CHƯƠNG III: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO DẠY HỌC TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG
3.2 Đề xuất một số biện pháp
3.2.1. Nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên của trường
3.2.1.1. Mục đích, ý nghĩa
Nâng cao nhận thức cho giáo viên về sự cần thiết của ứng dụng CNTT vào hoạt động dạy học, góp phần đổi mới tư duy quản lý, đổi mới nội dung, phương pháp, phương tiện dạy học.
Việc ứng dụng CNTT cũng góp phần cho việc chuẩn hóa về cơ sở vật chất, xây dựng đội ngũ giáo viên, xây dựng môi trường giáo dục thích ứng với các yêu cầu đặt ra trong xã hội mới.
Ứng dụng CNTT còn giúp cho lãnh đạo nhà trường chỉ đạo, quản lý, thu thập thông tin, xử lý thông tin và ra các quyết định một cách nhanh chóng, chính xác.
3.2.1.2. Nội dung
1- Tuyên truyền, phổ biến định hướng, chủ trương, nội dung của Đảng, Nhà nước và của các ban, ngành về ứng dụng CNTT trong giáo dục, đào tạo.
2- Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng, lợi ích của ứng dụng CNTT vào dạy học
3- Thực hiện đổi mới tư duy trong giáo dục, đổi mới phương pháp dạy học và đổi mới nội dung, phương pháp, phương tiện, tổ chức thực hiện, đổi mới việc kiểm tra, đánh giá trong hoạt động giáo dục.
4- Phổ biến sâu rộng tới toàn thể cán bộ, giáo viên trong trường về những tấm gương ứng dụng CNTT vào dạy học, có kinh nghiệm, đạt hiệu quả cao, những người đã tích cực chủ động tự bồi dưỡng, tham gia các lớp đào tạo ngắn hạn nâng cao trình độ về công nghệ thông tin.
3.2.1.3. Tổ chức thực hiện
Lãnh đạo nhà trường cần tìm hiểu, nhận thức đúng đắn về các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Bộ Giáo dục đào tạo, Bộ Lao động - Thương binh - Xã hội, Sở Giáo dục đào tạo Hà Nội, Tập đoàn Dệt May Việt Nam về CNTT trong lĩnh vực hoạt động giáo dục.
Tuyên truyên bằng nhiều hình thức, quán triệt các đơn vị trong nhà trường xây dựng các kế hoạch, mục tiêu phù hợp, có tính chiến lược lâu dài. Để công tác tuyên truyền đạt kết quả tốt cần thực hiện tốt các bước sau:
- Tìm hiểu đánh giá mức độ nhận thức và hiểu biết của cán bộ quản lý, giáo viên trong nhà trường.
- Xây dựng kế hoạch, đề xuất những nội dung, hình thức tuyên truyền, quán triệt các văn bản, chỉ thị, nghị quyết về giáo dục, về ứng dụng CNTT trong quản lý dạy học hiện hành nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên.
- Qui định cụ thể trách nhiệm của từng tập thể, cá nhân trong kế hoạch tuyên truyền để đảm bảo mục tiêu đề ra.
- Cung cấp, bổ sung hệ thống văn bản, Nghị quyết và các chế độ hiện hành về ứng dụng CNTT .
- Soạn thảo những nội dung cần tuyên truyền, quán triệt.
- Tổ chức các hội nghị sơ kết, tổng kết và giao ban rút kinh nghiệm về những công việc và kế hoạch đề ra.
3.2.1.4. Điều kiện thực hiện
* Đối với cán bộ quản lý
- Lãnh đạo nhà trường phải hiểu rõ xu thế phát triển tất yếu của thời đại đó là sự phát triển mạnh mẽ của Khoa học - Công nghệ.
- Đi sâu đi sát hiểu rõ thực tế trong tình hình phát triển kinh tế, văn hóa, chính trị của địa phương; điều kiện thực tiễn của nhà trường trong sự biến đổi của xã hội.
