PHẦN MỞ ĐẦU
1 Lí do chọn đề tài
Du lịch đã từ lâu trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống kinh tế - văn hóa - xã hội của con người, đặc biệt ở Việt Nam, nơi ngành này đang phát triển mạnh mẽ Ngành du lịch không chỉ đóng góp vào sự tăng trưởng kinh tế mà còn là một cứu cánh cho nền kinh tế yếu ớt của nhiều quốc gia đang phát triển Theo dự báo của tổ chức Du Lịch thế giới WTO, lượng khách du lịch toàn cầu sẽ đạt 1,6 tỷ lượt người vào năm 2020 với doanh thu 2000 tỷ USD, nhấn mạnh sự bùng nổ của hoạt động du lịch Để phát triển ngành du lịch, cần có sự hợp tác giữa nhiều lĩnh vực như lữ hành, khách sạn và giải trí, trong đó đội ngũ hướng dẫn viên du lịch (HDV) đóng vai trò quan trọng Họ không chỉ là "đại sứ" của đất nước mà còn ảnh hưởng lớn đến chất lượng sản phẩm du lịch và sự hấp dẫn đối với du khách Tuy nhiên, thực tế cho thấy đội ngũ HDV tại Việt Nam, đặc biệt là ở Hải Phòng, còn thiếu về số lượng và chất lượng.
Mang lại trải nghiệm mới mẻ cho người dùng, công nghệ hiện đại giúp bàn online không khác gì so với bàn gốc Người dùng có thể phóng to, thu nhỏ tùy ý, nâng cao chất lượng trải nghiệm Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ tới sự phát triển của ngành du lịch.
Đề tài khóa luận tốt nghiệp ngành văn hóa du lịch với tiêu đề “Thực trạng và giải pháp tăng cường năng lực của đội ngũ Hướng Dẫn Viên Du Lịch tại công ty cổ phần Du lịch và Thương mại Xuyên Á” được thực hiện nhằm áp dụng kiến thức đã học vào thực tiễn Nghiên cứu này phân tích và đánh giá hiện trạng đội ngũ Hướng Dẫn Viên Du Lịch, đồng thời đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả phục vụ của họ tại công ty cổ phần Du lịch và Thương mại Xuyên Á.
2 Lịch sử nghiên cứu đề tài
Nghiên cứu đánh giá thực trạng và năng lực lao động là yếu tố then chốt để xây dựng chiến lược phát triển kinh tế, đặc biệt trong ngành du lịch Bộ Văn Hóa, Thể Thao và Du Lịch cùng Sở Du lịch Hải Phòng đã triển khai nhiều dự án nhằm phát triển du lịch Hải Phòng thành ngành kinh tế mũi nhọn Các dự án quan trọng như Đề án phát triển Du lịch Hải Phòng giai đoạn 1996-2010 và quy hoạch phát triển du lịch đến năm 2020 đã cung cấp phân tích sâu sắc về tình hình ngành và đề xuất giải pháp khả thi Đặc biệt, các nghiên cứu này chú trọng đến nguồn nhân lực ngành du lịch Hải Phòng, trong đó có đội ngũ hướng dẫn viên du lịch.
Nghiên cứu về đội ngũ HDV Du Lịch vẫn chưa hoàn tất, đòi hỏi thời gian, công sức và tính chính xác cao Đề tài này chỉ tập trung vào một khía cạnh cụ thể, và tác giả hy vọng sẽ có nhiều người quan tâm tiếp tục nghiên cứu để phát triển các chiến lược hoàn chỉnh, góp phần vào sự phát triển của ngành du lịch, nền kinh tế thành phố và Công ty cổ phần Du Lịch và Thương mại Xuyên Á.
3 Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu tập trung vào các vấn đề kinh tế xã hội liên quan đến sự phát triển du lịch, đặc biệt là đội ngũ hướng dẫn viên du lịch của Công ty cổ phần Du lịch và thương mại Xuyên Á.
Đề tài nghiên cứu tập trung vào đội ngũ hướng dẫn viên tại Công ty Cổ phần Du lịch và Thương mại Xuyên Á, tọa lạc tại thành phố Hải Phòng.
- Tập hợp một số vấn đề về lý luận liên quan đến phát triển du lịch nói chung về HDV Du Lịch nói riêng
- Nghiên cứu và đánh giá về thực trạng hoạt động của đội ngũ HDV Du Lịch của Công ty cổ phần Du lịch và Thương mại Xuyên Á
- Đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường năng lực đội ngũ HDV Du Lịch của Công ty cổ phần Du Lịch và Thương mại Xuyên Á
- Phương pháp thu thập tài liệu, xử lý tài liệu
Phương pháp nghiên cứu cơ bản và quan trọng nhất để hoàn thành đề tài là thu thập số liệu từ các nguồn đáng tin cậy Để đưa ra nhận xét và đánh giá chính xác, cần sử dụng số liệu thống kê từ sở du lịch, các nghị quyết và nghị định của cơ quan chức năng, cùng với tài liệu tham khảo từ những nghiên cứu trước đó.
- Phương pháp điều tra, khảo sát, thực tế (thực địa)
Trong quá trình nghiên cứu, chúng tôi đã áp dụng phương pháp nghiên cứu để tổng hợp thông tin đáng tin cậy về thực trạng hoạt động của ngành và những vấn đề tồn tại trong đội ngũ hướng dẫn viên Từ đó, chúng tôi đề xuất các giải pháp khả thi phù hợp với yêu cầu thực tế.
Phương pháp phân tích, đánh giá và so sánh là một trong những phương pháp cơ bản được sử dụng trong nghiên cứu Bằng cách phân tích tài liệu đã qua xử lý và so sánh với hoạt động của các vùng địa phương khác, tác giả có thể đưa ra những nhận xét và đánh giá sâu sắc về các vấn đề được đề cập.
