Tính cấp thiết của đề tài
Năm 2020, Việt Nam đã đạt được những thành tựu nổi bật trong phát triển kinh tế - xã hội với tăng trưởng GDP đạt 2,91% và lạm phát được kiểm soát ở mức 2,31% Trong bối cảnh dịch Covid-19, Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia có tăng trưởng kinh tế dương Hệ thống ngân hàng đã đóng góp tích cực vào thành công này thông qua sự linh hoạt trong chính sách tiền tệ.
Từ cuối năm 2017 đến tháng 7 năm 2020, tỷ lệ nợ xấu của các ngân hàng đã giảm và duy trì dưới 2%, nhưng đến cuối tháng 10 năm 2020, tỷ lệ này tăng lên 2,09% Mặc dù bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, tăng trưởng tín dụng mới đạt 12,13% vào cuối năm 2020 Hoạt động cho vay, chiếm từ 40% đến 60% doanh thu ngân hàng, chủ yếu phục vụ cho cá nhân và doanh nghiệp, trong đó doanh nghiệp là đối tượng vay chủ yếu Tuy nhiên, rủi ro tín dụng luôn tồn tại, do đó cần nghiên cứu các giải pháp giảm thiểu rủi ro vay vốn cho từng ngân hàng cụ thể.
Phân tích tình hình tài chính của các doanh nghiệp vay vốn là biện pháp quan trọng giúp ngân hàng phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro tín dụng Qua quá trình này, ngân hàng có thể đánh giá thực trạng tài chính, dự đoán hiệu quả kinh doanh và nhận diện các rủi ro tài chính tiềm ẩn trong tương lai Để đạt được sự tăng trưởng bền vững, các ngân hàng thương mại cần chú trọng hơn vào công tác phân tích tài chính doanh nghiệp.
Hoạt động cho vay và phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín - chi nhánh Long Biên đã được nâng cao chất lượng, góp phần vào hiệu quả toàn hệ thống Sacombank Tuy nhiên, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 và biến động kinh tế toàn cầu, tình hình tài chính của nhiều doanh nghiệp đang gặp khó khăn, dẫn đến việc chi nhánh gặp trở ngại trong việc phát triển và tìm kiếm các doanh nghiệp đủ điều kiện vay vốn.
Đề tài nghiên cứu của em tập trung vào "Công tác phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín chi nhánh Long Biên - Thực trạng và giải pháp" Mục tiêu của nghiên cứu là nhấn mạnh tầm quan trọng của phân tích tài chính trong việc nâng cao chất lượng thẩm định cho vay tại các ngân hàng thương mại, đặc biệt là tại Ngân hàng Sài Gòn Thương Tín chi nhánh Long Biên Qua đó, em hy vọng sẽ đóng góp vào việc cải thiện quy trình cho vay và hỗ trợ sự phát triển bền vững của ngân hàng.
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
Thứ nhất, hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về công tác phân tích tài chính DN vay vốn của NHTM.
Thứ hai, phân tích và nhận định về thực trạng công tác phân tích tài chính
KHDN trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín - Chi nhánh Long Biên đã đạt được nhiều thành công, nhưng cũng gặp phải một số hạn chế Bài viết sẽ phân tích nguyên nhân của những hạn chế này nhằm đề xuất các giải pháp hiệu quả để cải thiện hoạt động cho vay trong tương lai.
Để nâng cao chất lượng phân tích tài chính doanh nghiệp trong hoạt động cho vay tại ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín - Chi nhánh Long Biên, cần đề xuất các giải pháp và kiến nghị nhằm khắc phục những hạn chế hiện có.
Câu hỏi nghiên cứu
Khóa luận tập trung trả lời 3 câu hỏi chính:
Trong quá trình phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp (TCDN) tại ngân hàng thương mại (NHTM), các nội dung quan trọng cần xem xét bao gồm báo cáo tài chính, chỉ số tài chính, và các yếu tố tác động đến hiệu quả hoạt động Để đánh giá công tác này, cần dựa trên các tiêu chí như khả năng sinh lời, khả năng thanh khoản, và mức độ rủi ro tài chính của doanh nghiệp.
- Những hạn chế trong công tác phân tích tài chính KHDN trong hoạt động cho vay của ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín - chi nhánh Long Biên?
Để hoàn thiện công tác phân tích tài chính của các doanh nghiệp trong hoạt động cho vay tại hệ thống ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín, đặc biệt tại chi nhánh Long Biên, cần áp dụng các giải pháp như nâng cao chất lượng dữ liệu tài chính, đào tạo nhân viên về kỹ năng phân tích, sử dụng công nghệ thông tin để tối ưu hóa quy trình phân tích và xây dựng các tiêu chí đánh giá rõ ràng Việc cải tiến quy trình này không chỉ giúp tăng cường khả năng ra quyết định mà còn nâng cao hiệu quả cho vay, từ đó góp phần vào sự phát triển bền vững của ngân hàng.
