Ph� b� Textulariina Delage and Hérouard, 1896

Một phần của tài liệu hóa thạch trùng lỗ kainozoi thềm lục địa và các vùng lân cận ở việt nam (Trang 96 - 110)

H�Hormocinidae Haeckel, 1894 Gi ng Reophax de Montfort, 1808 1. Reophax bacillaris Brady, 1881

B�n�nh 1; hình 1

1884- Reophax bacillaris: Brady, tr. 293, b. 30, h. 23-24;

1899- Reophax bacillaris: Millett, tr, 254, b.4, h. 12;

1910- Reophax bacillaris: Cushman, tr. 86, h. 120 (trong mô t�);

1920- Reophax bacillaris: Cushman, tr. 19, b.5, h. 6;

1921- Reophax bacillaris: Cushman, tr. 67, b. 12, h. 1-5;

N�m ?- Reophax bacillaris: Catalogue Indonesia Foraminifera., t.2 , b.1, h.1-5

V�dài, hơi cong, g�m nhi�u phòng (trên 13 phòng) phát tri�n t�ng d�n

��u v�kích th��c; các phòng hình �ng, ng�n, có ti�t di�n ngang hình tròn, phòng cu�i cùng hình c�u; các phòng cách bi�t nhau b�i các ���ng khâu d�ng rãnh sâu; mi�ng n�m� ��u cu�i c�a phòng cu�i, hình tròn, �ôi khi có c�phát tri�n y�u hay không rõ; m�t ngoài v�ráp (��sù sì không l�n);

t��ng v�là cát k�t h�t nh�, ròn, d�v�;

Kích th��c v�: v�có th� ��t t�i 1,5-2mm chi�u dài, 0,2-0,4mm ���ng kính.

So sánh: xem mô t�Reophax scorpiurus de Montfort �d��i.

Phân b� ��a t�ng và ��a lý: �� t�-hi�n ��i: trong các tr�m tích �� t�

c�a Indonesia; �th�m l�c��a và ��i ven bi�n Vi�t Nam g�p ch�y�u trong Holocen. Hi�n loài mô t�phát tri�n r�ng rãi �Thái Bình D�ơng, ��i tây d�ơng, Bi�n �ông Vi�t Nam (các vùng bi�n Philippin, Malaysia, Vi�t Nam, Indonesia, v.v…).

2. Reophax scorpiurus de Montfort,1808 B�n�nh 1; hình 2

1808- Reophax scorpiurus: de Montfort: tr. 330, gi�ng 83, h.130 (trong mô t�);

1884- Reophax scorpiurus: Brady, tr. 291; b. 30; h. 12-17;

1910- Reophax scorpiurus: Cushman, tr. 83; h. 114-116 (trong mô t�);

1921- Reophax scorpiurus: Cushman: tr. 65; b. 6; h. 6;

n�m ?-Reophax scorpiurus: Catalogue Indonesia Foram., tr. 2, b. 1, h. 8-14;

1970- Reophax scorpiurus:Voloshinova, Kuznetsova, Leonenko, tr. 48; b.3; h.6-7;

N�m ?- Reophax scorpiurus: Yassini, Jones, tr. 68; N21; h. 18-19.

V� có 4-6 phòng phát tri�n t�ng t�ơng ��i nhanh v� kích th��c, có hình dáng g�n gi�ng con b� c�p, ph�n phát tri�n s�m cong hay hơi cong v�i các phòng r�t khó phân bi�t, ph�n phát tri�n mu�n th�ng, các phòng cách bi�t nhau b�i���ng khâu d�ng rãnh nh� và sâu; mi�ng d�ng l� tròn

�trên b� m�t vách ng�n phòng cu�i, c�không rõ; t��ng v� là cát k�t h�t không ��u, th��ng là thô, �ôi khi có c�các tinh th�th�ch anh, tuamalin và các tinh th�khác dài, v�Trùng l�nh�, m�nh v�v�sò �c; b�m�t t��ng v�

m�p mô do các h�t cát s�p x�p không ��u.

V�th��ng có chi�u dài 0,4-0,6mm ��n trên 1,0mm, r�ng 0,3-0,5mm.

Bi�n d� loài: hình dáng các phòng t�o v� th��ng không �n ��nh (do kích th��c c�a các h�t cát c�u t�o v� r�t khác nhau) làm cho hình dáng chung c�a v�các cá th�th��ng có s�khác bi�t nhau ít nhi�u (��c bi�t là

�� ph�ng c�a các phòng, ��cong c�a ph�n phát tri�n s�m.

So sánh: trong thành ph�n c�a gi�ng Reophax, t�ơng ��i g�n g�i v�i loài mô t�

Reophax bacillaris Brady mô t� �trên, nh�ng khác bi�t v�i nó b�i t��ng v�c�u

t�o t�các h�t cát thô, ph�n phát tri�n s�m c�a v�cong ho�c hơi cong.

