NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG VÀ THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP TẠI CÔNG TY TNHH MTV Ô TÔ NGỌC TẤN
VÀ THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP TẠI CÔNG TY TNHH
1.1 Những vấn đề cơ bản về thuế
Trong lịch sử nghiên cứu về thuế, Ăng ghen đã nhấn mạnh rằng sự đóng góp của công dân cho nhà nước thông qua thuế là cần thiết để duy trì quyền lực công cộng.
Có thể định nghĩa khái quát vềthuế như sau:
Thuế là yếu tố thiết yếu cho sự tồn tại của nhà nước, cung cấp nguồn tài chính cần thiết để duy trì và thực hiện các chức năng của chính quyền Nguồn thu này chủ yếu đến từ hoạt động thu thuế, tạo ra một cơ sở vật chất quan trọng cho sự phát triển của xã hội Theo đó, thuế được định nghĩa là khoản nộp bắt buộc mà các tổ chức và cá nhân phải thực hiện khi đáp ứng đủ các điều kiện nhất định, phản ánh mối liên hệ chặt chẽ giữa thuế và các hiện tượng kinh tế xã hội khác.
Thuế là khoản nghĩa vụ tài chính mà người nộp thuế phải thực hiện theo quy định của pháp luật Đây là một trách nhiệm bắt buộc, và trong lịch sử, thuế có thể đã tồn tại dưới dạng tài sản vật chất, nhưng hiện nay, thuế chủ yếu được thể hiện dưới hình thức tiền tệ.
Trường Đại học Kinh tế Huế
Thuếcó những đặc điểm cơ bản như sau:
Thuế là khoản thu không hoàn trả, không phải là việc cho nhà nước mượn tiền hay dịch vụ công Nộp thuế là nghĩa vụ cơ bản của công dân đối với nhà nước.
Thứ hai, thuế là một khoản thu mang tính bắt buộc, để đảm bảo tập trung thuế trên phạm vi toàn xã hội.
Thứba, thuếmang tính pháp lý cao Các pháp nhân và thểnhân chỉ phải nộp cho nhà nước các khoản thuế theo quy định của pháp luật.
Thuế là công cụ chủ yếu huy động nguồn lực vật chất cho nhà nước, đặc biệt quan trọng đối với các nước có nền kinh tế phát triển Nó không chỉ là nguồn thu chính để phân phối lại thu nhập theo đường lối xây dựng chủ nghĩa xã hội, mà còn đóng vai trò tích cực trong việc giảm bội chi ngân sách, kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế - xã hội Trong bối cảnh hiện nay, thuế cần phải được xem là yếu tố then chốt để chuẩn bị điều kiện và tiền đề cho sự phát triển bền vững của đất nước.
Trong những năm gần đây, mức huy động từthuếluôn chiếm trên 80% tổng thu NSNN Nhà nước ta luôn coi thuếlà nguồn thu chủyếu và quan trọng nhất của NSNN.
Thứ hai, thuế là công cụ điều tiết nền kinh tế vĩ mô trong nền kinh tế thị trường.
Việc xây dựng cơ cấu và mối quan hệ giữa các sắc thuế giúp xác định hợp lý người nộp thuế, thuế suất, chế độ miễn, giảm và phương pháp quản lý thu thuế Thuế không chỉ là công cụ điều tiết thu nhập của xã hội mà còn khuyến khích các hoạt động kinh doanh hiệu quả, đồng thời hạn chế những ngành nghề và mặt hàng cần kiểm soát Ngoài ra, thuế còn thúc đẩy đầu tư phát triển sản xuất, khuyến khích khai thác nguyên liệu và vật tư trong hợp tác quốc tế, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng và xuất khẩu, đồng thời bảo vệ sản xuất trong nước.
Trường Đại học Kinh tế Huế
Thứ ba, thuế là công cụ điều hòa thu nhập, thực hiện công bằng xã hội trong phân phối.