Ngoài các phương pháp tự thân, sự tham gia của các chuyên gia đóng vai trò quan trọng trong nghiên cứu du lịch, một ngành kinh tế tổng hợp với nhiều yếu tố tác động Để đảm bảo các đánh giá tổng hợp có cơ sở và hiệu quả, cần sự góp mặt của chuyên gia từ nhiều lĩnh vực liên quan.
Ngoài phần phụ lục, mở đầu và kết luận nội dung đề tài gồm 3 chương:
Chương 1 : Một số vấn đề lí luận cơ bản về lí luận và thực tiễn về du lịch và hướng dẫn viên du lịch
Chương 2 : Thực trạng của đội ngũ hướng dẫn viên du lịch tại Công ty cổ phần Du lịch và Thương mại Xuyên Á
Chương 3 : Một số giải pháp tăng cường năng lực của đội ngũ hướng dẫn viên du lịch tại Công ty cổ phần Du lịch và Thương mại Xuyên Á.
PHẦN NỘI DUNG
Ngày nay, du lịch đã trở thành một phần thiết yếu trong đời sống văn hóa - xã hội toàn cầu, phát triển mạnh mẽ và đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế của nhiều quốc gia Thuật ngữ “du lịch” ngày càng phổ biến, nhưng vẫn chưa có một định nghĩa rõ ràng do sự khác biệt trong các hoàn cảnh và góc độ nghiên cứu Nhiều định nghĩa khác nhau về du lịch đã được đưa ra, phản ánh sự đa dạng của hoạt động này.
Theo hai tác giả Nguyên Cao Thưởng và Tô Thanh Hải trong giáo trình Thống kê Du Lịch, nghiên cứu du lịch được xem như một ngành kinh tế quan trọng, đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế của đất nước.
Du lịch là một ngành kinh tế xã hội quan trọng, cung cấp dịch vụ đáp ứng nhu cầu tham quan, giải trí và nghỉ ngơi, đồng thời có thể kết hợp với các hoạt động như chữa bệnh, thể thao, nghiên cứu khoa học và nhiều nhu cầu khác.
Tại hội nghị Liên Hợp Quốc về Du Lịch diễn ra ở Roma, Italia vào năm 1963, các chuyên gia đã đưa ra khái niệm về mục đích quốc tế hóa du lịch.
Du lịch là sự kết hợp của các mối quan hệ, hiện tượng và hoạt động kinh tế phát sinh từ hành trình và lưu trú của cá nhân hoặc nhóm người bên ngoài nơi cư trú thường xuyên, bao gồm cả du lịch trong nước và quốc tế, với mục đích hòa bình Điểm đến du lịch không phải là nơi làm việc của họ.
Tổ chức Du lịch Thế giới (WTO) định nghĩa du lịch là tổng thể các hiện tượng và mối quan hệ phát sinh từ sự giao lưu giữa du khách, doanh nghiệp, chính quyền địa phương và cộng đồng dân cư trong quá trình thu hút và tiếp đón khách du lịch.
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÍ LUẬN CƠ BẢN VỀ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ DU LỊCH VÀ HƯỚNG DẪN VIÊN DU LỊCH
Một số vấn đề về lí luận
Ngày nay, du lịch đã trở thành nhu cầu thiết yếu trong đời sống văn hóa - xã hội toàn cầu, phát triển mạnh mẽ và đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế nhiều quốc gia Mặc dù thuật ngữ “du lịch” rất phổ biến, nhưng khái niệm này vẫn chưa được định nghĩa rõ ràng do sự đa dạng trong hoàn cảnh và góc độ nghiên cứu khác nhau Nhiều định nghĩa về du lịch đã được đưa ra, phản ánh sự phong phú và phức tạp của lĩnh vực này.
Từ góc độ nghiên cứu du lịch như một ngành kinh tế, hai tác giả Nguyên Cao Thưởng và Tô Thanh Hải trong giáo trình Thống kê Du Lịch đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phân tích số liệu để hiểu rõ hơn về xu hướng và tác động của du lịch đối với nền kinh tế.
Du lịch là một lĩnh vực kinh tế xã hội quan trọng, cung cấp dịch vụ nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, giải trí và nghỉ ngơi, có thể kết hợp với các hoạt động như chữa bệnh, thể thao, nghiên cứu khoa học và nhiều nhu cầu khác.
Tại hội nghị Liên Hợp Quốc về Du Lịch diễn ra ở Roma, Italia vào năm 1963, các chuyên gia đã đưa ra khái niệm quốc tế hóa trong lĩnh vực du lịch nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững và hợp tác toàn cầu.
Du lịch là sự kết hợp của các mối quan hệ, hiện tượng và hoạt động kinh tế phát sinh từ hành trình và lưu trú của cá nhân hoặc nhóm người ở nơi khác ngoài nơi cư trú thường xuyên của họ, cả trong nước và quốc tế, với mục đích hòa bình Điểm đến du lịch không phải là nơi làm việc của họ.
Tổ chức Du lịch Thế giới (WTO) định nghĩa du lịch là tổng thể các hiện tượng và mối quan hệ giữa du khách, nhà kinh doanh, chính quyền địa phương và cộng đồng dân cư trong quá trình thu hút và đón tiếp khách Nhiều định nghĩa khác về du lịch cũng tồn tại, phản ánh sự đa dạng của lĩnh vực này.
Tại kỳ họp thứ 7 khóa 11 năm 2005, Quốc hội nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam đã định nghĩa du lịch là các hoạt động liên quan đến chuyến đi của con người ra khỏi nơi cư trú thường xuyên nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, tìm hiểu, giải trí và nghỉ dưỡng trong một khoảng thời gian nhất định Đây là định nghĩa pháp lý phổ biến nhất về du lịch tại Việt Nam hiện nay.
