TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Trong hoạt động của các ngân hàng thương mại, tín dụng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra lợi nhuận Tuy nhiên, hoạt động này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt là rủi ro tín dụng, có thể dẫn đến nợ xấu và mất khả năng thanh toán Khi chất lượng tín dụng (CLTD) của ngân hàng giảm sút, mọi ngân hàng đều phải đối mặt với những rủi ro trong hoạt động tín dụng của mình.
Trong ba năm qua, hoạt động tín dụng của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam, đặc biệt là chi nhánh Đống Đa, đã gặp nhiều hạn chế, bao gồm việc gia tăng quy mô, tỷ lệ nợ quá hạn và nợ xấu Những vấn đề này cho thấy chất lượng tín dụng (CLTD) đang suy giảm, dẫn đến rủi ro cho ngân hàng và ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận cũng như an toàn trong kinh doanh Do đó, ngân hàng cần áp dụng các biện pháp cụ thể và linh hoạt để cải thiện CLTD, đảm bảo an toàn trong hoạt động kinh doanh.
Bài viết tập trung vào việc nâng cao chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công Thương Việt Nam chi nhánh Đống Đa, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý hạn mức tín dụng để duy trì chất lượng tín dụng, đặc biệt khi không có tài sản đảm bảo Việc xử lý nợ xấu cần đảm bảo lợi ích cho cả khách hàng vay và ngân hàng, đồng thời cần xây dựng chính sách pháp lý phù hợp và các biện pháp miễn giảm thuế để hỗ trợ ngân hàng trong việc xử lý nợ xấu hiệu quả Theo Nir Klein, nợ xấu có tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế, tỷ lệ lạm phát và thất nghiệp, do đó việc loại bỏ nợ xấu là cần thiết để xây dựng một hệ thống ngân hàng an toàn và hiệu quả.
Nghiên cứu của Onalo (2011) về chất lượng tín dụng tại Nigeria chỉ ra rằng các ngân hàng thương mại chưa xác định rõ ràng và tuân thủ nghiêm ngặt các chính sách cho vay tín dụng, dẫn đến việc giảm khả năng thanh khoản do nợ xấu không được kiểm soát Hơn nữa, các chính sách quản lý tín dụng chưa phù hợp với tình hình kinh tế trong nước, khiến ngành ngân hàng phải đối mặt với nhiều thách thức và khó khăn Tình trạng thanh khoản kém còn bị ảnh hưởng bởi tham nhũng trong nội bộ ngân hàng, sai phạm trong cấp tín dụng và quản lý yếu kém trong giám sát và thu hồi nợ.
Glen Bullivant (2010) trong cuốn "Credit Management" đã trình bày các khía cạnh quan trọng trong quản lý tín dụng, nhấn mạnh rằng quản lý tín dụng bao gồm nhiều giai đoạn từ xét duyệt hồ sơ đến giải ngân và giám sát khoản vay Để đạt hiệu quả trong quản lý tín dụng, cần xây dựng các chính sách hợp lý như chính sách tín dụng, chính sách quản trị rủi ro tín dụng, chính sách thu hồi khoản vay và chính sách tín dụng tiêu dùng.
Sản phẩm ngân hàng kém chất lượng và tỷ lệ nợ xấu cao là những nguyên nhân chính gây suy giảm chất lượng tín dụng (CLTD), dẫn đến tình trạng phá sản của các ngân hàng.
2.2 Các nghiên cứu trong nước
Dương Thị Hoàn (2019) trong nghiên cứu “Yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng tại các NHTM Cổ phần Việt Nam” đã xác định các yếu tố chính tác động đến chất lượng tín dụng (CLTD) của các ngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP) tại Việt Nam Nghiên cứu này nhằm nhận dạng, đo lường và phân tích các yếu tố rủi ro, từ đó xây dựng các thuyết nghiên cứu để làm rõ ảnh hưởng của những yếu tố này đến CLTD Các yếu tố được nêu ra bao gồm cán bộ tín dụng, chính sách tín dụng, năng lực quản trị, công nghệ ngân hàng, quy trình tín dụng, nguồn vốn huy động, quản lý rủi ro và công tác tổ chức Kết luận cho thấy yếu tố cán bộ tín dụng là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến CLTD.
Hoàng Thị Loan (2017) trong luận văn "Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng tại NH TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Láng Hòa Lạc" đã khai thác các vấn đề lý luận về tín dụng và chất lượng tín dụng (CLTD) Tác giả phân tích bản chất vấn đề từ góc độ lý thuyết và thực tiễn, đồng thời đưa ra quan điểm sáng tạo về CLTD cùng những kinh nghiệm quản lý từ các ngân hàng trong và ngoài nước Tuy nhiên, việc phân tích sâu nhiều chỉ tiêu khiến tác giả chưa tập trung đánh giá kỹ lưỡng các nhân tố chính ảnh hưởng đến CLTD, dẫn đến việc thiếu chi tiết và rõ ràng trong đánh giá, làm giảm tính thuyết phục của các giải pháp đề xuất.
