Buổi Thảo Luận Thứ Nhất Luật Hình Sự Phần Chung.pdf

Đối tượng điều chỉnh của Luật hình sự là quan hệ xã hội phát sinh giữa Nhà nước và người phạm tội, pháp nhân thương mại phạm tội khi các chủ thê này thực hiện tội phạm.. Quan hệ pháp lu

TRUONG DAI HOC LUAT TP HO CHI MINH

KHOA LUAT THUONG MAI

1996 TRUONG DAI HOC LUAT

TP HO CHI MINH MON HOC: LUAT HINH SU PHAN CHUNG BUOI THAO LUAN THU NHAT

Giảng viên: Kim Nguyễn Hồng Minh

Thực hiện: Nhóm 5 — TM47.3

Họ và tên MSSV Tỉ lệ đóng

Nguyễn Huỳnh Kim Phụng | 2253801011233 100%

Ha Thi Thanh Tam 2253801011261 100%

Nguyễn Thị Thùy Tâm 2253801011262 100%

Nguyễn Văn Thắng 2253801011264 100%

Bùi Chí Thao 2253801011266 100%

Mai Phương Thảo 2253801011267 100%

Trương Thị Thảo 2253801011271 100%

Vũ Phan Phương Thảo 2253801011272 100%

Đoàn Trịnh Minh Thư 2253801011276 100%

Thành phố Hô Chí Minh — Năm 2023

MỤC LỤC

Phần 1 Nhận định đúng sai - 5 2 n1 H1 E121 221221211 ri 2

2 Đối tƯỢNG điểu chỉnh của Luật hình sự là tất cả các quan hệ xã hội phái sinh khi

CO mOt 161i pham duoc thre IGN N0 .ỐG.ẢẢ 2

3 Quan hệ pháp luật hình sự chỉ là quan hệ xã hội phát sinh giữa nhà nước và

người phạm tội khi có một tội phạm được thực hiỆP TT HH HH cày 2

6 Trong Phần thứ hai (Các tội phạm) của Bộ luật Hình sự năm 2015, mỗi điễu luật

chỉ quy định một quy phạm pháp luật hÌHH Sự ch HH nh Hà 2

l1 BLHS Việt Nam chỉ có hiệu lực áp dụng đối với hành vi phạm tội thực hiện trên

lãnh thồ Việt Ngĩm IS S11 1115 12121511111115 121tr H na He 3

12 Một tội phạm chỉ được coi là thực hiện tại Việt Nam nếu tội phạm đó bắt đầu và

kết thúc trên lãnh thổ Việt ÍNGHH - 25552225 S2112212211221121121121211211211211 2112 e6 3

14 Nguyên tắc chỉ phối hiệu lực của BLHS đối với những hành vì phạm tội ở ngoài

lãnh thô nước CHXHCN Việt Nam (Điều 6 BLHS) chỉ là nguyên tắc quốc tịch chủ

15 Công dân Việt Nam có hành vì phạm tội ở ngoài lãnh thô Việt Nam mà BLHS

Việt Nam quy định là tội phạm thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự tại Việt Nam theo

UỤÁ2H/1/89)/20570HAŸN4i20ì-//, 5N qurda 4

16 Một số điều luật của BLHS năm 2015 được ap dung đối với hành vì phạm lội đã

được thực hiện trước khi điều luật đó có hiệu lực thì hành che 4

Phan 2 Bai n ố 5

0.2700P0007757 a 5

0.2 .A.AAaăăă 7

0 0 .aAaaăăă 9

PHAN 1 NHAN DINH DUNG SAI

2 Đối trong điểu chính của Luật hình sự là tất cả các quan hệ xã hội phat sinh khi có

một tội phạm được thực hiện

Nhận định sai

Đối tượng điều chỉnh của Luật hình sự là quan hệ xã hội phát sinh giữa Nhà

nước và người phạm tội, pháp nhân thương mại phạm tội khi các chủ thê này thực

hiện tội phạm Mà khi có một tội phạm được thực hiện không chỉ phát sinh quan hệ

hình sự mà còn là quan hệ dân sự, quan hệ hành chinh, Vậy nên không thể nói tất cả