Du lịch là hoạt động của con người diễn ra ngoài nơi cư trú thường xuyên, liên quan đến việc tiêu thụ sản phẩm du lịch để thỏa mãn nhu cầu tham quan và giải trí Môi trường du lịch, nơi diễn ra các hoạt động này, bao gồm cả môi trường tự nhiên và môi trường xã hội nhân văn.
Trong bối cảnh phát triển kinh tế toàn cầu, du lịch cần hướng đến sự bền vững, kết hợp giữa phát triển và bảo vệ môi trường Luật Du lịch năm 2005 của Việt Nam định nghĩa du lịch bền vững là việc đáp ứng nhu cầu hiện tại mà không ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng nhu cầu tương lai Du lịch được phân loại theo nhiều tiêu chí, bao gồm mục đích chuyến đi (tham quan, giải trí, nghỉ dưỡng, khám phá, thể thao, lễ hội), lãnh thổ (nội địa, quốc tế, quốc gia), và đặc điểm địa lý (biển, núi, đô thị, đồng quê) Hiện nay, du lịch sinh thái và du lịch văn hóa đang được chú trọng phát triển, vừa bảo vệ môi trường, vừa đáp ứng nhu cầu của du khách.
Du lịch sinh thái là loại hình du lịch kết hợp giữa thiên nhiên và văn hóa địa phương, với sự tham gia tích cực của cộng đồng nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững.
Du lịch văn hóa là loại hình du lịch tập trung vào bản sắc văn hóa của các dân tộc, với sự tham gia tích cực của cộng đồng Mục tiêu chính của du lịch văn hóa là bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, góp phần tạo ra những trải nghiệm độc đáo cho du khách.
1.1.1.2 Khái niệm về khách du lịch
Khái niệm về khách du lịch hiện nay có nhiều định nghĩa khác nhau tùy thuộc vào hoàn cảnh và quan điểm của từng quốc gia Hầu hết các định nghĩa đều cho rằng khách du lịch là người rời khỏi nơi cư trú thường xuyên của mình Một số học giả nhấn mạnh rằng du khách không đi với mục đích kinh tế Thời gian và khoảng cách từ nơi cư trú đến điểm du lịch cũng là tiêu chí quan trọng; nhiều người cho rằng khách du lịch phải rời khỏi nơi cư trú ít nhất 24 giờ và không quá một năm, trong khi các chuyên gia Hoa Kỳ nhấn mạnh rằng khoảng cách tối thiểu 50 dặm là yếu tố quyết định Tuy nhiên, những tiêu chí này chỉ phản ánh một phần của khái niệm khách du lịch mà chưa bao quát hết các đặc điểm của họ.
Luật Du lịch Việt Nam 2005 định nghĩa khách du lịch là những người đi du lịch hoặc kết hợp du lịch, không bao gồm trường hợp đi học, làm việc hoặc hành nghề để nhận thu nhập Định nghĩa này mở rộng khái niệm về khách du lịch, không bị giới hạn bởi thời gian, khoảng cách hay mục đích chuyến đi, cho thấy sự nhìn nhận rộng rãi của các nhà quản lý Việt Nam về du lịch Điều này mang lại lợi ích cho việc khai thác thị trường đa dạng khách du lịch của các doanh nghiệp du lịch tại Việt Nam Khách du lịch bao gồm cả khách nội địa và khách quốc tế, theo quy định tại Điều 34, chương V, Luật Du lịch Việt Nam 2005.
- “Khách du lịch nội địa là công dân Việt Nam, người nước ngoài cư trú tại Việt Nam đi du lịch trong lãnh thổ Việt Nam.”
Khách du lịch quốc tế bao gồm người nước ngoài và người Việt Nam định cư ở nước ngoài đến Việt Nam để du lịch, cùng với công dân Việt Nam và người nước ngoài cư trú tại Việt Nam khi họ ra nước ngoài du lịch.
1.1.1.3 Khái niệm hoạt động du lịch
Hoạt động du lịch bao gồm sự tham gia của khách du lịch, các cá nhân và tổ chức kinh doanh du lịch, cũng như cộng đồng dân cư và các cơ quan liên quan đến ngành du lịch.
1.1.1.4 Khái niệm tài nguyên du lịch
Vai trò của du lịch đối với sự phát triển kinh tế - xã hội thành phố Hải Phòng
Hải Phòng là một thành phố công nghiệp quan trọng trong vùng kinh tế động lực miền Bắc, bao gồm Hà Nội, Hải Phòng và Quảng Ninh Với vị trí địa lý thuận lợi và hệ thống giao thông đa dạng như đường thủy, đường bộ, đường sắt, cảng biển và sân bay, Hải Phòng giữ vai trò là cửa khẩu quan trọng của cả nước, tạo điều kiện phát triển kinh tế và giao thương quốc tế Hệ thống cơ sở hạ tầng hiện đại, cùng với cảnh quan thiên nhiên đa dạng như núi và biển đảo, cùng bản sắc văn hóa độc đáo của cư dân địa phương, đã tạo nên sức hấp dẫn thu hút du khách và các nhà đầu tư trong lĩnh vực du lịch.