Hệ thống thuế được áp dụng đồng bộ giữa các ngành nghề và thành phần kinh tế, nhằm đảm bảo công bằng và bình đẳng trong nghĩa vụ và quyền lợi của mọi công dân Sự công bằng này được thể hiện qua việc áp dụng thuế suất giống nhau cho các tổ chức và cá nhân hoạt động trong cùng một lĩnh vực, góp phần tạo ra sự công bằng và bình đẳng về quyền lợi và nghĩa vụ cho tất cả mọi người.
Thứ tư, ngoài những vai trò nêu trên thuếlà công cụ thực hiện kiểm tra, kiểm soát các hoạt động sản xuất kinh doanh.
Thông qua việc khai báo thuế của các doanh nghiệp và công tác kiểm tra, kiểm soát, cơ quan thuế có thể nắm bắt thực trạng hoạt động sản xuất kinh doanh Điều này giúp phát hiện các vấn đề như gian lận thương mại, lậu thuế và khai báo sai lệch Nhờ đó, cơ quan thuế góp phần chấn chỉnh hoạt động kinh doanh, nâng cao vai trò giám sát trong xã hội.
Căn cứ vào tính chất và nguồn tài chính đóng góp cho NSNN thuế được phân làm 2 loại: Thuếtrực thu và thuếgián thu.
Thuế trực thu là loại thuế đánh trực tiếp vào thu nhập hoặc tài sản của người nộp thuế, trong đó đối tượng nộp thuế cũng chính là người chịu thuế Đặc điểm của thuế trực thu là tính công bằng cao hơn so với thuế gián thu, vì mức đóng góp thuế phù hợp với khả năng tài chính của từng cá nhân; người có thu nhập cao sẽ nộp thuế nhiều hơn, trong khi người có thu nhập thấp hoặc không có thu nhập sẽ không phải nộp thuế Các loại thuế trực thu bao gồm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và thuế tài sản.
Thuế gián thu là loại thuế không đánh trực tiếp vào thu nhập hay tài sản của người nộp thuế, mà điều tiết gián tiếp thông qua giá cả hàng hóa và dịch vụ Khi người tiêu dùng mua sắm trên thị trường, thuế gián thu được tính vào giá cả, ảnh hưởng đến chi phí tiêu dùng.
Trường Đại học Kinh tế Huế nhấn mạnh rằng người nộp thuế theo quy định của pháp luật không phải là người chịu thuế Các loại thuế gián thu bao gồm thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu.
1.2 Thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp
1.2.1 Thu ế giá tr ị gia tăng (GTGT)
Thuế giá trị gia tăng (GTGT) là loại thuế được áp dụng trên giá trị gia tăng của hàng hóa và dịch vụ trong suốt quá trình sản xuất, lưu thông và tiêu dùng.
[Điều 2 Luật thuếGTGT số13/2018/QH12]
1.1.1.2.Đặc điểm của thuếgiá trị gia tăng
Thuế GTGT áp dụng cho các giai đoạn sản xuất kinh doanh, nhưng chỉ đánh vào phần giá trị gia tăng của từng giai đoạn Do đó, tổng số thuế thu được ở các giai đoạn sẽ tương đương với số thuế tính theo giá bán cho người tiêu dùng cuối cùng.
Đối tượng điều tiết của thuế GTGT là phần thu nhập mà người tiêu dùng chi cho hàng hóa và dịch vụ Nguyên tắc cơ bản là chỉ cần thu thuế ở khâu bán hàng cuối cùng Tuy nhiên, việc phân biệt giữa tiêu dùng trung gian và tiêu dùng cuối cùng gặp nhiều khó khăn, do đó, mọi hành vi mua hàng đều phải tính thuế Nếu là tiêu dùng trung gian, số thuế này sẽ tự động được chuyển vào giá bán cho người tiêu dùng ở giai đoạn sau.
Thuế GTGT có tính trung lập cao, không bị ảnh hưởng bởi kết quả kinh doanh của người nộp thuế Đây không chỉ là một yếu tố chi phí đơn thuần mà còn là khoản cộng thêm vào giá bán của hàng hóa và dịch vụ.
