CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.3. Hiện trạng công tác quản lý môi trường tại xã Xuân Phú
Hiện nay, tại xã Xuân Phú không có các văn bản pháp luật thực hiện riêng cho lĩnh vực môi trường của xã Xuân Phú, xã chỉ thực hiện một số văn bản pháp luật của huyện hoặc của tỉnh:
- Quyết định số 28/2016/QĐ-UBND tỉnh Nam Định quyết định về việc quy định mức thu phí vệ sinh (rác thải sinh hoạt) tại các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Xuân Trường.
- Số 48/2016/QĐ-UBND tỉnh Nam Định về việc quy định một số tiêu chí về xã nông thôn mới thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh giai đoạn 2016 – 2020.
- Kế hoạch số 21/KH-UBND, ngày 07/03/2016 của UBND tỉnh Nam Định về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở, xây dựng là thực hiện hương ước, quy ước năm 2016.
3.3.2. Công tác quản lý bảo vệ môi trường tại xã Xuân Phú a) Đội ngũ cán bộ
Hiện nay, cán bộ môi trường của xã có một người, là cán bộ địa chính kiêm nhiệm phụ trách trong công tác bảo vệ môi trường với trình độ cao đẳng. Cán bộ phụ trách môi trường của xã hàng năm thường xuyên tham các khóa đào tạo, tập huấn nhằm nâng cao chuyên môn, phục vụ cho công tác quản lý về môi trường.
b) Công tác quản lý CTR tại xã Xuân Phú
Công tác thu gom và xử lý rác thải của xã đang dần được cải tiến, mới đây xã đã có 5 xóm có hệ thống thu gom và xử lý rác thải tập trung nhằm hạn chế tình trạng vứt rác bừa bãi. Mỗi xóm có một xe trở rác riêng, được trở bằng xe kéo và có hai công nhân thu gom rác (một người chở xe kéo và một người đổ rác) được phân công tới từng ngõ xóm để thu gom rác với tần suất là 2 ngày một lần. Tuy nhiên việc thu gom rác thải vẫn chưa hiệu quả do công nhân thu gom và xe thu gom ít nên tần suất thu gom không đều, theo phỏng vấn người dân cho biết việc thu gom rác với tần suất là 2 ngày một lần cũng khá là phù hợp nhưng nhiều lần sau 3 ngày rác mới được thu gom một lần, đặc biệt là ngày tết phải mất tới gần một tuần rác thải mới được thu gom một lần làm cho tình trạng rác thải tồn lại nhiều và lâu rất dễ bốc mùi hôi thối khó chịu.
Sau khi được thu gom xong rác thải được đem đến bãi đổ theo đúng quy định, rác thải được xử lý bằng phương pháp đốt thủ công, không có kỹ thuật xử lý hoặc hệ thống xử lý rác thải an toàn, hợp vệ sinh. Người dân tại mỗi xóm phải trả lệ phí cho việc thu gom rác thải, chất thải rắn với giá là 30.000đồng/hộ gia đình/tháng.
Hiện nay cũng chỉ có 5 xóm được thực hiện thu gom vẫn cón 10 xóm chưa có hệ thống thu gom và xử lý rác tập trung điều này sẽ dẫn tới tình trạng vứt rác bừa bãi, đặc biệt là tình trạng vứt rác ra các con sông, kênh rạch và các bãi rác tự phát vẫn cứ tiếp diễn.
c) Các hoạt động bảo vệ môi trường khác
Hiện nay, để tuyên truyền, giáo dục và nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường cho người dân xã đã sử dụng các công cụ phụ trợ như: Sử dụng đài phát thanh của xã để tuyên truyền, kêu gọi mọi người giữ gìn và vệ sinh môi trường sống xung quanh, theo kết quả từ phiếu điều tra cho thấy các hoạt động bảo vệ môi trường mà xã đã tổ chức đó là: Trồng cây xanh gần khu vực UBND xã; hoạt động dọn vệ sinh môi trường tại nghĩa trang liệt sỹ xã Xuân Phú, hay các hoạt động vệ sinh môi trường quanh UBND xã Xuân Phú. Tuy nhiên các hoạt động này nhận được rất ít sự quan tâm của người dân được thể hiện rõ qua kết quả điều tra về mức độ quan tâm của người dân dưới dây:
(Nguồn: Tổng hợp kết quả từ phiếu điều tra cộng đồng ngày 15/04/2017 Hình 3.13: Mức độ quan tâm của người dân đến việc bảo vệ môi trường của
người dân xã Xuân Phú
Từ hình 3.13 cho thấy số người quan tâm và rất quan tâm chiếm tỷ lệ thấp chỉ chiểm 10% và 2%, những người bình thường là những người có quan tâm nhưng không quan tâm nhiều đến môi trường chiếm 16%, còn lại 72% số người không quan tâm đến môi trường hay việc bảo vệ môi trường.