Du lịch hiện nay đóng vai trò quan trọng trong thu nhập kinh tế quốc dân ở nhiều quốc gia Theo Tổ chức Du lịch Thế giới (WTO), ngành du lịch toàn cầu có triển vọng tích cực trong tương lai Dự báo đến năm 2015, lượng du khách quốc tế sẽ đạt 1 tỷ lượt, mang lại 900 tỷ USD doanh thu và tạo ra 150 triệu việc làm trực tiếp Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương chiếm tỷ trọng lớn, trong đó Đông Nam Á (ASEAN) đóng góp khoảng 34% lượng khách và 38% doanh thu du lịch khu vực Dự báo của WTO cho thấy đến năm 2020, tổng lượng khách du lịch toàn cầu sẽ đạt 1,6 tỷ lượt và doanh thu đạt 2000 tỷ USD, với tỷ lệ tăng trưởng hàng năm là 4,3% về lượng khách và 6,7% về tài chính.
Trong những năm gần đây, du lịch Hải Phòng đã có sự phát triển mạnh mẽ với tổng đầu tư hạ tầng du lịch đạt 267,69 tỷ đồng trong giai đoạn 2001 - 2005, thu hút 1680,43 tỷ đồng từ ngân sách và 2,72 triệu USD từ vốn đầu tư nước ngoài Lượng khách du lịch tăng trung bình 18,15% mỗi năm, trong đó khách quốc tế tăng 18,75% hàng năm Doanh thu du lịch cũng tăng trung bình trên 15% mỗi năm, cho thấy du lịch Hải Phòng đang trở thành một ngành kinh tế có tốc độ tăng trưởng cao và nâng cao vị thế trong nền kinh tế của thành phố.
Hải Phòng, với vị trí trung tâm vùng duyên hải Bắc Bộ và cảng biển thuận lợi, là cửu ngõ chính ra biển của các tỉnh phía Bắc, tạo điều kiện giao lưu dễ dàng với các tỉnh trong nước và quốc tế Ngoài cảng biển, Hải Phòng còn sở hữu hệ thống giao thông đa dạng bao gồm đường biển, đường sông, đường bộ, đường sắt và đường hàng không, kết nối chặt chẽ với các địa phương Sự phát triển của các tuyến giao thông này đã hỗ trợ mạnh mẽ cho hoạt động của cảng, thương mại, vận tải và thông tin liên lạc, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển du lịch tại thành phố.
Hải Phòng không chỉ nổi bật với vị trí địa lý thuận lợi mà còn sở hữu nguồn tài nguyên thiên nhiên và nhân văn phong phú, bao gồm đất đai, sinh vật, thủy sản, hải sản và khoáng sản Những nguồn tài nguyên này không chỉ thúc đẩy ngành chăn nuôi thủy sản mà còn tạo điều kiện cho sự phát triển du lịch và các dịch vụ liên quan Cảnh quan thiên nhiên tại bán đảo Đồ Sơn và quần đảo Cát Bà rất lý tưởng cho du lịch sinh thái, kết hợp giữa rừng, biển và đảo Đặc biệt, Vườn quốc gia với nhiều loài động thực vật đặc hữu đã được UNESCO công nhận là khu Dự Trữ Sinh Quyển Thế Giới từ tháng 12/2004, tạo cơ hội thu hút du khách trong và ngoài nước Việc khai thác nguồn tài nguyên du lịch tại Đồ Sơn và Cát Bà đã đóng góp đáng kể vào ngân sách thành phố.
Thành phố Hải Phòng có một lịch sử phát triển phong phú, để lại nhiều di tích văn hóa và kiến trúc độc đáo, thu hút du khách Nơi đây còn nổi bật với các lễ hội lớn như Chọi Trâu ở Đồ Sơn, lễ hội làng cá Cát Bà, Hát Đúm ở Thủy Nguyên, lễ hội Trạnh Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm tại Vĩnh Bảo, và lễ hội Minh Thề ở Kiến Thụy Bên cạnh đó, nhiều làng nghề truyền thống vẫn được duy trì và khôi phục, tạo tiềm năng lớn cho phát triển du lịch tại Hải Phòng.
Hải Phòng sở hữu nhiều tiềm năng và lợi thế để phát triển du lịch, điều này đã được khẳng định tại hội thảo về tiềm năng du lịch diễn ra vào ngày 9/8/2006 Các chuyên gia từ công ty tư vấn quản lý MCG đã nhấn mạnh rằng du lịch cần được ưu tiên đầu tư phát triển hàng đầu trong các ngành kinh tế của thành phố Mục tiêu đến năm 2020, doanh thu từ du lịch của Hải Phòng dự kiến đạt 2.677,5 triệu USD, theo nghiên cứu từ Viện Nghiên cứu phát triển du lịch.
Chương 1 của đề tài đã hệ thống hóa một số vấn đề về lý luận bao gồm: Khái niệm về Du lịch và các khái niệm niên quan như khách du lịch, môi trường du lịch, các loại hình du lịch chu yếu …, khái niệm HDDL, khái niệm HDV DL và vai trò của HDV trong hoat động của ngành… Bên cạnh đó , chương 1 cũng đã tập hợp một số vấn đề thược tiễn về vai trò của du lịch đối với nền kinh tế - xã hội của Hải Phòng Trong đó đáng chú ý là một số vấn đề cơ bản sau đây
Du lịch là hoạt động di chuyển ra ngoài nơi cư trú thường xuyên để tham quan, giải trí và khám phá, với việc tiêu thụ các sản phẩm du lịch nhằm thỏa mãn nhu cầu của con người Hoạt động này diễn ra trong môi trường du lịch, bao gồm cả tự nhiên và văn hóa - xã hội Sự phát triển không ngừng của ngành du lịch đã dẫn đến sự ra đời của nhiều loại hình du lịch, trong đó Du lịch Sinh Thái và Du lịch Văn Hóa được dự đoán sẽ phát triển mạnh mẽ trong tương lai nhờ vào xu hướng bền vững và bảo vệ môi trường.