quan hệ xã hội phát sinh khi có một tội phạm được thực hiện đều là đối tượng điều

chỉnh của Luật hình sự

5 Quan hệ pháp luật hình sự chỉ là quan hệ xã hội phái sinh giữa nhà nước và 1gười

phạm lội khi có một tội phạm được thực hiện

Nhận định sai

Quan hệ pháp luật hình sự không chỉ là quan hệ xã hội phát sinh giữa nhà nước

và người phạm tội khi có một tội phạm được thực hiện mà còn là quan hệ xã hội phát

sinh giữa nhà nước và pháp nhân thương mại phạm tội khi có một tội phạm được thực

hiện

6 Trong Phần thứ hai (Các tội phạm) của Bộ luật Hình sự năm 2013, moi diéu luật

chỉ quy định một quy phạm pháp luật hình sự

Nhận định sai

Trong Phần thứ hai (Các tội phạm) của Bộ luật Hình sự năm 2015, mỗi điều

luật có thể quy định một hoặc nhiều quy phạm pháp luật hình sự

Vi du: Diéu 181 BLHS nam 2015 Tội cưỡng ép kết hôn, ly hôn hoặc cản trở hôn nhân

tự nguyện, tiến bộ, cản trở ly hôn tự nguyện

“Người nào cưỡng ép người khác kết hôn trái với sự tự nguyện của họ, cản trở

người khác kết hôn hoặc duy trì quan hệ hôn nhân tự nguyện, tiến bộ hoặc cưỡng ép

hoặc cản trở người khác ly hôn bằng cách hành hạ, ngược đãi, uy hiếp tính thần, yêu

sách của cải hoặc bằng thủ đoạn khác, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi

này mà còn vị phạm, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm

hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 03 năm.”

Điều luật này quy định nhiều loại ví phạm pháp luât:

1.Người nào cưỡng ép người khác kết hôn trái với sự tự nguyện của họ,

2.Cản trở người khác kết hôn hoặc duy trì quan hệ hôn nhân tự nguyện, tiền bộ

3.Cưỡng ép hoặc cản trở người khác ly hôn băng cách hành hạ, ngược đãi, uy

hiếp tinh thần, yêu sách của cải hoặc bằng thủ đoạn khác

T1 BLHS Việt Nam chỉ có hiệu lực áp dụng đối với hành vì phạm lội thực hiện trên

lãnh thổ Việt Nam

Nhận định sai

CSPL: Điều 6 Bộ luật hình sự năm 2015

Điều 6 BLHS 2015 có quy định hiệu lực của BLHS đối với những hành vi

phạm tội ở ngoài lãnh thổ Việt Nam

Theo đó, công dân Việt Nam hoặc pháp nhân thương mại Việt Nam phạm tội ở ngoải

lãnh thổ Việt Nam mà bộ luật quy định là tội phạm thì họ van bị truy cứu trách nhiệm

hình sự Ngoài ra quy định này cũng áp dụng đối với người không quốc tịch thường

trú ở Việt Nam

BLHS còn quy định hiệu lực áp dụng cho người nước ngoài, pháp nhân mang

quốc tịch nước ngoài hành vi phạm tội xâm phạm quyên, lợi ích hợp pháp của công

dân Việt Nam hoặc xâm hại lợi ích của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

hoặc theo quy định của điều ước quốc tế mà nước Việt Nam là thành viên, ngay cả khi

hành vi này được thực hiện ngoài phạm vị lãnh thổ Việt Nam

Đối với hành vi phạm tội hoặc hậu quả của hành vi phạm tội xảy ra trên tàu

bay, tàu biên không mang quốc tịch Việt Nam đang ở tại biển cả hoặc tại giới hạn

vùng trời nằm ngoài lãnh thô Việt Nam, thì người phạm tội có thể bị truy cứu trách

nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật này trong trường hợp điều ước quốc tế mà