Phân b� ��a t�ng và ��a lý: T� Neogen ��n hi�n ��i, có th� c� hơn:

trong các tr�m tích Miocen trên �Xakhalin (Vi�n �ông Nga), trong các tr�m tích �� t� �Indonesia, �th�m l�c��a và ��i ven bi�n Vi�t Nam g�p trong các tr�m tích Pliocen-�� t�. Hi�n nay chúng phát tri�n r�ng rãi � các vùng bi�n nông c�a Thái bình d�ơng và Bi�n �ông Vi�t Nam (Philippin, Indonesia, Vi�t Nam).

H Lituolidae Blainville, 1827

Gi ng Ammobaculites Cushman, 1910

3. Ammobaculites reofaciformis Cushman, 1910 B�n�nh 1; hình 5

1910- Ammobaculites reofaciformis: Cushman, tr. 440; h. 12-14 (trong mô t�);

1921- Ammobaculites reofaciformis: Cushman, tr. 92; b. 11; h. 3; b. 14, h.3.

V�hình �ng dài, g�m 2 ph�n: Ph�n phát tri�n s�m g�m các phòng t�o v�

phát tri�n theo ki�u cu�n trong m�t m�t ph�ng, d�t, vòng t�ng tr��ng sau cùng có 7-9 phòng phát tri�n t�ng d�n��u v�m�t kích th��c, sau �ó trong m�t s�

tr��ng h�p các phòng chuy�n sang s�p x�p so le làm cho có c�m giác chúng s�p x�p theo hàng �ôi (ph�n này th��ng có 4 phòng) tr��c khi chuy�n thành hàng m�t � ph�n phát tri�n mu�n. � ph�n phát tri�n mu�n này ch�có 3-4 phòng, nh�ng có chi�u dài b�ng kho�ng 2/3 t�ng chi�u dài c�a toàn v�, các phòng này s�p x�p li�n nhau, hình c�u, tr�phòng cu�i cùng hơi thuôn dài v�

��u cu�i. ���ng khâu gi�a các phòng �ph�n phát tri�n s�m r�t m�nh, �ôi khi khó phân bi�t, �ph�n phát tri�n mu�n chúng có d�ng khe rãnh sâu. Mi�ng hình tròn, n�m�gi�a vách ng�n phòng cu�i (� ��u cu�i c�a v�), có c�ng�n ho�c c�

không th�hi�n rõ. T��ng v�c�u t�o b�ng cát k�t h�t thô làm cho m�t ngoài v�

m�p mô, không b�ng ph�ng.

Kích th��c v� ��t t�i trên d��i 2mm chi�u dài và ���ng kính c�a phòng l�n nh�t 0,2-0,4mm

Bi�n d�loài: �ph�n chuy�n ti�p gi�a ph�n phát tri�n s�m và mu�n ��

so le c�a các phòng không gi�ng nhau gi�a các cá th�, có cá th�các phòng này s�p x�p t�ơng��i xít nhau làm cho có c�m giác chúng c�u t�o theo ki�u hàng �ôi, có cá th� chúng n�m xa nhau g�n nh�chuy�n ti�p liên t�c t� ph�n c�u t�o xo�n ph�ng (ph�n phát tri�n s�m) sang ph�n ru�i th�ng (ph�n phát tri�n mu�n). Trên cơ s� ��c �i�m c�u t�o này c�a v�, có th�

loài mô t�thu�c m�t gi�ng m�i.

So sánh: Loài mô t� v� hình dáng b� ngoài g�n gi�ng v�i loài có tên Ammobaculites agglutinans (d’Orbigny), nh�ng khác bi�t v�i nó b�i không có ph�n c�u t�o chuy�n ti�p gi�a ph�n phát tri�n s�m và mu�n.

Phân b� ��a t�ng và ��a lý: loài mô t� ���c xác l�p �b�c Thái Bình

D�ơng b�i Cushman n�m 1911, sau �ó tác gi�này l�i phát hi�n���c nó� các vùng bi�n c�a Philippin. � tr�ng thái hoá th�ch l�n ��u ���c chúng tôi tìm th�y trong trong các tr�m tích Holocen � khu v�c qu�n ��o Tr��ng Sa (Vi�t Nam).

H Spiroplectamminidae Cushman, 1927 Gi ng Spiroplectammina Cushman, 1927

4. Spiroplectammina rara Nguyen Ngoc, sp. nov.

B�n�nh 2; hình 2

Holotip: N85/CM8380/25-40 (c�t m�u 8385, �� sâu 25-40cm), khu v�c b�n tr�m tích C�u Long. Holocen

Tên loài (rara)���c ��t theo t�n xu�t g�p các cá th� t�ơng��i hi�m, nh�ng r�t��c tr�ng�khu v�c nghiên c�u.