Với sự phát triển không ngừng của đời sống kinh tế - xã hội, nhu cầu du lịch ngày càng gia tăng, dẫn đến sự ra đời của hoạt động hướng dẫn du lịch (HDDL) Hoạt động này bao gồm việc hướng dẫn khách du lịch theo các chương trình cụ thể, đòi hỏi HDV phải đảm nhận khối lượng công việc lớn Để thành công trong nghề, người hướng dẫn không chỉ cần có sức khỏe dẻo dai và lòng yêu nghề mà còn phải sở hữu một lượng kiến thức phong phú trên nhiều lĩnh vực khác nhau.
Trong hoạt động lữ hành, hướng dẫn viên (HDV) đóng vai trò quan trọng nhất, là người đồng hành tin cậy của du khách trong suốt chuyến đi Họ không chỉ giúp du khách khám phá các điểm tham quan mà còn giải quyết các vấn đề phát sinh HDV còn là cầu nối mang hình ảnh quê hương đến với khách thập phương, góp phần xây dựng hình ảnh của đơn vị kinh doanh du lịch và tạo ra lợi nhuận đáng kể Chất lượng hoạt động của đội ngũ HDV ảnh hưởng trực tiếp đến sự thành công của doanh nghiệp lữ hành, vì sản phẩm du lịch chủ yếu là dịch vụ vô hình, được đánh giá qua sự hài lòng của khách hàng Trong bối cảnh du lịch ngày càng quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, vai trò của HDV càng trở nên thiết yếu đối với sự phát triển kinh tế đất nước.
Hướng dẫn viên du lịch (HDV DL) phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức trong công việc do các yếu tố khách quan Để đáp ứng yêu cầu công việc, HDV cần có kiến thức về địa lý, cảnh quan thiên nhiên, văn hóa, tâm lý truyền thống, chính trị và pháp luật, đặc biệt là ngoại ngữ Ngoài ra, họ cũng cần có kỹ năng giao tiếp, ứng xử và phẩm chất cá nhân phù hợp Những yêu cầu khắt khe này là cần thiết để HDV có thể đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Từ đó, tác giả sẽ phân tích và đánh giá hiện trạng cũng như đề xuất giải pháp nâng cao năng lực đội ngũ HDV tại Công ty cổ phần Du lịch và Thương mại Xuyên Á trong các chương tiếp theo của đề tài.
THỰC TRẠNG CỦA ĐỘI NGŨ HƯỚNG DẪN VIÊN DU LỊCH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN DU LỊCH XUYÊN Á
Công ty cổ phần Du lịch và Thương mại Xuyên Á
2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển
Công ty Cổ phần Du lịch và Thương mại Xuyên Á chính thức hoạt động từ ngày 20 tháng 7 năm 2005, nhanh chóng khẳng định vị thế là một trong những công ty lữ hành uy tín tại Hải Phòng Dưới sự lãnh đạo của Giám đốc Trần Tuấn Thanh, một cựu thành viên của Công ty Du lịch và Dịch Vụ Công Đoàn Hải Phòng, công ty đã tận dụng cơ hội và kinh nghiệm để phát triển mạnh mẽ Mặc dù gặp nhiều khó khăn và thách thức, ông Thanh đã đưa ra những quyết định đúng đắn, giúp công ty vượt qua thử thách và đạt được thành công như hiện nay.
Ngày 28 tháng 6 năm 2005, Sở Kế Hoạch và Đầu Tư thành phố Hải Phòng chính thức cấp giấy phép đăng ký kinh doanh cho công ty với nội dung cơ bản như sau:
Tên công ty viết bằng tiếng Việt: Công ty Cổ Phần Du Lịch và Thương mại Xuyên Á
Tên công ty viết bằng tiếng nước ngoài: Xuyen A Toursism and Trading Joint Stock Company
Tên công ty viết tắt: Xuyen A…, JSC Địa chỉ trụ sở chính: Số 48 Trần Phú, Phường Cầu Đất, Quận Ngô
Quyền, thành phố Hải Phòng Điện thoại: 0313.592088
- Dịch vụ du lịch lữ hành nội địa và quốc tế
- Kinh doanh khách, nhà nghỉ, nhà hành ăn uống
- Kinh doanh bất động sản, vật tư, thiết bị phục vụ ngành in, quảng cáo, xăng dầu bôi trơn, khí đốt
- Dịch vụ vận tải hành khách, hàng hóa thủy bộ
- Dịch vụ xuất nhập khẩu hàng hóa, ủy thác giao nhận, bốc xếp, dỡ, lưu kho bãi và bảo quản hàng hóa
Vốn điều lệ: 1000 000 000 đồng ( một tỷ VNĐ)
Người đại diện theo pháp luật của công ty
Họ và tên: Trần Tuấn Thanh
Sinh ngày: 21/02/1965 Dân tộc: kinh Quốc tịch: Việt Nam Chứng minh thư nhân dân số: 030638445
Ngày cấp: 28/02/2005 Nơi cấp: Công an Hải Phòng
Nơi đăng ký hộ khẩu thường trú: Số 5/ 25B Đà Nẵng, Phường Máy Tơ, Quận Ngô Quyền, Hải Phòng
Chỗ ở hiện tại: Số 5/ 25B Đà Nẵng, Phường Máy Tơ, Quận Ngô Quyền, Hải Phòng
Những ngày đầu hoạt động, Công ty cổ phần Du lịch và Thương mại Xuyên Á đã phải đối mặt với nhiều khó khăn do trang thiết bị còn sơ sài và chưa đồng bộ Đây là thử thách chung của nhiều công ty mới thành lập, khi cần thời gian để hoàn thiện cơ sở vật chất cho cán bộ công nhân viên Công ty đã đầu tư vào phòng làm việc cho các vị trí quan trọng như giám đốc, kế toán trưởng, và hướng dẫn viên du lịch, nhằm tạo ra một môi trường làm việc văn minh và nghiêm túc Hệ thống máy tính nối mạng không chỉ giúp nhân viên làm việc hiệu quả mà còn hỗ trợ trong việc tìm kiếm thông tin và trao đổi kiến thức Hiện tại, văn phòng đại diện của công ty đã trở thành nơi làm việc nghiêm túc và thư giãn trong giờ nghỉ cho khách hàng.