Phương pháp nghiên cứu
a) Phương pháp thu thập thông tin dữ liệu:
Dữ liệu trong bài viết được thu thập từ các tài liệu thứ cấp, bao gồm hồ sơ cho vay của Bộ phận Khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín - Chi nhánh Long Biên, cùng với thông tin từ các nguồn trên Internet.
Nhiều công trình khoa học đã được công bố, tập trung vào việc phân tích báo cáo tài chính của các doanh nghiệp trong và ngoài nước Một trong những phương pháp nghiên cứu hiệu quả là phỏng vấn trực tiếp, giúp thu thập thông tin sâu sắc và chính xác từ các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính.
Phỏng vấn trực tiếp là phương pháp hiệu quả để thu thập thông tin, cho phép người phỏng vấn gặp gỡ và trao đổi trực tiếp với đối tượng Trong nghiên cứu của mình, tôi đã tiến hành phỏng vấn các Chuyên viên Khách hàng thuộc phòng Khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín - Chi nhánh Long Biên để thu thập thông tin cần thiết cho khóa luận Các câu hỏi được đặt ra trong quá trình phỏng vấn nhằm làm rõ những khía cạnh quan trọng liên quan đến chủ đề nghiên cứu.
- Quy trình thẩm định cho vay KHDN tại ngân hàng bao gồm những công đoạn nào?
- Các công văn liên quan đến quy trình phân tích tài chính doanh nghiệp có nhu cầu vay vốn tại ngân hàng?
- Những hồ sơ và giấy tờ cần nộp cho ngân hàng khi doanh nghiệp muốn nhận được khoản vay vốn tại Sacombank?
- Đánh giá năng lực tài chính đối với từng ngành nghề và đối với doanh nghiệp cần những thông tin nào?
- Phân tích tình hình tài chính DN vay vốn tại ngân hàng sử dụng những phương pháp nào? c) Phương pháp phân tích định tính:
Các số liệu thống kê sẽ được sử dụng để phân tích và đánh giá hoạt động cho vay cũng như chất lượng phân tích tài chính của doanh nghiệp tại NHTMCP Sài Gòn Thương Tín - Chi nhánh Long Biên Mục tiêu là đưa ra những đánh giá định tính về ưu điểm và nhược điểm của quy trình cho vay và phân tích tài chính Từ đó, đề xuất các giải pháp và kiến nghị nhằm khắc phục những hạn chế hiện có, nâng cao chất lượng phân tích tài chính trong hoạt động cho vay tại ngân hàng.
7 Ket cấu khóa luận tốt nghiệp
Ngoài phần lời nói đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, khóa luận được kết cấu thành 03 chương, bao gồm:
Chương 1 cung cấp cái nhìn tổng quan về nghiên cứu và cơ sở lý luận liên quan đến công tác phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại Nội dung này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phân tích tài chính trong việc đánh giá khả năng trả nợ và rủi ro tín dụng, đồng thời đưa ra các phương pháp và tiêu chí cần thiết để thực hiện phân tích hiệu quả Qua đó, chương này góp phần làm rõ vai trò của ngân hàng thương mại trong việc hỗ trợ phát triển doanh nghiệp thông qua các quyết định cho vay chính xác và kịp thời.
Chương 2 của bài viết tập trung vào thực trạng công tác phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín - Chi nhánh Long Biên Nghiên cứu này đánh giá các phương pháp và quy trình hiện tại trong việc phân tích tài chính, từ đó xác định những điểm mạnh và hạn chế trong công tác cho vay Qua đó, bài viết cũng đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả phân tích tài chính, giúp ngân hàng đưa ra quyết định cho vay chính xác và kịp thời hơn.
Chương 3 trình bày các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín - Chi nhánh Long Biên Các giải pháp này bao gồm cải tiến quy trình thu thập và xử lý thông tin tài chính, áp dụng các công cụ phân tích hiện đại, và nâng cao năng lực đội ngũ nhân viên Mục tiêu là đảm bảo quyết định cho vay chính xác, giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận cho ngân hàng.
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TRONG
HOẠT ĐỘNG CHO VAY CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1 Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan đến khóa luận
Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện về phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng thương mại, nhưng chỉ có ít tác giả đi sâu vào đề tài này Luận văn của tôi kế thừa và tham khảo các nghiên cứu trước đây có cùng hướng đề tài.
1.1.1 Các công trình nghiên cứu ở nước ngoài
Edward I Altman trong nghiên cứu “Financial Ratios, Discriminant
Bài viết "Phân Tích và Dự Đoán Phá Sản Doanh Nghiệp" (1968) nghiên cứu các tỷ số tài chính của các công ty sản xuất nhằm dự đoán khả năng phá sản Tác giả đã sử dụng các biến số như tỷ lệ vốn lưu động trên tổng tài sản, tỷ lệ lợi nhuận giữ lại trên tổng tài sản, tỷ lệ lợi nhuận trước lãi vay và thuế trên tổng tài sản, tỷ lệ giá trị vốn hóa thị trường trên giá trị sổ sách của nợ, và tỷ lệ giá vốn hàng bán trên tổng tài sản Qua việc áp dụng mô hình đa biệt thức với 60 công ty, nghiên cứu đã phân tích sự khác biệt giữa các công ty có khả năng phá sản và không có khả năng phá sản, từ đó đánh giá khả năng thanh toán nợ vay của từng doanh nghiệp.