V� t�ơng��i dài, có chi�u r�ng g�n b�ng 1/3 chi�u dài và h�u nh�

không thay ��i trên toàn chi�u dài c�a v�(tr�ph�n phát tri�n s�m), g�m 2 ph�n: ph�n phát tri�n s�m hình bán nguy�t (tròn ��u), các phòng s�p x�p theo ki�u xo�n ph�ng, d�t �ph�n rìa; ph�n phát tri�n mu�n g�n có hình thang vuông dài, các phòng có hình thang dài và h�p, s�p x�p theo ki�u hàng �ôi, so le, tr�2 phòng cu�i có hình g�n tam giác tròn c�nh và tròn góc, d�t�ph�n rìa làm cho ti�t di�n ngang c�a v� �ph�n này có hình thoi.

���ng khâu gi�a các phòng �ph�n phát tri�n s�m th��ng không rõ, � ph�n phát tri�n mu�n d�ng khe rãnh th� hi�n rõ trên b�m�t v�. Mi�ng� giai �o�n phát tri�n mu�n d�ng khe n�m � ph�n cơ s� c�a vách ng�n phòng cu�i. T��ng v�b�ng cát k�t h�t nh�.

Kích v� không l�n: chi�u dài 0,35-0,6mm, chi�u r�ng 0,15-0,25mm, chi�u d�y 0,1-0,2mm.

Bi�n d� loài: loài có hình dáng chung c�a v� khá �n ��nh, tr� �� dài ng�n khác nhau do s�thay ��i v� s� l��ng phòng �giai �o�n phát tri�n mu�n (giai �o�n hàng 2).

So sánh: loài mô t� khác bi�t v�i nhi�u loài c�a gi�ng Spiroplectammina là :

- ph�n phát tri�n mu�n có chi�u r�ng t�ơng ��i �n ��nh t�o nên hình thang dài, trong khi �ó nhi�u loài có hình tam giác do kích th��c v�

phát tri�n t�ng d�n��u;

- ph�n phát tri�n s�m có kích th��c (���ng kính) nh� hơn chi�u r�ng c�a ph�n phát tri�n mu�n, trong khi �ó � m�t s� loài có ���ng kính c�a ph�n phát tri�n s�m l�n hơn chi�u r�ng c�a ph�n phát ti�n mu�n.

Phân b� ��a t�ng và ��a lý: Loài mô t� hi�n m�i ch� phát hi�n ���c trong các tr�m tích Holocen �th�m l�c ��a phía nam và ��ng b�ng Nam B�c�a Vi�t Nam.

H�Eggerellidae Cushman, 1937 Gi ng Martinotiella Cushman, 1937 5. Martinotiella communis d’Orbigny, 1826

B�n�nh 2; hình 1 1826- Clavulina communis: d’Orbigny, tr.268;

1846- Clavulina communis: d’Orbigny, tr. 196, b. 12, h.1-2;

1884- Clavulina communis: Brady, tr. 394, b. 48, h. 1-13;

1911- Clavulina communis: Cushman, tr. 92, hình 115-117 (trong mô t�);

1921- Clavulina communis: Cushman, tr. 154, b.31, h.1;

1933- Martinotiella communis: Cushman, tr. 37, b.4, h. 6-8;

1950- Martinotiella communis: Asno, tr.3, h.16-17 (trong mô t�);

1963- Martinotiella communis: Matsunaga, b.26, h.9;

1964- Martinotiella communis: Ishiwada, tr. 35, b. 1, h. 16;

1964- Schenckiella communis: LeRoy, tr.F19, b.1, h.17.

1981- Martinotiella communis: Wang, He, Hu, Qiu et al., b. 61, h. 7-9;

N�m ?, Martinotiella communis:Catalogue Indonesia Foraminifera, t.

2, b.11, h. 33-36.

V� dài, hình tr�, g�m 2 ph�n: Ph�n phát tri�n s�m và ph�n phát tri�n mu�n. Trong �ó ph�n phát tri�n s�m g�m m�t s�phòng c�u t�o ki�u xo�n

�c, sau dó chuy�n sang hàng 3 r�i hàng 2 và cu�i cùng hàng m�t�ph�n phát tri�n mu�n. Tuy ph�n phát tri�n s�m có c�u t�o ph�c t�p nh� v�y, nh�ng có chi�u dài ch�b�ng 1/3-1/4 t�ng chi�u dài c�a v�. Ph�n phát tri�n mu�n có t�5-7 phòng có kích th��c phát tri�n t�ng d�n��u nh�ng ch�m, s�p x�p n�i ti�p nhau thành hàng m�t, th�ng ho�c hơi cong, có ti�t di�n ngang hình tròn, tromg �ó phòng cu�i cùng th��ng có chi�u cao l�n g�p r��i chi�u cao phòng áp chót. ���ng khâu �ph�n phát tri�n s�m không rõ, � ph�n phát tri�n mu�n d�ng khe rãnh sâu. Mi�ng tròn, n�m � gi�a vách ng�n phòng cu�i, trên c� nh�và ng�n,�ôi khi không rõ. T��ng v�

c�u t�o b�ng cát k�t h�t m�n, b� m�t ngoài t��ng v� không có tô �i�m , ráp.

