CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.4. Xây dựng bản hương ước, quy ước về bảo vệ môi trường có sự tham gia của cộng đồng tại xã Xuân Phú, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định
Dựa trên những ý kiến đóng góp của người dân xã Xuân Phú trong quá trình họp cộng đồng, tôi đã chỉnh sửa và đưa ra bản hương ước hoàn chỉnh gồm 8 điều với nội dung tập trung chủ yếu vào việc nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cơ quan tổ chức, cá nhân, gia đình trong việc bảo vệ môi trường. Quy định về việc phân loại rác và vứt rác, đặc biệt đối với vỏ bao bì thuốc BVTV, nước thải phải được thu gom hợp vệ sinh, đối với các phương tiện cơ giới phải được che đậy trong quá trình vận chuyển, tất cả các hộ gia đình trong xóm đều phải vệ sinh vào ngày 15 hàng tháng tại xóm.
Cuối cùng là quy định về khen thưởng đối với những cá nhân, tổ chức có đóng góp tích cực cho hoạt động bảo vệ môi trường và xử phạt đối với các cá nhân tổ chức vi phạm vào một trong các quy định của hương ước, quy ước.
BẢN HƯƠNG ƯỚC, QUY ƯỚC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TẠI XÃ XUÂN PHÚ, HUYỆN XUÂN TRƯỜNG, TỈNH NAM ĐỊNH
*****
Điều 1: Tất cả các gia đình, cơ quan, tổ chức, cá nhân đều phải có trách nhiệm bảo vệ môi trường, tuyên truyền vận động mọi người cùng tham gia bảo vệ môi trường.
Điều 2: Các hộ gia đình phân loại rác thải trước khi đổ bỏ, không được vứt rác bừa bãi nơi công cộng.
Điều 3: Các gia đình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật phải sử dụng đúng liều lượng theo chỉ dẫn trên bao bì và không sử dụng các loại thuốc đã bị cấm hoặc đã hết hạn sử dụng.
Điều 4: Đối với bao bì thuốc bảo vệ thực vật sau khi sử dụng xong không được vứt ra ao, hồ, sông xung quanh mà phải được thu gom, đổ bỏ tại các bãi rác riêng theo đúng quy định.
Điều 5: Nước thải từ hoạt động sinh hoạt, chăn nuôi phải có đường cống thu gom và nắp đậy hợp vệ sinh, không để nước tồn đọng chảy tràn ra ngoài môi trường.
Điều 6: Phương tiện cơ giới có tải trọng lớn chở các loại vật liệu xây dựng phải được che đậy kỹ càng trong quá trình vận chuyển, không để rơi vãi gây ô nhiễm môi trường và cảnh quan.
Điều 7: Các hộ gia đình, cá nhân phải tự giác vệ sinh khu vực mình sinh sống, đồng thời tiến hành vệ sinh môi trường vào ngày 15 hàng tháng tại mỗi xóm và tất cả các hộ gia đình trong xóm đều phải tham gia.
Điều 8: Khen thưởng và xử phạt
- Khen thưởng: Đối với các cá nhân, tổ chức có những đóng góp tích cực cho hoạt động bảo vệ môi trường sẽ được khen thưởng với mức thưởng là 300.000 đồng đối với cá nhân và 500.000 đồng đối với hộ gia đình, tổ chức, kèm theo bằng khen và biểu dương trên loa phát thanh của xã, trong các cuộc họp cuối năm, đây cũng là tiêu chí để xét gia đình văn hóa.
- Xử phạt: Đối với các cá nhân, tổ chức vi phạm vào một trong các quy định của hương ước, quy ước bảo vệ môi trường của xã, tùy theo mức độ vi phạm sẽ bị xử phạt như sau:
+ Vi phạm lần 1: Phạt 30.000 đồng đối với cá nhân và 60.000 đồng đối với tổ chức và yêu cầu có biện pháp khắc phục xử lý ô nhiễm, đồng thời nêu tên trên loa phát thanh của xã, xóm.
+ Vi phạm lần 2: Cảnh cáo, phạt 50.000 đồng đối với cá nhân và 100.000 đồng đối với tổ chức và yêu cầu khắc phục hậu quả, đồng thời nêu tên trên loa phát thanh, trong các cuộc họp của xã, xóm và sẽ không được xét gia đình văn hóa.
+ Vi phạm lần 3: Phạt 100.000 đồng đối với cá nhân và 200.000 đồng đối với tổ chức, nêu tên và hành vi của cá nhân, tổ chức trong các cuộc họp của xã, xóm nêu tên trên loa phát thanh của xã, xóm. Đồng thời sẽ không được xét gia đình văn hóa và phạt lao động công ích 1 ngày cho hoạt động bảo vệ môi trường.
+ Vi phạm lần 4 trở đi: Ngoài các hình thức xử phạt trên thì số ngày lao động công ích sẽ tăng thêm 1 ngày theo số lần vi phạm, số tiền phạt sẽ tăng thêm 100.000 đồng sau mỗi lần vi phạm.
Người chịu trách nhiệm giám sát và xử phạt là trưởng xóm của mỗi xóm Điều 9: Hướng dẫn thi hành
Tiền phạt sẽ tạo thành quỹ sử dụng cho các hoạt động bảo vệ môi trường và khen thưởng đối với các cá nhân, tổ chức có những đóng góp tích cực cho hoạt động bảo vệ môi trường. Người quản lý nguồn quỹ là cán bộ Địa chính – Môi trường xã Xuân Phú.