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN THUẾ GTGT VÀ THUẾ
2.1 Giới thiệu về Công ty TNHH MTV Ô Tô Ngọc Tấn
2.1.1 T ổ ng quan v ề công ty TNHH MTV Ô Tô Ng ọ c T ấ n
Tên công ty: Công Ty TNHH Một Thành Viên Ô Tô Ngọc Tấn
Tên viết tắt: NGOC TAN AUTO
Ngày cấp: 22-05-2015 Địa chỉ trụ sở: 108 Nguyễn Gia Thiều - Phường Phú Hậu - Thành phố Huế - Thừa Thiên - Huế
Công ty TNHH MTV Ô Tô Ngọc Tấn hoạt động dưới hình thức doanh nghiệp tư nhân, được cấp giấy chứng nhận kinh doanh bởi Sở Kế hoạch và Đầu tư Thừa Thiên Huế.
Công ty hoạt động dưới hình thức sở hữu vốn tư nhân, có con dấu riêng để thực hiện giao dịch Công ty này chịu sự quản lý trực tiếp của UBND tỉnh Thừa Thiên Huế và tuân thủ các quy định của nhà nước trong lĩnh vực kinh doanh.
Công ty tính thuếgiá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ.
Công ty TNHH MTV Ô Tô Ngọc Tấn, thành lập năm 2015, là một doanh nghiệp nhỏ nhưng đã nhanh chóng khẳng định được uy tín trong ngành Công ty hoạt động đúng theo ngành nghề đã đăng ký, cung cấp dịch vụ tư vấn kỹ thuật và tuân thủ các quy định pháp luật, nghị định, và thông tư liên quan.
Trường Đại học Kinh tế Huế
Công ty TNHH MTV Ô Tô Ngọc Tấn chuyên cung cấp dịch vụ bảo dưỡng và sửa chữa ô tô cùng các loại xe có động cơ khác Bên cạnh đó, công ty còn mở rộng kinh doanh với một số mặt hàng khác liên quan đến ngành ô tô.
-Bán buôn ô tô và xe có động cơ
- Bán phụtùng và các bộphận phụtrợcủa ô tô và xe có động cơ
- Vận tải hành khách đường bộ
- Vận tải hàng hóa bằng đường bộ
-Cho thuê xe có động cơ
2.1.2.1Sơ đồtổchức bộmáy của công ty
Công ty TNHH MTV Ô Tô Ngọc Tấn có quy mô nhỏ với cơ cấu tổ chức đơn giản, phù hợp cho doanh nghiệp vừa và nhỏ Mô hình quản lý theo quan hệ trực tuyến chức năng giúp các bộ phận phối hợp và hỗ trợ lẫn nhau một cách khoa học và hiệu quả dưới sự chỉ đạo của giám đốc Nhờ đó, công ty đã mở rộng hoạt động ra ngoại tỉnh và xây dựng niềm tin cùng mối quan hệ tốt với khách hàng.
Sơ đồ 2.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy của công ty
Phòng hành chính–kếhoạch Phòng kếtoán Tổsửa chữa
Trường Đại học Kinh tế Huế
2.1.2.2 Chức năng, nhiệm vụcủa từng bộphận
Giám đốc là người đại diện pháp nhân của công ty, chịu trách nhiệm điều hành nhân sự và ký kết hợp đồng kinh doanh với khách hàng Họ cũng phải đảm bảo tuân thủ pháp luật và chính sách của nhà nước, đồng thời lãnh đạo các phòng ban cấp dưới để đạt được kết quả kinh doanh hiệu quả cho công ty.
Phó giám đốc: Hỗtrợ Giám đốc trong việc quản lí hoạt động của Công ty.
Phòng Hành chính - Kế hoạch có trách nhiệm giải quyết các công tác hành chính và tham mưu cho giám đốc về tổ chức bộ nhân sự, lao động, cũng như chính sách hưu trí và thôi việc Đồng thời, phòng cũng hỗ trợ giám đốc trong việc quản lý các lĩnh vực khác, xây dựng chiến lược và kế hoạch hoạt động hiệu quả.