Kích th��c v� t�ơng ��i l�n, trung bình trên d��i 2mm chi�u dài, chi�u r�ng (���ng kính phòng l�n nh�t) 0,2-0,4mm.

Bi�n d�loài: tính bi�n d�loài không m�nh, ch�có ph�n phát tri�n mu�n c�a v�th�ng ho�c hơi cong.

Phân b� ��a t�ng và ��a lý: Loài mô t� có phân b� ��a t�ng t�ơng��i r�ng�các khu v�c thu�c tây Thái Bình D�ơng t�Miocen ��n Holocen và hi�n còn s�ng�nhi�u vùng bi�n khác nhau trên Th�gi�i: Miocen-Pliocen

� khu v�c ��o Okinawa và Pliocen � m�t s� nơi khác c�a Nh�t b�n;

Neogen-�� t� �th�m l�c��a Nam Trung Hoa và Indonesia; Hi�n nay loài

này phát tri�n m�nh�các vùng bi�n nông san hô. �Vi�t Nam loài mô t�

g�p trong các tr�m tích Holocen và hi�n��i�vùng qu�n��o Tr��ng Sa.

H�Textulariidae Ehrenberg, 1838 Gi ng Bigenerina d’Orbigny, 1826 6. Bigenerina nodosaria d’Orbigny

B�n�nh 1; hình 6

1826- Bigenerina nodosaria: d’Orbigny, tr. 261, b. 11, h. 9-11;

1884- Bigenerina nodosaria: Brady, tr. 369, b. 44, h. 14-18;

1911-Bigenerina nodosaria: Cushman, tr. 27, h. 46-48 (trong mô t�);

1921- Bigenerina nodosaria: Cushman, tr. 125, b. 26, h. 2;

1981-Wang, He, Hu, Qiu et al., b. 61, h. 7-9;

N�m ?- Catalogue Indonesia Foraminifera, b.7, h.5-7; b.9, h.32-37.

V�dài, g�m 2 ph�n: ph�n phát tri�n s�m ng�n (ch�b�ng 1/3-1/4 chi�u dài c�a v�), g�m các phòng s�p x�p hàng �ôi theo ki�u Textularia, ph�n phát tri�n mu�n dài, có t� 5-7 phòng hình c�u s�p x�p theo hàng m�t có kích th��c t�ng d�n��u m�t cách ch�m ch�p. Các ph�n phát tri�n s�m và mu�n phát tri�n trên 2 tr�c song song v�i nhau t�o nên 2 �o�n th�ng so le n�i ti�p nhau nh�ng theo cùng m�t h��ng. ���ng khâu gi�a các phòng d�ng khe rãnh sâu và th�hi�n rõ trên b�m�t v�. Mi�ng hình tròn ho�c hơi b�u d�c, n�m� gi�a b� m�t vách ng�n phòng cu�i trên c� r�ng và ng�n.

T��ng v� c�u t�o b�ng cát k�t h�t to-thô có thành ph�n không ��ng nh�t (�a ph�n là các h�t th�ch anh, trong m�t s�tr��ng h�p có c� các tinh th�

th�ch anh, tuamalin, m�nh v� ��ng v�t thân m�m và c� v�Trùng l�nh�

còn nguyên v�n, v.v…).

Kích th��c v�: chi�u dài 0,5- 1,5mm chi�u r�ng 0,14-0,21mm.

Bi�n d�loài: Loài mô t�có hình dáng r�t��c tr�ng là gi�a các tr�c c�a ph�n phát tri�n s�m và mu�n l�ch nhau m�t�o�n, tuy nhiên kho�ng cách c�a �o�n này có ��r�ng-h�p khác nhau � các cá th� khác nhau làm cho hình dáng chung c�a v�ít nhi�u thay ��i.

So sánh: so v�i b�n chu�n mô t�c�a d’Orbigny, 1826, tr. 261, b. 11, h.

9-11 thì có s� khác nhau gi�a d�ng mô t� và d�ng này là � d’Orbigny kho�ng cách gi�a các tr�c c�a ph�n phát tri�n s�m và ph�n phát tri�n mu�n r�t nh� và ph�n phát tri�n s�m dài hơn ph�n phát tri�n mu�n; khác bi�t v�i loài Bigenerina taiwanica Nakamura là v� dài hơn và nh� hơn (xem thêm mô t�c�a loài th�2).