- Điều kiện về năng lực quản lý và trình độ CNTT của cán bộ quản lý
- Chủ động trau dồi kiến thức tin học nâng cao trình độ CNTT
* Đối với giáo viên
- Nghiêm túc trong việc thực hiện đường lối chủ trương chung của lãnh đạo nhà trường.
- Chủ động đổi mới tư duy, nhận thức được vai trò của CNTT trong giai đoạn hiện nay. Biết cách sử dụng CNTT một cách phù hợp trong giờ dạy, đổi mới phương pháp dạy học.
- Tự bản thân mỗi giáo viên phải có trách nhiệm nghề nghiệp. Tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nói chung và CNTT nói riêng.
3.2.2. Đổi mới công tác xây dựng kế hoạch 3.2.2.1. Mục đích, ý nghĩa
Việc lập kế hoạch trong quản lý ứng dụng CNTT vào dạy học tại trường sẽ giúp cán bộ quản lý cũng như giáo viên chú ý vào mục tiêu chung của việc đẩy mạnh CNTT vào dạy học, góp phần đổi mới và nâng cao chất lượng dạy học. Việc lập kế hoạch trong quản lý giúp chủ thể quản lý có thể lường trước những phát sinh có thể xảy ra, từ đó tìm ra cách tốt nhất để đạt được mục tiêu đề ra.
Dựa vào kế hoạch, các tập thể, cá nhân trong nhà trường nắm rõ được mục tiêu, nhiệm vụ của từng tập thể, cá nhân, giúp mỗi người chủ động, phối kết hợp trong quá trình thực hiện. Đây cũng là cơ sở để các tập thể, cá nhân đề xuất đầu tư CSVC và những chi phí khác cần thiết cho ứng dụng CNTT sát thực tế, tiết kiệm và đạt hiệu quả cao.
Lập kế hoạch là khâu đầu tiên, là công cụ chủ yếu của công tác quản lý. Lập kế hoạch cụ thể, rõ ràng, chi tiết, khoa học, có tính khả thi cao mới đảm bảo mục tiêu đề ra, mới tổ chức, triển khai và kiểm tra đánh giá đạt chất lượng và hiệu quả.
3.2.2.2. Nội dung
Nội dung của bản kế hoạch bao gồm các mục sau:
1- Xác định các mục tiêu, các bước đi cụ thể về ứng dụng CNTT vào dạy học cho từng giai đoạn, từng năm học, từng học kỳ.
2- Kế hoạch đầu tư CSVC: máy tính, máy in và một số phương tiện CNTT khác như máy quét ảnh (scaner), máy chiếu (Projector), máy chiếu vật thể 3 chiều, máy ảnh số… đáp ứng các yêu cầu ứng dụng CNTT vào dạy học.
3- Kế hoạch đầu tư kinh phí mua và sử dụng các phần mềm quản lý và dạy học.
4- Kế hoạch bảo trì, sửa chữa, nâng cấp thiết bị phần cứng và phần mềm hỗ trợ dạy học.
5- Kế hoạch triển khai lắp đặt và sử dụng mạng Internet băng thông rộng (ADSL), định hướng việc khai thác thông tin trên mạng phục vụ giảng dạy và học tập.
6- Kế hoạch xây dựng trang web riêng cho các khoa để phục vụ tốt cho công tác quản lý nói chung, việc dạy và học trong các trường nói riêng.
7- Kế hoạch tổ chức xây dựng cơ sở dữ liệu, kho học liệu điện tử dùng chung để phục vụ cho giảng dạy và học tập.
8- Kế hoạch tổ chức, chỉ đạo các trường tạo điều kiện cho giáo viên các bộ môn khai thác sử dụng phần mềm; các phương tiện CNTT vào dạy học
9- Xác định các chính sách, cơ chế khuyến khích, tạo điều kiện, hỗ trợ cho giáo viên tự xây dựng các phần mềm dạy học.
10- Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ CNTT cho giáo viên và cán bộ quản lý
11- Kế hoạch chỉ đạo xây dựng một số đơn vị trọng điểm về ứng dụng CNTT vào dạy học, nhằm rút kinh nghiệm và làm mô hình để định hướng cho các đơn vị khác.
12- Kế hoạch tổ chức một số chuyên đề về ứng dụng CNTT vào dạy học 13- Kế hoạch dự giờ, thanh tra, kiểm tra các tiết dạy có ứng dụng CNTT 3.2.2.3. Tổ chức thực hiện
Kế hoạch ứng dụng CNTT trong dạy học của trường HICT ban hành phải là một phương án tổng hợp bao gồm các yếu tố: mục tiêu; thời gian, không gian, nội dung của các hoạt động, nguồn nhân lực, vật lực, tài chính; phương án tổ chức bộ máy, sắp xếp cán bộ cho việc triển khai thực hiện.
Mặc dù trong quá trình khảo sát đa số các nội dung của công tác xây dựng kế hoạc được đánh giá tốt, nhưng cần đổi mới, rút kinh nghiệm việc xây dựng kế hoạch về đầu tư cơ sở vật chất, xây dựng website riêng, trang bị phần mềm cơ sở dữ liệu phục vụ dạy và học.
Về kế hoạch đầu tư cơ sở vật chất, không chỉ dừng ở việc đầu tư trang thiết bị đáp ứng sát với yêu cầu thực tế hoạt động ứng dụng CNTT của các khoa, mà cần chú trọng hơn trong kế hoạch kinh phí cho bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa các thiết bị CNTT, lắp đặt Internet vào khu học tập. Kế hoạch xây dựng website, cơ sở dữ liệu
điện tử phục vụ dạy học và quản lý… cần có lộ trình theo từng giai đoạn, phù hợp với năng lực, trình độ của đội ngũ quản lý và giáo viên.
Về con người: Để đảm bảo thực hiện được mục tiêu chung của kế hoạch, yếu tố con người góp phần quyết định. Vì vậy, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ đội ngũ, với tình hình đội ngũ hiện nay, cần có kế hoạch bồi dưỡng chuyên sâu các kỹ năng sử dụng phần mềm hỗ trợ dạy học, kỹ năng khai thác và sử dụng thông tin trên mạng, kỹ năng tổ chức dạy học bằng phần mềm, bằng và qua mạng Internet. Đặc biệt với những cán bộ, giáo viên có trình độ Đại học trở lên, chuyên ngành CNTT cần đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu về kỹ năng lập trình để có thể thực hiện được việc xây dựng website, tạo cơ sở dữ liệu điện tử phục vụ dạy và học.
3.2.2.4. Điều kiện thực hiện
- Lãnh đạo nhà trường cần có sự định hướng, thống nhất ý nghĩa, mục tiêu đề ra đối với mỗi nhiệm vụ trong nhà trường, làm cơ sở cho các bộ phận xây dựng kế hoạch.
- Tập thể cá nhân cần nhận thức đúng đắn chủ trương, định hướng của nhà trường, bao quát được đặc điểm tình hình về con người cũng như CSVC trang thiết bị, để xây dựng kế hoạch có tính khả thi cao.
3.2.3. Tăng cường chỉ đạo tổ chức thực hiện 3.2.3.1. Mục đích, ý nghĩa
Việc triển khai chỉ đạo, tổ chức thực hiện các hoạt động cụ thể theo kế hoạch đã đề ra chính là quá trình tác động đến bộ máy quản lý và giáo viên trong nhà trường một cách có chủ định, nhằm phát huy hết tiềm năng, đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả ứng dụng CNTT vào dạy học, nhằm đạt các mục tiêu đã đề ra.
Việc triển khai các biện pháp chỉ đạo, tổ chức thực hiện việc ứng dụng CNTT vào dạy học trong nhà trường thực chất chính là việc ra và thực hiện các quyết định quản lý hoạt động ứng dụng CNTT vào dạy học. Điều này đòi hỏi tập thể, cá nhân được phân công phải có năng lực cả về chuyên môn cũng như năng lực quản lý và có vị trí thích hợp.