Trưởng xóm sẽ có trách nhiệm tuyên truyền, phổ biến cho cộng đồng dân cư và tổ chức thực hiện hương ước.
Tất cả mọi cá nhân, tổ chức sinh sống trên địa bàn xã phải chấp hành nghiêm chỉnh các điều khoản quy định trong bản hương ước.
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Từ quá trình điều tra, khảo sát về hiện trạng môi trường cũng như công tác quản lý, bảo vệ môi trường tại xã Xuân Phú để xây dựng bản hương ước, quy ước bảo vệ môi trường tôi xin đưa ra một số kết luận như sau:
Về hiện trạng môi trường tại xã Xuân Phú. Chất lượng môi trường tại xã đang có dấu hiệu suy giảm do ba nguồn tác động chính đó là từ nước thải sinh hoạt, chăn nuôi và chất thải rắn, dư lượng thuốc BVTV. Môi trường nước tại một số khu vực trong xã có màu đen và mùi hôi, số lượng các loài sinh vật sống trong nước giảm mạnh trong những năm gần đây. Môi trường đất tại các khu vực trồng hoa màu và lúa nước bị nhiễm dư lượng thuốc BVTV, một số khu vực khác đất chứa nhiều rác thải như sỏi đá, túi nilon, bao bì, làm giảm độ màu mỡ của đất gây ảnh hưởng đến cây trồng và các loài sinh vật sống trong đất. Đối với môi trường không khí chủ yếu ô nhiễm do bụi từ các phương tiện giao thông gây ra. Mặc dù không phải tất cả các khu vực của xã Xuân Phú đều có tình trạng ô nhiễm như trên nhưng vẫn phải có những biện pháp khắc phục và bảo vệ kịp thời để ngăn chặn tình trạng ô nhiễm môi trường lan rộng và gia tăng về mức độ.
Công tác quản lý và bảo vệ môi trường tại xã Xuân phú hiện nay còn có nhiều hạn chế cả về nguồn nhân lực và năng lực quản lý. Hoạt động truyền thông và giáo dục bảo vệ môi trường chưa hiệu quả, việc áp dụng các chính sách bảo vệ môi trường còn hạn chế đây chính là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường tại xã. Công tác quản lý chất thải rắn đang có những thay đổi tích cực đó là một số xóm đã có hệ thống thu gom và xử lý tập trung tuy nhiên vẫn còn có nhiều khu vực chưa có hệ thống thu gom và xử lý rác thải tập trung, hoạt động thu gom và xử lý vẫn chưa hiệu quả.
Xây dựng bản hương ước, quy ước về bảo vệ môi trường với sự tham gia của người dân là một giải pháp bảo vệ và cải thiện môi trường khả thi. Bản hương ước được xây dựng dựa trên hiện trạng môi trường ở địa phương và sự tham gia đóng góp từ người dân địa phương gồm có 8 điều, từ đó người dân sẽ tuân thủ theo các điều đã quy định trong hương ước, góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm bảo vệ môi trường của người dân địa phương.
2. Kiến nghị
Để nâng cao hiệu quả trong công tác bảo vệ môi trường tôi xin đưa ra một số kiến nghị sau:
- Lồng ghép một số luật về bảo vệ môi trường vào trong luật của làng, họ, giáo xứ, chùa, đồng thời đưa các phong trào hoạt động bảo vệ môi trường thành các hoạt động của họ, giáo xứ, chùa. Để hình thành nên thói quen bảo vệ môi trường cho người dân. Đây cũng có thể coi là một hình giải pháp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho người dân rất khả thi, do người dân thường xuyên hoạt động trong làng, họ, giáo xứ, chùa và việc tuân thủ theo luật của làng, họ rất cao.
- Đầu tư các thùng rác công cộng tại các khu vực tập trung đông người như trường học, chợ, trạm y tế xã và tại một số khu vực trong xóm... để tránh tình trạng vứt rác bừa bãi ra môi trường.
- Tập trung vào đầu tư hệ thống thu gom và xử lý rác thải tập trung cho 10 xóm còn lại và liên kết với công ty kỹ thuật môi trường để xử lý rác thải hiệu quả.
- UBND xã phối hợp với các xã vùng lân cận có chung nguồn nước để kiểm soát tình trạng xả thải ra các khu vực sông, đặc biệt là tình trạng xả nước thải sinh hoạt và chăn nuôi ra ngoài môi trường nước.
- Do thời gian và điều kiện thực hiện đồ án còn nhiều hạn chế, bản hương ước, quy ước về bảo vệ môi trường tại xã Xuân Phú đang ở giai đoạn ban đầu, được thống nhất ý kiến bởi người dân và phê duyệt của chính quyền xã. Bản hương ước quy ước được bàn giao lại cho các lãnh đạo, quản lý môi trường tại địa phương. Việc áp dụng hương ước phải được triển khai trong thời gian sớm nhất để và có những báo cáo đánh giá kết quả thực hiện hương ước, quy ước tại địa phương để từ đó có những biện pháp chỉnh sửa, bổ sung phù hợp.