Phân b� ��a t�ng và ��a lý: Pliocen-�� t� � th�m l�c ��a Nam Trung Hoa và Bi�n �ông. � Vi�t Nam loài mô t� g�p trong Pliocen và �� t�, nh�ng��c bi�t phong phú trong các tr�m tích Holocen � các ��ng b�ng

ven bi�n, �ph�n trong và gi�a c�a th�m l�c��a. Hi�n loài này v�n ti�p t�c t�n t�i và phát tri�n�các vùng bi�n n��c ta và Bi�n�ông Vi�t Nam, m�t s�vùng bi�n c�a Thái Bình D�ơng, � ��a Trung H�i và m�t s�vùng bi�n khác trên Th�gi�i.

7. Bigenerina taiwanica Nakamura, 1937 B�n�nh 1; hình 3

1937- Bigenerina taiwanica: Nakamura, tr. 136, b. 10, hình 9a-b;

1981- Bigenerina taiwanica: Wang, He, Hu, Qiu et al, b. 61, h. 16-17.

V�g�n gi�ng qu�t�c�m tay, 2 ��u to g�n b�ng nhau và th�t�gi�a, g�m 2 ph�n: ph�n phát tri�n s�m t�ơng ��i ng�n (chi�m t�1/3 ��n 2/5 chi�u dài v�), c�u t�o hàng �ôi ki�uTextularia, nh�ng các phòng phát tri�n t�ơng ��i nhanh v�kích th��c t�o nên ��u nh�n hình nêm; ph�n phát tri�n mu�n g�m 3 phòng (ít khi t�i 4 phòng) s�p x�p theo hàng m�t có chi�u dài luôn luôn l�n hơn 1/2 chi�u dài v�, trong �ó phòng th�nh�t th��ng có ���ng kính nh�hơn b�r�ng c�a ph�n phát tri�n s�m t�o nên ng�n th�t�g�n gi�a v�, phòng th�2 th��ng có ���ng kính b�ng ho�c l�n hơn m�t chút chi�u r�ng c�a ph�n phát tri�n s�m và th�p, tròn, phòng th�3 (phòng cu�i cùng c�a v�) l�n nh�t, g�n hình c�u, có chi�u cao g�n t�ơng ��ơng v�i chi�u cao c�a ph�n phát tri�n s�m. ���ng khâu �ph�n phát tri�n s�m th��ng không rõ (r�t khó phân bi�t),

�ph�n phát tri�n mu�n d�ng khe rãnh nh�. Mi�ng hình tròn �gi�a vách ng�n phòng cu�i, c�th��ng r�t th�p ho�c không có. T��ng v�c�u t�o b�ng cát k�t h�t t�nh�t�i trung.

Kích th��c v�: chi�u dài 0,71-1,60 mm, chi�u r�ng 0,26-0,6mm.

So sánh: v� có hình dáng t�ơng ��i �n ��nh và khác bi�t v�i Bigenerina nodosaria d’Orbigny �nh�ng�i�m sau:

- v�ng�n hơn, nh�ng r�ng hơn (do �ó trông m�p hơn),

- các ph�n phát tri�n s�m và mu�n phát tri�n h�u nh�trên cùng m�t tr�c (so v�i trên 2 tr�c song song),

- Ph�n phát tri�n s�m và phòng cu�i c�a v� có kh�i l��ng g�n t�ơng

��ơng nhau t�o nên hình dáng g�n gi�ng qu�t�c�m tay.

Phân b� ��a t�ng và ��a lý: Pliocen �khu v�c ��o �ài loan và th�m l�c��a Nam Trung Hoa. �Vi�t Nam g�p trong các tr�m tích Pliocen c�a h� t�ng V�nh B�o � b�n tr�m tích Hà N�i, ph�n d��i c�a h� t�ng Bi�n

�ông � th�m l�c ��a. Loài này có th� coi nh�loài ��c h�u c�a các tr�m tích Pliocen khu v�c th�m l�c��a Nam Trung Hoa-�ông �ông D�ơng.

Gi ng Textularia Defrance, 1824 8. Textularia aspera Brady, 1882

B�n�nh 1; hình 9

1884- Textularia aspera: Brady, tr. 367, b. 44, h. 9-13;

1911- Textularia aspera: Cushman, tr.14, h. 21-23 (trong mô t�);

1921- Textularia aspera: Cushman, tr. 112, b.23, h.6

V�có kích th��c t�ơng��i nh�, hình parabol nh�n��nh và doãng nh�, các phòng s�p x�p hàng �ôi so le, m�i hàng có 7-8 phòng s�p x�p so le nhau, trong �ú 3 phũng cu�i chi�n kho�ng ẵ kh�i l��ng v�, cú chi�u r�ng b�ng 0,4 chi�u dài và x�p x�b�ng chi�u d�y v�do các phòng có ��ph�ng t�ơng ��i l�n.���ng khâu �gi�a v�n�i��nh các phòng �2 m�t bên có hình zíc-z�c, ���ng khâu này cùng v�i ���ng khâu gi�a các phòng có d�ng khe rãnh nh�. Ph�n rìa ngoài c�a v� d�ng góc nh�n c�nh cong.

