3.3.1. Ảnh hưởng của nhiệt độ cô đặc chân không tới khả năng thu Cao Diterpenoid tổng và Tủa β-glucan tổng từ nấm Đầu khỉ.
Nhiệt độ cô đặc là thông số ảnh hưởng nhiều tới chất lượng chế phẩm sau chiết xuất. Nếu nhiệt độ thấp thời gian cô đặc sẽ lâu, ngƣợc lại nếu nhiệt độ cao sẽ rút ngắn thời gian cô, tuy nhiên có thể làm biến đổi tính chất chế phẩm. Do đó chúng tôi tiến hành giảm thể tích phần dịch chiết xuất lần 1 sau khi lọc bằng cô chân không tại -0,8 atm trong 3 giờ thu Cao Diterpenoid tổng. Giảm thể tích phần dịch chiết xuất lần 2 bằng cô chân không tại -0,8 atm trong 3 giờ. Sau đó tủa dịch chiết bằng EtOH 96% tỷ lệ dịch chiết/ethanol 96% là 1/5 (v/v) ở 10ºC trong 12 giờ, lọc và rửa tủa bằng EtOH 96% thu Tủa β-glucan tổng. Các thí nghiệm khảo sát ở nhiệt độ 40ºC, 50ºC, 60ºC, 70ºC và 80ºC nhƣ đã nêu tại mục 2.2.8.1. Kết quả thực nghiệm đƣợc thể hiện tại bảng phụ lục P.9, hình 3.14 và hình 3.15.
Qua kết quả thực nghiệm thu đƣợc trình bày ở hình 3.14 và hình 3.15 ta thấy: Khi nhiệt độ tăng từ 40ºC tới 80ºC thì hàm lƣợng Cao Diterpenoid tổng và Tủa β-glucan tổng tăng dần ổn định, độ ẩm còn lại của Cao Diterpenoid tổng và β-glucan tổng giảm đi thu độ ẩm thấp nhất là 20,79% và 16,28% tại nhiệt độ 80ºC. Tại nhiệt độ 40ºC và 50ºC độ ẩm cao chiết vẫn còn rất cao, nhƣng tại nhiệt độ 60ºC độ ẩm Cao Diterpenoid tổng và Tủa β-glucan tổng chỉ còn 21,26% và 16,61% chỉ cao hơn độ ẩm tại 80ºC là 0,47% và 0,33%. Trong khi đó hàm lƣợng Cao Diterpenoid tổng và Tủa β-glucan tổng giảm rất ít khi nhiệt độ cô tăng lên 70ºC, 80ºC là 82,59 àg/g và 82,33 àg/g so với nhiệt độ 60ºC là 82,81 àg/g. Điều này cho thấy nhiệt độ 60ºC là nhiệt độ cô đặc thích hợp nhất thu Cao Diterpenoid tổng và Tủa β-glucan tổng.
HV: Nguyễn Thị Lan Anh_CB130691 55 Ghi chỳ: àg/g là àg hoạt chất trờn 1 g nguyờn liệu
Hình 3.14. Ảnh hưởng của nhiệt độ cô đặc chân không đến hàm lượng Cao Diterpenoid tổng và độ ẩm còn lại trong cao chiết nấm Đầu khỉ
Ghi chỳ: àg/g là àg hoạt chất trờn 1 g nguyờn liệu
Hình 3.15. Ảnh hưởng của nhiệt độ cô đặc chân không đến hàm lượng Tủa β- glucan tổng và độ ẩm còn lại trong cao chiết nấm Đầu khỉ
Sản lượng β-glucan đạt 9,418% so với nguyên liệu, kết quả này tương đồng với nghiên cứu của Nitschke và công sự β-1,3-1,6- glucan chiếm khoảng 8% quả thể nấm khô trong đó tổng sản lƣợng β-1,3-glucan đạt 9,2% so với nguyên liệu [35]. Sản lƣợng Tủa β-glucan tổng đạt đƣợc là 13,24% thấp hơn sản lƣợng β-glucan tổng trong nghiên cứu của Lee và cộng sự là 18,59% [25]. Sản
HV: Nguyễn Thị Lan Anh_CB130691 56 lƣợng Diterpenoid thô đạt 1,213% so với nguyên liệu, kết quả này thấp hơn so với nghiên cứu của Lee và cộng sự khi chiết phân đoạn Diterpenoid từ nấm Đầu khỉ thu phân đoạn ethyl acetae chiếm 2,68% so với nguyên liệu [24]. Nguyên nhân có thể do nguồn nguyên liệu có nguồn gốc khác nhau dẫn tới hàm lƣợng Diterpemoid và β-glucan thu đƣợc cũng khác nhau [31][32].
