Phần 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
4.6. Giải pháp giảm nghèo bền vững tại xã Yên Đổ, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên
4.6.1. Định hướng giảm nghèo tại xã Yên Đổ, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên
Mục tiêu chung:
Giảm nghèo bền vững là một trọng tâm của Chiến lược phát triển KT - XH của xã Yên Đổ nhằm cải thiện và từng bước nâng cao điều kiện sống của hộ nghèo, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện ở các thôn, thu hẹp khoảng cách chênh lệch giữa nhóm người giàu và nghèo. Giúp người nghèo thoát
nghèo bền vững khi gặp rủi do, thiên tai không dễ ràng rơi vào nghèo đói và không có nguy cơ làm ảnh hưởng đến nghèo trong tương lai.
Mục tiều cụ thể
- Điều kiện sống của người nghèo được cải thiện rõ rệt, trước hết là về y tế, giáo dục, nhu cầu sống như: nhà ở, sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh, nhà vệ sinh tiêu chuẩn, sử dụng điện, tiếp cận tài sản tiêu dùng, v.v... người nghèo tiếp cận ngày càng thuận lợi hơn các dịch vụ xã hội cơ bản.
- Cơ sở hạ tầng KT - XH ở các thôn được tập trung đầu tư đồng bộ theo tiêu chí nông thôn mới, trước hết là hạ tầng thiết yếu như: giao thông, điện, nước sinh hoạt thủy lợi, v.v…
- Cộng đồng lớn mạnh, giúp người nghèo thoát nghèo vươn lên, do vậy khi gặp bất kì khó khăn nào, hộ không dễ dàng rơi vào nghèo đói.
4.6.2. Giải pháp giảm nghèo bền vững nâng cao chất lượng đối với các nhóm hộ và các chiều nghèo
Giải pháp giảm nghèo bền vững theo hướng tiếp cận đa chiều không phải phủ định tác động của việc đo nghèo đơn chiều bằng thu nhập, phương pháp tiếp cận đa chiều chỉ là phương pháp bổ sung cùng với phương pháp tiếp cận nghèo đơn chiều giúp cho việc xác định nghèo và đề ra các chính sách giảm nghèo mang lại hiệu quả hơn. Do vậy, việc xây dựng các chính sách giảm nghèo bền vững và toàn diện sẽ được bám chặt chẽ vào các nhóm đối tượng nghèo đa chiều và từ đó, tất yếu sẽ giải quyết được nhóm nghèo theo thu nhập hiện tại.
4.6.2.1. Giải pháp giảm nghèo đối với các nhóm hộ
Nhóm nghèo
- Là hộ nghèo đa chiều nếu hộ gia đình thiếu từ 1/3 đến 1/2 tổng số điểm thiếu hụt nhu cầu cơ bản (33 đến 49 điểm). Là các hộ có thu nhập thấp chưa giải quyết được vấn đề con cái đến trường, sức khỏe, nhu cầu sống, tiếp cận thông tin. Sẽ có các chính sách hỗ trợ để bù đắp chỉ số thiếu hụt. Thực hiện các chính sách bù đắp các chiều thiếu hụt như ở nhóm nghèo nghiêm
trọng. Bên cạnh đó, cần bổ sung thêm chính sách làm tăng thu nhập cho hộ gia đình như tiếp cận vay vốn, dạy nghề, giới thiệu việc làm tăng thêm thu nhập.
Nhóm cận nghèo
- Là hộ cận nghèo đa chiều nếu hộ gia đình thiếu từ 1/5 đến 1/3 tổng số điểm thiếu hụt nhu cầu cơ bản (20 đến 32 điểm) ta cũng sẽ áp dụng các chính sách như nhóm nghèo nghiêm trọng. Thực hiện chính sách hỗ trợ tiếp cận thị trường để trợ giúp như bảo hiểm thất nghiệp, đào tạo nghề giúp nâng cao tay nghề, giới thiệu việc làm tạo thu nhập cho người lao động giúp hộ tăng thu nhập và giúp thoát nghèo. Cần phải thực hiện các chính sách tuyên truyền cho người dân, hộ cận nghèo có ý thức tự vươn lên thoát nghèo. Thực tế, có rất nhiều hộ có tâm lý không muốn thoát nghèo vì hộ nghèo được nhận rất nhiều chính sách hỗ trợ của nhà nước. Hỗ trợ người cận nghèo cần phải có tính ràng buộc, để người nghèo tự có ý thức vươn lên thoát nghèo.
Nhóm không nghèo
- Đối với nhóm đối tượng có thu nhập trên mức sống tối thiểu và tiếp cận đầy đủ các chiều, sẽ sử dụng chính sách kinh tế vĩ mô để tác động, không thuộc đối tượng giảm nghèo và an sinh xã hội. Các hộ này, xây dựng các chính sách gây quỹ ủng hộ người nghèo, thực hiện các buổi chia sẻ kinh nghiệm làm ăn, kiến thức xã hội, kiến thức KH - KT áp dụng vào sản xuất, tay nghề chuyên môn với các hộ nghèo giúp người nghèo định hướng tương lai và có cơ hội thoát nghèo bền vững.
Ngoài ra người dân cần hỗ trợ thêm các chính sách như:
Hỗ trợ đúng mức cho con em hộ nghèo sau khi có công việc ổn định.
- Có chính sách hỗ trợ những hộ có người ốm đau, mắc bệnh hiểm nghèo đảm bảo nguồn vốn trong gia đình.
- Cần khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào NN ở địa phương như các cơ sở chế biến thực phẩm. Thu mua sản phẩm cho người nghèo.
