là chuyển quyền ra quyết định tài chính cho các trường trung học cơ sở. Trong trường học, để có thể ra các quyết định tài chính một cách đúng đắn, nhà trường cần có quyền trong việc phân bổ và sử dụng kinh phí, tuyển dụng nhân sự và tự chủ trong việc thực hiện chương trình. Đây cũng chính là cách thức tốt nhất để thực hiện phân cấp quản lí tài chính giáo dục và quản lí dựa vào nhà trường. Do vậy hiện nay các cơ quan cấp trên như Phòng Tài chính – Kế hoạch huyện, Phòng Giáo dục và Đào tạo, Kho bạc nhà nước có nhiệm vụ chính là quản lý việc thực hiện các nhiệm vụ tài chính của các trường được thực hiện theo đúng các quy định của nhà nước. Cịn việc sử dụng nguồn tài chính trong các trường sẽ đo Hiệu trưởng quyết định và quản lý bằng các quy định như quy chế chi tiêu nội bộ của trường.