Mi�ng d�ng khe cong nh�, n�m�cơs�vách ng�n phòng cu�i. T��ng v�

c�u t�o b�i cát k�t h�t nh�-m�n, xi m�ng b�ng ch�t vôi, b� m�t t��ng v�

ráp.

Kích th��c v�: chi�u dài 0,32-0,37mm, chi�u r�ng 0,11-0,16mm, chi�u d�y 0,09-0,15mm.

So sánh: v�có hình dáng khá ��c tr�ng và t�ơng��i�n��nh, khác bi�t v�i các loài khác c�a gi�ng Textularia là có chi�u d�y x�p x�b�ng chi�u r�ng do��ph�ng c�a v�l�n nên trông có v�“m�p”.

Phân b� ��a t�ng và ��a lý: Loài mô t� thu�c d�ng phân b�không r�ng, hi�n ch�g�p�m�t s�nơi thu�c vùng bi�n Philippin và Thái Bình D�ơng. Có l� l�n ��u tiên phát hi�n ���c nó �tr�ng thái hoá th�ch là trong tr�m tích Holocen c�a b�n tr�m tích C�u Long, th�m l�c��a phía nam Vi�t Nam.

9. Textularia candeiana d’Orbigny,1839 B�n�nh 2; hình 5

1839- Textularia candeiana: d’Orbigny, b. 1, h. 25-27;

1921- Textularia candeiana: Cushman, tr. 109;

1922- Textularia candeiana: Cushman, tr. 8, b.1, h. 1-3;

1932- Textularia candeiana: Cushman, tr. 9, b. 2, h. 4a,b;

1941- Textularia candeiana: Laliker and Bermudez, tr. 8, b.2, h.4a,b;

1950- Textularia candeiana: Asano (pt.3), tr.3, h. 11-12 (trong mô t�);

1954- Textularia candeiana: Bandy, tr. 139, b. 29, h. 2;

1954- Textularia candeiana: Cushman, Todd, Post, tr. 329, b. 83, h.3;

1957- Textularia candeiana: Todd, b. 85, h. 3;

1958- Textularia candeiana: Said and Basiouni, tr. 149, b. 1, h. 2;

1964- Textularia candeiana: LeRoy, tr. F17, b. 2, h5-6;

1982- Textularia candeiana: Nguy�n Ng�c, tr. 35, b.3, h.2a,b

V�có kích th��c t�ơng��i nh�, ti�t di�n d�c có hình g�n tam giác cân (chi�u r�ng và chi�u dài x�p x�b�ng nhau) do các phòng phát tri�n t�ơng

��i nhanh v� kích th��c. Ph�n rìa ngoài c�a v� hình tròn, ti�t di�n ngang c�a ph�n phát tri�n mu�n c�a v� hình tr�ng. Các ���ng khâu ki�u rãnh sâu nh� và th� hi�n rõ trên b� m�t v�. Mi�ng d�ng khe n�m�phía trong ph�n cơ s� vách ng�n phòng cu�i. T��ng v� c�u t�o b�ng cát k�t h�t không ��u (t�m�n t�i nh�), xi m�ng b�ng ch�t vôi.

Kích th��c v�: chi�u dài 0,33-0,37mm, chi�u r�ng 0,31-0,36mm.

So sánh: v�có hình dáng ��c tr�ng và khá �n ��nh, khác bi�t v�i các loài khác c�a gi�ngTextularia b�i ti�t di�n d�c g�n hình tam giác cân và có chi�u dài g�n b�ng chi�u r�ng.

Phân b� ��a t�ng và ��a lý: Neogen-Holocen và hi�n��i. Neogen khu v�c ��o Okinawa và các khu v�c khác c�a Nh�t B�n; �� t� � Trung

�ông; �Vi�t Nam, các di tích c�a loài này g�p trong các tr�m tích �� t�

khu v�c qu�n��o Tr��ng Sa. Hi�n nay loài mô t�phát tri�n r�ng rãi �các vùng bi�n nông c�a �n �� D�ơng và Thái Bình D�ơng (��c bi�t là các khu v�c r�n san hô).