3.2.3.2. Nội dung
1- Quán triệt sâu rộng tới toàn thể đội ngũ trong nhà trường mục tiêu, các bước đi cụ thể về ứng dụng CNTT vào dạy học cho từng giai đoạn, từng năm học, từng học kỳ.
2- Chỉ đạo các tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch hoạt động ứng dụng CNTT vào dạy học phù hợp với yêu cầu chung và đặc điểm tình hình của nhà trường.
3- Chỉ đạo có hệ thống kế hoạch đầu tư CSVC, trang thiết bị CNTT theo kế hoạch hàng năm
4- Chỉ đạo việc khai thác, sử dụng các phần mềm quản lý và dạy học trong trường đạt hiệu quả
5- Chỉ đạo bộ phận phục vụ CNTT làm tốt việc bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa máy tính, nâng cấp thiết bị phần cứng và phần mềm dạy học, phần mềm chuyên ngành…
6- Định hướng, chỉ đạo đẩy mạnh hoạt động khai thác thông tin trên mạng phục vụ dạy học
7- Triển khai xây dựng website riêng cho mỗi khoa, trung tâm,
8- Tổ chức xây dựng cơ sở dữ liệu, kho học liệu điện tử dùng chung cho giáo viên trong tổ môn.
9- Chỉ đạo bộ phận phục vụ tạo điều kiện để giáo viên, học sinh khai thác mạng Internet vào giảng dạy, học tập.
10- Chỉ đạo xây dựng các chính sách, cơ chế cụ thể khuyến khích, tạo điều kiện, hỗ trợ giáo viên tự xây dựng các phần mềm dạy học.
11- Triển khai đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ CNTT cho cán bộ, giáo viên theo kế hoạch
12- Triển khai chỉ đạo xây dựng một số trọng điểm về ứng dụng CNTT vào dạy học
13- Tổ chức thực hiện một số chuyên đề về ứng dụng CNTT vào dạy học ở các tổ chuyên môn.
14- Tổ chức dự giờ, thanh tra, kiểm tra đối với những giờ dạy có ứng dụng CNTT
3.2.3.3. Tổ chức thực hiện
Trong quá trình triển khai thực hiện, tập thể, cá nhân được phân công chịu trách nhiệm cần theo dõi, bám sát kế hoạch đề ra về nội dung công việc, thời gian thực hiện… nếu có vướng mắc trong quá trình thực hiện cần tham mưu với lãnh đạo khoa, nhà trường bằng nhiều hình thức như ra văn bản hướng dẫn, chỉ đạo; tổ chức
họp quán triệt, chỉ đạo; trực tiếp chỉ đạo, thực hiện một số hoạt động như đào tạo, bồi dưỡng, tổ chức chuyên đề, thanh tra, kiểm tra…
Cũng như việc xây dựng kế hoạch, các biện pháp chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhằm đẩy mạnh ứng dụng CNTT vào dạy học trong nhà trường cần tiếp tục thực hiện các nội dung đã làm đồng thời phải bổ sung cụ thể hóa hơn nữa các biện pháp mới. Đặc biệt là trong việc triển khai đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ CNTT cho cán bộ quản lý, giáo viên, khi có nhiệm vụ khác phát sinh, giáo viên không tham gia được các lớp bồi dưỡng theo kế hoạch, cần chỉ đạo giáo viên có đề xuất phù hợp đề đào tạo, bồi dưỡng bổ sung, đảm bảo nâng cao trình độ CNTT cho cán bộ, giáo viên, đáp ứng tốt các nội dung của hoạt động ứng dụng CNTT, đảm bảo mục tiêu chung của khoa, nhà trường.
3.2.3.4. Điều kiện thực hiện
- Kế hoạch hoạt động ứng dụng CNTT vào giảng dạy phải thể hiện cụ thể, rõ ràng, khoa học, phù hợp với tình hình thực tế của con người và CSVC trang thiết bị của trường.