Phòng kế toán có trách nhiệm tổ chức công tác kế toán, thực hiện hạch toán các nghiệp vụ kinh doanh của công ty, ghi chép sổ sách và tổng hợp, đối chiếu số liệu Đồng thời, phòng kế toán cũng xác định kết quả kinh doanh và cung cấp các báo cáo tài chính định kỳ cho lãnh đạo theo yêu cầu quản trị.
Tổ sửa chữa có nhiệm vụ tiếp nhận yêu cầu từ khách hàng và cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp về sửa chữa, thay thế phụ tùng Đồng thời, tổ cũng tư vấn về các loại hình xe ô tô đang được kinh doanh, đảm bảo đáp ứng nhu cầu của khách hàng một cách hiệu quả.
Trong một tổ chức, quan hệ trực tuyến được thiết lập từ Giám đốc đến các Trưởng phòng ban, giúp đảm bảo sự chỉ đạo và điều hành hiệu quả Các Trưởng phòng nhận lệnh trực tiếp từ Giám đốc, tạo ra sự thống nhất trong công việc và phân chia quyền hạn rõ ràng giữa các phòng ban Hơn nữa, việc kiểm tra và phối hợp hoạt động giữa các phòng cũng được thực hiện chặt chẽ, nhằm đảm bảo hiệu quả và sự đồng nhất trong toàn bộ tổ chức.
Mối quan hệ chức năng trong công ty thể hiện sự phối hợp giữa các bộ phận, giúp tổ chức hoạt động hiệu quả và hỗ trợ lẫn nhau trong công việc Điều này cho phép sử dụng các chuyên gia giỏi trong việc ra quyết định quản trị, đồng thời tạo nhiều cơ hội phát triển cho cán bộ công nhân viên và phát huy tài năng chuyên môn của cấp dưới Qua đó, mô hình quản trị theo kiểu trực tuyến chức năng được củng cố và nâng cao hiệu quả làm việc.
Trường Đại học Kinh tế Huế hợp tác với các công ty nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc phối hợp hoạt động, từ đó đạt được các mục tiêu đã đề ra trong kế hoạch.
2.1.3 T ổ ch ứ c công tác k ế toán trong công ty TNHH MTV Ô Tô Ng ọ c T ấ n
Sơ đồ 2.2: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán
2.1.3.2 Chức năng, nhiệm vụcủa từng phần hành kếtoán
Kế toán trưởng là người chịu trách nhiệm chính về công việc kế toán trong công ty, báo cáo trực tiếp với Giám đốc Vai trò của kế toán trưởng bao gồm việc tham mưu cho Giám đốc trong việc chỉ đạo, tổ chức và thực hiện các công việc tài chính và thống kê Trong quá trình làm việc, kế toán trưởng hướng dẫn và phân công nhiệm vụ cho các kế toán viên, đồng thời kiểm tra và rà soát các công việc của họ Kế toán trưởng cũng có trách nhiệm xem xét chứng từ, giám sát việc ghi chép sổ sách kế toán, lập báo cáo tài chính và xây dựng kế hoạch tài chính cho năm tiếp theo.
Kế toán tổng hợp đóng vai trò quan trọng trong việc ghi chép và phản ánh toàn bộ các nghiệp vụ kinh tế phát sinh hàng ngày, đồng thời giám sát hoạt động của các thành viên trong nhóm Công việc bao gồm lập hóa đơn cho khách hàng và theo dõi sổ sách, hỗ trợ kế toán trưởng trong việc kiểm tra và kiểm soát các nghiệp vụ tài chính Ngoài ra, kế toán tổng hợp còn đại diện cho kế toán trưởng khi cần thiết Cuối tháng và cuối quý, công việc của họ là trình bày báo cáo cho kế toán trưởng để xem xét trước khi gửi đến giám đốc.