Đội ngũ cán bộ công nhân viên của công ty Cổ phần Du lịch và Thương mại Xuyên Á ban đầu khá mỏng, với chỉ 5 HDV chuyên nghiệp và một số nhân viên đảm nhiệm nhiều công việc khác Sau gần 4 năm hoạt động, đội ngũ HDV đã tăng lên đáng kể, các thành viên hiện có kinh nghiệm và chuyên môn hóa cao hơn, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ của công ty.
Không những thế, điều chứng tỏ sự phát triển không ngừng của công ty
Công ty Cổ phần Du lịch và Thương mại Xuyên Á đã xây dựng một mạng lưới kinh doanh đa dạng, bao gồm các cơ sở hoạt động đã được cấp phép, đạt được nhiều kết quả khả quan Không chỉ là một công ty du lịch nội địa và quốc tế, Xuyên Á còn sở hữu hệ thống nhà hàng và khách sạn tại khu du lịch Cát Bà, một điểm đến hấp dẫn ở thành phố Hải Phòng, nằm trên con đường chính trung tâm của đảo.
Bãi tắm Cát Cò thơ mộng và nhà hàng Xuyên Á với kiến trúc độc đáo từ tre trúc Việt Nam đã trở thành điểm đến quen thuộc cho du khách tại Cát Bà, nổi bật với các món hải sản hấp dẫn Khách sạn Xuyên Á - Hoa Phong, mặc dù không lớn, nhưng cũng thu hút lượng khách đáng kể nhờ vào cơ sở vật chất đầy đủ với phòng nghỉ tiện nghi, phòng hội trường sức chứa 200 khách và dịch vụ karaoke 24/24 Với những ưu điểm này, công ty Cổ phần Du lịch và Thương mại Xuyên Á có lợi thế nổi bật trong việc tổ chức ăn uống và lưu trú cho du khách trong mùa du lịch biển.
Tại trung tâm thành phố Hải Phòng, công ty không chỉ hoạt động trong lĩnh vực in ấn và photocopy mà còn có một văn phòng nhỏ trên đường Nguyên Đức Cảnh, đóng góp đáng kể vào doanh thu hàng năm Ngày 16 tháng 4 năm 2008, công ty đã chính thức khai trương văn phòng đại lý vé máy bay, du lịch thanh niên, tư vấn du học và xuất khẩu lao động tại số 55 đường Lạch Tray, Quận Ngô Quyền, Hải Phòng.
Công ty cổ phần du lịch và thương mại Xuyên Á đã ngày càng khẳng định vị thế vững chắc của mình trên thị trường du lịch Hải Phòng kể từ khi bắt đầu hoạt động.
Mặc dù gặp nhiều khó khăn trong những ngày đầu thành lập, Xuyên Á đã có sự chuyển mình rõ rệt và đang trên đà phát triển mạnh mẽ Những thử thách trước đây đã được vượt qua, và với sự nỗ lực của tất cả thành viên, Xuyên Á hướng tới một tương lai vững mạnh, đoàn kết và thịnh vượng.
2.1.2 Cơ cấu bộ máy tổ chức của công ty cổ phần du lịch và thương mại
Công ty cổ phần du lịch và thương mại Xuyên Á có cơ cấu tổ chức như sau:
Hình 2.1 Sơ đồ bộ máy tổ chức công ty
Danh sách các thành viên của công ty theo đó được phân chia như sau:
Các bộ phận tổng hợp
Các bộ phận nghiệp vụ du lịch
Các bộ phận hỗ trợ và phát triên du lịch
Tổ chức hàh chính Điều hành Marketing H-ớng dẫn Nhà hàng, k sạn Kinh doanh khác
Bảng 2.2: Danh sách các thành viên Công ty công ty cổ phần Du lịch và Thương mại Xuyên Á
STT Họ và Tên Giới tính
1 Trần Tuấn Thanh Nam 1965 Giám đốc
2 Nguyễn Đức Hải Nam 1956 Phó giám đốc
3 Nguyễn Thọ Dương Nam 1959 Giám đốc khách sạn
4 Hoàng Thu Hương Nữ 1978 Trưởng phòng vé
5 Bùi Văn Khánh Nam 1967 Trưởng cửa hàng in
6 Trần Thị Hoài Hương Nữ 1975 Kế toán trưởng
7 Trần Kim Dung Nữ 1983 Thư ký giám đốc
8 Nguyễn Tuấn Anh Nam 1979 Trưởng phòng hướng dẫn
9 Nguyễn Mạnh Cường Nam 1982 Trưởng phòng Marketing
10 Nguyễn Thành Phương Nam 1983 HDV
11 Nguyễn Phi Long Nam 1984 HDV
12 Trần Huy Khánh Nam 1984 HDV
13 Phạm Đức Minh Nam 1983 HDV
14 Tô Duy Tòng Nam 1982 HDV
15 Trần Trọng Đại Nam 1983 HDV
16 Nguyễn Hùng Cường Nam 1985 HDV
17 Phạm Hải Dương Nữ 1984 HDV
18 Nguyễn Ngọc Linh Nữ 1984 HDV
19 Phạm Hải Hà Nữ 1983 HDV
20 Nguyên Châu Giang Nữ 1982 HDV
21 Trần Văn Tú Nam 1982 HDV
Nguồn: Công ty Cổ phần Du lịch và Thương mại Xuyên Á, báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh giai đoạn 2006- 2007 Tài liệu lưu hành nội bộ 2007
Bảng thống kê cung cấp cái nhìn tổng quan về các thành viên trong công ty, từ đó xác định công việc của từng người dựa trên chức vụ, đặc biệt trong mối liên hệ trực tiếp với người hướng dẫn viên (HDV).
