Khóa luận tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Nguyễn Tài Phúc ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH -----  ----- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ THỎA MÃN CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY TNHH MTV CAO SU KRÔNG BUK Sinh viên thực hiện: Giáo viên hướng dẫn: NGÔ VĂN TÀI PGS.TS NGUYỄN TÀI PHÚC Lớp: K43 B QTKDTH Niên khóa: 2009 – 2013 Huế, tháng 5 năm 2013 Ngơ Văn Tài – K43B QTKD Tổng hợp Trang 1 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Nguyễn Tài Phúc L i c m nờ ả ơ Để hoàn thành khóa luận này, tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn PGS.TS Nguyễn Tài Phúc, người đã trực tiếp hướng dẫn, góp ý, giúp đỡ tôi về kiến thức và phương pháp để tôi hoàn thành được khóa luận tốt nghiệp này. Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn các Thầy Cô trong khoa Quản trị kinh doanh Trường Đại học Kinh Tế - Đại học Huế đã hướng dẫn, giảng dạy, cung cấp kiến thức và phương pháp trong 4 năm học qua. Trong suốt thời gian nghiên cứu và thực hiện khóa luận tốt nghiệp, tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám đốc công ty TNHH MTV cao su Krông Buk đã cho phép và tạo điều kiện thuận lợi để tôi có thể thực tập tại công ty. Tôi xin chân thành cảm ơn chú Lương Văn Du – Trưởng phòng kế toán công ty đã tận tình giúp đỡ, chỉ dẫn tôi trong suốt thời gian thực tập. Tôi xin gởi lời cảm ơn đến tất cả các phòng ban của công ty, lãnh đạo các nông trường và tất cả các công nhân của công ty đã nhiệt tình giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập số liệu. Tôi cũng xin gởi lời cảm ơn tới Thư viện Trường Đại học Kinh Tế Huế đã giúp đỡ tôi trong quá trình tìm kiếm và mượn tư liệu để phục vụ cho việc nghiên cứu và hoàn thành khóa luận này. Tôi cũng không quên gởi lời cảm ơn chân thành tới gia đình, bạn bè đã động viên, đóng góp ý kiến và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành khóa luận. Cuối cùng, tôi kính chúc quý Thầy, Cô và các Anh Chị trong công ty TNHH MTV cao su Krông Buk cũng như gia đình, bạn bè dồi dào sức khỏe và thành công trong công việc và cuộc sống. Do kiến thức còn hạn chế và thời gian có hạn nên chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được sự góp ý và chỉ dẫn của Thầy Cô. Tôi xin chân thành cảm ơn! Đăk Lăk, tháng 5 năm 2013 Sinh viên thực hiện Ngô Văn Tài Ngô Văn Tài – K43B QTKD Tổng hợp Trang 2 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Nguyễn Tài Phúc Mục lục Trang Mục lục Trang 1 DANH MỤC HÌNH ẢNH .4 DANH MỤC BẢNG BIỂU 5 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .6 PHẦN MỞ ĐẦU .7 4.Phương pháp nghiên cứu 9 5.Ý nghĩa thực tiễn của đề tài nghiên cứu 12 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SỰ THỎA MÃN TRONG CÔNG VIỆC CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG ĐỐI VỚI TỔ CHỨC .13 1.1.Những khái niệm cơ bản .13 1.1.1.Lao động .13 1.1.2.Nhân lực .13 1.1.3.Nguồn nhân lực 14 1.1.Lý thuyết về sự thỏa mãn của người lao động .15 1.2.1.Một số khái niệm 15 1.2.2.Các thành phần của thỏa mãn công việc 19 1.2.3.Các mô hình nghiên cứu tương tự trước đây 27 1.2.4.Mô hình nghiên cứu đề nghị và các giả thuyết nghiên cứu .30 1.2.Quy trình nghiên cứu 32 Chương 2: THỰC TRẠNG VỀ SỰ THỎA MÃN TRONG CÔNG VIỆC CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY TNHH MTV CAO SU KRÔNG BUK .34 2.1.