Việt Nam là thành viên có quy định

12 Một tôi phạm chỉ được coi là thực hiện tại Việt Nam nếu tội phạm đó bắt đâu và

kết thúc trên lãnh thô Việt Nam

Nhận định sai

Một tội phạm được coi là thực hiện tại Việt Nam nếu tội phạm đó được thực

hiện trọn vẹn hoặc | phan trên lãnh thổ Việt Nam Điều đó có nghĩa là kế cả tội phạm

được bắt đầu ở Việt Nam và kết thúc ở nước khác vẫn bị coi là thực hiện ở Việt Nam,

hoặc đang diễn ra hành vi tội phạm hoặc đã kết thúc trên lãnh thổ Việt Nam Ngoài ra,

tội phạm không bắt đầu, diễn ra hoặc kết thúc ở Việt Nam nhưng dé lai hậu qua tai

Việt Nam thì vẫn bị coi là tội phạm thực hiện tại Việt Nam

14 Nguyên tắc chỉ phối hiệu lực của BLHS đổi với những hành vi phạm tội ở ngoài

lãnh thổ nước CHXHCN Việt Nam (Điều 6 BLHS) chỉ là nguyên tắc quốc tịch chủ

động

Nhận định sai

CSPL: Điều 6 BLHS năm 2015

Nguyên tắc chi phối hiệu lực của BLHS đối với những hành vi phạm tội ở

ngoài lãnh thô nước CHXHCN Việt Nam (Điều 6 BLHS năm 2015) không chỉ là mỗi

nguyên tắc quốc tịch chủ động (khoản l Điều 6 BLHS năm 2015) mà còn có nguyên

tắc quốc tịch thụ động, nguyên tắc bảo vệ (khoản 2 Điều 6 BLHS năm 2015) và

nguyên tắc quốc tịch phô cập (khoản 3 Điều 6 BLHS năm 2015)

15 Công dân Việt Nam có hành vì phạm tội ở ngoài lãnh thô Việt Nam mà BLHS Việt

Nam quy định là tội phạm thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự tại Việt Nam theo quy

định của BLHS Việt Nam

Nhận định sai

CSPL: Khoản l Điều 6 BLHS năm 2015

Theo quy định tại khoản I Điều 6 BLHS năm 2015 thì công dân Việt Nam có

hành vi phạm tội ở ngoài lãnh thô Việt Nam mà BLHS Việt Nam quy định là tội phạm

thi “cd thé” bi truy cứu trách nhiệm hình sự tại Việt Nam theo quy định của BLHS

Việt Nam bởi vì có thế sử dụng BLHS của các quốc gia khác chứ không nhất định chỉ

sử dụng mỗi BLHS Việt Nam

16 Một số điều luật của BLHS năm 2015 được ap dung đối với hành vi phạm tôi đã

được thực hiện trước khi điều luật đó có hiệu lực thì hành

Nhận định đúng

Theo khoản 3 Điều 7 BLHS năm 2015 quy định: “Điều luật xóa bỏ một tội

phạm, một hình phạt, một tỉnh tiết tăng nặng, quy định một hình phạt nhẹ hơn, một

tình tiết giảm nhẹ mới hoặc mở rộng phạm vi áp dụng ân treo, miễn trách nhiệm hình

sự, loại trừ trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, siảm hình phạt, tha tù trước thời hạn

có điều kiện, xóa án tích và quy định khác có lợi cho người phạm tội, thì được áp

dụng đối với hành vi phạm tội đã thực hiện trước khi điều luật đó có hiệu lực thi

hành.”