Doanh nghiệp cần nghiêm túc tuân thủ các phương châm, chính sách và pháp luật của nhà nước, đồng thời xây dựng và triển khai các chiến lược kinh doanh hiệu quả Mục tiêu là không ngừng nâng cao hiệu quả kinh tế và xã hội, góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Xác định mục tiêu kinh doanh và phương châm phát triển của công ty là rất quan trọng Cần thống nhất quy hoạch và tổ chức các hoạt động quản lý doanh nghiệp một cách kỹ lưỡng Doanh nghiệp nên tập trung phục vụ khách du lịch, đồng thời lấy chất lượng quốc tế làm tiêu chuẩn để nâng cao hiệu quả hoạt động.
Để thành công trong lĩnh vực lữ hành, cần nắm bắt thông tin kinh doanh chính xác cả trong và ngoài nước Việc xây dựng kế hoạch và chiến lược kinh doanh rõ ràng, cùng với việc tìm kiếm nguồn khách hàng mới là rất quan trọng Đồng thời, doanh nghiệp cũng phải không ngừng khai thác và mở rộng thị trường lữ hành để đạt được hiệu quả cao nhất.
Dựa trên yêu cầu về tiêu chuẩn mục tiêu chất lượng kinh doanh, chúng tôi thiết lập các quy chế, quy tắc và cơ chế vận hành nội bộ nhằm nâng cao ý thức phục vụ của toàn thể cán bộ, công nhân viên với chất lượng cao, từ đó cải thiện hiệu quả quản lý toàn bộ doanh nghiệp.
Xây dựng cơ chế tổ chức và kế hoạch tiền lương hợp lý cho doanh nghiệp, đồng thời sắp xếp cán bộ, công nhân viên một cách hiệu quả Chịu trách nhiệm về công tác tuyển dụng, kiểm tra, thăng giáng, cũng như thực hiện chế độ thưởng phạt đối với cán bộ quản lý và nhân viên.
Hiện trạng đội ngũ HDV tại công ty cổ phần du lịch và thương mại Xuyên Á
2.2.1 Đôi nét về đội ngũ HDV của công ty
Đội ngũ hướng dẫn viên (HDV) đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của các công ty lữ hành, bao gồm cả Công ty Cổ phần Du lịch và Thương mại Xuyên Á HDV của công ty đã góp phần không nhỏ vào sự phát triển bền vững hàng ngày của doanh nghiệp Dưới đây là thông tin chi tiết về đội ngũ HDV của Công ty Cổ phần Du lịch và Thương mại Xuyên Á.
* Bảng 2.3: Cơ cấu HDV của công ty
STT Họ và Tên Giới tính
1 Nguyễn Tuấn Anh Nam 1979 Đại học
2 Nguyễn Mạnh Cường Nam 1982 Đại học
3 Nguyễn Thành Phương Nam 1983 Đại học
4 Nguyễn Phi Long Nam 1984 Đại học
5 Trần Huy Khánh Nam 1984 Đại học Trung B
6 Phạm Đức Minh Nam 1983 Đại học
7 Tô Duy Tòng Nam 1982 Đại học
8 Trần Trọng Đại Nam 1983 Đại học Anh B
9 Nguyễn Huy Cường Nam 1985 Trung cấp
10 Phạm Hải Dương Nữ 1984 Cao Đẳng
11 Nguyễn Ngọc Linh Nữ 1984 Đại hoc Anh B
12 Phạm Hải Hà Nữ 1983 Đại học
13 Nguyễn Châu Giang Nữ 1982 Cao đẳng
14 Trần Văn Tú Nam 1982 Đại học
Nguồn: Công ty Cổ phần Du lịch và Thương mại Xuyên Á, báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh giai đoạn 2006- 2007 Tài liệu lưu hành nội bộ 2007
Về cơ cấu độ tuổi :
Công việc của hướng dẫn viên (HDV) du lịch thường căng thẳng và đòi hỏi sự yêu nghề sâu sắc để vượt qua khó khăn Sức khỏe dẻo dai là yếu tố cần thiết để hoàn thành nhiệm vụ Do đó, đội ngũ HDV chủ yếu là những người trẻ tuổi nhiệt huyết Điều này cũng đúng với công ty Cổ phần du lịch và thương mại Xuyên Á, nơi chúng ta có thể thấy một đội ngũ trẻ trung, năng động.
- Tuổi trung bình của đội ngũ HDV công ty là 26 tuổi
Đội ngũ hướng dẫn viên (HDV) của công ty chủ yếu là những người trẻ tuổi, với 79% thành viên trong độ tuổi từ 23 đến 26 Điều này cho thấy họ mang trong mình sự nhanh nhẹn, sáng tạo và nhiệt tình trong công việc, cũng như năng nổ trong mọi hoạt động.
Từ độ tuổi 26 trở lên, nhóm người có từ 3 đến 14 thành viên chiếm 21%, đây là những cá nhân có kinh nghiệm dày dạn trong ngành du lịch Họ không chỉ có tuổi đời và tuổi nghề cao hơn mà còn có khả năng lãnh đạo và hướng dẫn những thế hệ trẻ tiếp theo.