Charles H Gibson trong cuốn sách “Financial Reporting Analysis - Using
Cuốn sách "Thông Tin Kế Toán Tài Chính", ấn bản lần thứ 13, bao gồm 13 chương, trong đó 11 chương đầu tiên cung cấp cái nhìn tổng quan về các yếu tố liên quan đến phân tích tài chính tại doanh nghiệp Chương 12 nêu rõ 6 nhóm ngành đặc thù: bảo hiểm, bất động sản, dầu khí, điện lực, giao thông vận tải và ngân hàng, đồng thời chỉ ra những thách thức trong phân tích từng ngành Tác giả phân tích những đặc điểm riêng biệt trong báo cáo tài chính của từng ngành và đề xuất các biện pháp cải thiện Cuối cùng, chương 13 đưa ra giải pháp cho công tác phân tích tài chính bằng cách xác định vị trí của từng doanh nghiệp trong từng lĩnh vực.
M.Sunil Manohar Subbaiah, K∙Indira, C.Jayasudha và P.Aswini trong nghiên cứu “The Role Of Ratio Analysis In Financial Statement” (2017) nhấn mạnh rằng phân tích tỷ số tài chính trong báo cáo tài chính giúp xác định những đặc điểm nổi bật của từng công ty Việc tổng hợp các chỉ số thanh khoản, đòn bẩy tài chính, hiệu quả hoạt động và lợi nhuận cho phép đánh giá tổng quát tình hình tài chính và hoạt động kinh doanh trong quá khứ, đồng thời dự báo tương lai của doanh nghiệp Nhờ vào các công cụ phân tích tài chính này, ngân hàng có thể đưa ra quyết định cho vay phù hợp cho khách hàng doanh nghiệp, đồng thời giảm thiểu rủi ro trong việc thu hồi nợ.
1.1.2 Các công trình nghiên cứu trong nước về vấn đề phân tích TCDN trong hệ thống Sacombank
Trong luận văn thạc sĩ của Hoàng Anh Sơn (2016), tác giả chỉ ra rằng hạn chế chính trong phân tích tài chính doanh nghiệp tại ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín - Chi nhánh Daklak là do phần lớn khách hàng là doanh nghiệp nhỏ, dẫn đến báo cáo tài chính (BCTC) thường chưa được kiểm toán, thiếu chính xác và không đầy đủ, đặc biệt là thiếu báo cáo lưu chuyển tiền tệ và thuyết minh BCTC Để nâng cao hiệu quả phân tích tài chính doanh nghiệp, tác giả đề xuất hai giải pháp: tổ chức đào tạo kỹ năng cho nhân viên phân tích và thu thập BCTC định kỳ 6 tháng một lần từ khách hàng vay, nhằm cập nhật thông tin thị trường mới nhất.
1.1.3 Các công trình nghiên cứu trong nước về vấn đề phân tích TCDN trong hệ thống ngân hàng khác
Trong luận văn thạc sĩ của Lê Văn Cương về phân tích tài chính khách hàng tại ngân hàng TMCP Ngoại Thương VN - Chi nhánh Việt Trì, tác giả đã áp dụng phương pháp phân tích định tính để nghiên cứu quy trình phân tích tài chính khách hàng vay vốn Nghiên cứu tập trung vào ba doanh nghiệp và đề xuất năm phương pháp nhằm nâng cao hiệu quả phân tích tài chính, bao gồm hoàn thiện cơ sở dữ liệu, tổ chức công tác phân tích báo cáo tài chính, cải tiến phương pháp phân tích, nội dung phân tích, và đội ngũ nhân sự Kết luận của tác giả nhấn mạnh rằng ngân hàng cần thực hiện đồng bộ các giải pháp này để giải quyết các vấn đề còn tồn tại và hoàn thiện công tác phân tích tài chính khách hàng.
Nguyễn Thu Huyền trong khóa luận tốt nghiệp "Hoàn thiện công tác phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt động tín dụng tại ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam - Chi nhánh Đống Đa" (2018) đã sử dụng phương pháp định tính và đưa ra 6 kết luận quan trọng nhằm cải thiện phân tích tài chính Đầu tiên, cần cải thiện quy trình phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp Thứ hai, nội dung phân tích cần được hoàn thiện Thứ ba, phương pháp phân tích nên được nâng cao bằng cách áp dụng thêm phương pháp Dupont Cuối cùng, việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cũng rất cần thiết.
Vào thứ năm, cần nâng cao chất lượng công nghệ và thông tin để hỗ trợ công tác phân tích tài chính cho khách hàng doanh nghiệp Đến thứ sáu, việc hoàn thiện công tác đánh giá và kết luận sẽ được thực hiện thông qua việc xây dựng bộ chỉ tiêu chấm điểm và chuẩn mực thống nhất cho từng ngành nghề và lĩnh vực.