Đặc điểm của địa bàn nghiên cứu 34 2.3.Doanh thu, lợi nhuận sau thuế và các chế độ chính sách đối với người lao động .42 2.4.Thực trạng về sự thỏa mãn của người lao động tại công ty TNHH MTV cao su Krông Buk .44 2.4.1.Thống kê mô tả các về đặc điểm cá nhân .44 2.4.1.a.Giới tính .44 2.4.1.b.Nhóm tuổi .44 Ngô Văn Tài – K43B QTKD Tổng hợp Trang 1 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Nguyễn Tài Phúc 2.4.1.c.Trình độ học vấn và chuyên môn 45 2.4.1.d.Bộ phận làm việc .45 2.4.1.e.Thu nhập 46 2.4.2.Kết hợp các đặc điểm cá nhân 46 2.4.2.a.Kết hợp giữa giới tính và thu nhập bình quân 46 2.4.2.b.Kết hợp giữa trình độ học vấn, chuyên môn và thu nhập bình quân .47 2.4.3.Kiểm định độ tin cậy của thang đo .47 2.4.4.Phân tích nhân tố khám phá (Exploratory factor analyses – EFA) .48 2.4.5.Hiệu chỉnh mô hình nghiên cứu .51 2.4.5.a.Nội dung hiệu chỉnh .51 2.4.5.b.Giải thích các yếu tố của mô hình .51 2.4.6.Kiểm định các yếu tố của mô hình .53 2.4.6.a.Kiểm định hệ số tương quan .54 2.4.6.b.Phân tích hồi quy .54 2.4.7.Kiểm định các giả thuyết 59 2.4.7.a.Mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến mức độ thỏa mãn 59 2.4.7.b.Kiểm định về các giá trị trung bình của các yếu tố .61 2.4.7.c.Ảnh hưởng của các yếu đặc điểm cá nhân đến sự thỏa mãn 62 Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO MỨC ĐỘ THỎA MÃN TRONG CÔNG VIỆC CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY .64 3.1.Nhóm giải pháp liên quan đến “thu nhập và phúc lợi” .64 3.2.Nhóm giải pháp liên quan đến vấn đề “lãnh đạo” .65 3.3.Nhóm giải pháp liên quan đến vấn đề “đào tạo và thăng tiến” 65 3.4.Nhóm giải pháp liên quan đến vấn đề “bản chất công việc” 66 3.5.Nhóm giải pháp liên quan đến vấn đề “đồng nghiệp” 66 3.6.Những nhóm giải pháp khác .66 3.6.1.Giải pháp nhằm cải thiện thu nhập, nâng cao đời sống vật chất cho người lao động. 66 3.6.2.Giải pháp đào tạo nhân lực cho công ty 67 Ngô Văn Tài – K43B QTKD Tổng hợp Trang 2 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Nguyễn Tài Phúc 3.7.Hạn chế của đề tài nghiên cứu và hướng nghiên cứu tiếp theo .68 3.7.1.Giới hạn của đề tài nghiên cứu 68 3.7.2.Hướng nghiên cứu tiếp theo 68 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .70 1.Kết luận 70 2.Kiến nghị .71 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .73 PHỤ LỤC .75 PHỤ LỤC A: BIÊN BẢN THẢO LUẬN NHÓM VÀ MẪU PHIẾU KHẢO SÁT .75 A.1. BIÊN BẢN THẢO LUẬN NHÓM 75 A.2. PHIẾU KHẢO SÁT .78 PHỤ LỤC B. KẾT QUẢ PHÂN TÍCH, XỬ LÝ SỐ LIỆU 82 B.1. THỐNG KÊ MÔ TẢ CÁC ĐẶC ĐIỂM CÁ NHÂN .82 B.2. KIỂM ĐỊNH ĐỘ TIN CẬY THANG ĐO 88 B.3. PHÂN TÍCH NHÂN TỐ 93 B.4. PHÂN TÍCH HỒI QUY .119 B.5. CÁC KIỂM ĐỊNH 125 Ngô Văn Tài – K43B QTKD Tổng hợp Trang 3 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Nguyễn Tài Phúc DANH MỤC HÌNH ẢNH Hình 01: Lý thuyết nhu cầu cấp bậc của Maslow .15 Hình 02: Lý thuyết công bằng của Adam 16 Hình 03: Chỉ số mô tả công việc của Smith, Kendall và Hulin .21 Hình 04: Mô hình đặc điểm công việc của Hackman & Oldham .23 Hình 05: Lý thuyết hai nhân tố của Herzberg .24 Hình 06: Lý thuyết ERG của Alderfer 24 Hình 07: Mô hình tổng thể hành vi tổ chức của Kreitner & Kinicki .25 Hình 08: Mô hình nghiên cứu đề nghị sự thỏa mãn của người lao