Bộ phận này có độ tuổi trung bình thấp nhất trong toàn công ty, điều này không chỉ không phải là điểm yếu mà còn là thế mạnh, mang lại cho công ty một hình ảnh trẻ trung và năng động Tuy nhiên, giới trẻ đôi khi bị coi là
+ Non nớt, thiếu kinh nhiệm trong công việc nên trong những tình huống bất chắc dễ bị động
+ Nóng vội, chủ quan, không lường trước được sự việc
+ Việc làm dựa trên sách vở, lý thuyết và sáo rỗng
Những yếu tố trên chỉ đúng một phần, vì còn phụ thuộc vào từng cá nhân Điều này tương tự như việc công nhận những thần đồng trên thế giới, họ là những thiên tài không bị giới hạn bởi độ tuổi Trong lĩnh vực hướng dẫn viên du lịch, thường cần những người trẻ tuổi để đáp ứng yêu cầu công việc.
Việc đào tạo tại các trường đại học và cao đẳng du lịch cung cấp cho sinh viên những kiến thức cập nhật và thiết thực Những người này không chỉ được trang bị nền tảng vững chắc mà còn mang trong mình niềm đam mê sâu sắc với nghề nghiệp, sẵn sàng bước vào thực tiễn để phát triển sự nghiệp.
+ Trong những người trẻ tuổi, những ước mơ, những khát vọng về công việc là cháy bỏng và họ muốn thực hiện nó
Trẻ tuổi mang đến sự nhanh nhẹn, năng động và nhiệt tình, tạo nên một sức sống tràn đầy Đi du lịch không chỉ là nghỉ ngơi mà còn là cơ hội để cảm nhận sự trẻ trung từ những người bạn trẻ tuổi, giúp du khách cảm thấy như được hồi sinh Một hướng dẫn viên trẻ, dù kinh nghiệm chưa nhiều, vẫn có thể cuốn hút bạn bằng lối sống nhiệt huyết và tươi mới của họ.
Cơ cấu độ tuổi của hướng dẫn viên (HDV) trong công ty là một lợi thế quan trọng, giúp công ty phát huy tiềm năng và không ngừng cải thiện chất lượng dịch vụ Việc tận dụng sự đa dạng về độ tuổi sẽ mang lại nhiều cơ hội học hỏi và phát triển cho đội ngũ HDV.
Về trình độ học vấn và trình độ ngoại ngữ
Trình độ học vấn ngày càng trở nên quan trọng trong mọi ngành nghề, đặc biệt là trong lĩnh vực lữ hành Để làm việc tại các công ty du lịch, ứng viên cần có kiến thức chuyên môn vững vàng, thường yêu cầu ít nhất tốt nghiệp Trung cấp, Cao đẳng hoặc Đại học về du lịch.
Trong phòng du lịch có:
- 10 thành viên tốt nghiệp khoa Văn Hoá Du Lịch, trường Đại học Dân Lập Hải Phòng
- 1 thành viên tốt nghiệp khoa Du Lịch, trường Đại học Khoa Học Xã Hội và Nhân Văn
- 2 thành viên tốt nghiệp Cao Đẳng Du Lịch Hà Nội
Một thành viên tốt nghiệp Trung cấp Du Lịch Hải Phòng đã được đào tạo tại những trường uy tín trong lĩnh vực du lịch, nơi có đông sinh viên theo học Tại đây, sinh viên không chỉ học các môn cơ bản để có kiến thức nền tảng vững chắc mà còn được tìm hiểu sâu về chuyên ngành du lịch, với mục tiêu chính là trở thành hướng dẫn viên du lịch Thời gian học tập trên giảng đường giúp các hướng dẫn viên tương lai hình dung rõ ràng về công việc của mình Sau khi ra trường, họ có cơ hội áp dụng kiến thức đã học vào thực tế, cùng với những bài học quý giá từ "trường đời".
Mặc dù công ty lữ hành hoạt động trong cả lĩnh vực lữ hành nội địa và quốc tế, quy mô vẫn ở mức vừa phải với chủ yếu là khách du lịch nội địa và khách outbound Do đó, số lượng hướng dẫn viên (HDV) thành thạo ngoại ngữ khá hạn chế Một số HDV có chứng chỉ ngoại ngữ (tiếng Anh hoặc tiếng Trung) ở trình độ A hoặc B, và nhiều người trong số họ đã học thêm ngoại ngữ tương đương trình độ B tại đại học Tuy nhiên, do công ty chủ yếu phục vụ khách nội địa, HDV ít có cơ hội giao tiếp với khách quốc tế, dẫn đến khả năng ngoại ngữ bị mai một Công ty chủ yếu tổ chức tour quốc tế đến Trung Quốc, vì vậy có hai nhân viên thành thạo tiếng Trung, có thể xem họ là HDV chuyên hướng dẫn tour Trung Quốc.
Tỷ lệ hướng dẫn viên (HDV) sử dụng thành thạo ngoại ngữ trong công ty hiện còn thấp HDV cần chủ động nâng cao trình độ ngoại ngữ trong thời gian rỗi và tạo điều kiện học tập, giao tiếp Đồng thời, công ty cũng cần triển khai các chương trình đào tạo để nâng cao chất lượng sử dụng ngoại ngữ của HDV.
Số năm trong nghề, kinh nghiệm của đội ngũ HDV công ty
Trong phòng hướng dẫn, trưởng phòng điều hành là người dày dạn kinh nghiệm với gần 10 năm hoạt động trong lĩnh vực du lịch Các thành viên còn lại cũng có ít nhất 3 năm làm việc, cho thấy họ đã gắn bó và theo đuổi nghề hướng dẫn viên du lịch, tích lũy được nhiều kinh nghiệm quý báu.
Số năm trong nghề không phải là tiêu chí duy nhất để đánh giá kinh nghiệm của mỗi người, vì mối quan hệ này không phải lúc nào cũng tỷ lệ thuận Tuy nhiên, nhận xét này giúp tóm tắt một cách hiệu quả về khía cạnh kinh nghiệm trong công việc.