Bảng 3.1: Mức độ tham gia của người dân vào các phong trào bảo vệ môi trường của xã Xuân Phú
Câu hỏi Câu trả lời Tổng số phiếu
điều tra Kết quả
điều tra Tỷ lệ % Ông/bà cho biết tại địa
phương đã từng phát động phong trào thu gom rác hoắc vệ sinh công cộng của xã hay không ? nếu biết ông/bà có tham gia không?
Có biết
50 15 30%
Không biết 50 35 70%
(Nguồn: Tổng hợp kết quả từ phiếu điều tra cộng đồng ngày 15/04/2017) Từ bảng 3.1 ta thấy được mức độ tham gia của người dân vào các phong trào bảo vệ môi trường còn thấp số người biết là 30% nhưng có tới một nửa người dân
không tham gia vào hoạt động vì đa số họ đều là nông dân nên không có thời gian tham gia vào các phong trào bảo vệ môi trường, chính vì thế phần đông người tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường là học sinh và các thanh niên tình nguyện.
Số người không biết đến các phong trào bảo vệ môi trường của xã rất cao (chiếm 70%).
Dựa trên kết quả của hình 3.13 và bảng 3.1 cho thấy được các hoạt động tuyên truyền, giáo dục bảo vệ môi trường cho người dân xã Xuân Phú chưa hiệu quả, số người quan tâm và tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường của xã rất ít. Qua phỏng vấn nhanh cho biết nhiều người dân không biết đến các hoạt động bảo vệ môi trường nào của xã, cũng không có người thông báo tham gia hoạt động vệ sinh môi trường, theo một số người đã tham gia vào hoạt động vệ sinh môi trường xã cho biết sau một tuần làm cỏ và nhặt rác thì rác lại xuất hiện trên các đoạn đường đã được vệ sinh, tình trạng vứt rác ra đường, sông vẫn diễn ra. Đặc biệt hoạt động vệ sinh môi trường xã chỉ được thực hiện tại một số địa điểm gần UBND xã mà không được thực hiện trên toàn địa bàn xã. Xã cũng không tổ chức các buổi tập huấn bảo vệ môi trường cho người dân địa phương.
3.3.3. Đánh giá hoạt động quản lý môi trường tại xã Xuân Phú
Trong những năm qua ban quản lý môi trường của xã cũng đã có những thành tích đạt được như:
- Công tác thu gom và xử lý rác thải ở xã đang có thay đổi theo hướng tích cực đó là thành lập đội thu gom và xử lý rác thải tại một số xóm;
- Xã cũng đã có công tác truyền thông bảo vệ môi trường, các phong trào phát động bảo vệ môi trường như phong trào “nâng cao chất lượng môi trường đường làng nghõ xóm”.
Là một khu vực nông thôn với nguồn nhân lực còn hạn chế nên công tác bảo vệ môi trường còn gặp rất nhiều khó khăn, theo kết quả điều tra các cán bộ xã Xuân Phú cho biết những khó khăn mà các nhà quản lý gặp phải trong quá trình quản lý là:
- Nguồn nhân sự ít và năng lực cán bộ môi trường chưa cao do không đúng chuyên ngành nên hoạt động không hiệu quả;
- Hoạt động phong trào tuyên truyền, giáo dục không hiệu quả do thiếu tính sáng tạo;
- Xã không có các văn bản pháp luật riêng, chỉ có các văn bản pháp luật của huyện hoặc tỉnh, nhưng hầu như không được thực thi;
- Ngân sách và nhân lực dành cho bảo vệ môi trường hạn chế;
- Nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường còn thấp;
- Công tác thu gom và xử lý rác thải chưa hiệu quả;
- Thói quen vứt rác bừa bãi của người dân vẫn chưa loại bỏ được, nên tình trạng quản lý rác thải gặp rất nhiều khó khăn.
Những khó khăn và hạn chế trên chính là nguyên nhân gây ra tình trạng môi trường tại xã Xuân Phú trở lên xấu đi trong nhiều năm gần đây.