- Có đầy đủ CSVC trang thiết bị CNTT phục vụ dạy học theo kế hoạch
- Lãnh đạo phải bám sát kế hoạch và xử lý, chỉ đạo giải quyết kịp thời những phát sinh trong qúa trình thực hiện.
- Tập thể, cá nhân thực hiện cần thực hiện tốt các nội dung cũng như thực hiện đúng tiến độ trong kế hoạch, nếu cần, có thể đề xuất các biện pháp hoặc đề nghị hỗ trợ để đảm bảo đạt được mục tiêu của kế hoạch.
3.2.4. Cải tiến công tác kiểm tra, đánh giá 3.2.4.1. Mục đích, ý nghĩa
Cùng với việc thực hiện kế hoạch, kiểm tra, đánh giá đầy đủ, chính xác những thông tin thu được trong quá trình kiểm tra hoạt động ứng dụng CNTT vào dạy học trong nhà trường, sẽ giúp việc đưa ra những quyết định điều chỉnh cần thiết, kịp thời nhằm làm cho công tác quản lý hoạt động này đi đúng hướng, có hiệu quả cao theo mục tiêu đề ra.
Có thể nói, hoạt động kiểm tra, đánh giá là biện pháp cần thiết của chủ thể quản lý nhằm điều chỉnh hoạt động để đảm bảo chất lượng và hiệu quả của những hoạt động đã được thực hiện; phát hiện và tìm ra nguyên nhân của những sai sót,
lệch lạc; phát hiện ra những khả năng, những tiềm năng chưa được sử dụng từ đó rút ra những bài học và tiến hành những điều chỉnh cần thiết.
3.2.4.2. Nội dung
1- Kiểm tra, đánh giá việc quán triệt mục tiêu, các bước đi cụ thể về ứng dụng CNTT vào dạy học cho từng giai đoạn, từng năm học, từng học kỳ
2- Kiểm tra, đánh giá kế hoạch hoạt động ứng dụng CNTT vào dạy học tại trường.
3- Kiểm tra, đánh giá việc đầu tư CSVC, trang thiết bị CNTT theo kế hoạch hàng năm
4- Kiểm tra, đánh giá việc mua và sử dụng các phần mềm quản lý và dạy học 5- Kiểm tra, đánh giá CSVC, thiết bị phần cứng và phần mềm hỗ trợ dạy học 6- Kiểm tra, đánh giá việc lắp đặt, sử dụng và khai thác thông tin qua mạng Internet băng thông rộng (ADSL) phục vụ giảng dạy và học tập.
7- Kiểm tra, đánh giá tiến độ xây dựng và chất lượng website của các khoa, trung tâm trong trường
8- Kiểm tra, đánh giá hệ thống cơ sở dữ liệu, kho học liệu điện tử dùng chung trong các tổ môn của trường.
9- Kiểm tra, đánh giá việc khai thác sử dụng phần mềm, các phương tiện CNTT vào dạy học trong trường
10- Kiểm tra, đánh giá chính sách, cơ chế cụ thể khuyến khích, tạo điều kiện, hỗ trợ cho giáo viên tự xây dựng các phần mềm dạy học của trường
11- Kiểm tra, đánh giá chất lượng đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ CNTT cho giáo viên và cán bộ quản lý theo kế hoạch và công tác tự đào tạo, bồi dưỡng trong trường
12- Kiểm tra, đánh giá các mô hình trọng điểm về ứng dụng CNTT vào dạy học
13- Kiểm tra, đánh giá việc ứng dụng CNTT trong dạy học thông qua dự giờ, qua các chuyên đề ứng dụng CNTT
3.2.4.3. Tổ chức thực hiện
Việc kiểm tra, đánh giá cần được thực hiện ở nhiều cấp độ và thời điểm khác nhau: Kiểm tra, đánh giá 1 hay nhiều nội dung trong các hoạt động ứng dụng CNTT vào dạy học tại một thời điểm hay có sự phân bổ hợp lý theo từng thời điểm tùy