Áp dụng điều luật nảy trong trường hợp có lợi cho người phạm tội vì lý do

nhân đạo Khi tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội không còn hoặc giảm đáng

kế thì việc trừng trị người phạm tội như trước đây không cần thiết

PHAN 2 BÀI TẬP

Bài tập 1: A là học viên của một trường dạy nghẻ Vì có xích mích cá nhân với B là bạn cùng lớp nên đã đánh B bị thương tích với tỷ lệ tôn thương cơ thể là 30% Vì thé,

B phải điều trị tại bệnh viện 15 ngày va chi phi điều trị tại bệnh viện là 15.300.000 đồng Việc A cô ý gây thương tích cho B đã làm phát sinh các quan hệ pháp luật sau:

- A bi Toa an tuyén phat 01 nam tủ về việc gây thương tích cho B (Điều 134

BLHS)

- A phải bồi thường cho B toàn bộ số tiền chi phí điều trị tại bệnh viện

- A bị trường dạy nghề buộc thôi học vì có vi phạm nghiêm trọng quy chế nhà trường

Anh (chị hãy xác định:

1 Quan hệ nào là quan hệ pháp luật hình sự? Tại sao?

Quan hệ pháp luật hình sự trong tình huống trên là quan hệ đầu tiên: “A bị Tòa

án tuyên phạt 01 năm tù về việc gây thương tích cho B (Điều 134 BLHS).”

Đề nhận điện một quan hệ pháp luật hình sự (QHPLHS), ta cần tập trung giải quyết được hai vấn đề sau: Chủ thê QHPLHS và nội dung của QHPLHS (quyền va

nghĩa vụ của chủ thê QHPLHS) Chủ thể trong QHPLHS một bên là Nhà nước ủy

quyên cho cơ quan chuyên trách của mình, một bên là người phạm tội hoặc pháp nhân thương mại phạm tội

Trong tình huống trên, chủ thê của quan hệ pháp luật một bên là A (là học viên của một trường dạy nghẻ), bên còn lại là Tòa án (cơ quan chuyên trách được nhà nước

ủy quyên) Tiếp theo khi xem xét đến quyền và nghĩa vụ của các chu thé trong QHPLHS nói trên, ta thấy rằng:

Thứ nhất, Nhà nước Nhà nước thông quan cơ quan đại diện của mình là Tòa

án có quyên truy cứu trách nhiệm và áp dụng hình phạt đối với A (cụ thế là phạt 01 năm tủ) Tòa án có nghĩa vụ áp dụng đúng hình phạt, tuyên đúng tội danh đảm bao quyên lợi của A

Thue hai, chủ thê phạm tội là A A có nghĩa vụ phải chấp hành quyết định của

cơ quan đại diện Nhà nước A có quyền được Nhà nước bảo đảm quyền lợi hợp pháp Thêm vào đó, một QHPLHS hình thành trên cơ sở pháp luật hình sự quy định, nói cách khác Trong một vụ án hình sự, khi người phạm tội thực hiện hành v1 xâm phạm các mỗi quan hệ xã hội được pháp luật hình sự bảo vệ thì các cơ quan có thâm

quyên thực hiện khởi tố vụ án hình sự để mọi tội phạm đều bị phát hiện và xử lý kịp

thời Trong vụ việc trên có thế thấy răng A (là cá nhân) có hành vi cô ý gây thương tích cho B là một trong các hành vi thuộc sự điều chỉnh của pháp luật hình sự

Cụ thê theo Điều 134 BLHS 2015 quy định: “Người nào cố ý gây thương tích hoặc gáy tốn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tôn thương cơ thê từ 11% đến 30% thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến

03 năm `

2 Sự kiện pháp lý làm phát sinh quan hệ pháp luật hình sự trong vụ án nay la gi?

Sự kiện pháp lý là những điều kiện, hoàn cảnh, tình huống được dự kiến trong

quy phạm pháp luật gắn với việc phát sinh, thay đổi hoặc chấm đứt quan hệ pháp luật

cụ thể khi chúng diễn ra trong thực tế đời sống Từ định nghĩa này, dẫn chiếu lại với

tình huống trên có thể xác định, sự kiện pháp lý làm phát sinh quan hệ pháp luật hình

sự trong vụ án này là A có hành vi cố ý gây thương tích cho B Hành vi này của A đã được pháp luật hình sự trủ định trong Điều 134 BLHS 2015 như sau: * Người nào cố y gây thương tích hoặc gây tôn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tôn thương cơ thể từ 11% đến 30% thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ

06 tháng đến 03 năm `

3 A có thể nhờ người khác tham gia quan hệ pháp luật hình sự thay mình được không? Tại sao?

A không được quyền ủy quyền cho bất kì một bên nào khác tham gia quan hệ

pháp luật hình sự thay mình, điều này là bởi:

Thứ nhất, xuất phát từ nguyên tắc có lỗi của pháp luật hình sự Theo tính thần chung của nguyên tắc này thì chỉ người nào có lỗi trong việc thực hiện một hành vi nhất định được quy định trong BLHS mới là tội phạm và phạm chịu trách nhiệm hình

sự Theo nguyên tắc này thì A không thể ủy quyền cho một người khác tham gia vào QHPLHS thay mình, mà A phải tự mình chịu trách nhiệm trước lỗi mà mình gây ra Thứ hai, xuất phát từ chức năng giáo dục của Luật hình sự Chỉ có người nảo phạm tội được BLHS quy định mới phải chịu hậu quả bắt lợi đối với hành vi của mình gây ra, không thê bắt một người không có tội phải chịu trách nhiệm

4 Quyên và nghĩa vụ pháp lý của A trong quan hệ pháp luật hình sự?

Trong QHPLHS nêu trên, A với tư cách là chủ thế phạm tội có quyền và nghĩa

vụ đối kháng với Nhà nước, cụ thể A có các quyền và nghĩa vụ như sau:

Về quyền, A có các quyền như sau:

- Yéu cau Tòa án tuyến đúng tội và xác định đúng chế tài đối với hành ví của

minh

- Yéu cau Toa an dam bao cac quyén va lợi ích hợp pháp của mình

Sỡ đĩ A có các quyền này là xuất phát từ chỗ chủ thê phạm tội vẫn là một thực thê xã hội, không bị tước đi tất cả các quyền công dân và quyền con người được Hiến pháp ghi nhận mà chủ thé nay chi bi han chế một số quyền nhất định mà thôi Ngoài ra

8

A còn có các quyền bào chữa (từ mình hoặc nhờ người khác), quyền kháng cáo và các

quyền khác mà pháp luật ghi nhận

Về nghĩa vụ, A có nghĩa vụ chấp hành án phạt tù 01 năm theo quyết định của Tòa án, và tuân thủ các yêu cầu nhằm mục đích thi hành án

Bài tập 3: Pháp nhân thương mại A phạm tội buôn bán hàng cấm theo quy định tại Điều 190 BLHS Tòa án tuyên phạt pháp nhân thương mại A I tỷ đồng theo quy định

tại điểm a khoản 5 Điều 190 BLHS Ông X không thực hiện hành vi phạm tội mà chỉ

là người đại diện theo pháp luật cho pháp nhân thương mại A thực hiện các thủ tục trong qua trình tiến hành tố tụng

Anh (chị hãy xác định:

1, Quan hệ xã hội nào sau đây là quan hệ pháp luật hình sự? Tại sao?

a Quan hệ giữa Nhà nước với ông X?

Quan hệ này không phải là quan hệ pháp luật hình sự vì ông X không thực hiện hành vi vi phạm tội, ông là người đại diện theo pháp luật cho pháp nhân thương mại A

và thực hiện tiến hành các thủ tục tố tụng nên đây không phải là quan hệ pháp luật

hình sự

b Quan hệ giữa Nhà nước với pháp nhân thương mại A?

Quan hệ này là quan hệ pháp luật hình sự vì đây là quan hệ xã hội phát sinh giữa Nhà nước và pháp nhân thương mại phạm tội khi các chủ thé nay thực hiện tội phạm

Trong trường hợp này là quan hệ phát sinh giữa Nhà nước và pháp nhân thương mại A, trong đó pháp nhân thương mại A phạm tội buôn bán hàng cấm - là hành vi phạm tội được quy định tại Điều 190 BLHS 2015

c Quan hé gitta phap nhan thuong mai 4 với ông X?