Kế toán thuế là người phụ trách các vấn đề liên quan đến thuế trong công ty, có trách nhiệm giải trình với cơ quan thuế và đảm bảo tuân thủ pháp luật Họ phải kê khai đầy đủ các loại thuế phải nộp cho nhà nước hàng quý, đồng thời chịu trách nhiệm trước công ty về các sai phạm thuế.
Kế toán lương kiêm kế toán thanh toán: Thực hiện tổ chức ghi chép, phản ánh
KẾ TOÁN LƯƠNG, THANH TOÁN
MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN THUẾ GTGT VÀ THUẾ TNDN TẠI CÔNG TY TNHH MTV Ô TÔ NGỌC TẤN 75
CÔNG TY TNHH MTV Ô TÔ NGỌC TẤN
3.1 Đánh giá về công tác kế toán thuế GTGT và thuế TNDN tại công ty TNHH MTV Ô Tô Ngọc Tấn
Bộ máy kế toán tại công ty được tổ chức đơn giản và gọn nhẹ theo mô hình trực tuyến chức năng, phù hợp với doanh nghiệp vừa và nhỏ, giúp các bộ phận phối hợp nhịp nhàng Dưới sự chỉ đạo từ cấp trên, công việc được thực hiện liên tục hàng ngày, và các báo cáo được lập nhanh chóng theo yêu cầu của Giám đốc để phục vụ công tác quản lý Kế toán trưởng có trách nhiệm kiểm tra, giám sát và phân công công việc cho các kế toán viên, đảm bảo mỗi người đều có trách nhiệm phù hợp với trình độ chuyên môn của mình, từ đó cùng nhau hoàn thành mục tiêu chung.
Công ty đã ứng dụng công nghệ thông tin thông qua phần mềm kế toán PIAS, giúp kế toán thực hiện hạch toán một cách thuận tiện và tối ưu, giảm khối lượng công việc Nhờ đó, kế toán có thể hoàn thành nhiệm vụ một cách chính xác và kịp thời theo yêu cầu của Ban Giám Đốc, đồng thời đảm bảo công tác kế toán tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của Bộ Tài chính.
Tất cả nhân viên kế toán trong công ty được tuyển dụng dựa trên năng lực chuyên môn, đảm bảo nắm vững các chuẩn mực và chế độ kế toán Họ thường xuyên cập nhật các quy định mới từ nhà nước và tham gia các khóa đào tạo nghiệp vụ, kỹ năng định kỳ.
Hệthống chứng từ, tài khoản:
Trường Đại học Kinh tế Huế
Tất cả các chứng từ hạch toán ban đầu đều đáp ứng yêu cầu kinh tế và pháp lý, tuân thủ mẫu quy định của Bộ Tài chính Chứng từ được lập đầy đủ thông tin, hợp lệ và đúng quy trình luân chuyển giữa các bộ phận và phần hành kế toán Mỗi chứng từ đều có xác nhận của các bên liên quan, cùng với sự phê duyệt và kiểm tra của kế toán trưởng, nhằm giảm thiểu sai sót ở mức tối đa.
Công ty đã hoàn thiện hệ thống chứng từ kế toán về thuế, bao gồm hóa đơn bán hàng, hóa đơn giá trị gia tăng, và bảng kê hóa đơn chứng từ cho hàng hóa dịch vụ mua vào và bán ra Đồng thời, sổ chi tiết theo dõi thuế GTGT và thuế TNDN được cập nhật hàng quý, dựa trên kết quả sản xuất kinh doanh của từng quý và cả năm.
Hình thức kếtoán và sổkếtoán:
Công ty sử dụng hình thức kế toán Nhật ký chung, mang lại sự nhanh chóng và hiệu quả, phù hợp với nhu cầu của các doanh nghiệp vừa và nhỏ Hệ thống tài khoản kế toán được áp dụng theo Thông tư 133/2016/TT-BTC ban hành ngày 26/8/2016 của Bộ Tài chính.