Nguyễn Ngọc Mai (2017) đã phân tích và đánh giá chất lượng dịch vụ ngân hàng (CLTD) từ ba khía cạnh chính: ngân hàng, khách hàng và nền kinh tế Tác giả cũng đưa ra quan điểm rằng việc cải thiện CLTD là cần thiết để nâng cao sự hài lòng của khách hàng và thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
Chất lượng tín dụng của ngân hàng thương mại (NHTM) phản ánh khả năng đáp ứng nhu cầu của khách hàng, đồng thời hỗ trợ sự phát triển kinh tế xã hội và bảo đảm sự tồn tại, phát triển của ngân hàng Để đánh giá chất lượng tín dụng, tác giả phân tích từ góc độ ngân hàng thông qua hai chỉ tiêu chính: chỉ tiêu định tính và chỉ tiêu định lượng Tuy nhiên, bài viết không đi sâu vào phân tích chỉ tiêu định lượng mà tập trung vào các khía cạnh khác.
Nguyễn Thị Thu Đông (2012) trong luận án "Nâng cao chất lượng tín dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam trong quá trình hội nhập" đã đề xuất các nhóm chỉ tiêu đánh giá chất lượng tín dụng (CLTD) của các ngân hàng thương mại (NHTM), thể hiện qua nhiều khía cạnh cụ thể.
Để đáp ứng yêu cầu phát triển của nền kinh tế, cần xem xét lợi ích của chủ sở hữu, năng lực tài chính, mức độ an toàn trong hoạt động tín dụng và khả năng quản lý tín dụng của ngân hàng thương mại (NHTM) Tuy nhiên, bài viết chưa phân tích sâu các chỉ tiêu định lượng và chưa đưa ra đánh giá cụ thể về tình hình huy động vốn cũng như hoạt động tín dụng của ngân hàng, điều này cần được cải thiện để có cái nhìn toàn diện hơn về hiệu quả kinh doanh của NHTM.
Phùng Hương Ly (2013) trong bài khóa luận "Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng tại NH TMCP Quốc dân - chi nhánh Hà Nội" đã hệ thống hóa lý luận về ngân hàng thương mại và hoạt động tín dụng, đồng thời liệt kê các chỉ tiêu đánh giá chất lượng tín dụng dựa trên số liệu thu thập được Bài luận cũng phân tích thực trạng hoạt động tín dụng và đưa ra các kiến nghị, giải pháp Tuy nhiên, tác giả chưa đưa ra giải pháp cụ thể phù hợp với thực tế ngân hàng tại thời điểm đó và chưa chú trọng vào phân tích hiệu suất sử dụng vốn cũng như chỉ số LDR của chi nhánh.
Nguyễn Thị Lan Anh (2013) trong khóa luận “Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp nhà nước tại ngân hàng TMCP Công thương chi nhánh Đống Đa” đã hệ thống hóa lý luận về tín dụng ngân hàng và chất lượng tín dụng đối với DNNN, đồng thời phân tích tình hình kinh doanh và chất lượng tín dụng tại Vietinbank Đống Đa Tuy nhiên, giai đoạn 2017-2019 chứng kiến nhiều biến động trong thực trạng chất lượng tín dụng, đặc biệt là vấn đề nợ xấu và nợ quá hạn, cùng với các quy định mới của NHNN về tỷ lệ LDR Do đó, các đánh giá và giải pháp trước đây đã trở nên không còn phù hợp, đòi hỏi cần thiết phải có những giải pháp cụ thể hơn nhằm nâng cao chất lượng tín dụng tại Vietinbank Đống Đa.
2.3 Khoảng trống của các nghiên cứu
Vấn đề nâng cao CLTD luôn luôn thu hút được nhiều sự quan tâm của các chuyên
4 hưởng đến CLTD, hoặc những giải pháp đưa ra vẫn chưa phù hợp với thực trạng tại chi nhánh Ngân hàng đang nghiên cứu.
Tình hình hoạt động tín dụng tại các chi nhánh ngân hàng, đặc biệt là Vietinbank Đống Đa, thường xuyên thay đổi theo thời gian Nghiên cứu về chất lượng tín dụng (CLTD) tại Vietinbank Đống Đa chủ yếu tập trung vào giai đoạn trước năm 2017 Tuy nhiên, từ năm 2018 đến nay, CLTD đã giảm sút, gặp nhiều vấn đề, đặc biệt là sự gia tăng nợ xấu vào năm 2018, do ảnh hưởng từ những thay đổi trong quy định của Ngân hàng Nhà nước.