động trong công việc 30 Hình 09: Sơ đồ địa lý huyện Krông Năng .35 Hình 10: Trụ sở công ty KRC .35 Hình 11: Sơ đồ cơ cấu tổ chức của công ty TNHH MTV cao su Krông Buk .38 Hình 12: Biểu đồ kết hợp giữa giới tính và thu nhập bình quân .44 Hình 13: Biểu đồ kết hợp giữa trình độ học vấn, chuyên môn và thu nhập bình quân .45 Hình 14: Mô hình nghiên cứu hiệu chỉnh 49 Hình 15: Biểu đồ phân tán Scatterplot 54 Hình 16: Biểu đồ Histogram 55 . Hình 17: Biểu đồ P-P plot .55 Hình 18: Sơ đồ các giải pháp tác động đến sự hài lòng chung 63 Ngô Văn Tài – K43B QTKD Tổng hợp Trang 4 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Nguyễn Tài Phúc DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 01: Cơ cấu lao động của công ty TNHH MTV cao su Krông Buk năm 2012 .11 Bảng 02: Cơ cấu mẫu điều tra 12 Bảng 03: Đặc điểm nhân tố động viên và duy trì 23 Bảng 04: Các nhân tố của mô hình nghiên cứu đề nghị 31 Bảng 05: Tình hình lao động của công ty 40 Bảng 06: Doanh thu và lợi nhuận sau thuế qua các năm .41 Bảng 07: Độ tuổi người trả lời 43 Bảng 08: Các nhân tố rút trích được 48 Bảng 09: Hệ số VIF của mô hình .53 Bảng 10: Kết quả kiểm định One-Sample Test 59 Ngô Văn Tài – K43B QTKD Tổng hợp Trang 5 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Nguyễn Tài Phúc DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TNHH MTV: Trách nhiệm hữu hạn một thành viên CBCNV: Cán bộ công nhân viên MPS: Motivating Potential Score – Trọng số động viên tiềm năng của người lao động SHRM: Hiệp hội quản lý nguồn nhân lực KRC: Krong Buk Ruber One member Company Limited – Công ty TNHH MTV cao su Krông Buk Ngô Văn Tài – K43B QTKD Tổng hợp Trang 6 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Nguyễn Tài Phúc PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Ngày nay, khi nền kinh tế phát triển với xu thế quốc tế hóa, sự cạnh tranh của các doanh nghiệp không chỉ còn nằm trong phạm vi một quốc gia mà đã mở rộng ra toàn cầu. Cạnh tranh ngày càng gay gắt đòi hỏi các doanh nghiệp phải không ngừng đổi mới cách thức khai thác một cách hiệu quả mọi nguồn lực sẵn có. Nguồn nhân lực là một trong những nguồn lực quan trọng của tổ chức. Một công ty có nguồn lực tài chính dồi dào, kỹ thuật công nghệ hiện đại đến đâu cũng là vô dụng nếu không biết cách quản trị nhân sự. Việc thực hiện tốt công tác này sẽ góp phần to lớn vào việc nâng cao đời sống vật chất và phúc lợi của người lao động, tạo động lực lôi cuốn và động viên người lao động hăng hái sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, việc quản trị nguồn nhân lực là vấn đề khá phúc tạp và cấp bách, nhưng lại mang một ý nghĩa có tính chiến lược lâu dài. Một số nhà nghiên cứu đã tiếp cận trên quan điểm lao động là tài sản quý báu của doanh nghiệp đã khám phá ra rằng sự thỏa mãn của người lao động là yếu tố then chốt đi đến thành công trong doanh nghiệp. Năng suất lao động và tinh thần làm việc chịu ảnh hưởng bởi mức độ thỏa mãn của người lao động trong công việc. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng số người chán nản với công việc hiện tại của mình đang có xu hướng tăng lên và tỷ lệ số người trả lời sẽ tìm một công việc khác chiếm tỷ lệ rất lớn. Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới thay đổi từ năm 2006 đến nay, Việt Nam chịu tác động tích cực và tiêu cực từ phía bên ngoài trong lĩnh vực kinh tế, thì Đăk Lăk là một tỉnh lẻ có xuất phát điểm kinh tế nông nghiệp, thu hút đầu tư, hạ tầng kỹ thuật và nguồn lao động vẫn chậm phát triển cũng không tránh khỏi những tác động đó. Để đưa Đăk Lăk thoát khỏi tỉnh nghèo, phát triển ngang bằng với các tỉnh trong cả nước, những vấn đề giải quyết công việc làm cho người lao động, nhu cầu sử dụng lao động của doanh nghiệp, chuyển dịch lao động từ nơi có thu nhập thấp đến nơi có thu nhập cao, mâu thuẫn về lợi ích giữa doanh nghiệp và người lao động đang là vấn đề đáng quan tâm của chính quyền. Thêm vào đó, người lao động có nhiều sự thay đổi lớn về mặt nhận thức giá trị thành quả lao động đóng góp cho doanh nghiệp cũng như doanh nghiệp càng chú trọng hơn đến vấn đề xây dựng nguồn nhân lực “có năng lực” và “tính ổn định” nhằm giảm Ngô Văn Tài – K43B QTKD Tổng hợp Trang 7 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Nguyễn Tài Phúc thiểu sai sót, tiết kiệm thời gian và chi phí cũng đang trở thành vấn đề được các chủ doanh nghiệp hết sức quan tâm. Vấn đề đặt ra đều xoay quanh người lao động. Mỗi quốc gia, mỗi địa phương và mỗi doanh nghiệp khác nhau thì thái độ về sự thỏa mãn trong công việc của người lao động cũng khác nhau do đặc thù công việc cũng như là môi trường lao động của từng vùng. Đã có những nghiên cứu trước đây về sự thỏa mãn trong công việc ảnh hưởng đến hành vi và thái độ của người lao động. Tuy nhiên, ở Đăk Lăk là một tỉnh lẻ của miền Trung vốn không có sức hút về nhân lực thì vẫn chưa có nghiên cứu nào về vấn đề này. Phần lớn các doanh nghiệp ở Đăk Lăk đang gặp khó khăn trong vấn đề tuyển dụng và sử dụng lao động sao cho có hiệu quả. Vấn đề cần đặt ra là phải tìm ra những tiêu chí nào để đo lường những vấn đề mà người lao động quan tâm như thu nhập, tính chất công việc, lãnh đạo, đào tạo và thăng tiến, v.v…. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm mục đích tìm hiểu, đánh giá thực trạng mức độ thỏa mãn của người lao động đối công ty TNHH MTV cao su Krông Buk, đồng thời nghiên cứu tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến sự thỏa mãn này, giúp cho công ty và các nhà quản lý hiểu rõ người lao động đang quan tâm đến vấn đề gì? Do đó việc nghiên cứu sự thỏa mãn của người lao động đối với công ty TNHH MTV cao su Krông Buk là cần thiết nhằm mục đích hỗ trợ cơ quan quản lý trong việc lựa chọn giải pháp lao động đồng thời đề xuất công ty chọn giải pháp sử dụng lao động hợp lý để người lao động quan tâm hơn đến công việc, gắn bó lâu dài với công ty. Cũng từ thực tế đó, tôi đã nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề trong quản trị nhân lực và mạnh dạn lựa chọn đề tài: “Đánh giá mức độ thỏa mãn của người lao động tại công ty TNHH MTV cao su Krông Buk” để làm khóa luận tốt nghiệp. 2. Mục tiêu nghiên cứu Đề tài thực hiện nhằm mục đích xác định các nhân tố phù hợp ảnh hưởng đến sự thỏa mãn của người lao động đối với công ty TNHH MTV cao su Krông Buk. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài bao gồm:  Hệ thống hóa các lý luận và mô hình về sự thỏa mãn của người lao động đối với công ty, từ đó xây dựng mô hình nghiên cứu đánh giá sự thỏa mãn của người lao động đối với công ty TNHH MTV cao su Krông Buk. Ngô Văn Tài – K43B QTKD Tổng hợp Trang 8