10. Textularia conica d’Orbigny, 1839 B�n�nh 1; hình 4a,b

1839- Textularia conica: d’Orbigny, tr. 143, b.1, h. 19-20;

1884- Textularia conica: Brady, tr. 365, b. 43, h. 13-14;

1921- Textularia conica: Cushman, tr. 123, b. 25, h. 2a-c;

1932- Textularia conica: Cushman, tr. 11, b.2, h. 8-10; b.3, h. 1, 3;

1950- Textularia conica: Asano (pt.3), tr.4, h. 13-14 (trong mô t�);

1951- Textularia conica: Phleger and Parker, tr.5, b.1, h. 27;

1954- Textularia conica: Cushman, Todd, Post, tr. 329, b. 83, h. 4;

1957- Textularia conica: Todd, b. 85, h. 4a-b;

1965- Textularia conica: Ho, Hu and Wang, tr. 57, b.1, h.1a-c;

N�m ?- Catalogue Indonesia Foraminifera, t. 2, b.7, h. 18-21;

1978- Textilina conica: Whittaker and Hodgkinson, tr. 15, b.1, h. 1a-c.

V� có ti�t di�n ngang hình tam giác c�nh không d�u, g�m các phòng s�p x�p theo hàng �ôi và phát tri�n nhanh v� kích th��c làm cho chi�u r�ng l�n hơn 1,7 chi�u dài c�a v� và có ��ph�ng t�ơng ��i l�n t�o nên dáng hình chóp. Ph�n rìa ngoài c�a v� góc c�nh t�o nên hình parabol doãng r�ng, tr�ph�n rìa ngoài c�a phòng cu�i cùng �ôi khi có hình tròn.

Ti�t di�n ngang c�a v� � ph�n phát tri�n s�m có d�ng g�n hình thoi, � ph�n phát tri�n mu�n hình b�u d�c nh�n m�t��u hay nh�n c�2��u. Các

���ng khâu ki�u rãnh sâu h�p. Mi�ng d�ng khe ng�n n�m � phía trong

ph�n cơ s� vách ng�n phòng cu�i và th��ng có ���ng môi nh� vi�n � phía ngoài. T��ng v�c�u t�o b�ng cát k�t có �� h�t th��ng là nh�-m�n, xi m�ng ch�y�u b�ng ch�t vôi.

Kích th��c: chi�u dài 0,34-0,42mm, chi�u r�ng 0,36-o,49mm.

Bi�n d�loài: theo mô t�c�a nhi�u tác gi�khác nhau và so v�i b�n mô t�g�c c�a d’Orbigny thì loài này có tính bi�n d�t�ơng ��i m�nh, th�hi�n rõ � c�u t�o hình thái v�, c� th� là t� l� gi�a chi�u dài và chi�u r�ng không �n��nh làm cho v�có hình dáng dài ng�n khác nhau nh�ng v�n có hình thái ��c tr�ng là hình kh�i chóp d�t nh� �hai bên.

So sánh: Trong tr��ng h�p khi chi�u r�ng l�n hơn chi�u dài v� thì nhìn t�phía 2 m�t bên loài mô t� có hình dáng g�n gi�ng v�iTextularia trochus d’Orbigny, nh�ng khác bi�t b�i loài th�hai này có ti�t di�n ngang c�a ph�n phát tri�n mu�n hình tròn và mi�ng hình khe dài.

Ghi chú: Loài mô t� ���c Whittaker and Hodgkinson (1978, tr. 15, b.1, h. 1a-c) x�p vào gi�ngTextilina c�a Norvang (1966) do có ph�n phát tri�n s�m có c�u t�o hàng 3, nh�ng trong mô t�c�a nhi�u tác gi� �các khu v�c khác nhau trên Th� gi�i không có tác gi� nào nh�c t�i��c �i�m c�u t�o này c�a loài (tr�Norvang, 1966 và Whittaker and Hodgkinson, 1978) và trong các s�u t�p t�các tr�m tích Holocen c�a Vi�t Nam c�ng v�y. Do �ó v� trí phân lo�i � c�p gi�ng c�a loài v�n ���c gi� nguyên, hơn n�a Textilina ���c Loeblich và Tappan (1964 và 1988) x�p vào ��ng ngh�a c�a gi�ng Textularia.

Phân b� ��a t�ng và ��a lý: Pliocen-Holocen và hi�n ��i. Pliocen � mi�n �ông Sabah (Malaysia), Nh�t B�n; Holocen � ��i ven bi�n Trung Qu�c; Pleixtocen-Holocen � Vi�t Nam. Hi�n nay loài này v�n t�n t�i và phát tri�n� nhi�u vùng bi�n nông khác nhau c�a �n �� D�ơng và Thái Bình D�ơng.