Liên kết giữa 4 nhà: Nhà khoa học, nhà doanh nghiệp, nhà nước, nhà nông chặt chẽ hơn.
- Đầu tư vào Y tế, Trang thiết bị phải đạt chuẩn theo yêu cầu của Bộ Y tế, tăng chỉ tiêu đào tạo bác sĩ và đào tạo bác sĩ giỏi. Miễn tri trả 100% viện phí cho người nghèo.
- Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng như đường xá, giao thông, thủy lợi, chợ,… ngày càng hoàn thiện hơn.
- Chính sách vay vốn ưu đãi hơn, quan tâm tới những người mới thoát nghèo.
- Tạo các chính sách nghề nghiệp mới giúp cho người dân ít phụ thuộc vào nông nghiệp.
4.6.2.2. Giải pháp giảm nghèo đối với các chiều nghèo.
* Giáo dục:
Để nâng cao kiến thức, cũng như tay nghề của người lao động cần có sự hỗ trợ của Nhà nước, địa phương. Sau đây là một số giải pháp:
- Khuyến khích trẻ em trong độ tuổi đi học tới trường bằng cách giáo dục nhận thức cho cha mẹ chúng về tầm quan trọng của tri thức, rằng đó là một cách nỗ lực để tự thoát nghèo của chính bản thân họ.
- Thực hiện miễn giảm học phí cho trẻ em hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, con thương binh liệt sỹ, con em gia đình chính sách...
- Cải thiện phương pháp giáo dục phù hợp với khả năng của học sinh.
- Mở các lớp đào tạo nghề ngắn hạn hoặc chung hạn cho người lao động và khuyến khích họ đi học ngay chính tại huyện hoặc xã. Hướng nghiệp cho thanh niên trong độ tuổi lao động có định hướng trước về ngành nghề của mình, để chủ động trong việc rèn luyện và học tập.
- Tuyên truyền các hộ dân thay đổi nhận thức, mạnh dạn làm ăn.
- Khoa học kỹ thuật là yếu tố quan trọng hàng đầu thúc đầy sản xuất phát triển. Hiện nay còn nhiều hộ dân trong xã chưa biết lập kế hoạch sản xuất cho gia đình mình, thiếu kiến thức trong sản xuất. Cán bộ xã, cùng chính
quyền địa phương cần tăng cường mở các lớp tập huấn kỹ thuật về trồng trọt, chăn nuôi, quản lý sử dụng vốn nhiều hơn nữa cho người dân.
* Y tế
- Nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ y tế tại địa phương nhằm đảm bảo sức khỏe cho người dân.
- Tuyên truyền, vận động người dân tham gia khám sức khỏe định kì và giúp họ thay đổi hận thức về vấn đề sức khỏe là rất quan trọng. Có sức khỏe thì năng suất lao động tang và cuộc sống của người dân mới được cải thiện.
- Nâng cao trang thiết bị y tế để có thể khám chữa bệnh cho người dân được chính xác hơn.
- Tăng cường chất lượng dịch vụ y tế
- Xây dựng mô hình trung tâm kiểm soát dịch bệnh tại địa phương - Giảm gánh nặng chi phí chăm sóc sức khỏe
* Điều kiện sống
- Tuyên truyền, người dân sử dụng nước tiết kiệm và hợp vệ sinh.
- Nhà nước hỗ trợ, chuyển giao khoa học kĩ thuật mới đến người dân, nhằm cho họ phát triển sản xuất, nâng cao chất lượng cuộc sống.
- Tạo vốn luân chuyển tín dụng là biện pháp cần thiết đối với hộ nghèo bởi họ không thể đầu tư khi họ thiếu ăn.
- Mở lớp tập huấn về sử dụng vốn và kỹ thuật canh tác cho người dân để họ sử dụng vốn đúng mục đích.
- Có thể cấp vốn bằng vật chất như giống, phân bón… để tránh người nghèo sử dụng vốn sai mục đích khi vay. Ngoài ra ta nên gắn việc khuyến nông với việc cho vay vốn bằng nhiều hình thức, hướng dẫn các hộ nông dân áp dụng khoa học và công nghệ sản xuất kinh doanh thích hợp thông qua các chương trình (hoặc dự án) tín dụng có mục tiêu.
* Tiếp cận thông tin.
- Khắc phục những hạn chế của công tác khuyến nông và tình trạng thiếu thông tin: phải tạo lập mạng lưới cộng đồng giúp đỡ lẫn nhau. Điều đó sẽ khai thác nội lực trong nhân dân đảm bảo cho việc phát triển bền vững. Để hộ nông dân giúp đỡ nhau tại chỗ thì việc xóa đói giảm nghèo sẽ tốn chi phí thấp, hiệu quả cao.
- Bổ sung nhân lực về thông tin và truyền thông cơ sở có đầu tư vè chuyên môn.
- Đầu tư xây nhà trạm phát thanh và truyền hình.
- Hỗ trợ thiết bị thu tín hiệu, thiết bị nghe - xem các thiết bị phụ trợ.
- Nâng cao nhân lực đội ngũ cán bộ dân tộc ở cơ sở.
* Nhà ở
- Thực hiện những chính sách xóa bỏ những ngôi nhà tạm, nhà đơn sơ.
Thay thế vào đó là những ngôi nhà tình thương, giúp cho họ có được nơi ở vững chắc.
- Tập trung nguồn lực hỗ trợ hộ nghèo và hộ chính sách nhằm rút ngắn khoảng cách giữa các hộ khá giàu và nghèo.
Phần 5