Vậy lựa chọn nhiệt độ cô đặc chân không là 60ºC cho các nghiên cứu tiếp theo.
Sau các quá trình khảo sát chúng tôi thu đƣợc Cao Diterpenoid tổng sản lƣợng đạt 8,28 % so với nguyên liệu. Cao Diterpenoid tổng chứa 14,65 % Diterpenoid thô, độ ẩm 21,26 %. Thu đƣợc Tủa β-glucan tổng đạt sản lƣợng là 13,24%. Tủa β-glucan tổng chứa 71,13% β-glucan, có độ ẩm 16,61%.
3.3.2. Ảnh hưởng của nhiệt độ sấy chân không tới chất lượng chế phẩm Heri-Ultra T.
Sấy điều kiện chân không, nhiệt độ hóa hơi của nước sẽ rất thấp, làm tăng cường quá trình thoát ẩm trong vật, do vậy phương pháp sấy chân không có thể tiến hành sấy ở nhiệt độ thấp hơn các thiết bị sấy áp suất thường. Vì thế sản phẩm sấy chân không không bị tác động gây biến tính của nhiệt độ cao và luôn giữ đƣợc gần nhƣ đầy đủ các tính chất đặc trƣng ban đầu. Do đó sản phẩm sấy khô bằng phương pháp này giữ được lâu dài và ít bị tác động bởi các điều kiện bên ngoài [5].
Tiến hành khảo sát nhiệt độ sấy chân không từ 40ºC, 50ºC, 60ºC, 70ºC và 80ºC bước nhảy 10ºC như đã nêu tại mục 2.2.7.2, kết quả thực nghiệm được thể hiện trong bảng phụ lục P.10 và hình 3.16.
Kết quả thực nghiệm cho thấy: khi nhiệt độ sấy chân không càng cao thì độ ẩm còn lại càng thấp. Khi nhiệt độ thay đổi từ 40ºC đến 50ºC lƣợng hơi ẩm thoát ra là rất thấp dẫn tới độ ẩm còn lại cao 18,27% và 14,48%. Tại nhiệt độ 60ºC, lƣợng hơi ẩm thoát ra rất lớn, nên độ ẩm chỉ còn 3,3%. Khi tăng tiếp nhiệt độ sấy lên 70ºC và 80ºC thì độ ẩm chỉ giảm đi rất ít, giảm 0,2% tới 0,6% so với nhiệt độ sấy tại 60ºC, bên cạnh đó tại nhiệt độ 80ºC hàm lƣợng β-glucan có dấu
HV: Nguyễn Thị Lan Anh_CB130691 57 hiệu giảm. Điều này cho thấy trong điều kiện sấy chân không nhiệt độ 80ºC là nhiệt độ cao có thể gây biến đổi chất lƣợng chế phẩm, nhiệt độ sấy 60ºC là thích hợp nhất thu chế phẩm Heri-Ultra T đạt sản lƣợng 18,168 % so với nguyên liệu.
chế phẩm Heri-Ultra T có độ ẩm 3,3%: chứa 51,86% β-glucan, 6,68%
Diterpenoid thô.
Ghi chỳ: àg/g là àg hoạt chất trờn 1 g nguyờn liệu
Hình 3.16. Ảnh hưởng của nhiệt độ sấy chân không tới chất lượng chế phẩm Heri-Ultra T chiết xuất từ nấm Đầu khỉ