Quan hệ này không phải là quan hệ pháp luật hình sự vì đối tượng điều chỉnh của Luật Hình sự là quan hệ xã hội phát sinh giữa Nhà nước và người phạm tội, pháp

nhân thương mại phạm tội khi các chủ thể này thực hiện tội phạm'

Trong trường hợp này, quan hệ giữa pháp nhân thương mại A với ông X là quan hệ giữa pháp nhân và người đại diện theo pháp luật của pháp nhân nên không phải là quan hệ pháp luật hình sự

2 Sự kiện pháp ly lam phat sinh quan hệ pháp luật hình sự trong vụ án này là gì?

1 Trường Đại học Luật TP HCM, Giáo trinh Luật Hình sự Việt Nam - Phan chung (Tái bản lần thứ

nhất, có sửa đối, bố sung), NXB Hồng Đức, tr 7

Sự kiện pháp ly làm phát sinh quan hệ pháp luật hình sự là việc pháp nhân thương mại A phạm tội buôn bán hàng cắm, bị Tòa tuyên phạt I tỷ đồng theo quy định

tại Điều 190 BLHS 2015

Bài tập 4: Hãy xác định loại quy định của quy phạm pháp luật hình sự trong các điều luật sau :

- _ Điều 157: Phần quy định (giản đơn): “bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật”

- _ Điều 168: Phần quy định (mô tả): “dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người bị tắn công lâm vào tình trạng không thé chéng cự duoc nham chiém đoạt tài sản”

- _ Điều 260: Phần quy định (viện dẫn): “vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ” Và để xác định được hành vi vi phạm nảy còn phải dẫn chiếu về Luật Giao thông đường bộ để xem hành vi ấy có thuộc trong những trường hợp

vi phạm hay không

Bài tập 6: Vào lúc 03 giờ ngày 25/6/2020 tại khu vực bản Chiềng Khương, xã Chiềng

Khương, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La Tổ công tác Đồn Biên phòng Chiềng Khương

đã phát hiện và bắt quả tang Sốn T đang có hành vi vận chuyền trái phép chất ma túy; vật chứng thu giữ gồm: 01 bánh hình chữ nhật bên trong có 30 túi ni lon, trong các túi

ni lon đều có chứa các viên nén màu hồng (Sốn T khai là ma túy tông hợp); ngoài ra còn tạm giữ của Sốn T 01 chiếc điện thoại đi động hiệu Lao Telecom

Kết luận giám định số: 1059/KLMT ngày 26/6/2020 của Phòng Kỹ thuật hình

sự Công an tỉnh Sơn La kết luận bánh hồng phiến (gồm 30 túi ni lon) gửi giám định là

chất ma túy, loại Methamphetamine, tổng khối lượng ma túy thu giữ được là 525,47 gam loại Methamphetamine Quá trình điều tra bị cáo Sôn T khai nhận:

Khoảng 24 giờ ngày 24/6/2020, Sốn T nhận được điện thoại của một người đản ông không quen biết tự giới thiệu là người Việt Nam, bảo Sốn T đến nhà người đàn ông tên K ở bản Mường Ét, huyện Mường Ét, tinh Hua Phan, Lào (K có quốc tịch Lào

và là người quen của Sốn T) đề lấy ma túy Sốn T đồng ý Sau đó, Sôn T gọi điện cho

K hẹn gặp nhau lúc 01 giờ 30 phút ngày 25/6/2020 tại khu vực bản Đán, huyện Mường Et, tinh Hua Phan, Lao Sau khi gap nhau tai dia diém da hen, K dua cho Sén T01 bánh hồng phiến và bảo mang đến giao cho người đàn ông Việt Nam đã điện cho Sốn T, địa điểm tại khu vực nghĩa trang của bản Chiềng Khương, xã Chiềng Khương, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La K bảo Sôốn T đóng giả người đi soi ếch vào ban đêm, đề làm tín hiệu cho người đàn ông Việt Nam mua ma túy nhận biết Giao ma tủy xong,