Phần mềm PIAS mà công ty đang sử dụng được tích hợp sẵn và thiết lập hệ thống một cách hiệu quả, đáp ứng đầy đủ nhu cầu của công ty Hệ thống này cung cấp đầy đủ sổ chi tiết và sổ cái, giúp quản lý thông tin một cách chính xác và thuận tiện.
Để đơn giản hóa quy trình kê khai thuế GTGT và thuế TNDN, công ty hiện đang áp dụng phần mềm HTKK do Tổng cục thuế phát hành Phần mềm này đã được cập nhật nhiều lần nhằm tối ưu hóa và tích hợp nhiều chức năng hữu ích Việc sử dụng HTKK giúp kế toán thực hiện kê khai thuế một cách nhanh chóng, chính xác và trung thực, đồng thời giảm thiểu thời gian, nhân lực và chi phí.
Một số bộ phận kế toán đảm nhận nhiều nhiệm vụ có thể dẫn đến gian lận và tổn thất cho công ty Chẳng hạn, kế toán lương kiêm kế toán thanh toán có nguy cơ cao về việc nhân viên biển thủ tài sản, trong khi kế toán thủ quỹ kiêm kế toán công nợ cũng dễ dàng tạo điều kiện cho các hành vi gian lận.
Trường Đại học Kinh tế Huế nhân viên nhận tiền nợ nhưng không ghi nhận làm cho công ty bịhao hụt tiền quỹ…
Cuối năm tài chính, kế toán mới xác định kết quả kinh doanh báo cáo cho cấp trên
Vềviệc quản lý và sửdụng hóa đơn GTGT
Phần mềm kế toán hiện tại vẫn tồn tại nhiều hạn chế, dẫn đến việc hạch toán nghiệp vụ thường gặp khó khăn Điều này không chỉ gây ra tình trạng chậm trễ trong quá trình hạch toán mà còn có thể dẫn đến sai sót trong các báo cáo tài chính.
Công ty đang gặp khó khăn do sử dụng máy tính cũ, dẫn đến tình trạng đứng máy và mất dữ liệu, gây chậm trễ trong hạch toán nghiệp vụ và báo cáo sổ sách cho cấp trên.
Công ty vẫn còn sửdụng hóa đơn GTGT theo quyển dạng viết nên hay dễxảy ra sai sót trong việc xuất hóa đơn giao cho khách hàng.
Trong báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn quý IV năm 2018, số lượng hóa đơn mất là 6 hóa đơn.
Nhiều công ty thường trì hoãn việc hạch toán các nghiệp vụ kế toán cho đến khi có nhiều giao dịch cùng lúc, dẫn đến nguy cơ sai sót cao Việc này đặc biệt gia tăng vào cuối tuần và cuối tháng khi khối lượng công việc tăng lên đáng kể.
Trình độ cán bộ và nhân viên phòng kế toán tương đối cao, nhưng phần lớn là những người trẻ tuổi với ít kinh nghiệm nghề nghiệp Điều này dẫn đến việc xử lý số liệu diễn ra chậm và đôi khi xảy ra sai sót.
- Việc lưu trữ, tổchức hệthống chứng từchưa có tính khoa học
3.2 Một số giải pháp hoàn thiện công tác kế toán thuế GTGT và thuế TNDN tại Công ty TNHH MTV Ô Tô Ngọc Tấn
Kế toán công ty cần xác định kết quả kinh doanh hàng tháng và hàng quý để giảm bớt khối lượng công việc vào cuối năm, tránh tình trạng chồng chất Việc này cũng giúp dễ dàng hơn trong việc cung cấp báo cáo tình hình kinh doanh khi Ban Giám Đốc yêu cầu.
Kế toán trưởng công ty không nên kiêm quá nhiều công việc và phân công công
Trường Đại học Kinh tế Huế đã phân công công việc cho các kế toán viên, mỗi người đảm nhận một phần hành cụ thể với sự phân chia trách nhiệm rõ ràng Điều này nhằm đảm bảo công việc được thực hiện đúng tiến độ và hiệu quả hơn.