NỘI DUNG
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TRẠNG HƯỚNG DẪN TỰ HỌC CHO SINH VIÊN TRONG GIẢNG DẠY MÔN NHỮNG NGUYÊN LÝ
CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN (PHẦN I) Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG VĂN HOÁ NGHỆ THUẬT NGHỆ AN
1.1 Cơ sở lý luận của phương pháp tổ chức hoạt động tự học
1.1.1 Khái niệm hoạt động tự học và hướng dẫn hoạt động tự học
Hoạt động tự học là một phần quan trọng trong việc đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) nhằm đáp ứng nhu cầu thực tiễn trong giáo dục và đào tạo Trong số các phương pháp dạy học tích cực, việc hướng dẫn sinh viên tự học và tự nghiên cứu đóng vai trò then chốt Nhiều tác giả đã đưa ra các định nghĩa khác nhau về tự học trong các giáo trình tài liệu, phản ánh sự đa dạng trong cách tiếp cận vấn đề này.
Nhà tâm lý học N.ARubakin khẳng định rằng tự học là quá trình tiếp thu tri thức và kinh nghiệm từ thực tiễn cá nhân Điều này bao gồm việc thiết lập mối quan hệ để cải tiến kinh nghiệm ban đầu và đối chiếu với các mô hình thực tế, nhằm biến tri thức nhân loại thành vốn tri thức, kinh nghiệm, kỹ năng và kỹ xảo của mỗi cá nhân.
Giáo sư Nguyễn Cảnh Toàn trong tác phẩm "Quá trình dạy học" nhấn mạnh rằng tự học là quá trình sử dụng năng lực trí tuệ và thể chất để tư duy, quan sát, tổng hợp, so sánh và phân tích Điều này không chỉ đòi hỏi sự vận dụng các phẩm chất cá nhân như tính tiến thủ, khách quan, kiên trì, nhẫn nại, mà còn cần có lòng say mê khoa học để chiếm lĩnh tri thức.
Khác với quan điểm truyền thống, tác giả Lưu Xuân Mới định nghĩa tự học là hoạt động cá nhân nhằm nắm vững kiến thức và kỹ năng, có thể diễn ra trong và ngoài lớp học, không bị ràng buộc bởi chương trình hay sách giáo khoa Tự học là một phương thức dạy học cơ bản ở bậc đại học, mang tính độc lập và cá nhân cao, nhưng lại gắn bó chặt chẽ với hoạt động giảng dạy của giảng viên Hiệu quả của tự học phụ thuộc nhiều vào phương pháp dạy học của giảng viên, và sinh viên thường cần hướng dẫn cụ thể về cách tự học, nội dung học tập và cách đánh giá kết quả Do đó, luận văn này sẽ tập trung vào việc tổ chức và hướng dẫn sinh viên tự học như một phương pháp dạy học hiệu quả.
Tự học là biểu hiện của sự tự giác và nỗ lực lớn từ người học Qua hoạt động này, học sinh, sinh viên có thể làm phong phú thêm giá trị bản thân thông qua việc rèn luyện trí tuệ và thể chất, nhờ vào ý chí kiên cường và đam mê khám phá, nghiên cứu.
Trong quá trình giảng dạy tại cao đẳng và đại học, có thể thực hiện các hoạt động học tập đa dạng dưới nhiều hình thức và điều kiện khác nhau.
Hoạt động tự học của sinh viên diễn ra dưới sự hướng dẫn trực tiếp của giảng viên và các phương tiện kỹ thuật trong lớp học Trong quá trình này, sinh viên cần phát huy các phẩm chất và năng lực của bản thân như khả năng chú ý, phân tích, khái quát hóa và tổng hợp để tiếp thu kiến thức, kỹ năng và kỹ xảo mà giảng viên cung cấp.
Hoạt động tự học của sinh viên có thể diễn ra mà không cần sự giám sát trực tiếp của giảng viên Sinh viên cần tự quản lý thời gian và điều kiện học tập để ôn tập, củng cố kiến thức hoặc phát triển kỹ năng theo yêu cầu của giảng viên và chương trình đào tạo của trường.
Hoạt động tự học của sinh viên không chỉ giúp đáp ứng nhu cầu hiểu biết cá nhân mà còn mở rộng tri thức ngoài chương trình đào tạo mà không cần sự giám sát trực tiếp của giảng viên Tự học là phương pháp chính để tiếp thu kiến thức, vì mỗi sinh viên có nền tảng và tư duy riêng Tuy nhiên, khi có sự hướng dẫn và tổ chức từ giáo viên, hiệu quả của việc tự học sẽ được nâng cao đáng kể.
Tự học là quá trình cá nhân hóa việc học của người học, nhằm đáp ứng nhu cầu học tập và thực hiện các hoạt động học một cách chủ động, tích cực và sáng tạo Qua các thao tác tư duy, người học chiếm lĩnh tri thức, kỹ năng và kinh nghiệm, đồng thời thực hành để tích lũy kiến thức từ kho tàng tri thức nhân loại, biến tri thức sách vở thành kinh nghiệm sống thực tiễn của bản thân.
* Khái niệm hướng dẫn hoạt động tự học
Tự học và tự nghiên cứu là hoạt động quan trọng và liên tục của sinh viên trong quá trình học tập Để nâng cao chất lượng và hiệu quả của việc tự học, cần phải có sự sắp xếp và tổ chức khoa học Do đó, giảng viên cần chú trọng vào việc tổ chức các hoạt động tự học cho sinh viên để hỗ trợ quá trình học tập hiệu quả hơn.
Hướng dẫn hoạt động tự học là quá trình sắp xếp và thiết kế các biện pháp để thực hiện hoạt động, sử dụng đối tượng và phương tiện hỗ trợ nhằm đạt được mục tiêu Vai trò của hướng dẫn hoạt động rất quan trọng, vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả của quá trình học tập.
Trong hoạt động dạy - học, việc hướng dẫn và tổ chức là rất quan trọng, ảnh hưởng đến chất lượng và hiệu quả học tập Theo I.P Raptrenco, hướng dẫn dạy học là quá trình áp dụng các biện pháp khoa học để tối ưu hóa hiệu suất dạy học, sử dụng hợp lý thời gian và nguồn lực của giáo viên và học sinh V.B Bololepov định nghĩa tổ chức là sự sắp xếp liên kết giữa các yếu tố trong một hệ thống, không chỉ là nội dung mà còn là hình thức và phương pháp thực hiện Như vậy, tổ chức và hướng dẫn dạy học chính là việc sắp xếp các thao tác và hành động trong quá trình giảng dạy.
Tổ chức và hướng dẫn hoạt động học tập cho sinh viên là quá trình thiết kế và sắp xếp các biện pháp phối hợp giữa giảng viên và sinh viên, bao gồm cả học tập trên lớp và ở nhà, chính khóa và ngoại khóa Điều này diễn ra dưới sự chỉ đạo của nhà trường nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả học tập.
Hướng dẫn hoạt động tự học cho sinh viên là quá trình thiết kế và sắp xếp các biện pháp giảng dạy của giảng viên nhằm hỗ trợ sinh viên trong việc tự thiết kế và tổ chức hoạt động tự học Điều này giúp sinh viên phát huy tối đa năng lực tự học và tự nghiên cứu, từ đó thực hiện hiệu quả các mục tiêu học tập đã đề ra.