11. Textularia cf. corrugata Heron-Allen and Earland, 1915 B�n�nh 1; hình 13

1941- Textularia corrugata: Lalicker and Bermudez, tr. 11, b.3, h. 3a-c;

1981- Textularia corrugata: Nguy�n Ng�c, b.3, h. 3a-b;

N�m ?-Textularia corrugata: Catalogue Indonesia Foraminifera, t. 2, b.8, h. 4 V� có s� l��ng phòng t�ơng��i l�n x�p thành 2 hàng, trong �ó m�i hàng có t�i trên 15 phòng h�p, dài và cong l�ng v� phía phát tri�n mu�n, có chi�u r�ng b�ng kho�ng 2/3 chi�u dài, � gi�a v�-nơi các phòng ti�p giáp v�i nhau có b�d�y l�n nh�t và tho�i d�n v�phía rìa ngoài. Ph�n rìa ngoài v�b�ép b�p nh� v� phía c�nh t�o nên góc làm cho v�có ti�t di�n ngang hình qu� trám, ���ng khâu gi�a các phòng d�ng rãnh sâu, t�ơng

��i r�ng, cong v�phía ��u phát tri�n mu�n. Mi�ng d�ng khe �phía trong

ph�n cơs�vách ng�n phòng cu�i, c�u t�o môi không rõ. T��ng v�là cát k�t h�t m�n-nh�.

Ghi chú: Do s�l��ng các th�ch�a nhi�u�� có th�kh�ng��nh các d�u hi�u phân lo�i c�a loài và do h�n ch�c�a tài li�u tham kh�o nên t�m th�i

�� tên loài �d�ng xác ��nh còn nghi v�n.

Phân b� ��a t�ng và ��a lý: �� t�-hi�n ��i�th�m l�c��a Nam Trung Hoa và ��i ven bi�n Vi�t Nam. Hi�n loài này �ang t�n t�i và phát tri�n� m�t s� vùng bi�n nông c�a �n��-Thái Bình D�ơng và Bi�n �ông Vi�t Nam.

12. Textularia foliacea Heron-Allen and Earland, 1915 B�n�nh 1; hình 8

1921- Textularia foliacea: Cushman, tr. 117, b. 19. h. 7a-b;

1932- Textularia foliacea: Cushman, tr. 8, b. 1. h.6-10;

1950- Textularia foliacea: Asano (pt.3), tr.5, h. 19-20 (trong mô t�);

1954- Textularia foliacea: Cushman, Todd, Post, tr. 329, b. 83, h. 7;

1957- Textularia foliacea: Todd, b. 85, h. 5a-b;

N�m ?-Textularia foliacea: Catalogue Indonesia Foraminifera, t. 2, b.9, h.5-7 V� có chi�u dài kho�ng g�p �ôi chi�u r�ng, các phòng s�p x�p hàng

�ôi nh�ng có ��t�ng tr��ng v�kích th��c không ��u t�o thành hai ho�c 3 ph�n rõ ràng, trong �ó ph�n phát tri�n s�m nh�, ph�n gi�a trung bình và ph�n phát tri�n mu�n có 4-5 phòng phát tri�n m�nh và chi�m t�i 1/2 kh�i l��ng toàn v�, 2 m�t bên d�t, ph�n rìa ngoài c�a v�á tròn. ���ng khâu gi�a các phòng th��ng không rõ �ph�n phát tri�n s�m, d�ng khe rãnh nh�

�ph�n phát tri�n mu�n và th��ng có hình zic-z�c do các h�t cát c�a t��ng v�có kích th��c t�ơng��i l�n t�o nên. Mi�ng d�ng khe ng�n và cong nh�

n�m�phía trong c�a cơs�vách ng�n phòng cu�i. T��ng v�là cát k�t h�t không ��u t�nh� ��n to, nh�ng�ph�n phát tri�n s�m th��ng là c�t m�n- nh�làm cho nó khác h�n v�i các ph�n khác.

Kích th��c v�: chi�u dài 0,65-1,17mm, chi�u r�ng 0,43-0,68mm.

Bi�n d�loài: tính bi�n d�loài th�hi�n rõ �c�u t�o hình thái v�. M�t s�

cá th�v�có 2 ph�n khác bi�t nhau rõ ràng v�kích th��c và c�u t�o t��ng v�: ph�n phát tri�n s�m chi�m kho�ng m�t n�a chi�u dài v�, có kích th��c nh� hơn và có t��ng v� là cát k�t h�t m�n-nh�, ph�n phát tri�n mu�n có kích th��c l�n, t��ng v�c�u t�o t�cát k�t h�t nh�-to; m�t s�cá th�khác có 3 ph�n t�ơng ��i rõ r�t, �m�t s�cá th� ��c�i�m này không th�hi�n rõ mà v�phát tri�n theo hình ch�V dài �m�t c�t d�c.

So sánh: Loài mô t�khác bi�t v�i các loài khác c�a gi�ngTextularia � 2 m�t bên d�t, t��ng v�c�u t�o b�i cát k�t h�t to hơn nên b�m�t v�“m�p mô”.

Một phần của tài liệu hóa thạch trùng lỗ kainozoi thềm lục địa và các vùng lân cận ở việt nam (Trang 96 - 110)

Tải bản đầy đủ (PDF)

(398 trang)